Wchodzisz i wiesz

Krzysztof Jabłonowski, portal TVP.Info: Zajmuje się pan Wissarionowcami, rosyjską sektą. Co zatem robił pan w Bułgarii? I co mają z tym wspólnego ukraińscy uchodźcy?

Jędrzej Morawiecki: Przyznano mi rezydencję literacką w domu pisarza i tłumacza w Sofii. Byłem tam w końcu 2022 roku. Zamierzałem wrócić do tematu Wissarionowców i pracować nad nową książką. W podaniu o stypendium napisałem, że chcę pisać o ludziach, którym się skończył świat. O małych apokalipsach. Pisałem więc o uchodźcach z Ukrainy i o ludziach, którzy pouciekali z Rosji.

Z Rosji też?

Po części z Rosji, po części z Ukrainy. O ludziach, którzy utknęli między światami. Albo nie mogli się pogodzić, że ich światy nie istnieją. Rozmawiam na przykład z uchodźczynią, która jest psycholożką i dopiero po chwili orientuję się, że ona jest z Rosji. Ale mówi o sobie jako o Ukraince, bo dawno już przeniosła się na Ukrainę. I nagle na tej Ukrainie dociera do niej ruski mir.

Musi uciekać.

Zanim ucieknie, dzwoni do ojca. Ojciec przekonuje, że nic złego się nie dzieje i że Rosjanie ich wyzwalają. Ona mówi, że nie wyzwalają, tylko ostrzeliwują. Ojciec na to: „spokojnie, zaraz was wyzwolimy”. Historie strzaskanych tożsamości.

Kolejna moja bohaterka zaczęła płakać, gdy opowiadała o świecie, który musiała porzucić. Wcześniej pracowała na planach filmowych. W Bułgarii najpierw wylądowała na zmywaku. Dostała do wyczyszczenia zaskorupiałe garnki, talerze. I pracowała. Spękane ręce, nie ma rękawiczek. Może moglibyśmy to sobie wspominać romantycznie jako pierwszą pracę studencką. W wieku czterdziestu czy pięćdziesięciu lat to coś innego.

Czytaj również: „Sprawdzamy”. Jak europoseł PiS rozpętał „aferę” maślaną

Czyli praca albo poniżej kompetencji, albo w zupełnie nie swojej branży. Chleb powszedni również Ukraińców w Polsce. 

Moja bohaterka mówiła, że musi coś robić, bo inaczej zwariuje. Gdy się spotkaliśmy, pracowała już w salonie fryzjerskim. Rozmawialiśmy przed tym salonem podczas jej przerwy. To było tak: ludzie czekają w kolejce do fryzjera, ona płacze, wychodzi właściciel z groźną miną, ona musi do tej pracy wrócić.

Opowiedziała mi jedną z rozmów telefonicznych ze swoim bratem ciotecznym. Tuż po wybuchu pełnoskalowej agresji. Ona w domu na Ukrainie, on gdzieś w Rosji. „O co ci chodzi, zaraz was wyzwolimy i będziecie bezpieczni”, „Ale wy nas ostrzeliwujecie!”. „Jak was ostrzeliwujemy? Widziałaś te wybuchy?”.

Potem było bombardowanie Mariupolu. I ten brat cioteczny twierdził, że to Ukraińcy zrzucają bomby. To są opowieści o utracie bliskich. Ludzi nasączonych putinowską propagandą. Nie zawsze oczywiście. Zdarzało się, że ktoś z rodziny zreflektował się i przeprosił.

Czy w lutym 2022 roku Bułgarzy pomogli Ukraińcom podobnie jak Polacy?

Ofiarność Bułgarów była bardzo duża, mimo że to jeden z biedniejszych krajów Unii Europejskiej. Centrum dla uchodźców, którym zarządza Natalia Ellis, bohaterka mojego reportażu, to ogromny budynek. Bułgaria wspierała uchodźców, na ile była w stanie. Na pewno pomagał fakt, że to prawosławny kraj.

Z drugiej strony był sentyment do Rosji. Można było na przykład usłyszeć opowieść o tym, że dzięki Rosji Bułgaria istnieje, bo nie została zmieciona przez Turcję. Panowało przekonanie, oczywiście trochę na „czuja”, że połowa Bułgarów popiera Rosję, a połowa Ukrainę. Czytałem wówczas napisy na murach. Były napisy antyputinowskie, potem skreślone, potem ktoś dorysowywał zetkę. Takie dialogi. A na straganach magnesy na lodówkę z Putinem. U nas nie do pomyślenia.

