Wchodzisz i wiesz

W ubiegłym tygodniu poinformowano, że Telewizja Polska zawarła porozumienie z CANAL+, na mocy którego w każdym tygodniu meczowym Ligi Mistrzów 2025/26 pokaże jedno spotkanie. 

Pierwszą transmisję spotkania LM w nowym sezonie będzie można obejrzeć już we wtorek 30 września. W meczu 2. kolejki fazy ligowej londyńska Chelsea zmierzy się z Benficą Lizbona. Obie drużyny kiepsko weszły w bieżące rozgrywki. Chelsea przegrała 1:3 w wyjazdowym spotkaniu z Bayernem Monachium. Benfica sensacyjnie uległa na własnym stadionie Karabachowi Agdam z Azerbejdżanu. Portugalczycy wypuścili z rąk prowadzenie 2:0 – ostatecznie mecz zakończył się wynikiem 2:3.

Po klęsce z Karabachem w Benfice doszło do zmiany trenera – stanowisko to objął legendarny Jose Mourinho. Dla portugalskiego szkoleniowca będzie mecz z Chelsea – czyli jego byłym klubem – będzie pierwszym w Lidze Mistrzów w nowych barwach. 

Zobacz też: Lewandowski trafił. Barcelona liderem La Liga

Spotkanie Chelsea – Benfica rozpocznie się o godz. 21:00 na stadion Stamford Bridge w Londynie. Studio w TVP Sport, TVPSPORT.PL i aplikacji mobilnej wystartuje już o godzinie 19:30. Z kolei na pięć minut przed pierwszym gwizdkiem ruszy transmisja w TVP 1. Mecz skomentują Jacek Laskowski i Robert Podoliński. 

W 3. kolejce pokażemy na antenach TVP starcie Arsenalu z Atletico Madryt (21 października). W czwartej serii gier w Telewizji Polskiej na żywo oglądać będzie można pojedynek Barcelony z belgijskim Club Brugge (5 listopada).

Nowy sezon w Lidze Mistrzów oraz Lidze Europy wystartował odpowiednio dwa tygodnie i tydzień temu. W tym tygodniu ruszają rozgrywki najbardziej interesujące z punktu widzenia polskich kibiców – Liga Konferencji. Swoje pierwsze mecze rozegrają cztery biorące w nich udział kluby z Polski: Lech Poznań, Legia Warszawa, Raków Częstochowa i Jagiellonia Białystok.

Prelegentem spotkania pt.„Pożyczki UE na poprawę efektywności energetycznej dla firm z opcją 30% umorzenia” będzie Bartłomiej Musierowicz – dyrektor Regionu MŚP w Departamencie Sprzedaży MŚP Banku Ochrony Środowiska S.A. Gościem specjalnym spotkania będzie prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk.

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, jednak obowiązuje rejestracja prowadzona do 30 września br. poprzez formularz znajdujący się na stronie Agencji Rozwoju Regionalnego. (www.arr.czestochowa.pl/zapisz-sie-na-sniadanie).

Początek o godz. 9.

Źródło: UM Częstochowy

Waluś pojawił się na Żylecie w trakcie rozgrywanego 28 września meczu Legii z Pogonią Szczecin. Od początku spotkania na „gnieździe” wisiał transparent z wizerunkiem 72-latka i napisem: „Stay strong, brother” („Bądź silny, bracie”). Przed pierwszym gwizdkiem obok prowadzącego doping stanął sam Waluś. Incydent ten w mediach społecznościowych został potępiony przez zdecydowaną większość komentujących – w tym kibiców Legii.

Tak czy siak, po kilku miesiącach względnej ciszy o Walusiu znów zrobiło się głośno.

Urodzony w 1953 roku w Zakopanem Waluś na początku lat 80. wyemigrował do Republiki Południowej Afryki. Dołączył tam do swojej rodziny, która prowadziła na miejscu małą hutę szkła. Po bankructwie rodzinnej firmy przez pewien czas pracował jako kierowca ciężarówki. W 1986 roku przyjął obywatelstwo RPA.

