Wchodzisz i wiesz

Trudne relacje z rodzicami i silne poczucie niedocenienia - to główne problemy - oprócz niskich zarobków - z jakimi muszą mierzyć się nauczyciele w Polsce. Takie dane przynosi najnowsza edycja Międzynarodowego Badania Nauczania i Uczenia TALIS. Zostało ono przeprowadzone w Polsce w marcu 2024 roku, a łącznie uczestniczyło w nim ponad 50 krajów. Agnieszka Maj

Trudne relacje z rodzicami i silne poczucie niedocenienia - to główne problemy - oprócz niskich zarobków - z jakimi muszą mierzyć się nauczyciele w Polsce. Takie dane przynosi najnowsza edycja Międzynarodowego Badania Nauczania i Uczenia TALIS. Zostało ono przeprowadzone w Polsce w marcu 2024 roku, a łącznie uczestniczyło w nim ponad 50 krajów. Agnieszka Maj

Trudne relacje z rodzicami i silne poczucie niedocenienia - to główne problemy - oprócz niskich zarobków - z jakimi muszą mierzyć się nauczyciele w Polsce. Takie dane przynosi najnowsza edycja Międzynarodowego Badania Nauczania i Uczenia TALIS. Zostało ono przeprowadzone w Polsce w marcu 2024 roku, a łącznie uczestniczyło w nim ponad 50 krajów. Agnieszka Maj

Ten quiz ortograficzny jest naprawdę trudny. Zawiera bowiem wyłącznie takie wyrazy i zwroty, z którymi większość Polaków sobie nie radzi. Podejmiesz wyzwanie? Powodzenia! Piotr Kozłowski

Środa, 8 października 2025 roku, zapowiada się jako typowy, jesienny dzień, który wymaga sprytnego ubioru "na cebulkę". W większości regionów kraju dominować będzie pochmurna aura, a mieszkańcy zachodnich i północnych województw (szczególnie Pomorza i Warmii) powinni spodziewać się opadów deszczu, które miejscami mogą być dość intensywne. Anna Kot

- Górnictwo na świecie się rozwija - zaznacza w rozmowie z WNP Jacek Korski, były szef Kompanii Węglowej, ekspert górniczy. Z kolei u nas trudne, stale pogarszające się, warunki górniczo-geologiczne robią swoje.

Za udział w niespełna miesięcznym szkoleniu wojskowym rekruci dostają 6 tys. zł. W połowie października rozpoczyna się ostatni tegoroczny turnus, a Wojskowe Centra Rekrutacji zachęcają do szkolenia i powoli podsumowują mijający rok.

Znasz stolice województw w Polsce? Ten quiz to świetna okazja, aby sprawdzić swoją wiedzę geograficzną. Powodzenia! Lena Ratajczyk

Zakład Ubezpieczeń Społecznych co kwartał aktualizuje limity dorabiania, które obowiązują emerytów pobierających wcześniejsze świadczenia, czyli przed osiągnięciem wieku emerytalnego. W przypadku przekroczenia ustalonego progu ZUS ma prawo obniżyć wysokość emerytury, a jeśli zarobki przekroczą limit w znacznym stopniu – zawiesić jej wypłatę w całości. Dominika Górtowska

Obowiązkowe badania lekarskie kierowców-seniorów i utrata prawa jazdy z automatu to rozwiązania, które rozpalają emocje. Jednak UE zmienia przepisy i przesuwa wiek, w którym można skrócić ważność uprawnień. Nowe zasady stały się faktem. Eksperci wskazują kiedy spada wrażliwość układu nerwowego, pogarsza się widzenie, słuch i zdolności reakcji. Co to oznacza dla milionów zmotoryzowanych? Tomasz Sewastianowicz

Nowa Skoda Fabia 130 Sport wszystko robi lepiej i szybciej. Szybciej przyspiesza, lepiej skręca i ostrzej hamuje. Wnętrze otula materiałami z wyższej półki. Jednak prawdziwą bombą jest silnik benzynowy 1.5 TSI i specjalna skrzynia DSG... Tomasz Sewastianowicz

Według gazety „New York Times”, powołującej się na przedstawiciela armii USA, oczekuje się, że dwustu żołnierzy z Teksasu zostanie wysłanych w rejon Chicago w środę. Do rozmieszczenia przygotowuje się także około 300 żołnierzy Gwardii Narodowej ze stanu Illinois.