Wtedy w 2022 roku u części ludzi to się przewartościowało. U tych, którzy nie byli zanurzeni w rosyjskiej propagandzie. Nie sądzę, żeby nastąpił przechyl w drugą stronę. Bułgaria chyba nie może być prorosyjska.

W artykule na postpravda.info opisuje pan, jak rosyjska propaganda nagłośniała historie „foczek”. To pogardliwe określenie na niektóre młode dziewczyny z Ukrainy. Przyjeżdżały do Bułgarii i zachowywały się jakby były na wakacjach. Nagłośnienie tego przez rosyjską propagandę miało poważne konsekwencje. Pod wpływem presji społecznej, Ukraińcy trafiający do Bułgarii musieli przejść przez obóz filtracyjny w Elhowie. „Nieogrzewane baraki, toaleta na dworze, brak transportu, brak opieki medycznej” – tak pan go opisuje.

Uchodźcy dostawali lokum w niby luksusowym kurorcie, którego im zazdroszczono. Okazywało się, że to był hotel, który nie działał od pięciu lat. Często w ogóle nieprzystosowany do zimy, nieogrzewany. A nawet jeśli był nowy, to spróbujmy pomieszkać w trzygwiazdkowym hotelu ileś miesięcy. Nie mając kuchni. Będąc z dzieckiem i chorą mamą. „Foczki” to jak najbardziej prawdziwe osoby. Były takie dziewczyny, a rosyjska propaganda rozdmuchiwała temat.

Bo to jest tak: ludzie nie przyjmują do wiadomości, że stracili swój świat. Że jest wojna, że nie mają do czego wrócić. W tym pierwszym okresie rzeczywiście mogą się czuć jak na wakacjach. Siedzą na plaży, robią zdjęcia. To jedna z tych niejednoznacznych sytuacji, trudnych do oceny. Każdy ma przecież prawo do wyjazdów. Ale niektórzy jeszcze zachowują się niedojrzale.

Oni najpierw muszą się z tym nowym światem zmierzyć. Często zrozumieć, że coś wypierają. Na przykład zobaczyć, jak pęka skóra na zmywaku. Natalia Ellis mówiła ludziom otwarcie: ta wojna potrwa nawet kilkanaście lat. I padały gromy.

Czytaj także: Drony, czołgi i rosyjska dezinformacja. Siewcy propagandy w natarciu

A jak się żyje uchodźcom w Bułgarii?

Teraz jak ludzie przyjeżdżają z Niemiec, nadal mogą dostać bezpłatne lokum. Do niedawna uchodźcy mogli je utracić podpisując umowy o pracę, co zachęcało do zatrudniania się na czarno. Już to na szczęście zmieniono.

Wielu uchodźcom trudno jest jednak odnaleźć się na rynku pracy. Ktoś pracuje w salonie fryzjerskim i zarabia 300 czy 400 euro. Normalnie za te pieniądze mieszkania nie wynajmiesz. A bez legalnej umowy na wybrzeżu tyle się właśnie zarabia. Więc to nie jest tak, że się jedzie do kraju z pocztówki, żeby sobie poleżeć na wybrzeżu

I oczywiście uchodźcy zakwaterowani w obozach. Jak jest teraz w Elhowie?

W tej chwili centrum jedzie jeszcze na uzyskanych dotacjach, ale przyszły rok będzie bardzo ciężki. Liczą, że ci, co wyjechali tuż po lutym, będą się angażować albo na poziomie wolontariatu, albo nawet finansowo. Jeśli ktoś ma podstawy z psychologii, może angażować się w pomoc psychologiczną.

Jeśli chodzi o życie w takich miejscach, to widzę dwa modele. Albo się integrujesz z nową rzeczywistością, co jest bardzo bolesne, albo jesteś wciąż między światami – tyle że angażujesz się w pomoc. 

Uchodźcy mówili panu o swoich zmaganiach? O tym, ile takie życie kosztuje psychicznie?

Moje bohaterki nie opowiadały o tym. Są jednak rzeczy, które powtarzają jak mantra. Próbuję cytować z pamięci: „jestem w dwóch miejscach, są mnie dwie osoby, jedna żyje tam, a druga tu. Zaczynam sobie zdawać sprawę, że nie ma mojej ławeczki, nie ma domu. Ja już nie jestem tym, kim byłam”.

