Wchodzisz i wiesz

Każdego dnia publikujemy setki tekstów, nasza strona zmienia się bardzo dynamicznie. W tym miejscu zbieramy najważniejsze wiadomości dnia.

Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata) to krzew, który staje się coraz popularniejszym elementem ogrodów. Nic dziwnego, to rośliny o imponujących rozmiarach, które swoim wyglądem cieszą oko aż do późnej jesieni. Aby osiągnąć ten efekt, kluczowe jest właściwe nawożenie hortensji bukietowej. Sprawdź, kiedy i w jaki sposób najlepiej to zrobić! Anna Kot

Wśród zrabowanych w niedzielę przedmiotów znalazła się biżuteria należąca niegdyś do członków francuskiej monarchii, m.in. naszyjnik i kolczyki ze szmaragdami, które Napoleon podarował swojej drugiej żonie, Marii Luizie, w dniu ślubu. Jak to możliwe, że złodzieje w odblaskowych kamizelkach zdołali bezkarnie sforsować zabezpieczenia jednego z najlepiej chronionych muzeów świata? To pytanie od kilku dni zadają sobie nie tylko miłośnicy sztuki.

Dla Luwru to niestety nic nowego. Ikoniczne muzeum ma długą i burzliwą historię kradzieży, włamań i kompromitujących błędów w systemach bezpieczeństwa. Większość z nich, jak na ironię, dokonywana była w biały dzień.

Tak „Mona Lisa” stała się sławna

Najgłośniejsza kradzież w dziejach Luwru miała miejsce 11 sierpnia 1911 roku. Wtedy to „Mona Lisa” Leonarda da Vinci – wówczas jeszcze nie globalny symbol sztuki – po prostu… zniknęła.

Złodziejem okazał się Vincenzo Peruggia, włoski imigrant i były pracownik muzeum. Wszedł rano do budynku w roboczym fartuchu, zdjął obraz ze ściany w Sali Karrez i wyniósł go pod płaszczem. Zniknięcie dzieła zauważono dopiero następnego dnia, gdy jeden z artystów przyszedł malować kopię wnętrza galerii. Na ścianie pozostały tylko haki i puste miejsce po ramie.

Policyjna obława była bezprecedensowa – przesłuchano setki osób, w tym młodego Pabla Picassa, który, jak się okazało, wcześniej kupił inne skradzione z Luwru artefakty. „Mona Lisa” odnalazła się dopiero dwa lata później we Florencji. Peruggia tłumaczył się pobudkami patriotycznymi. Chciał rzekomo „zwrócić” dzieło Włochom. W rzeczywistości obraz od XVI wieku należał do Francji.

Paradoksalnie, to właśnie ta kradzież sprawiła, że „Mona Lisa” stała się najsłynniejszym obrazem świata.

Hitler w Luwrze

W czasie niemieckiej okupacji w 1940 roku Luwr był jednym z pierwszych miejsc, które mogły paść łupem nazistów. Szczęśliwie przewidział to jednak dyrektor muzeum Jacques Jaujard. Jeszcze przed wejściem wojsk do Paryża kazał spakować i wywieźć ponad 1800 skrzyń z najcenniejszymi dziełami sztuki.

Kiedy feldmarszałek Gerd von Rundstedt i nazistowski kurator Alfred Merlin odwiedzili muzeum, zastali w dużej mierze puste sale. Nie wszystko jednak udało się ocalić – niektóre dzieła, jak „Niepokalane Poczęcie z Sewilli” Bartolomé Murilla, trafiły w ręce nazistów i zostały przekazane sojusznikom w Hiszpanii.

Kradzieże po wojnie

W latach 60. i 70. XX wieku Luwr znów był na celowniku złodziei. W 1966 roku skradziono klejnoty wracające z wystawy w USA, które odnaleziono później... w torbie z zakupami w Nowym Jorku. W 1976 roku włamywacze wdarli się przez rusztowanie i ukradli wysadzany kamieniami miecz Karola X, który do dziś nie został odnaleziony.

