Wchodzisz i wiesz

Z danych GUS wynika, że w 2024 r. w porównaniu do roku poprzedniego odnotowano ponad trzydziestokrotnie więcej zachorowań na krztusiec – 32,8 tys. zachorowań, o 31,8 tys. przypadków więcej niż przed rokiem. Wskaźnik zapadalności wyniósł 87,2 przypadku na 100 tys. ludności (w 2023 r. było to 2,4).

Liczba zachorowań na boreliozę z Lyme, chorobę bakteryjną przenoszoną na człowieka przez kleszcze, była kolejny, trzeci rok z rzędu wyższa – wyniosła 29,9 tys. przypadków. To o 18,1 proc. zachorowań więcej niż w roku poprzednim (czyli o 4,6 tys. przypadków).

Trzeci rok z rzędu zarejestrowano wzrost zachorowań na szkarlatynę – 48,5 tys. przypadków, o 8,3 proc. więcej (czyli o 3,7 tys. przypadków) niż przed rokiem. Oznacza to 129,1 przypadków na 100 tys. ludności kraju i wzrost wskaźnika zapadalności o 10,3 w porównaniu do roku poprzedniego.

W 2024 r. odnotowano blisko 8-krotnie więcej zachorowań na odrę – 272 przypadki, co oznacza zapadalność 0,72 na 100 tys. ludności kraju (w 2023 r. – 0,09). W latach ubiegłych ostatni wysoki poziom zachorowań był notowany w 2019 r. (1 502 przypadki).

Liczba zarejestrowanych nowych przypadków wirusowego zapalenia wątroby (WZW) wszystkich typów A, B i C zwiększyła się w porównaniu do 2023 r.

Podobnie jak przed rokiem spośród nowo rejestrowanych zachorowań, odnotowano najwięcej przypadków WZW typu C – 3 565 zachorowań, o 298 przypadków więcej niż w 2023 r.

WZW typu B zarejestrowano u 3 545 osób, o 403 przypadki więcej niż w roku poprzednim, a WZW typu A (tzw. choroba brudnych rąk) zostało zdiagnozowane u 318 osób, o 112 zachorowań więcej.

Czytaj też: „Supergrypa” w Europie. Lekarze apelują o szczepienia

Zarejestrowano 2,6 tys. zachorowań na zapalenie mózgu i opon mózgowych, z czego blisko trzy czwarte przypadków stanowiły zachorowania o podłożu wirusowym – 1,9 tys. zachorowań, o 362 przypadki więcej niż w roku poprzednim. Nieco ponad jedną czwartą stanowiły zapalenia wywołane bakteryjnie – 678 zachorowań, o 2 przypadki mniej niż przed rokiem.

Odnotowano także znaczny wzrost, pod względem poprzedniego roku, zachorowań na choroby zakaźne układu pokarmowego, takie jak m.in. zapalenie jelit wywołane przez rotawirusy – 13,9 tys. zachorowań (ponad 2-krotny wzrost), czy biegunki u dzieci do lat dwóch o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej – 25,0 tys. zachorowań, o 20,2 proc. więcej niż w 2023 r.

W przypadku zakażeń inwazyjnych, podlegających nadzorowi epidemiologicznemu z uwagi na częste występowanie u małych dzieci i duże ryzyko ciężkiego przebiegu choroby, zarejestrowano najwięcej przypadków inwazyjnej choroby pneumokokowej, powodowanych bakterią Streptococcus pneumoniae – 3,5 tys. zachorowań, o 18,5 proc. więcej niż przed rokiem, następnie Haemophilus influenzae – 379 zachorowań, o 43 proc. więcej, a w przypadku Neisseira meningitidis, powodującej inwazyjną chorobę meningokokową – 153 przypadki zachorowań w kraju, o jeden przypadek więcej niż w 2023 r.

Mniejszą niż przed rokiem liczbę zachorowań odnotowano w przypadku różyczki, świnki czy tężca, chorób podlegających obowiązkowym szczepieniom, a także w przypadku salmonelloz, czerwonki bakteryjnej, zakażeń jelitowych wywołanych Clostridioides difficile oraz gruźlicy i chorób wenerycznych takich jak kiła i rzeżączka.

W 2024 r. w kraju odnotowano osiem przypadków tężca, o pięć przypadków mniej niż przed rokiem (zapadalność na 100 tys. ludności - 0,02). W przypadku świnki zarejestrowano – 931 zachorowań, o 35 przypadków mniej; różyczki – 193 zachorowania, o 50 zachorowań mniej.