Opowiadają również o tym, jak je albo ich dzieci dopada PTSD, zespół stresu pourazowego. Słyszą na przykład salwy na wiwat na jakimś święcie. Albo fajerwerki. I czują, że coś w nich pęka, że stają się jak zwierzę. Słychać huki, a dziecko zamyka się w łazience. Dużym problemem było, jak koło centrum dla uchodźców w Płowdiw miała się rozpocząć duża budowa.

Poza tym, jeśli chodzi o PTSD, to większość badań skupia się na weteranach wojennych. Nie mamy usystematyzowanej wiedzy. Nie wiemy, co się wydarzy, jak ci się zawali świat. Co się będzie z tobą działo po dwóch latach, a co po pięciu. Jedna osoba w Primorsku, która zajmuje się wsparciem psychologicznym, mówiła mi, że nie da się pracować jak w klasycznej terapii. Tu nie analizuje się przeszłości. Trauma dzieje się teraz. Psychologowie tworzą autorskie terapie. Zamiast klasycznie, zaczynają na przykład pracować z ciałem, tworząc program treningowy.

Czytaj również: Rosyjska propaganda straszy Polskę Ukrainą. „Kijów przygotowuje prowokację”

W opowieściach o uderzającej w uchodźców propagandzie media społecznościowe wracają jak bumerang. Może trzeba się od nich odciąć?

Algorytmy widzą, że pewne treści cię zaczynają interesować. To są rzeczy, które będą miały wpływ na tych, w których wzrasta niechęć. Ale media społecznościowe nie odgrywają tylko negatywnej roli. Pomagają utrzymać kontakt z rodzinami w Ukrainie. Ważne są te funkcje integrujące, załatwianie bieżących spraw.

Ale trzeba też zauważyć, że na przykład w ramach grup ludzie potrafią się wzajemnie nakręcać. Na przykład w pewnym momencie po inwazji wszyscy Ukraińcy śledzili Flight Radar. Budzili się w środku nocy i sprawdzali. Gdy zagłębiali się w świecie wirtualnym o wiele trudniej było im zakorzenić się w nowym, realnym świecie.

Wracając do kwestii „foczek” i „wakacji”. W moich rozmowach z Ukraińcami o tym uwikłaniu w świat wirtualny przewijał się temat morza. Opowiadali o spacerach nad Morze Czarne. Solaris, taki wszechświat, który jest stały. Opowiadali o spacerach po plażach w tę i z powrotem. Identyczne opowieści słyszałem od uchodźców w Łotwie: „jak dobrze, że jest morze”.

Sytuacja ukraińskich uchodźców w Bułgarii

Według danych przekazanych portalowi TVP.Info przez urząd wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców, z tymczasowej ochrony w Bułgarii korzysta teraz około 73 tys. osób. Od marca 2022 r. do czerwca 2025 r. rząd Bułgarii udzielił tymczasowej ochrony 204 tys. uchodźców.

W raporcie podsumowującym sytuację do końca 2024 r. UNHCR podał, że 46 proc. uchodźców mieszka w wynajmowanych lokalach, a 26 proc. w rządowych ośrodkach. Urząd zwraca uwagę, że uchodźcy często mogą liczyć na zakwaterowanie w odległych, małych miejscowościach z ograniczonym dostępem do usług, transportu i wsparcia osób z potrzebami specjalnymi.

Większość ukraińskich uchodźców w Bułgarii to osoby z grup wrażliwych: kobiety, dzieci, osoby starsze i niepełnosprawne. 34 proc. uczestników badania ankietowego przeprowadzonego przez UNHCR była na emeryturze. 20 proc. było zatrudnionych, a 21 proc. bezrobotnych. Jako główne przeszkody w zatrudnieniu wskazywano bariery językowe (39 proc.), a następnie brak możliwości zatrudnienia (21 proc.).

Czytaj także: Rosyjski deputowany kpi z Ukrainy. „Ten kraj już praktycznie nie istnieje”

Jak poinformowała asp. szt. Monika Wacławek z Komendy Powiatowej Policji w Lublińcu, do wypadku na DK46 doszło w poniedziałek rano około godziny 5.24. 49-letni mężczyzna kierujący fordem z nieustalonych przyczyn zjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się czołowo z prawdopodobnie jadącym prawidłowo samochodem ciężarowym z naczepą.

– Na miejscu śmierć poniósł kierujący samochodem osobowym. Policjanci pod nadzorem prokuratury w Lublińcu prowadzą czynności zmierzające do ustalenia dokładnych okoliczności zdarzenia – przekazała asp. szt. Monika Wacławek.