W latach 90. znów doszło do serii śmiałych napadów. W biały dzień skradziono m.in. mały obraz Renoira i biżuterię rzymską. W 1998 roku zniknął obraz Camille’a Corota – również bez śladu.

Warto czekać

Niedzielne zdarzenie nie było więc, niestety, bezprecedensowe. Według francuskich władz napad trwał zaledwie siedem minut. Złodzieje użyli szlifierki kątowej, rozbili gablotę w galerii Apollina i uciekli na skuterach, zanim ktokolwiek zareagował.

Minister kultury Rachida Dati nazwała incydent „ciosem w narodowe dziedzictwo Francji”. Minister spraw wewnętrznych Laurent Nuñez zapowiedział „radykalne wzmocnienie” zabezpieczeń muzeum, w sprawę zaangażował się nawet prezydent Emmanuel Macron.

Na razie odnaleziono jedynie fragment jednego z przedmiotów – rozbitą tiarę z diamentów i szmaragdów, podarowaną przez Napoleona III cesarzowej Eugenii. Los pozostałych klejnotów pozostaje nieznany.

Historia Luwru daje jednak nadzieję na szczęśliwe zakończenie. W 2021 roku, po prawie czterech dekadach, odnaleziono zbroję renesansową skradzioną w 1983 roku – w prywatnej kolekcji na zachodzie Francji.

Czytaj też: Zatrzymania w sprawie dywersji. „Łącznie 55 osób”

Wyniki finału Konkursu Chopinowskiego zostały ogłoszone ok. godz. 2:30. Wygrał od początku wskazywany jako jeden z głównych faworytów Amerykanin Eric Lu. Piotr Alexewicz, czyli jedyny Polak w finale, otrzymał V nagrodę.

Kim jest Eric Lu?

Eric Lu urodził się w 1997 roku w miejscowości Bedford w stanie Massachusetts. Gry na fortepianie zaczął uczyć się w wieku niespełna sześciu lat. Jak tłumaczył w wywiadzie opublikowanym wiele lat temu na stronie organizacji Chopin Society of Atlanta, początkowo ćwiczył pod okiem nauczycielki swojej starszej siostry. Później uczył się w Szkole Muzycznej w Nowej Anglii. 

Jest absolwentem Curtis Institute of Music w Filadelfii, gdzie studiował m.in. u cenionego pedagoga Roberta McDonalda.

Zobacz też: Każdy ma w sobie trochę Chopina. „Bohater narodowy, o którym nic nie wiemy”

Do tej pory jego największym osiągnięciem w muzycznej karierze był triumf w XIX Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w angielskim Leeds. Lu wygrał ten prestiżowy konkurs w 2018 roku. Osiem lat wcześniej, jako 13-latek, Amerykanin zwyciężył w Międzynarodowym Konkursie w niemieckim Ettlingen, jednym z najważniejszych tego typu wydarzeń gromadzących młodych pianistów z całego świata.

Eric Lu i Konkurs Chopinowski

Po raz pierwszy Lu uczestniczył w Konkursie Chopinowskim w wieku niespełna 18 lat – dwie edycje temu, czyli w 2015 roku. Dostał się tam jako zwycięzca Amerykańskiego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Miami. Już w 2015 roku dotarł do finału. Ostatecznie jury przyznało mu IV nagrodę.

Czytaj także: Fryderyk Chopin zmarł równo 176 lat temu. Przetrwały jego listy

W Warszawie Lu bywał zresztą w ostatnich latach częściej. Regularnie pojawiał się na Festiwalu Chopin i Jego Europa. W rozmowie z PAP po swoim finałowym występie Amerykanin zachwycał się stolicą. – Kocham to miasto, czuję się tu niemalże jak w domu, znam jego ulice. Miałem przywilej występować w Warszawie kilka razy w ostatnich latach. Chociaż teraz jest trochę inaczej niż latem, kiedy zazwyczaj tutaj występuję. Bardzo się cieszę, że znów tu jestem – podkreślał. 

