Wchodzisz i wiesz

Prokuratura Generalna w Monachium wniosła akt oskarżenia przeciwko pięciorgu członków dawnego Ostatniego Pokolenia, zarzucając im utworzenie organizacji przestępczej, która miała na celu popełnianie czynów karalnych. Grupa poinformowała o tym w poniedziałek – przekazało Deutsche Welle.

Jak podano, akt oskarżenia ma liczyć 149 stron. Wśród oskarżonych jest znana działaczka na rzecz klimatu Carla Hinrichs. Zdaniem organizacji decyzja prokuratury stanowi „atak na zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego, będącego filarem demokracji”.

W grudniu ubiegłego roku roku Inicjatywa Klimatyczna Ostatniego Pokolenia zrezygnowała z tej nazwy. Jednak nie rozwiązała się oficjalnie, ale zapowiedziała obronę swojej agendy poprzez inne formy sprzeciwu.

Protesty grupy nie ustaną

Poinformowała o tym w rozmowie z tygodnikiem „Der Spiegel” Hinrichs, współzałożycielka i rzeczniczka grupy. Według 27-latki ze struktur Ostatniego Pokolenia wyłoni się „coś nowego, coś wielkiego”. Protesty będą nadal miały miejsce.

Nazwa Ostatnie Pokolenie wywodziła się z przekonania aktywistów, że należą oni do ostatniego pokolenia, które może jeszcze zapobiec globalnej katastrofie klimatycznej. Grupa powstała po klimatycznym strajku głodowym w Berlinie w 2021 roku. Domagała się nasilenia działań na rzecz ochrony klimatu.

Po tym, jak inne formy protestu spotkały się z niewielkim odzewem, grupa zaczęła organizować słynne blokady z przyklejaniem się do dróg czy płyt lotnisk. W Berlinie pomalowała pomarańczową farbą Bramę Brandenburską i oblewała farbą i innymi mieszankami dzieła sztuki w muzeach. Jej polski oddział popełnia podobne przestępstwa także w naszym kraju.

Czytaj więcej: Ostatnie Pokolenie z wyrokiem za akcję przed koncertem Taylor Swift

Wykluczenie komunikacyjne? W powiecie włocławskim przestaje istnieć. Zamiast pustych obietnic – cichy, ekologiczny i realny przełom na trasach, których dotąd nikt nie widział na mapie mobilności. Tam, gdzie do tej pory autobus nie dojeżdżał, już wkrótce pojawią się nowoczesne elektryki i hybrydy. To nie tylko zmiana środka transportu, to zmiana codzienności tysięcy ludzi.

Za tą zmianą stoją konkretne decyzje, skutecznie złożone wnioski i odważne inwestycje.

Brak dostępu do transportu publicznego to cichy wróg rozwoju lokalnych społeczności. Dla wielu mieszkańców terenów pozamiejskich oznacza on brak dostępu do pracy, edukacji, służby zdrowia czy życia społecznego. W powiecie włocławskim ten scenariusz właśnie się zmienia.

Dzięki wsparciu z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) na lokalne drogi wyjedzie 26 nowoczesnych autobusów, w tym 18 elektrycznych i 8 hybrydowych. To efekt trzech skutecznych wniosków złożonych przez samorząd do Centrum Unijnych Projektów Transportowych.

– Walczymy z wykluczeniem transportowym, inwestując w przyszłość mobilności. Dofinansowanie zakupu nowoczesnego, zeroemisyjnego taboru autobusowego to krok w stronę bardziej komfortowego i przyjaznego środowisku transportu dla mieszkańców – podkreśla minister infrastruktury Dariusz Klimczak.

Dla mieszkańców wielu mniejszych miejscowości autobus to nie wybór, lecz konieczność – często jedyna realna szansa na dotarcie do lekarza, urzędu, szkoły czy pracy. Dlatego inwestycje w dostępność nie są dodatkiem, lecz priorytetem. Stawiamy na transport nowoczesny, niezawodny i przyjazny środowisku.

Wartość wszystkich projektów to ponad 74 mln zł, z czego blisko 55 mln zł stanowi bezzwrotne dofinansowanie z KPO. Zakupione autobusy będą kursować na nowych liniach pozamiejskich, uzupełniając komunikacyjną lukę w regionie.