W Afryce zaangażował się w politykę – wstąpił do Partii Narodowej, następnie Partii Konserwatywnej, a później do Afrykanerskiego Ruchu Oporu – organizacji skrajnie prawicowej. Był przeciwny znoszeniu apartheidu, czyli systemu segregacji rasowej, który panował w RPA.

Czytaj także: Opaska z literą Z, głód i deportacja. Romowie w getcie warszawskim

W kwietniu 1993 roku Waluś zamordował Chrisa Haniego – wpływowego polityka, lidera Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej oraz jednego z naczelnych działaczy ruchu antyapartheidowego. Waluś zaczaił się na Haniego obok jego domu. Oddał cztery strzały. Hani zginął na miejscu. W trakcie śledztwa ustalono, że Polak działał na zlecenie prawicowego polityka Clive’a Derby-Levisa. Sam zabójca wielokrotnie podkreślał później, że działał z pobudek ideologicznych.

Po zamachu Waluś został aresztowany, osądzony i skazany na karę śmierci. Jednak w 1995 roku w RPA oficjalnie zniesiono karę śmierci, a wyrok ten został zamieniony na dożywocie.

W toku procesu Waluś ubiegał się o amnestię, lecz jego wniosek został odrzucony. Komisja uznała, że nie działał „na rozkaz wyższej instancji” i że jego czyn nie mieścił się w kategorii objętej amnestią. 

Wieloletnie odwołania, wnioski o zwolnienie warunkowe i próby łagodzenia wyroku nie przyniosły efektu aż do 2022 r. Wówczas Trybunał Konstytucyjny RPA zdecydował o przyznaniu Walusiowi zwolnienia warunkowego. 

Zobacz też: Policjanci zapobiegli bójce kiboli. Jest nagranie

Ostatecznie Waluś opuścił więzienie 7 grudnia 2022 roku. Kilka dni wcześniej został zaatakowany i raniony nożem przez jednego ze współwięźniów. Regulacje RPA w chwili zwolnienia warunkowego zakazywały mu opuszczania kraju przez dwa lata. Pod koniec 2024 minął ten okres, co umożliwiło rozpoczęcie formalności związanych z deportacją i powrotem Walusia do Polski. 

W grudniu 2024 roku Waluś został deportowany do Polski na koszt strony polskiej. Na początku bieżącego roku duże kontrowersje wzbudził – a jednocześnie zyskał duża popularność – wywiad z nim w Kanale Zero, przeprowadzony przez Krzysztofa Stanowskiego.  

Transparenty z wyrazami wsparcia dla Walusia pojawiały się na trybunach polskich stadionów na długo przed jego powrotem do kraju. Część środowiska kibicowskiego gloryfikuje zbrodnię 72-latka i robi z niego bohatera. Córka Walusia publicznie zdystansowała się od „kultu”, jaki urósł wokół jej ojca.

„Strażacy z sąsiedztwa” to serial ukazujący prawdziwy obraz służby straży pożarnej, która każdego dnia zmaga się ze zdarzeniami wymagającymi odwagi, szybkiego reagowania, a nieraz także podejmowania niełatwych decyzji. Na własne oczy zobaczymy współpracę i relacje między strażakami, którzy w codziennej pracy darzą się ogromnym zaufaniem. Pierwszy sezon będzie pełen wydarzeń, które obnażą blaski i cienie pracy w straży pożarnej, pokażą, jak wygląda przebieg akcji ratunkowej i do jakich zdarzeń oprócz pożarów dysponowana jest jednostka ratowniczo-gaśnicza. Pełne napięcia akcje będą przeplatane prywatnymi anegdotami oraz codziennymi obowiązkami w jednostce. Każdy odcinek „Strażaków z sąsiedztwa” to maraton emocji, które trzymają w napięciu, bawią, a przede wszystkim odkrywają sekrety pracy straży pożarnej.