Lu mówił też o muzyce Chopina. – Jest całościowa, zawiera w sobie wszystko, choć jest różnorodna. Dla mnie słuchanie utworów Chopina i ich wykonywanie to emocjonalna podróż – wyjaśniał amerykański pianista.

Tragedia w Gąsawie w powiecie żnińskim. Zmarł 6-miesięczny Gabriel, który pod koniec września został zaszczepiony w jednym z miejscowych ośrodków zdrowia. Jak ustalili śledczy, jedna z dawek szczepionki mogła być po terminie ważności. Beata Zatońska

Zakończył się XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Wyniki zostały ogłoszone ok. 2:30 w nocy z poniedziałku 20 października na wtorek 21 października. Laureatem został Eric Lu ze Stanów Zjednoczonych. Werdykt mocno wszystkich zaskoczył. Zarówno eksperci, jak i słuchacze mocno go skrytykowali. "Makabryczny do kwadratu" - te słowa padły z ust jednego z ekspertów. Marta Kawczyńska

Chorwacki gazoport typu FSRU powrócił na miejsce swojego stałego stacjonowania. Jednostka przeszła przegląd, modernizację i rozbudowę.

Jaką emeryturę z ZUS dostanę, jeżeli mam 60 lat i 40 lat stażu pracy? Większość osób decyduje się na przejście na emeryturę zaraz po osiągnięciu minimalnego wieku emerytalnego. Jednak samo osiągnięcie tego wieku nie wystarczy, aby otrzymać minimalną emeryturę. Kluczowe jest także posiadanie odpowiedniego stażu pracy. Jaką emeryturę dostanie osoba w wieku 60 lat, której staż pracy wynosi 40 lat? Anna Kot

Artykuł aktualizowany.

Jak donosi TVN24, Agata Kornhauser-Duda pojawiła się na liście mailowej osób zatrudnionych w Narodowym Banku Polskim. Podobnie jak były sekretarz stanu w kancelarii Andrzeja Dudy – Andrzej Dera.

Zwróciliśmy się z pytaniami do banku centralnego o charakter zatrudnienia małżonki i doradcy byłego prezydenta; czekamy na odpowiedź przedstawicieli NBP.

Wcześniej, w latach 1998-2015, zanim została Pierwszą Damą, Agata Kornhauser-Duda pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego w II Liceum Ogólnokształcącym imienia Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie.

Nowa praca Andrzeja Dudy

W poniedziałek o nowym etapie kariery – tym razem poza polityką – poinformował również były prezydent. Andrzej Duda potwierdził, że został członkiem rady nadzorczej firmy z sektora technologii finansowej. Firma Zen.com, do której trafił Duda, oferuje m.in. usługi karty wielowalutowej i rachunki bankowe. Firma powstała w Rzeszowie, a posiada licencję w Wielkiej Brytanii, na Litwie, w Singapurze oraz stara się o licencję w Hongkongu.

Czytaj więcej: Andrzej Duda znalazł pracę. „Nie będę walczył, by zostać premierem”

Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) ogłosiło zmianę terminu egzaminu ósmoklasisty. Na mocy nowelizacji Prawa oświatowego, przyjętej przez rząd w październiku, od roku szkolnego 2026/2027 egzamin kończący szkołę podstawową będzie organizowany w kwietniu, a nie w maju, jak to miało miejsce dotychczas. Oto szczegóły. Anna Kot

Daniel Naroditsky nie żyje. Amerykański arcymistrz szachowy zmarł nagle w wieku 29 lat - poinformował jego klub, Charlotte Chess Center, powołując się na rodzinę. Przyczyna zgonu nie jest znana. Michał Ignasiewicz

To nie tylko największa w Polsce przemysłowa oczyszczalnia ścieków wykorzystująca technologię membranową, ale również jedno z najbardziej zaawansowanych technologicznie przedsięwzięć w tej dziedzinie w Europie Środkowo-Wschodniej. Nowoczesna instalacja, oparta na procesach ultrafiltracji i odwróconej osmozy, umożliwia oczyszczanie ogromnych ilości ścieków – na poziomie 500 m³ na godzinę – zapewniając przy tym wysoką skuteczność procesów oczyszczania oraz stabilność i niezawodność działania całego systemu.