Droga zablokowana

Na czas działań służb droga krajowa nr 46 jest całkowicie zablokowana. Wyznaczono objazdy przez miejscowości Herby w stronę Boronowa oraz w Lisowie w kierunku Chwostka. Utrudnienia mogą potrwać jeszcze co najmniej dwie godziny.

Policja apeluje do kierowców o zachowanie ostrożności i stosowanie się do poleceń funkcjonariuszy kierujących ruchem. 

Czytaj też: Pijany i bez uprawnień skasował auto pod Legnicą

Pod koniec września na platformie streamingowej SkyShowtime zadebiutował długo wyczekiwany trzeci sezon niezwykle popularnego serialu kryminalnego "Tulsa King" z Sylvestrem Stallone'em w głównej roli mafijnego bossa. Co jednak z widzami preferującymi tradycyjną telewizję? Czeka na nich świetna wiadomość – kultowy już serial jest emitowany na polskojęzycznym kanale FX! Dziś pojawi się trzeci odcinek. O której godzinie? Piotr Kozłowski

Po 40-dniowej przerwie do terminalu w Świnoujściu ponownie zawitała dostawa LNG z Kataru. Dla statku, który ją dostarczył – Al Hamla, to już dziesiąta wizyta w naszym gazoporcie.

Jak wskazał poniedziałkowy „Puls Biznesu”, firma Zen.com, do której trafił Duda, oferuje m.in. usługi karty wielowalutowej i rachunki bankowe. Firma powstała w Rzeszowie, a posiada licencję w Wielkiej Brytanii, na Litwie, w Singapurze oraz stara się o licencję w Hongkongu.

„Przyjmuję na siebie współodpowiedzialność za nadzór nad tym, by ZEN.com był instytucją maksymalnie bezpieczną dla konsumentów. Będę też przyglądać się relacjom z regulatorami w krajach, w których firma uzyskuje nowe licencje” – przekazał gazecie Duda.

Dodał, że zanim zajął się polityką, specjalizował się w prawie administracyjnym, w tym prawie gospodarczym publicznym. „Koncesje, licencje, zezwolenia, wszelkie prawne ograniczenia swobody działalności gospodarczej, to był mój obszar specjalizacji” – podkreślił były prezydent.

Pytany o to, czy zamierza pojawiać w radach nadzorczych kolejnych firm, Duda przekazał, że tego nie wyklucza.

„Nie będę walczył o to, żeby zostać premierem” – zadeklarował, dopytywany o plany na przyszłość.

Jak podał „PB”, Zen.com powstał w 2018 roku w Rzeszowie. Stąd też pochodzi jej założyciel Dawid Rożek, przedsiębiorca znany na rynku gamingowym. Był jednym z twórców G2A – założonego w 2010 roku sklepu z cyfrowymi grami, który później przekształcił się w platformę gamingową.

Nazwa jest skrótowcem hasła Zero Effort Non-bank. Początkowo była to aplikacja płatnicza z kartą, której główną zaletą był wysoki cash back. Obecnie jest to karta wielowalutowa z numerem IBAN umożliwiająca rozliczenia w 28 walutach. ZEN oferuje też rachunki bankowe (współpracuje z Aion Bankiem). Jak wskazała gazeta, ostatnio widać rosnące zainteresowanie Zena kryptowalutami, a na rachunku nie można ich przechowywać, natomiast aplikacja umożliwia ich transfer i doładowania.

Czytaj także: Premia świąteczna dla wszystkich. Pracodawcy wściekli na premiera

ZEN ma licencję instytucji pieniądza elektronicznego na Litwie. „Fintech bywa nazywany polskim Revolutem, choć jest to porównanie daleko na wyrost. Nie można mu natomiast odmówić konsekwencji w rozwijaniu biznesu” – podała gazeta.

Wyjątkowy połów miał miejsce na zawodach Pucharu Mikado, które odbywały się w niedzielę na wodach Zalewu Rybnickiego. Gigantyczny sum został złowiony techniką spinningową, polegająca na aktywnym zarzucaniu i ściąganiu sztucznej przynęty, naśladując ruchy ofiary.

Nowy rekord świata w zawodach wędkarskich

Organizatorzy potwierdzili, że złowiona ryba ma 292 cm. Sum po sesji zdjęciowej i wykonanych pomiarach został puszczony wolno do Zalewu Rybnickiego.