Czytaj też: Rak jelita grubego do pokonania? Przełomowe odkrycie polskich badaczy

W 2024 r. odnotowano znacznie niższy poziom zachorowań na salmonellozy - 9,4 tys. zakażeń, blisko o 1 tys. przypadków mniej niż przed rokiem. Zapadalność wyniosła 24,9 zachorowania na 100 tys. ludności kraju, o 2,5 mniej niż rok wcześniej.

Zarejestrowano także mniej zachorowań na zapalenia jelit wywołane przez Clostridioides difficile – 20,7 tys. przypadków, o 0,6 tys. przypadków mniej niż przed rokiem.

Spośród rzadkich chorób przewodu pokarmowego, notowanych w niewielkich ilościach w kraju, zarejestrowano 36 przypadków zachorowań na czerwonkę bakteryjną, o 14 zachorowań mniej niż przed rokiem.

W 2024 r. zarejestrowano 4 236 zachorowań na gruźlicę płucną i pozapłucną, o 200 przypadków mniej niż przed rokiem, z czego 96,6 proc. (4 093) zachorowań stanowiła gruźlica płuc. Z powodu kiły i rzeżączki, w poradniach dermatologiczno-wenerologicznych leczonych było 3 023 osób, o 9,5 proc., czyli o 319 osób mniej niż w 2023 r.

Raport „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2024 r.” GUS opublikował w środę. 

Czytaj też: Tego mleka nie wolno podawać dzieciom. Dwie partie wycofane

Sytuacja polskich drużyn przed 6. kolejką Ligi Konferencji wygląda następująco: Legia Warszawa nie ma już szans na awans do fazy pucharowej, Lech Poznań musi jeszcze o ten awans powalczyć, a Jagiellonia Białystok ma go w kieszeni i teraz walczy o jak najkorzystniejsze rozstawienie w 1/16 finału. Z kolei Raków Częstochowa zapewnił już sobie grę dalej, jego celem jest bezpośredni awans do 1/8 finału.  

Wszystkie mecze ostatniej kolejki fazy ligowej zostaną rozegrane w tym samym czasie – wystartują o 21:00. Spotkania z udziałem polskich zespołów będzie można oglądać na sportowych antenach Polsatu.  

Poniżej 24. miejsca, czyli ostatniego gwarantującego awans do fazy pucharowej, Jagiellonia niemal na pewno już nie spadnie. Na awans do czołowej ósemki, dającej przepustkę do 1/8 finału, szanse ma nikłe. W Holandii zagra o to, by zająć jak najwyższe miejsce w tabeli fazy ligowej i w 1/16 finału zagrać z kimś, komu poszło w niej gorzej.  

Faworytem „Jaga” nie będzie. Drużyna Adriana Siemieńca nie wygrała w pięciu ostatnich meczach. Jej rywal na papierze jest silniejszą ekipą. W LK radzi sobie jednak umiarkowanie – jego dotychczasowy bilans to trzy wygrane i dwie porażki. Dwa lata temu wizyta Legii w Alkmaar zakończyła się pozaboiskową awanturą i spięciami na szczeblu niemal politycznym. 

Czytaj także: Piłkarze Jagiellonii trafili do „więzienia”. Wyjątkowy nocleg przed meczem

Starcie o miano lepszej z drużyn, które uległy mistrzowi Gibraltaru Red Lincoln Imps. Obie przegrały z nim na wyjeździe, obie po 1:2. Obie mają na koncie po siedem punktów. Taki rezultat może dać awans nawet w przypadku porażki, ale nie jest to pewne. Być może przegrany meczu Sigma – Lech wypadłby poza strefę premiowaną awansem. Remis raczej nikogo by nie skrzywdził.

Do niedawna, właściwie do poprzedniej kolejki, łudziliśmy się, że jest szansa na dogonienie Czechów i wejście do czołowej dziesiątki rankingu ligowego UEFA. Teraz wiemy, że w tym sezonie raczej się to już nie uda. Sytuację w rankingu wyjaśnialiśmy w tym artykule. Polsko-czeskie starcia wciąż mają jednak dużą wagę, bo można zdecydowanie zmniejszyć stratę do południowego sąsiada. I zaatakować jego pozycję za rok. 

Wspomniany mistrz Gibraltaru dziś może odnieść trzecie zwycięstwo w tej edycji Ligi Konferencji. Wtedy zapewniłby sobie grę w fazie pucharowej. Awans powinien dać mu także remis, bo Red Lincoln Imps zdobyło już siedem punktów.  