Nadchodząca zima 2025/2026 zapowiada się wyjątkowo nieprzewidywalnie i może przynieść warunki pogodowe znacznie odbiegające od tych z poprzednich lat. Zgodnie z najnowszymi przewidywaniami meteorologicznymi, synoptycy na całym świecie obserwują niezwykle słaby wir polarny, który jest wskazywany jako główny czynnik decydujący o nietypowym przebiegu pogody w nadchodzącym sezonie zimowym. Anna Kot

Bezpieczeństwo światowe jest obecnie zagrożone najbardziej od II wojny światowej - uważa powiedział Siergiej Naryszkin, dyrektor Służby Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej. Jego zdaniem zachodni politycy "zombifikują" ludność "propagandą o nieuchronnej agresji ze strony Moskwy". Beata Zatońska

Do tragedii doszło około południa w niedzielę 12 października. 46-letni kierowca samochodu ciężarowego zatrzymał się na odpoczynek przy drodze ekspresowej S3. To przystanek MOP Racula, tuż przy lesie. Wszedł na ścieżkę, żeby rozejrzeć się za grzybami. 

Psy, które pilnowały obiektu należącego do byłego policjanta Piotra M., wydostały się poza ogrodzenie i zaatakowały mężczyznę. W ostatniej chwili zdołał powiadomić dyspozytora numeru alarmowego 112. 

***

„Przestaliśmy chodzić do tego lasu w obawie o życie”

2022 rok, lato. Kobieta idzie z dzieckiem drogą w pobliżu strzelnicy. To mieszkanka Raculi. Nagle wybiegają psy i rzucają się do ataku. Zasłania swoją córkę, przypadkowi przechodnie pomagają odpędzić agresywne psy. 

Wtedy skończyło się jedynie na pogryzieniu. Trauma została. 

– Odnosiło się wrażenie, jakby ten pan dawał swoim psom przyzwolenie na te ataki i nie widział w tym zupełnie niczego złego. Jako były policjant z nie wiadomo jakimi plecami czuł się bezkarnie. Tak uważamy. Mam wrażenie, że traktował ten las jako swój teren i wybieg dla tych psów. My w ogóle już tu nic nie znaczyliśmy. Przestaliśmy chodzić do tego lasu, bo zwyczajnie zaczęliśmy się bać o własne życia – opowiada „Gazecie Lubuskiej” pani Katarzyna, mieszkanka Raculi, który słyszała o tym przypadku. 

Prok. Ewa Antonowicz, rzecznika Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze, w rozmowie z portalem TVP.Info wskazuje, że także ten incydent będzie badany w obecnym śledztwie. Wówczas właściciel psów został ukarany mandatem za wykroczenie. 

***

Dużo gorzej skończył się historia pana Patryka. To sprawa już z 2024 roku, schemat podobny: szedł leśną drogą wzdłuż terenu strzelnicy. Był sam, nie miał jak się bronić przed zgrają dużych psów – relacjonuje w rozmowie z mediami. 

Dużych, bo mówimy prawdopodobnie o mieszance owczarka belgijskiego i niemieckiego, które – jak relacjonują zgodnie mieszkańcy i osoby, które odwiedzały strzelnicę – były przez byłego policjanta specjalnie szkolone. 