Puchar Mikado Rybnik to cykl zawodów spinningowych z łodzi, organizowany na Zbiorniku Rybnik przez Okręg PZW w Katowicach.

Czytaj także: Ma już tytuł „najbrzydszej”. Teraz została też rybą roku

Były prezydent Andrzej Duda został członkiem rady nadzorczej ZEN.com. To fintech nazywany czasem "polskim Revolutem". Andrzej Duda nie zamierza na tym poprzestać. W nowym wywiadzie zdradził, że pracuje nad stworzeniem think tanku i nie wyklucza powrotu do polityki. Beata Zatońska

Do zdarzenia doszło o godz. 5.24 na wysokości Koloni Lisów. – Jak wynika ze wstępnych ustaleń policjantów, 49-letni mieszkaniec Opoczna, kierujący osobowym fordem, z nieustalonych dotąd przyczyn zjechał na przeciwległy pas ruchu, gdzie zderzył się czołowo z prawidłowo jadącym samochodem ciężarowym – informuje asp. sztab. Monika Wacławek, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Lublińcu. – W wyniku zderzenia kierowca samochodu osobowego poniósł śmierć na miejscu.

Na miejscu zdarzenia pracują policjanci z Komendy Powiatowej Policji w Lublińcu pod nadzorem prokuratora, a także strażacy i zespół ratownictwa medycznego. Droga w tym rejonie jest całkowicie zablokowana.

Policjanci zorganizowali objazdy: w miejscowości Herby – kierowcy kierowani są w stronę Boronowa, w miejscowości Lisów – objazd poprowadzono przez Chwostek.

Źródło: KPP Lubliniec

Ten quiz z historii jest wymagający. O komplet punktów będzie trudno, ale zawsze możesz liczyć na szczęście i trafić poprawną odpowiedź. Powodzenia! Michał Ignasiewicz

„Nasz wywiad wiedział, że statek był zaangażowany w przemyt narkotyków, płynął znanym szlakiem przemytu narkotyków i przewoził znaczne ilości narkotyków” – napisał Hegseth w serwisie X. Określił on kartele jako „Al-Kaidę Półkuli Zachodniej, stosującą przemoc, morderstwa i terroryzm, aby narzucić swoją wolę, zagrażać naszemu bezpieczeństwu narodowemu i zatruwać nasz naród”.

„Wojsko Stanów Zjednoczonych będzie traktować te organizacje jak terrorystów, którymi są, będą ścigane i zabijane, tak jak Al-Kaida” – zapowiedział szef resortu wojny.

Donald Trump na wojennej ścieżce. Po oskarżeniach obciął finansowanie dla Kolumbii

Stacja CNN zwróciła uwagę, że tego rodzaju działania są częścią zaostrzającego się stanowiska administracji Trumpa wobec krajów Ameryki Południowej, rzekomo zaangażowanych w przemyt narkotyków do USA. Prezydent niedawno upoważnił CIA do działania w Wenezueli i rozważa podjęcie akcji militarnej w tym kraju w ramach kampanii nacisku na odsunięcie prezydenta Nicolása Maduro od władzy.

Trump publicznie starł się również z prezydentem Kolumbii Gustavo Petro, który w zeszłym tygodniu oskarżył USA o zamordowanie niewinnego obywatela Kolumbii podczas jednego z ataków na Karaibach. Amerykański przywódca ogłosił, że anuluje wszystkie płatności i subsydia USA dla tego kraju.

Ataki USA na przemytników bez czasochłonnych analiz. „Tajna i długa lista karteli”

Według CNN administracja Trumpa wydała tajną opinię prawną, która ma uzasadnić śmiercionośne ataki na tajną i długą listę karteli oraz podejrzanych handlarzy narkotyków. Zgodnie z ekspertami, na których powołuje się CNN, jest to znaczące, ponieważ wydaje się, że uzasadnia uznanie przez prezydenta handlarzy narkotyków za wrogich bojowników i ich zabijanie bez uprzedniej oceny prawnej.

CNN zwraca uwagę, że Senat zablokował na początku października próbę ograniczenia możliwości Trumpa do wydawania wojsku rozkazów atakowania rzekomych statków z narkotykami bez zgody Kongresu. Senatorowie Rand Paul i Lisa Murkowski byli jedynymi republikańskimi ustawodawcami, którzy popierali restrykcje. – W zasadzie doraźnie wykonujemy egzekucje na osobach oskarżonych o coś. To okropny pomysł – powiedział CNN Paul.