Według szacunków, nowy tabor przejedzie ponad 2,1 mln kilometrów rocznie. Ale ta inwestycja to nie tylko liczby – to nowe możliwości, większa niezależność i lepsze życie dla mieszkańców regionu. To także dowód, że odpowiedzialna polityka transportowa może łączyć cele społeczne, ekologiczne i technologiczne.

Artykuł Koniec komunikacyjnego wykluczenia w powiecie włocławskim pochodzi z serwisu Polskie Stronnictwo Ludowe.

Siedmiu kibiców piłkarskiej reprezentacji Chorwacji wykazało się szczytem głupoty. W trakcie meczu z Francją w Lidze Narodów na Stade de France w Paryżu wykonywali nazistowskie gesty. Ich skandaliczne zachowanie nie uszło uwadze policji. Wszyscy trafili do aresztu. Michał Ignasiewicz

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia przed przymrozkami dla ośmiu województw i przed burzami dla trzech województw. Alerty obowiązują dziś od godz. 14 do godz. 20 i w nocy z poniedziałku na wtorek. Gdzie będzie niebezpiecznie? Jakub Laskowski

ML System, polska spółka z branży fotowoltaicznej, opublikowała aktualizację strategii rozwoju. Jej głównymi filarami są standaryzacja produktów, znaczące zwiększenie eksportu oraz poprawa dochodowości.

Niepozorne monety leżące w szufladzie mogą okazać się małym skarbem. Zwłaszcza te z PRL-u – niektóre osiągają na aukcjach zawrotne ceny. Jeśli masz stare grosze czy złotówki, warto je sprawdzić. Zainteresowanie kolekcjonerów rośnie, a z nim wartość wyjątkowych egzemplarzy. Lena Ratajczyk

Ukraiński prywatny koncern energetyczny DTEK zabiega o zwiększenie amerykańskich dostaw LNG do Europy, tak żeby zapewnić bezpieczeństwo dostaw do swojego kraju. Wielkim hubem gazowym może stać się dla Kijowa Polska, która mocno rozbudowała i nadal rozbudowuje swoją infrastrukturę gazową.

Od piątku do niedzieli na drogach Częstochowy i powiatu doszło do 31 kolizji drogowych. Policjanci z częstochowskiej drogówki ujawnili 442 wykroczenia drogowe. Niestety w ich ręce wpadło też 3 pijanych kierowców.

Nowe Renault Espace imponuje stylem, ma praktyczne wnętrze dla całej rodziny, a pod maską pracuje 200 oszczędnych koni mechanicznych. 7-miejscowy SUV spala zaledwie 4,8 l/100 km. Ile kosztuje nowa odsłona największego modelu w gamie i kiedy wjedzie do salonów? Maciej Lubczyński

Renciści i wdowy, którzy pobierają rentę rodzinną, mogą mieć problem ze zwolnieniem z opłaty za abonament RTV. Urząd skarbowy może zająć nawet 1500 zł ich świadczenia.

Renciści i wdowy, którzy pobierają rentę rodzinną, mogą mieć problem ze zwolnieniem z opłaty za abonament RTV. Urząd skarbowy może zająć nawet 1500 zł ich świadczenia.

Renciści i wdowy, którzy pobierają rentę rodzinną, mogą mieć problem ze zwolnieniem z opłaty za abonament RTV. Urząd skarbowy może zająć nawet 1500 zł ich świadczenia.

Wiosna zaczyna się dynamicznie – burze, intensywne opady deszczu i lokalne powodzie błyskawiczne stanowią realne zagrożenie. IMGW wydało ostrzeżenia meteorologiczne i hydrologiczne, a w niektórych regionach przewiduje się silny wiatr i opady gradu. Gdzie sytuacja może być najgroźniejsza? Sprawdź szczegóły prognozy na najbliższe dni. Weronika Papiernik

Rząd pracuje nad zmianami w wypłacie zasiłku chorobowego. Finansowanie ma w 100 proc. przejąć ZUS. "Jesteśmy zwolennikami deregulacji i elastyczności, ale też jasnych zasad" - podkreślają przedsiębiorcy.