Jakkolwiek absurdalnie to zabrzmi, przed meczem w Warszawie trudno wskazać faworyta. Legia – z zaledwie trzema punktami na koncie i bez choćby matematycznych szans na awans – jest pogrążona w jednym z większych kryzysów w historii klubu. Nie wygrała 11 ostatnich meczów. Stadion przy ul. Łazienkowskiej będzie świecił pustkami. Brak zwycięstwa w rywalem z Gibraltaru byłby smutnym i trafnym podsumowaniem koszmarnej rundy. 

Zobacz też: Tyle chce zarabiać Grosicki. Właściciel Pogoni ujawnił kwoty

Raków w tej edycji Ligi Konferencji jeszcze nie przegrał. Zaliczył trzy wygrane oraz dwa remisy. To przełożyło się na 11 punktów i wysokie trzecie miejsce przed ostatnią kolejką. Zwycięstwo na pewno pozwoli Rakowowi utrzymać miejsce w czołowej ósemce i zagwarantować sobie bezpośredni awans do 1/8 finału. Prawdopodobnie dałby go również remis. Wszystko wskazuje na to, że czwartkowy mecz będzie dla Marka Papszuna ostatnim w roli trenera drużyny z Częstochowy. 

Omonia jest już niemal pewna gry w 1/16 finału, bez większych szans na awans z pominięciem tej fazy. W zeszłym sezonie LK do Nikozji przyjechała Legia. Będąca w zupełnie innej formie niż teraz drużyna z Warszawy wygrała na Cyprze 3:0.

Decyzja TSUE nie ma żadnego wpływu na funkcjonowanie konstytucyjnych organów Rzeczypospolitej Polskiej. Zapadła ona całkowicie poza kompetencjami tego organu. Do TSUE nie należy ocena polskiej Konstytucji ani polskiego Trybunału Konstytucyjnego.

Po raz kolejny należy podkreślić, że najwyższym prawem w Rzeczypospolitej Polskiej jest Konstytucja, a nie decyzje zagranicznych organów. Polska nie zrzekła się tego, wstępując do UE. Nie przekazała unijnym organom kompetencji dotyczących władzy sądowniczej i wymiaru sprawiedliwości.

Potwierdza to niezmienne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, począwszy od wyroku z 11 maja 2005 r., w składzie pod przewodnictwem prof. Marka Safjana, w którym stwierdzono: „Konstytucja RP pozostaje – z racji swej szczególnej mocy – «prawem najwyższym Rzeczypospolitej Polskiej» w stosunku do wszystkich wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, do których zaliczają się także umowy stanowiące podstawę przekazania kompetencji «w niektórych sprawach». Pierwszeństwo prawa unijnego (art. 91 ust. 3) dotyczy tylko ustaw, nie Konstytucji”.
 

Jak przekazał Jacek Dobrzyński w mediach społecznościowych, chatbot został uruchomiony w komunikatorze Telegram i ma ułatwić obywatelom kontakt z ABW w sprawach związanych z bezpieczeństwem państwa. Narzędzie pozwala zgłaszać każdy incydent mogący nosić znamiona dywersji, a w szczególności próby werbowania przez obce służby specjalne.

Zgłoszenia mają być szybkie, wygodne i anonimowe, co – jak podkreślają przedstawiciele służb – ma zachęcić obywateli do reagowania na podejrzane sytuacje.

„Pomóż nam zadbać również o Twoje bezpieczeństwo. Zgłoś to do bot@ABW_STOPdywersji_bot – resztą zajmiemy się my” – napisał Dobrzyński, apelując do internautów o czujność i współpracę ze służbami.

ABW wskazuje, że nowe narzędzie jest odpowiedzią na rosnące zagrożenia związane z działaniami hybrydowymi, w tym próbami sabotażu i werbunku prowadzonymi m.in. za pośrednictwem internetu i komunikatorów. Telegram jest jedną z platform, które w przeszłości bywały wykorzystywane do nawiązywania takich kontaktów.

Chatbot ma stanowić uzupełnienie dotychczasowych form zgłaszania zagrożeń i pozwolić służbom szybciej reagować na sygnały napływające od obywateli. ABW podkreśla, że każde zgłoszenie jest analizowane, a w uzasadnionych przypadkach podejmowane są dalsze działania operacyjne.

Czytaj też: Nielegalny migrant przyłapany obok infrastruktury kolejowej