Agencja UPI podała, że wraz z trzema ostatnimi ofiarami śmiertelnymi, USA zabiły co najmniej 32 osoby w atakach na rzekome statki z narkotykami – głównie u wybrzeży Wenezueli.

CZYTAJ TEŻ: Kokaina za blisko 80 mln euro przejęta w Hiszpanii

Prezydent USA w mediach społecznościowych zamieścił krótki film, na którym widać, jak pilotuje odrzutowiec i zrzuca na protestujących brązową ciecz. Na boku myśliwca widnieje napis „King Trump”, a amerykański przywódca ma na głowie koronę. Filmikowi towarzyszy podkład muzyczny – piosenka „Danger Zone” Kenny'ego Logginsa. Całe wideo, opublikowane na platformie Truth Social, jest wygenerowane przez sztuczną inteligencję. 

To odpowiedź Trumpa na przetaczające się przez kraj fale protestów pod jego adresem.

Żadnych królów

Protesty pod hasłem „No kings” („Żadnych królów”) zorganizowano w całym kraju, w tym w Waszyngtonie, gdzie na ulice w sobotę wyszły tysiące protestujących. Demonstrowali przeciw polityce amerykańskiej administracji, działaniom służb imigracyjnych i przedłużającemu się shutdownowi. 

W piątek Trump w wywiadzie dla Fox News odniósł się do trwających demonstracji. Co ciekawe, sprzeciwił się wówczas nazywaniu go królem. – Mówią, że mówią o mnie jak o królu. Nie jestem królem – podkreślił .  

Przebieg protestów 

W sobotę w centrum Waszyngtonu zamknięto ruch samochodowy. Demonstrujący przynieśli flagi USA oraz transparenty z hasłami wymierzonymi w prezydenta. 

„Żadnych królów”, „Dlaczego Trump tak kocha Putina?”, „Tylko Chrystus jest królem” – napisano na plakatach. 

Pierwsze masowe protesty pod hasłem „Żadnych królów” odbyły się w połowie czerwca i były jednymi z największych w historii USA. Protestujący twierdzą, że Stany Zjednoczone zmierzają w kierunku autorytaryzmu. Natomiast środowiska związane z Trumpem i ruchem MAGA określają protesty jako antyamerykańskie. 

Czytaj też: Przeciwnicy Trumpa wyszli na ulice. Masowe protesty w USA

W pierwszym kwadransie żadna z drużyn nie stworzyła sobie dogodnych sytuacji. W 33. minucie do piłki po zagraniu ze skrzydła Filipa Stojilkovicia dopadł Martin Minchev i pokonał Kacpra Trelowskiego. Pod koniec pierwszej połowy ten sam piłkarz uderzał z dystansu, ale wynik nie uległ zmianie.

Na początku drugiej połowy Cracovia ruszyła z kontratakiem, który skutecznie wykończył Mauro Perković i gospodarze prowadzili 2:0. W 69. minucie Trelowski interweniował po strzale głową zdobywcy drugiej bramki. Na trzy minuty przed końcem regulaminowego czasu gry Patryk Makuch uderzał głową w kierunku bramki Cracovii. Ostatecznie nie udało się zdobyć gola.

Częstochowianie okazję do rewanżu będą mieli za półtora tygodnia w spotkaniu STS Pucharu Polski.

Cracovia – Raków Częstochowa 2:0 (1:0)

Raków: Trelowski – Konstantopoulos, Racovițan, Svarnas – Ameyaw (72, Seck), Amorim – Repka, Struski (58, Bulat) – Diaby-Fadiga (58, Makuch), Pieńko (58, Rondić) – Brunes (81, Ivi).

Cracovia: Madejski – Wójcik, Henriksson, Sutalo – Piła, Perković – Kakabadze (65, Kakabadze), Maigaard (90+2, Knap), Klich (81, Hasić) – Minchev (65, Al Ammari) – Stojilković (81, Zahiroleslam).

Policja zatrzymała w poniedziałek rano mężczyznę podejrzewanego o próbę podpalenia budynku przy ul. Wiejskiej w Warszawie, gdzie mieści się m.in. siedziba Platformy Obywatelskiej. Jak poinformowała Komenda Stołeczna Policji, zatrzymany to 44-letni mieszkaniec powiatu łosickiego.

„Krzysztof W. w maju tego roku został zatrzymany za kierowanie gróźb karalnych na portalu X wobec premiera Donalda Tuska. Sprawa w czerwcu trafiła do sądu z aktem oskarżenia” – przekazała KSP w serwisie X.