Rozmówca gazety, który zastrzegł sobie anonimowość, dodał, że żołnierze nie będą samodzielnie egzekwować prawa, lecz wspierać federalnych funkcjonariuszy imigracyjnych.

Żołnierze Gwardii Narodowej na przedmieściach Chicago

Dowództwo Północne USA poinformowało w oświadczeniu na swojej stronie internetowej, że żołnierze Gwardii Narodowej, zmierzający do Illinois, którzy byli we wtorek widziani podczas zbiórki w Centrum Szkolenia Rezerwy Armii w Elwood, zostali zmobilizowani początkowo na okres 60 dni.

„Te siły będą chronić Służbę Imigracyjną i Celną USA oraz innych funkcjonariuszy rządu USA, którzy pełnią funkcje federalne oraz zapewnią (...) ochronę własności federalnej” – stwierdziło Dowództwo Północne.

Władze Illinois i Chicago zakwestionowały w sądzie decyzję prezydenta Trumpa o rozmieszczeniu na ich terenie dodatkowych sił i potępiły przemieszczenie jednostek Gwardii Narodowej przez granice stanowe bez zgody lokalnych władz.

Czytaj również: Gwardia Narodowa patroluje Waszyngton. Trump zapowiada „porządek”

Wysłanie Gwardii Narodowej niezgodne z konstytucją

Gubernator Illinois J.B. Pritzker i inni przywódcy Demokratów oskarżyli Donalda Trumpa o prowadzenie kampanii oderwanej od rzeczywistości, mającej na celu ukaranie wrogów politycznych, sianie chaosu i umocnienie władzy w stanie wojennym.

Prezydent próbował również wysłać wojska z Teksasu i Kalifornii do Portland w stanie Oregon, ale zablokował to sędzia federalny, uznając te działania za niezgodne z konstytucją. Sędzia federalny odmówił w poniedziałek tymczasowo wydania podobnego zakazu w Illinois. Przesłuchania w tej sprawie zostały zaplanowane na czwartek.

We wtorek terenowe biuro FBI w Chicago odwiedził dyrektor agencji KashPatel. Nie został upoważniony do publicznego wypowiadania się na ten temat.

Z kolei minister bezpieczeństwa wewnętrznego Kristi Noem spotkała się z funkcjonariuszami organów ścigania w Portland, gdzie administracja Trumpa podjęła podobne działania w celu wysłania wojska. Gubernator Oregonu Tina Kotek powiedziała, że spotkała się z Noem na lotnisku i poinformowała ją, iż „w jej stanie nie ma powstania”.

Jak podkreślił „NYT”, prezydent Trump twierdzi, że wiele dużych miast USA, niemal wyłącznie tych rządzonych przez Demokratów, potrzebuje wojska do zwalczania przestępczości – czego wojsku generalnie zabrania prawo federalne – oraz do ochrony federalnych agentów imigracyjnych przed protestującymi, którzy próbują wdrożyć jego politykę masowych deportacji. Jednak protesty, przynajmniej w Portland, przebiegały w większości spokojnie.

Wysoki rangą funkcjonariusz Straży Granicznej, Gregory Bovino, który kieruje akcją egzekwowania przepisów imigracyjnych w Los Angeles i Chicago, w wywiadzie dla CNN bronił agresywnej taktyki administracji prezydenta Trumpa.

Jak oświadczył, żołnierze są na ulicach, „aby chronić naszych agentów przed realnym zagrożeniem”. Odrzucił też zarzuty, że federalni agenci imigracyjni stosują profilowanie rasowe w miastach takich jak Chicago. – Potrzebujemy uzasadnionego podejrzenia, aby dokonać aresztowania imigracyjnego – podkreślił Bovino.

Czytaj także: Trump wskazał „światową stolicę zabójstw”. „Zrobię tam porządek”

W środę, 8 października 2025 roku, spodziewana jest ogólnie pochmurna i deszczowa pogoda, szczególnie w zachodnich i północnych regionach Polski. Mieszkańcy wschodu mogą liczyć na przejściowe przejaśnienia. W nocy przewidywane są lokalne opady deszczu, a w Tatrach może wystąpić deszcz ze śniegiem. Jaka będzie temperatura? Sprawdźmy prognozę na ten dzień. Anna Kot

- Wiele banków poszukuje nowych miejsc swojej aktywności, w tym kierunków inwestowania. W tych okolicznościach samorządy jawią się jako bardzo dobry, potencjalny partner do długoterminowego kredytowania inwestycji - mówi w wywiadzie z Portalem Samorządowym Mirosław Czekaj, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.