W Polskiej Grupie Górniczej (PGG) powołano zespół specjalistów z zakresu zagrożeń aerologicznych i górniczych. Jego zadaniem będzie udoskonalenie profilaktyki metanowej i pożarowej w kopalniach PGG.

W sobotę 29 marca nad Polską będzie można obejrzeć niecodzienne zjawisko, jakim jest częściowe zaćmienie Słońca. W jego szczycie, w zależności od regionu, z którego będzie obserwowane, Księżyc przysłoni od kilkunastu do około 26 procent średnicy tarczy Słońca.

Czym jest częściowe zaćmienie Słońca?

Damian Jabłeka to astronom, popularyzator, nauki, miłośnik nieba i obserwator, wicedyrektor Planetarium Śląskiego w Chorzowie. W rozmowie z portalem TVP.Info wyjaśnia, czym jest częściowe zaćmienie Słońca.

– Jeżeli ktoś znajdzie się dokładnie w cieniu Księżyca na Ziemi, to wtedy nie widzi Słońca, stoi w miejscu, w którym następuje całkowite zaćmienie. Jeżeli obserwator znajdzie się w takim obszarze, w którym kawałek tarczy Słońca jest zakryty fragmentem naszego Księżyca, to wtedy mówimy o zaćmieniu częściowym – wyjaśnia ekspert.

– Dalej docierają do nas promienie słoneczne, więc jest ciągle jasno, ale jak się odpowiednio bezpiecznie spojrzy na to Słońce ze specjalnymi filtrami, to można zobaczyć „ugryzione ciasteczko na niebie” – dodaje wicedyrektor Jabłeka.

Jak przygotować się do obserwacji częściowego zaćmienia Słońca?

Jak mówi astronom, profesor Radosław Poleski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, choć częściowe zaćmienie Słońca występuje zdecydowanie częściej niż zaćmienie całkowite i jest mniej spektakularne, to i tak – o ile pozwoli na to pogoda – na niebie czeka nas wyjątkowy pokaz.

– Choć nie będzie to tak super wyjątkowe zjawisko, które zdarza się raz na 1000 lat. To będzie częściowe zaćmienie, a więc Księżyc częściowo zakryje tarczę słoneczną – powiedział astronom.

Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w sobotę od godz. 11:00 organizuje wspólne oglądanie zaćmienia. Na miejscu będziemy mogli dowiedzieć się nieco więcej na temat zjawiska, a także oglądać je w bezpiecznych warunkach.

Czytaj także: Największa góra lodowa świata w potrzasku. Widać ją z kosmosu

– Ważne, aby robić to bezpiecznie, to znaczy nie wpatrywać się w Słońce gołym okiem, nie patrzeć też na nie bezpośrednio przez lornetkę. Można albo zastosować specjalne okulary, które odpowiednio zaciemniają obraz, lub też skierować na Słońce aparat cyfrowy i bez bezpośredniego spoglądania na zjawisko zrobić zdjęcie – powiedział profesor Radosław Poleski.

Kiedy rozpocznie się częściowe zaćmienie Słońca?

Częściowe zaćmienie Słońca rozpocznie się w sobotę o godz. 11:50 i potrwa do 13:06. Skala zaćmienia w Polsce zależy od regionu, z którego będziemy je obserwować. W szczytowym momencie zjawiska, o godzinie 12:28, Księżyc zakryje od około 12 procent – jeśli będziemy zaćmienie oglądać w Małopolsce – do maksymalnie około 26 procent – jeżeli jego świadkami będziemy w okolicach Szczecina.

– To zjawisko jest z jednej strony unikalne, z drugiej strony powtarzalne, bo takie zaćmienia zdarzają się mniej więcej dwa razy w roku, przy czym, tak jak już wspomniałem, nie jest ono dostępne dla obserwatorów na całej naszej planecie – mówi nam astronom Damian Jabłeka.

Jeśli ktoś czeka na całkowite zaćmienie Słońca, to okazję jego obserwacji w Europie będzie miał już w 2026 roku, a dokładnie 12 sierpnia, gdy pełne zaćmienie Słońca będzie widoczne z Islandii, Portugalii oraz Hiszpanii. Jeszcze w tym roku, 21 września, w części Europy (choć tym razem nie w Polsce) będzie można oglądać hybrydowe zaćmienie Słońca – połączenie całkowitego i tak zwanego obrączkowego zaćmienia.