Pan Patryk rzucił się na ziemię i osłaniał własne ciało. Agresywne zwierzęta odgryzły mu uszy. – Trauma zostanie do końca życia. Tak samo, jak blizny nie zejdą – przyznaje mężczyzna.

Jest gotów dostarczyć śledczym całą dokumentację szpitalną, potwierdzającą obrażenia, jakich doznał.

Trafiały do schroniska, a Piotr M. je stamtąd zabierał. Dwukrotnie

Problem w tym, że mężczyzna wytoczył własne powództwo przeciwko właścicielowi strzelnicy, jednak nie stawia się na przesłuchanie i kolejne wezwania prokuratury. Jak mówi nam prok. Ewa Antonowicz, według właściciela psów to poszkodowany miał wówczas wejść na teren strzelnicy.

– Śledczy prowadzą obecnie czynności zmierzające do ustalenia miejsca pobytu tego pana. Dobrze byłoby, żeby zamiast opowiadać mediom, stawił się na wezwanie i złożył swoje wyjaśnienia – konkluduje.

Pewne jest jednak to – co potwierdzała prokuratura w swoim komunikacie już wcześniej – że psy w przeszłości wielokrotnie opuszczały teren strzelnicy, biegały za ogrodzeniem i atakowały przypadkowe osoby. 

– Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że podejrzany miał świadomość możliwości agresywnego zachowania się swoich psów oraz wiedział o wcześniejszych przypadkach wydostania się psów poza teren strzelnicy – konkluduje rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze. 

***

Po poprzednich incydentach psy trafiały zresztą do schroniska dla zwierząt w Zielonej Górze, jednak były policjant dwukrotnie je stamtąd odbierał. W adnotacjach sprawy nie było jednak żadnych informacji o pogryzieniach, więc schronisko nie miało podstaw, by nie oddawać zwierząt właścicielowi.

Byłemu policjantowi grozi dożywocie

Bezkarność Piotra M., byłego policjanta, skończyła się 12 października. Czy musiało dojść do tragedii, by właściciel strzelnicy w końcu odpowiedział za swoje psy? Mieszkańcy nie mają wątpliwości, że można było jej uniknąć wcześniej.

Trzy doby walczyli o jego życie. Amputowali wszystkie kończyny

Pan Marcin, kierowca ciężarówki, został zaatakowany w czasie postoju, gdy wszedł do lasu.

Z ustaleń śledczych wynika, że zwierzęta wydostały się poza teren ogrodzenia strzelnicy i zaatakowały przechodzącego w pobliżu 46-latka. Ten doznał co najmniej 53 ran szarpanych i gryzionych. 

Lekarze próbowali wszystkiego; amputowano mu wszystkie cztery kończyny. Pomimo podjętych działań ratunkowych i operacji po niespełna trzech dobach mężczyzna zmarł 15 października w wyniku odniesionych obrażeń.

Piotr M. się nie przyznaje

Podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego właściciel psów nie przyznał się do przedstawionego mu zarzutu. Sąd zgodził się z wnioskiem prokuratury o tymczasowe aresztowanie podejrzanego.

Zobacz także: Wyroki dla gangu Psycho Fans. Lider „Maślak” skazany na 10 lat

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wraz z innymi służbami zatrzymała ostatnio osiem osób w różnych regionach Polski. Premier Donald Tusk poinformował, że zatrzymani są podejrzani o planowanie aktów dywersji. Sprawa jest nadal w toku, a organy ścigania kontynuują działania operacyjne. – W ostatnich miesiącach funkcjonariusze ABW zatrzymali łącznie 55 osób, które działały na szkodę Polski, na zlecenie rosyjskiego wywiadu – przekazał Jacek Dobrzyński, rzecznik koordynatora służb specjalnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina ubezpieczonym, że mogą korzystać z ubezpieczenia chorobowego, aby zaopiekować się chorym rodzicem, współmałżonkiem lub dzieckiem. Zasiłek opiekuńczy wynosi 80 proc. podstawy wymiaru i przysługuje w sytuacjach, gdy konieczna jest osobista opieka. Świadczenie może wynieść nawet 180-190 zł dziennie "na rękę" (przy założeniu średniego wynagrodzenia w 2025 r. w wysokości 8000 zł brutto). Olga Papiernik