„Drugi czyn karalny”

Redaktor Mariusz Piekarski, prowadzący program „Gość poranka”, zapytał wiceministra spraw wewnętrznych i administracji Czesława Mroczka o aktualne informacje w tej sprawie.

– Wszystko będzie szczegółowo wyjaśniane. Chcę pogratulować policji, bo to było sprawne działanie. Widać, że sprawca jest zmotywowany, jeśli chodzi o przestępstwa z mowy nienawiści. Mamy już eskalację – to drugie postępowanie, drugi czyn karalny. Widać, że ta osoba przechodzi od słów do czynów, więc to bardzo niebezpieczna historia – powiedział Mroczek.

„Kto sieje wiatr, ten zbiera burzę”

– Już kilka miesięcy temu mówiłem w mediach, że notujemy coraz więcej przestępstw, których podłożem jest nienawiść. To bardzo niepokojące zjawisko. Trzeba mieć świadomość, że jeśli będzie przyzwolenie na sianie nienawiści i nawoływanie do agresji, będziemy to obserwować w życiu publicznym – dodał.

– Jest stare polskie porzekadło: kto sieje wiatr, ten zbiera burzę. Kilkanaście dni temu mieliśmy do czynienia z wypowiedzią Roberta Bąkiewicza na manifestacji PiS, podczas której szerzył nienawiść. Jeżeli będziemy tolerować takie zachowania i zachęty do agresji, będziemy mieli takie właśnie efekty – podkreślił wiceszef MSWiA.

– Prezes PiS Jarosław Kaczyński przedstawił pana Bąkiewicza, który zaczął opowiadać rzeczy straszliwe. Największa partia opozycyjna daje mu przestrzeń do takich wystąpień. Takie zachowania później prowadzą do dramatycznych konsekwencji i musimy to przerwać. Nie chodzi tylko o Jarosława Kaczyńskiego czy Roberta Bąkiewicza, ale o wszystkich, którzy wprowadzają do przestrzeni publicznej nienawiść i zachętę do agresji – zaznaczył Mroczek.

Wołodymyr Żurawlow nie zostanie wydany Niemcom

Warszawski sąd odmówił w piątek wydania Niemcom Wołodymyra Żurawlowa, Ukraińca ściganego europejskim nakazem aresztowania, podejrzewanego przez niemieckie służby o udział w wysadzeniu gazociągu Nord Stream. Sąd zwolnił go z aresztu, w którym przebywał od chwili zatrzymania.

Wiceszef MSWiA został zapytany w „Gościu poranka”, czy Wołodymyr Żurawlow może czuć się bezpieczny w Polsce, biorąc pod uwagę, co działo się z ludźmi, którzy przeciwstawiali się Władimirowi Putinowi, i czy Żurawlow powinien zostać objęty specjalną ochroną.

– Nasze służby bezpieczeństwa przeciwdziałają wszystkim próbom ingerencji czy działań rosyjskich, które uderzałyby w cudzoziemców przebywających w Polsce. To jest główne zadanie naszych służb specjalnych – by nie dopuścić do takich działań obcych służb na terenie naszego kraju – powiedział gość TVP Info.

Na antenie padło też pytanie, dlaczego mężczyzna został zatrzymany w Polsce.

– Mamy system, który przynosi nam bardzo dobre rezultaty współpracy międzynarodowej. Dzięki europejskiemu nakazowi aresztowania udało nam się sprowadzić i postawić przed wymiarem sprawiedliwości obywateli polskich, którzy popełnili oburzające przestępstwa, a następnie wyjechali za granicę. Decyzja sądu w sprawie Żurawlowa świadczy o tym, że to nie jest działanie systemu z automatu. Ten człowiek uzyskał ochronę poprzez to orzeczenie sądu – powiedział Mroczek.

Podziemny tunel na granicy

Funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej odkryli w piątek podziemny tunel pod barierą na polsko-białoruskiej granicy w okolicy miejscowości Kondratki w powiecie białostockim. Tunel miał początek na Białorusi i kończył się około 20 metrów po stronie polskiej, na prywatnej, niezamieszkanej posesji.

– To już drugi podkop. Po wykryciu pierwszego we wrześniu zaczęliśmy zwracać szczególną uwagę na podobne miejsca – i właśnie natrafiliśmy na kolejny. Świat przestępczy, który organizuje ten nielegalny szlak, wciąż podejmuje nowe próby. Ponad 90 proc. prób przekroczenia naszej granicy jest udaremnianych – powiedział Mroczek.