– U nas zazwyczaj jest tak, że jak wracamy z akcji to sobie ją omawiamy, emocje, działania – mówi mł. asp. Marcin Milc.

St. kap. Andrzej Michalak, mł. asp. Marcin Milc, ogniomistrz Daniel Machur, asp. Oskar Purgał, st. sekc. Mateusz Kusaj oraz st. sekc. Maciej Stolarczyk – po raz pierwszy na małym ekranie będą mieli okazję przedstawić się szerszej publiczności i pokazać, jak wygląda ich codzienna służba w mazowieckich miejscowościach oraz co robią w wolnych chwilach podczas 24-godzinnej zmiany. W pierwszym sezonie nie zabraknie akcji wymagających doświadczenia, współpracy i odwagi strażaków. Będzie można zobaczyć m.in. akcję gaszenia pożaru pustostanu w Wołominie, usunięcie chronionego zwierzęcia z posesji w Częstochowie oraz wezwanie do gniazda owadów błonkoskrzydłych w Ostrowie Wielkopolskim.

Za produkcję odpowiada Constantin Entertainment Polska.

Źródło: mat. prasowe

29 września 2025 r. odbyły się uroczystości pogrzebowe Sergiusza Piaseckiego, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, oficera wywiadu, żołnierza Armii Krajowej i wybitnego pisarza.

Ceremonia rozpoczęła się Mszą Świętą w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, której przewodniczył biskup polowy Wiesław Lechowicz. Następnie trumna ze szczątkami Sergiusza Piaseckiego spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, wśród najwybitniejszych bohaterów narodowych.

W uroczystościach, z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Karola Nawrockiego, uczestniczyli również Prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski oraz Wiceprezes Trybunału Bartłomiej Sochański, a także przedstawiciele władz państwowych, wojska i instytucji publicznych.

Sprowadzenie szczątków Sergiusza Piaseckiego z Wielkiej Brytanii i jego ponowny pochówek w Ojczyźnie stały się symbolem przywracania należnej pamięci jednemu z najbardziej niezwykłych świadków i twórców polskiego XX wieku.

Bezzałogowiec został zidentyfikowany w niedzielę wieczorem w strefie lotniska. Z tego powodu lecący ze Sztokholmu samolot przez 40 minut krążył w okolicy, zanim bezpiecznie wylądował.

Według lokalnej gazety „Sundsvalls Tidning” na lotnisku w Sundsvall-Timra od czerwca testowany jest nowoczesny system antydronowy pomagający zidentyfikować miejsce, z którego sterowany jest dany dron.

To kolejny incydent związany z niezidentyfikowanymi bezzałogowcami w okolicy ważnego obiektu. W nocy z czwartku na piątek dwa drony zaobserwowano nad archipelagiem w Karlskronie, gdzie znajdują się główna baza szwedzkiej marynarki wojennej i siedziby firm przemysłu zbrojeniowego związanego z okrętami podwodnymi oraz technologiami morskimi.

Czytaj również: Atak ukraińskich dronów na obwód moskiewski. Nie żyją dwie osoby

Według niego ważną sprawą jest to, czy dane określające cele tych rakiet zostałyby dostarczone przez Stany Zjednoczone, czy przez Ukrainę. Wyraził jednak przekonanie, że nawet gdyby Tomahawki zostały przekazane Ukrainie, to nie zmienią sytuacji na polu walki.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski na spotkaniu z prezydentem USA Donaldem Trumpem 23 września w Nowym Jorku poprosił o dostarczenie rakiet Tomahawk o zasięgu 2,5 tys. km.

Wiceprezydent USA J.D. Vance potwierdził w niedzielę, że Stany Zjednoczone rozważają sprzedaż pocisków Tomahawk Ukrainie. Specjalny wysłannik USA ds. Ukrainy Keith Kellogg oświadczył tego samego dnia, że jeszcze nie podjęto decyzji w tej sprawie. 