Nie wszyscy kibice Napoli, którzy wybrali się do Eindhoven na mecz Ligi Mistrzów obejrzą z trybun pojedynek swojej ukochanej drużyny z miejscowym PSV. 180 fanów włoskiego zespołu naruszyło strefę bezpieczeństwa wyznaczoną przez burmistrza miasta. Wszyscy zostali za to zatrzymani przez policję i trafili do aresztu. Michał Ignasiewicz

Sikorski we wtorek w Radiu Rodzina został zapytany o planowane spotkanie prezydenta USA Donalda Trumpa z Władimirem Putinem, które ma odbyć się w Budapeszcie, i spekulacje, czy rosyjski dyktator mógłby udać się na Węgry samolotem np. przelatującym przez przestrzeń powietrzną Polski, w którą nie są wpuszczane rosyjskie samoloty.

 

W odpowiedzi Sikorski powiedział, że „nie jesteśmy w stanie zagwarantować, że niezawisły sąd nie nakaże rządowi zatrzymać takiego samolotu, w celu doprowadzenia podejrzanego do trybunału w Hadze”. Władimir Putin od 2023 r. jest objęty nakazem aresztowania wydanym przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze jako podejrzewany o popełnienie zbrodni wojennych.

 

Od lutego zakaz lotu dla rosyjskich samolotów obowiązuje nad całym terytorium Unii Europejskiej – sytuacja ta wzbudziła spekulacje, którędy Putin mógłby udać się na Węgry. Pytany o tę kwestię Sikorski wskazał, że do tego kraju – będącego członkiem UE – można dolecieć z Rosji np. poprzez przestrzeń powietrzną Turcji, Czarnogóry i Serbii.

„Węgry nie są pomocne”

 

– Natomiast to, że członek UE, jeszcze zobowiązany przez Międzynarodowy Trybunał Karny, zaprasza do siebie prezydenta Putina, budzi nie tylko niesmak, ale pokazuje też, że Węgry stawiają się nie jako część Zachodu, ale pomiędzy Zachodem i Rosją – ocenił szef MSZ, przypominając, że „Węgry nie są pomocne”, blokując wsparcie dla Ukrainy i nieustannie kupując duże ilości rosyjskiej ropy naftowej mimo możliwości zakupu jej z innych źródeł.

 

Spotkanie Trump-Putin

 

Spotkanie Trumpa i Putina zostało zapowiedziane w ubiegłym tygodniu, po tym jak odbyli oni rozmowę telefoniczną dzień przed spotkaniem Trumpa z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim w Waszyngtonie. Rozmowy mają nastąpić po „spotkaniu delegacji wysokiego szczebla obu krajów” w tym tygodniu. Trump napisał na swojej platformie społecznościowej Truth Social, że w trakcie spotkania na Węgrzech przywódcy spróbują położyć kres „niesławnej” wojnie między Rosją a Ukrainą.

 

Trump przyjął w piątek w Białym Domu prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Rozmowy dotyczyły m.in. uzbrojenia i planowanego spotkania przywódców USA i Rosji w Budapeszcie. Trump ocenił, że Putin chce zakończyć wojnę, natomiast zdaniem Zełenskiego przywódca Rosji nie jest gotowy na pokój.

Czytaj też: Rosjanie zaatakowali Ukrainę nową bombą. „Dwa razy większy zasięg”

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego przeprowadziła szeroko zakrojoną operację wymierzoną w osoby działające na szkodę Polski. W wyniku działań służb zatrzymano łącznie 55 osób współpracujących z rosyjskimi służbami specjalnymi – poinformował rzecznik koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński. Aneta Malinowska