Czytaj też: Otwarcie kolejnych przejść granicznych z Białorusią. Polska stawia warunki

Historycznego wyczyny dokonali Krzysztof Pyra i Adrian Gontarz podczas zawodów spinningowych. Organizatorzy potwierdzili, że złowiona ryba mierzyła aż 292 cm. To o 7 cm więcej niż dotychczasowy rekord świata, jeśli chodzi o długość suma złowionego na wędkę.

Grupa Azoty zawarła kolejny aneks z 12 instytucjami finansującymi działalność biznesową. Wydłużony został okres obwiązywania porozumienia do dnia 29 października 2025 r. Porozumienie będzie mogło podlegać dalszemu przedłużeniu.

Wielu Polaków nie mogło się doczekać trzeciej części uwielbianej komedii "Teściowie". Na planie ponownie spotkali się Maja Ostaszewska, Izabela Kuna, Adam Woronowicz oraz Marcin Dorociński. W nowej odsłonie, wyreżyserowanej przez Kubę Michalczuka, bohaterowie spotykają się nie z okazji ślubu, lecz chrzcin. Wyczekiwany film zebrał świetne recenzje i podbił serca widzów, którzy tłumnie ruszyli do kin! Piotr Kozłowski

Masz wrażenie, że Twoja szafa pęka w szwach, a Ty ciągle nosisz te same 10 ubrań? Czas na zmiany! Poznaj sprytny eksperyment z wieszakami, który bez litości wskaże Ci, z którymi rzeczami musisz się pożegnać. To prosty sposób na odgracenie, więcej miejsca i świadome wybory modowe. Oto szczegóły. Anna Kot

W trwającym od soboty finale XIX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina występuje jedenastu pianistów z siedmiu krajów. W tym gronie znalazł się reprezentujący Polskę Piotr Alexewicz, a także Kevin Chen (Kanada), David Khrikuli (Gruzja), Shiori Kuwahara (Japonia), Tianyou Li (Chiny) oraz Eric Lu (Stany Zjednoczone), Tianyao Lyu (Chiny), Vincent Ong (Malezja), Miyu Shindo (Japonia), Zitong Wang (Chiny) i William Yang (Stany Zjednoczone).

Ostatecznym sprawdzianem dla finalistów konkursu jest wykonanie Poloneza-Fantazji op. 61 oraz - do wyboru - jednego z koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: e-moll lub f-moll. Pianistom towarzyszy Orkiestra Filharmonii Narodowej pod batutą Andrzeja Boreyki.

Zwycięzcę XIX Konkursu Chopinowskiego poznamy w poniedziałek wieczorem. Dzień później odbędzie się gala wręczenia nagród i pierwszy z trzech koncertów laureatów; dwa kolejne koncerty laureatów zaplanowano na 22 i 23 października.

Sześciorgu najwyżej ocenionym uczestnikom finału zostaną przyznane nagrody główne oraz tytuł laureata. Zdobywca I nagrody otrzyma 60 tys. euro i złoty medal, II nagrody - 40 tys. euro i srebrny medal, III nagrody - 35 tys. euro i brązowy medal. Laureaci IV, V i VI nagrody otrzymają kolejno 30 tys., 25 tys. i 20 tys. euro. Pozostałym finalistom zostaną przyznane równorzędne wyróżnienia w wysokości 8 tys. euro.

Czytaj także: Piotr Alexewicz po występie w finale: Recital to rozmowa z samym sobą

XIX edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina trwa od 2 do 23 października. Jego organizatorem jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Polska Agencja Prasowa jest partnerem medialnym konkursu

– PiS daje Robertowi Bąkiewiczowi przestrzeń do wystąpień, podczas których mówi rzeczy straszne. Takie zachowania prowadzą później do dramatycznych konsekwencji i trzeba to przerwać – powiedział w programie „Gość poranka” w TVP Info wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Czesław Mroczek.

W poniedziałek rano policja aresztowała mężczyznę, który jest podejrzany o próbę podpalenia budynku przy ul. Wiejskiej w Warszawie, gdzie mieści się m.in. siedziba Platformy Obywatelskiej. Jak poinformowali funkcjonariusze, 44-letni Krzysztof B. był już wcześniej zatrzymany za groźby karalne skierowane do premiera Donalda Tuska.