Czytaj też: Trump zdecydował. USA dają pozwolenie Ukrainie na ataki dalekiego zasięgu

Po raz pierwszy strażacy interweniowali wczoraj około godziny 23:10 na ul. Wspólnej. Następnie, 14 minut po północy, zostali wezwani na ul. Grodzką. Po zakończeniu drugiej interwencji, w trakcie powrotu do jednostki, jeden z zastępów zauważył zadymienie. Okazało się, że miał miejsce trzeci pożar – na ul. Jerozolimskiej.

Jak przekazał oficer prasowy Państwowej Straży Pożarnej w Piotrkowie Trybunalskim, bryg. Wojciech Pawlikowski, wszystkie trzy budynki były wyłączone z użytkowania. W budynku przy ulicy Jerozolimskiej znaleziono zwłoki człowieka, jednak prawdopodobnie śmierć nie była wynikiem pożaru.

Przypuszczalnie pożary zostały wywołane celowo przez osoby trzecie. Policja zatrzymała podejrzanego w sprawie podpaleń.

Zobacz także: Tragiczny pożar domu w Małopolsce. Zginął mężczyzna

Główny Urząd Statystyczny w najnowszym raporcie o sytuacji demograficznej Polski podał, że w 2024 r. zarejestrowano prawie 252 tys. urodzeń żywych, co oznacza spadek o ok. 20 tys. w stosunku do roku poprzedniego. Przekazał, że liczba urodzeń żywych w 2024 r. jest niemal trzykrotnie niższa niż w okresie wyżu demograficznego 40 lat temu.

GUS wskazał, że urodzenia są kluczowym czynnikiem wpływającym na liczbę i strukturę ludności. Aby zapewnić stabilny rozwój demograficzny kraju, to w danym roku na każde sto kobiet w wieku 15-49 lat powinno przypadać średnio co najmniej 210-215 urodzonych dzieci, a obecnie przypada około 110.

„Zastępowalność pokoleń gwarantuje współczynnik dzietności na poziomie 2,1. W Polsce w 1990 r. (...) spadł on poniżej 2, a od 1997 r. przyjmuje wartości niższe od 1,5, charakteryzujące niską dzietność. Wartości współczynnika utrzymujące się w dłuższym okresie poniżej wartości 1,5 prowadzą do nieodwracalnych zmian w strukturze wieku ludności” – zaznaczył GUS.

W raporcie wskazał też, że w 2024 r. zmarło ok. 409 tys. osób, tj. o prawie 0,5 tys. mniej niż w tym samym okresie 2023 r., a współczynnik zgonów wyniósł 10,9 proc. i pozostał na poziomie porównywalnym z poziomem w 2023 r.

Z analizy GUS wynika, że w 2024 r. zawarto ok. 135 tys. nowych związków małżeńskich, czyli o prawie 10 tys. mniej niż rok wcześniej. Rozwiodło się ponad 57 tys. par małżeńskich, tj. o ok. 0,6 tys. więcej niż w 2023 r., a w przypadku kolejnych ok. 0,5 tys. małżeństw orzeczono separację.

GUS poinformował, że w 2024 r. saldo migracji zagranicznych na pobyt stały wyniosło 9,3 tys., przy czym liczba imigracji osiągnęła 19,5 tys., a emigracji 10,2 tys.

„Dodatni bilans migracji definitywnych zanotowano kolejny rok z rzędu. Wcześniej, przez kilka dziesięcioleci, utrzymywało się saldo ujemne. W wyniku procesów w zakresie ruchu naturalnego, migracji oraz wydłużania się trwania życia ludności mają miejsce istotne przekształcenia w strukturze ludności według wieku” – zauważył GUS.

Czytaj również: Coraz mniej Polaków. To nie kryzys, to katastrofa

Podkreślił, że mediana wieku mieszkańców Polski wyniosła w 2024 r. ponad 43 lata, tj. o ponad 7 lat więcej niż w 2000 r., a trwający proces starzenia się ludności Polski, będący wynikiem korzystnego zjawiska, jakim jest wydłużanie trwania życia, pogłębia niski poziom dzietności.