We wrześniu Thomas Rose otrzymał poparcie senackiej komisji spraw zagranicznych, choć za jego kandydaturą nie zagłosował żaden polityk Demokratów. Było to drugie głosowanie w komisji nad nominatem Trumpa; pierwsze, pod koniec lipca, dało ten sam rezultat, lecz ze względu na niedopatrzenia formalne, głosowanie musiało zostać powtórzone.

Thomas Rose amerykańskim ambasadorem w Polsce

Tom Rose jest prawicowym publicystą i komentatorem radiowym oraz byłym doradcą wiceprezydenta Mike'a Pence'a, znanym z silnie proizraelskich poglądów. Przed nominacją prowadził program radiowy Bauer&Rose Show.

W latach 1997-2005 był wydawcą i szefem dziennika „Jerusalem Post”, a wcześniej działał we władzach stanu Indiana, skąd pochodzi. W latach 80. był też dziennikarzem japońskiej stacji telewizyjnej i napisał książkę „Big Miracle” (Wielki cud) o operacji uwolnienia wielorybów spod arktycznego lodu. Książka doczekała się w 2012 r. hollywoodzkiej ekranizacji.

Podczas lipcowego wysłuchania przed senacką komisją Rose wielokrotnie chwalił Polskę jako wzorowego sojusznika. Zapowiadał, że będzie się starał o poprawę relacji między Polska a Izraelem, a także przekonywał, że Polska jest niesłusznie obwiniana w Izraelu o współudział w Holokauście.

Mówił również, że ma doskonałe relacje zarówno z rządem, jak i z będącym w opozycji PiS-em i zobowiązał się, że nie będzie faworyzował żadnej ze stron w rywalizacji politycznej.

Senat zatwierdził nominację Thomasa Rose'a

Głosowanie w Senacie przebiegło zgodnie z podziałami partyjnymi – za głosowali Republikanie. Pakiet zawierał ponad sto nominacji na różne stanowiska, w tym na ambasadorów. Dzięki wprowadzonym przez Republikanów zmianom regulaminu możliwe jest głosowanie nad całymi grupami prezydenckich nominatów. Senat głosował w ten sposób po raz drugi.

Na liście zatwierdzonych kandydatów znalazło się wielu sojuszników prezydenta. Wśród nominatów jest dyrektor biura personelu Trumpa, Sergio Gor, który zostanie ambasadorem USA w Indiach. Jak podał w lipcu dziennik „Times of Malta”, powołując się na oficjalne dokumenty, Gor, który twierdził, że pochodzi z Malty, w rzeczywistości urodził się w ZSRR, na terenie dzisiejszego Uzbekistanu pod nazwiskiem Grochowski.

Czytaj także: Polityk USA wybiela Izrael. „Zawdzięczamy mu bezpestkowe arbuzy”

– Biorąc pod uwagę incydenty naruszenia przestrzeni powietrznej w innych państwach NATO, oraz ze względu na przeprowadzane przez łotewskie siły zbrojne symulacje zwalczania dronów, podjęto decyzję o kontynuowaniu częściowego zamknięcia łotewskiej przestrzeni powietrznej w godzinach nocnych – poinformował minister obrony Andris Spruds.

Łotewska przestrzeń powietrzna zamknięta na wschodniej granicy

Według ministerstwa działania NATO w ramach nowo powołanej misji są planowane i koordynowane z innymi państwami wschodniej flanki Sojuszu, a jej celem jest wzmocnienie nadzoru przestrzeni powietrznej, w tym zdolności do identyfikacji i zestrzeliwania nisko lecących obiektów.

We wrześniu – po incydencie z rosyjskimi dronami w Polsce, które przeleciały przez wschodnią granicę w głąb terytorium kraju – Łotwa na tydzień zamknęła swoją przestrzeń powietrzną na wschodzie dla statków powietrznych i bezzałogowców poruszających się na małych wysokościach, to jest do 6 tys. metrów.

Następnie władze w Rydze przedłużyły obostrzenia, wprowadzając nocny zakaz przelotów dronów w pasie wzdłuż wschodniej granicy kraju.

Łotewska granica z Rosją liczy 283 km, zaś z Białorusią – 172 km.

Czytaj także: Rosyjski dron znaleziony na plaży. Jest komunikat służb

„LeBlanc powiedział dziennikarzom, że rozmowy obu liderów w Białym Domu miały charakter bardziej szczegółowy niż poprzednie” – relacjonowała agencja The Canadian Press.