Zaćmienie obrączkowe. Najbliższa taka okazja za pół wieku

Z terenu Polski zaćmienie całkowite będzie można obserwować dopiero 7 października 2135 roku, nieco wcześniej, bo 13 lipca 2075 roku, z naszego kraju będziemy mogli zobaczyć obrączkowe zaćmienie Słońca.

– O ile częściowe zaćmienie możemy obserwować na terenie naszego kraju – średnio dwa razy w roku – to najbliższe zaćmienie całkowite będzie miało miejsce w 2135 roku – powiedział wicedyrektor Planetarium Śląskiego w Chorzowie.

Jedno z ciekawszych astronomicznych zjawisk nastąpi też 1 kwietnia, kiedy Księżyc w postaci wąskiego sierpa będzie zakrywał Plejady. To gromada gwiazd skupionych w jednym miejscu na niebie, które dobrze widać gołym okiem.

Zjawiska astronomiczne, które będzie można zobaczyć w najbliższym czasie

2 kwietnia na niebie będzie można zobaczyć Jowisza – największą planetę Układu Słonecznego. Jego położenie wskaże Księżyc, jeszcze w postaci wąskiego sierpa, który będzie świecił niedaleko tego gazowego olbrzyma. Z kolei 5 kwietnia Księżyc zbliży się do Marsa.

Wiosną pojawi się też szansa na dostrzeżenie meteorów, czyli tzw. spadających gwiazd. W okolicach 21-22 kwietnia maksimum aktywności osiągnie rój Lirydów. Jednak to obserwacje dla wytrwałych, bo zobaczyć będzie można średnio jeden meteor na kilka minut.

Czytaj również: Mieli być w kosmosie osiem dni. Wrócili po... dziewięciu miesiącach

– Tutaj też będziemy starali się racjonalizować kary, w tym sensie, żeby to poczucie zagrożenia, wiecie, że prowadzę działalność gospodarczą, to o jezu, jestem podejrzany z góry, że coś złego robię. Więc wspólnie z ministrem sprawiedliwości będziemy pracowali nad tym, aby ludzie uczciwi, że użyję klasyka, nie mieli się czego obawiać – stwierdził premier Donald […]

– Kto się skusi? – pyta ironicznie Małgorzata Tarasiewicz, prezeska Stowarzyszenia Mieszkańcy dla Sopotu. – Jedna z najbogatszych gmin w Polsce musi emitować obligacje, żeby pokryć dziury w budżecie – komentuje Małgorzata Tarasiewicz.

Emisja obligacji to tak naprawdę zaciągnięcie długu. Dzięki sprzedaży obligacji miasto dostaje szybki zastrzyk gotówki. Jednak później musi je od nabywcy odkupić, i to dopłacając odpowiedni procent. Na tym właśnie zarabia inwestor – kupił taniej, a odsprzedał miastu drożej.

Dlaczego Sopot – gmina miejska znana z wysokich cen, sięga po takie rozwiązanie? Jak wyjaśnia Mirosław Goślicki, Skarbnik Miasta Sopotu, pieniądze są potrzebne na bieżące wydatki i inwestycje.

– To problem wielu samorządów, których finanse były przez ostatnie lata demolowane – opowiada. – Dobrym przykładem jest oświata. W Sopocie, by utrzymać ją na wysokim poziomie, musimy co roku dokładać drugie tyle, ile otrzymujemy od rządu – dodaje Mirosław Goślicki.

Czytaj też: „Bankierzy milionerzy”. Tak zarabia się w polskich bankach

Inne miasta też pożyczają

Rzeczywiście, pożyczanie to w samorządach powszechna praktyka.

– Według naszych wyliczeń tylko 18 największych miast w Polsce w ubiegłym roku zadłużyło się na 3,5 mld zł – wskazuje Krzysztof Jakubowski, Prezes Fundacji Wolności.

To mniej więcej tyle, ile uzbierałoby się, gdyby każdy mieszkaniec Polski wrzucił do wspólnej skarbonki po 90 zł.