„Obecnie indeks starości wynosi 141, tj. na 100 wnuczków (dzieci w wieku 0-14 lat) przypada 141 dziadków (osób w wieku 65 i więcej lat), a różnica w wielkości tych populacji wynosi 2,2 mln na niekorzyść dzieci (w miastach sięga 2 mln, a na terenach wiejskich – 229 tys.)” – poinformował GUS.

Przekazał, że indeks starości wzrasta z roku na rok (w 2023 r. wyniósł 133), co będzie skutkować zmniejszaniem się podaży pracy i utrudnieniami w systemie zabezpieczenia społecznego w wyniku wzrostu liczby i odsetka osób w starszym wieku.

W 2024 r. grupa osób w wieku 65 lat i więcej zwiększyła się o 175 tys. osób do wielkości ponad 7,7 mln, co stanowi 20,6 proc. ogólnej liczby ludności. Przebieg obserwowanych procesów demograficznych wskazuje, że sytuacja ludnościowa Polski pozostaje w dalszym ciągu trudna.

„W najbliższej perspektywie nie można spodziewać się znaczących zmian gwarantujących stabilny rozwój demograficzny. Niski od ponad ćwierćwiecza poziom dzietności będzie miał negatywny wpływ także na przyszłą liczbę urodzeń, ze względu na zdecydowanie mniejszą w przyszłości liczbę kobiet w wieku rozrodczym” – jak wynika z raportu.

 „Z drugiej strony będzie powodować – przy stosunkowo długim trwaniu życia – zmniejszanie podaży pracy oraz coraz szybsze starzenie się ludności poprzez przede wszystkim wzrost liczby i udziału w ogólnej populacji osób w najstarszych rocznikach wieku” – podkreślił GUS.

Wyniki prognozy GUS wskazują także, że do 2060 r. liczba ludności Polski zmniejszy się o 6,6 mln osób (w odniesieniu do 2024 r.). Największy wpływ na ten stan rzeczy będzie miała umieralność.

Przewiduje się, że w 2060 r. liczba zgonów sięgnie blisko 490 tys., a będzie to konsekwencją m.in. tego, że w wiek największej umieralności systematycznie będą wchodzić roczniki należące do wyżu demograficznego z lat 80. XX w., czyli obecni około 40-latkowie. Z kolei wiek emerytalny zaczną osiągać obecni 20-latkowie.

Mediana wieku ludności wyniesie ponad 50,25 roku, czyli będzie o około 7 lat większa niż w 2024 r., co oznacza, że połowa mieszkańców Polski będzie miała ponad 50 lat. Prognoza nie przewiduje wzrostu liczby urodzeń.

„Co prawda zakłada wzrost współczynnika dzietności, ale liczebność potencjalnych matek (obecnie są to kilkuletnie dziewczynki) spowoduje, że liczba urodzeń będzie stosunkowo niska (ok. 225 tys. w 2060 r.)” – podał GUS.

Poinformował również, że najbardziej zmniejszy się liczba mieszkańców województwa śląskiego, a najmniej pomorskiego i lubuskiego.

GUS przekazał, że przez kolejne dekady, tj. do 2060 r., proces starzenia najsilniej dotknie województwa warmińsko-mazurskie, opolskie i podkarpackie. W latach 2026-2060 odsetek osób starszych (65 lat i więcej) zwiększy się w nich w największym stopniu (powyżej 13 p. proc.).

Z kolei proces starzenia najłagodniej będzie przebiegał w województwach pomorskim i mazowieckim. Najmłodszymi regionami w 2060 r. będą pomorskie, mazowieckie, małopolskie i wielkopolskie, czyli województwa z silnym rynkiem pracy i z zapleczem naukowo-badawczym i akademickim. Najstarszymi województwami będą świętokrzyskie i opolskie.

Czytaj również: Gorzej niż źle. W tym tempie zostanie nas w Polsce 10 milionów