USA i Kanada na dobrej drodze do zawarcia porozumienia

Media cytowały Leblanca, który oświadczył, że spotkanie zakończyło się ustaleniem, że obaj politycy poinstruują swoich ministrów, „by szybko zawrzeć porozumienie” dotyczące stali, aluminium i energii. Publiczny nadawca CBC zwraca uwagę, że jeśli prezydent Donald Trump przekazuje swoim urzędnikom tego rodzaju polecenia, to mają one swoją wagę.

Minister Le Blanc podkreślił, że rozmowa przywódców obu krajów była „sukcesem, pozytywna, dotycząca konkretów”. Dodał też, że zauważył po stronie administracji Trumpa chęć szybkich działań w priorytetowych kwestiach i podkreślił, że we wtorkowych spotkaniach pojawił się „rozpęd”, którego nie było jeszcze rano, a dalsze rozmowy kanadyjsko-amerykańskie mogą toczyć się dalej.

We wtorek w godzinach wieczornych oraz w środę CBC podała, że jeszcze we wtorek premier Kanady spotka się z wiceprezydentem USA JD Vance'm.

Donald Trump o „konflikcie biznesowym”

Donald Trump powiedział podczas spotkania z premierem Carneyem, że USA i Kanada są w „naturalnym konflikcie biznesowym”, lecz wyraził nadzieję, że zostanie on rozwiązany.

Wspomniał też, iż USA mogą zdecydować się na odnowienie trójstronnej umowy o wolnym handlu Kanada – USA – Meksyk (CUSMA), ale jednocześnie dodał, że Kanada i USA mogą wypracować dwustronne porozumienia – pisze The Canadian Press.

Umowa CUSMA, zawarta w 2020 r., będzie poddana zaplanowanemu na 2026 r. przeglądowi. Kanada i USA rozpoczęły we wrześniu poprzedzające przegląd konsultacje.

Na początku września, ogłaszając programy strategiczne rządu federalnego, kanadyjski premier podkreślał, że silne powiązania gospodarki kanadyjskiej z amerykańską były uważane za siłę Kanady, a obecnie stały się jej wrażliwym punktem. Niemniej dzięki CUSMA 85 proc. handlu Kanady z USA jest wolne od ceł, a Kanada ma obecnie najniższe średnio cła w handlu z USA.

Czytaj również: Trump chce sterować polityką zagraniczną Kanady. Wysłał ostrzeżenie

Prezydent Trump twierdził latem, że porozumienie między Kanadą a USA jest możliwe do końca lipca, jednak do podpisania umowy nie doszło.

Partnerstwo strategiczne Kanady i Meksyku

18 września, podczas wizyty w Meksyku, premier Carney podpisał umowę o partnerstwie strategicznym i wspólnie z prezydentką Meksyku Claudią Sheinbaum ogłosił nowy plan współpracy między Kanadą a Meksykiem na lata 2025-2028.

Oba kraje zamierzają rozbudowywać dwustronne relacje handlowe w takich obszarach, jak infrastruktura, energia, rolnictwo i zdrowie.

Skomplikowane relacje USA i Kanady

Media przypominają, że od czasu wyborów w 2024 r. obecny prezydent USA Donald Trump wielokrotnie szydził z Kanady, nazywając ją „51 stanem” i groził aneksją. Kiedy Carney mówił we wtorek o osiągnięciach Trumpa, prezydent USA wszedł mu w słowo i powiedział: „fuzja Kanady i Stanów Zjednoczonych”. „Nie to miałem na myśli”, odparł z uśmiechem Carney.

Według badania firmy Ipsos opublikowanego w ubiegłym tygodniu, 79 proc. Kanadyjczyków mówi, że „nigdy” nie zagłosowałoby za przyłączeniem kraju do USA.

We wrześniowym badaniu Ipsos 60 proc. Kanadyjczyków stwierdziło, że nigdy więcej w Kanadzie nie będzie takiego zaufania do USA, jak dawniej, co oznacza wzrost o 2 pkt. proc. w porównaniu z sierpniem.

Czytaj także: Włosi wściekli na Trumpa. Nowe cła uderzą w... makaron

Trwają prace nad wprowadzeniem odpowiedzialności właścicieli lokali za długi wspólnoty dopiero w sytuacji, gdy egzekucja przeciwko wspólnocie okaże się bezskuteczna. Oznacza to, że mieszkańcy będą lepiej chronieni przed długami wspólnoty mieszkaniowej.