W długach nie ma jednak nic złego, o ile są kontrolowane. Załóżmy, że gmina chce wybudować stadion. – Czy ma czekać 10 lat, aż uzbiera fundusze? – mówi prof. dr hab. Rafał Adamus z Uniwersytetu Opolskiego, zajmujący się problematyką niewypłacalności samorządowej. – A jak za 10 lat uzbiera zakładaną kwotę, a ceny pójdą do góry? Lepiej jest zadłużyć się na budowę stadionu i po roku oddać go do użytku mieszkańców – przekonuje.

Sopot był w tym roku pierwszy, ale nie będzie jedyny. Do czerwca na warszawskiej giełdzie zawitać ma jeszcze dwadzieścia samorządów. Obligacje są tańsze i bardziej elastyczne niż tradycyjny kredyt. Warto jednak podchodzić do nich ostrożnie, jeśli, tak jak w Sopocie, mają służyć wypełnieniu luki budżetowej. – Taka sytuacja nie jest pożądana – zauważa Krzysztof Jakubowski. – W kolejnych latach znowu trzeba będzie pokryć deficyt, a ten może być większy, gdy trzeba będzie wykupić obligacje. Dlatego to tylko jednorazowe rozwiązanie – tłumaczy.

Mieszkańcy nie muszą się bać

Niezależnie od skali i przyczyn złej sytuacji finansowej, to mieszkańcy jako pierwsi odczują jej skutki. Niedostatki budżetowe miasta zwykle widać już na pierwszy rzut oka. – Po ograniczeniu iluminacji w mieście, nienaprawionych chodnikach, czy zapuszczonych parkach miejskich – wymienia prof. Rafał Adamus. W skrajnych przypadkach miastu może zabraknąć środków na wypłaty dla urzędników czy nauczycieli.

Bogata gmina to z kolei odnowione budynki, inwestycje, nowoczesne place zabaw, czy dużo wydarzeń kulturalnych. Dlatego, choć gmina nie powinna się nadmiernie zadłużać, przesadne oszczędzanie też nie sprzyja mieszkańcom. – Miasto nie jest po to, żeby robić zapasy. Jeżeli ma 100 km ścieżek rowerowych i 10 tężni, to zawsze zmieści 200 km ścieżek i 20 tężni – zauważa prof. Rafał Adamus.

Czytaj też: Cyfrowy złoty zamiast gotówki. „Nie wyemituje go NBP”

Kluczowe jest więc odpowiednie planowanie wydatków. Zdaniem Małgorzaty Tarasiewicz gdyby władze Sopotu nie miały z tym problemu, obligacje w ogóle nie byłyby potrzebne.

– Mamy jako gmina dostatecznie dużo środków, bo Sopot sprzedaje liczne działki pod budowę deweloperską i ma duże wpływy z podatku PIT ze względu na zamożność mieszkańców. Niestety środki z budżetu miasta są wydawane lekką ręką przy założeniu, że gdyby zabrakło, to możemy wyemitować obligacje – ocenia.

Na razie jednak mieszkańcy Sopotu nie mają się czego obawiać. Na osiemnaście największych miast w Polsce tylko Olsztyn ma niższy wskaźnik zadłużenia niż Sopot. Jak podkreśla Skarbnik miasta, finanse Sopotu są stabilne, a roczny poziom obciążenia obligacjami bardzo niski – Za 2024 r. wyniósł on 2,45 proc. dochodów – podaje Mirosław Goślicki. Mieszkańcy natomiast mogą bezpośrednio wpływać na wydatki miasta w ramach budżetu obywatelskiego.

– Naprawdę podatnik z definicji jest niewinny, chyba że mu udowodnimy w procesie wyjaśnienia sprawy, że gdzieś nastąpił błąd albo poważna przewina. A więc to nie podatnik będzie musiał udowadniać jak jest, tylko urząd skarbowy będzie miał ten obowiązek. Jeśli nie wykaże czegoś złego, to podatnik jest niewinny z definicji. Odstąpienie od […]

"Stronie rządowej przekazanych zostało pierwszych 111 propozycji deregulacyjnych" – poinformował w poniedziałek przed spotkaniem przedstawicieli strony społecznej z premierem Donaldem Tuskiem prezes InPostu Rafał Brzoska, który kieruje zespołem mającym zgłaszać propozycje zmian w prawie. "Liczba absurdów biurokratycznych jest przytłaczająca" – dodał Brzoska. Piotr Kozłowski