Wtorkowa sesja wieczorna była ostatnią w ramach I etapu Konkursu Chopinowskiego. Wśród wykonawców była m.in. jedyna Polka Zuzanna Sejbuk oraz Czeszka Eva Strejcová, która jest jedyną reprezentantką swojego kraju w konkursie. Nazwiska pianistów zakwalifikowanych do II etapu poznaliśmy późnym wieczorem.

Zakwalifikowani do II etapu uczestnicy Konkursu Chopinowskiego

Uczestników oceniało jury, na którego czele stoi Garrick Ohlsson – amerykański pianista, niekwestionowany zwycięzca VIII odsłony konkursu w 1970 roku. Oprócz niego w jury XIX Konkursu Chopinowskiego zasiadają m.in. John Allison, Yulianna Avdeeva, Nelson Goerner, Ewa Pobłocka i Piotr Paleczny.

1. Piotr Alexewicz – Polska

2. Jonas Aumiller – Niemcy

3. Yanyan Bao – Chiny

4. Kai-Min Chang – Chiński Tajpej

5. Kevin Chen – Kanada

6. Xuehong Chen – Chiny

7. Zixi Chen – Chiny

8. Yubo Deng – Chiny

9. Yang (Jack) Gao – Chiny

10. Eric Guo – Kanada

11. Xiaoyu Hu – Chiny

12. Zihan Jin – Chiny

13. Adam Kałduński – Polska

14. David Khrikuli – Gruzja

15. Shiori Kuwahara – Japonia

16. Hyo Lee Korea Południowa

17. Hyuk Lee – Korea Południowa

18. Kwanwook Lee – Korea Południowa

19. Xiaoxuan Li – Chiny

20. Zhexiang Li – Chiny

21. Tianyou Li – Chiny

22. Eric Lu – USA

23. Philipp Lynov – indywidualny pianista

24. Tianyao Lyu – Chiny

25. Ruben Micieli – Włochy

26. Nathalia Milstein – Francja

27. Yumeka Nakagawa – Japonia

28. Vincent Ong – Malezja

29. Piotr Pawlak – Polska

30. Yehuda Prokopowicz – Polska

31. Hao Rao – Chiny

32. Anthony Ratinov – USA

33. Miyu Shindo – Japonia

34. Gabriele Strata – Włochy

35. Tomoharu Ushida – Japonia

36. Zitong Wang – Chiny

37. Yifan Wu – Chiny

38. Miki Yamagata – Japonia

39. William Yang – USA

40. Jacky Zhang – Wielka Brytania

XIX edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 

Regulamin zakłada, że będzie to 40 osób, ale w poprzednich edycjach zdarzało się, że jurorzy dopuszczali większą liczbę uczestników. Przesłuchania II etapu rozpoczną się w czwartek o godz. 10.

XIX edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina potrwa do 23 października. Jego organizatorem jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. 

W tegorocznym konkursie bierze udział 84 pianistów z 20 krajów. Najliczniej reprezentowane w konkursie są Chiny – 28 pianistów, Polska i Japonia mają po 13 reprezentantów. Polskę reprezentują: Piotr Alexewicz, Michał Basista, Mateusz Dubiel, Adam Kałduński, Antoni Kłeczek (także USA), Mateusz Krzyżowski, Viet Trung Nguyen (także Wietnam), Piotr Pawlak, Yehuda Prokopowicz, Zuzanna Sejbuk, Jan Widlarz, Andrzej Wierciński i Krzysztof Wierciński.

Czytaj też: Polscy zwycięzcy Konkursu Chopinowskiego. Ostatni wygrał 20 lat temu

07.10.2025 Nasza „nowoczesność” wyraża się raczej w złożoności otaczającej nas rzeczywistości, złożoności tych wszystkich systemów energetycznych, informatycznych, edukacyjnych, czy związanych z opieką nad zdrowiem. Na co dzień nie myślimy o tym, zaprzątają nas sprawy bieżące, odtąd dotąd, bez tego holistycznego myślenia, które pojawia się wtedy, gdy nadchodzi zmiana. A zmiana właśnie staje się, mamy czas „przedwojnia”, czas pokoju, który miał trwać wiecznie, skończył się. Wojna dzieje się tuż za wschodnimi granicami, słyszymy codzienne komunikaty o nalotach bezzałogowych maszyn zwanych dronami oraz ofiarach i stratach jakie one powodują. To, że są to bezzałogowe maszyny nie oznacza, że nie stoją za nimi