Wchodzisz i wiesz

Polska gospodarka osiągnęła historyczny sukces, wyprzedzając Szwajcarię w światowym rankingu największych gospodarek Międzynarodowego Funduszu Walutowego w 2025 roku. Jak informuje Business Insider, nasz kraj zajmie 20. miejsce, co stanowi przełamanie kompleksu Zachodu i zwiastuje nową erę dla Polski. To zasługa silnego złotego i dynamicznego wzrostu, który systematycznie zmniejsza dystans do bardziej rozwiniętych państw. Olga Papiernik

Tłumy Kenijczyków niosących gałązki i liście palmowe przełamały kordon służb ochrony tuż po przylocie samolotu z ciałem byłego przywódcy. Władze poinformowały, że żałobnicy wtargnęli do stref z ograniczonym dostępem.

– W trosce o bezpieczeństwo podróżnych i pracowników lotniska zdecydowano o jego prewencyjnym zamknięciu – przekazała kenijska agencja lotnictwa cywilnego. Służby zaapelowały do mieszkańców i pasażerów o zachowanie spokoju i unikanie rejonu lotniska do odwołania. Ze względu na ogromną frekwencję uroczystość publicznego pożegnania przeniesiono z gmachu parlamentu do Moi International Sports Centre w Nairobi. W mieście wprowadzono dodatkowe środki bezpieczeństwa.

Raila Odinga – „ojciec kenijskiej demokracji”

Raila Odinga, 80-letni były premier i wieloletni lider opozycji, zmarł w środę podczas pobytu w Indiach. Polityk zasłabł w czasie porannego spaceru i został przewieziony do szpitala Devamatha, ok. 50 km na wschód od miasta Kochi. Placówka poinformowała, że Odinga doznał zatrzymania akcji serca i pomimo reanimacji został uznany za zmarłego o godz. 09:52 czasu lokalnego. Kondolencje napływają z całego świata. Premier Indii Narendra Modi nazwał Odingę „wybitnym mężem stanu i bliskim przyjacielem Indii”. Prezydent Kenii William Ruto określił go jako „symbol odwagi” i „ojca demokracji”. Rząd Kenii ogłosił siedmiodniową żałobę narodową. Raila Odinga zostanie pochowany z pełnymi honorami państwowymi i wojskowymi.

Pięć prób zdobycia prezydentury

Raila Odinga przez dziesięciolecia był jednym z filarów kenijskiej polityki. Wystartował w wyborach prezydenckich pięciokrotnie – ostatni raz trzy lata temu. Mimo porażek pozostawał jednym z najbardziej wpływowych i popularnych polityków w kraju.

Czytaj również: Trump chce, by Chiny przestały kupować ropę z Rosji. Pekin mówi „nie”

Dawna stolica Polski podbija serca zagranicznych turystów. Jak donosi niemiecki dziennik "Nordkurier", Kraków znalazł się w elitarnym gronie dziesięciu najlepszych miejsc na krótki jesienny wypoczynek w Europie, tuż obok takich metropolii jak Amsterdam czy Ateny. Weronika Papiernik

Na większości trasy obwodnicy Opatowa położono już nawierzchnię. Pojawiło się też oznakowanie. Zaawansowanie prac przekroczyło 95 proc., a pozostałe roboty wykończeniowe prowadzone są na poboczach i skarpach.

Czesław Michniewicz aktualnie jest bezrobotny. Były opiekun reprezentacji Polski być może w najbliższym czasie znajdzie nową pracę. I to nie byle gdzie! Światowa potęga gospodarcza szuka selekcjonera dla swojej narodowej drużyny. 55-letni Polak jest głównym kandydatem do objęcia tej funkcji. Michał Ignasiewicz

Ławica Scarborough jest terytorium spornym pomiędzy Pekinem a Manilą. 

Mimo że w 2016 roku Stały Trybunał Arbitrażowy w Hadze orzekł, iż roszczenia terytorialne Chin w regionie są niezgodne z prawem międzynarodowym, to Pekin odrzucił ten wyrok. Powód? Przez Morze Południowochińskie rocznie przepływają towary o wartości ok. 3 bln dolarów, co czyni je jednym z najważniejszych szlaków handlowych na świecie. 

CZYTAJ TAKŻE: Chiny i Korea Płn. chcą wspólnie „zadbać o sprawiedliwość na świecie”

Chińska straż przybrzeżna poinformowała w czwartek, że dwa filipińskie samoloty rozpoznawcze „nielegalnie wtargnęły” do przestrzeni powietrznej Ławicy Scarborough.

Chińczycy przekazali, że monitorowali i przepędzili filipińskie samoloty. W oświadczeniu po zdarzeniu chińskie władze podkreśliły, że „suwerenność terytorialna Chin i interesy morskie będą stanowczo bronione”.

„Ostrzegamy stronę filipińską, aby natychmiast zaprzestała naruszania, prowokacji i podburzania” – dodano.

To kolejne takie zdarzenie w przeciągu ostatnich tygodni. Chińska straż przybrzeżna użyła w dniu 16 września armatek wodnych przeciwko filipińskim statkom w rejonie spornej ławicy, oskarżając je o „nielegalne” wtargnięcie na wody terytorialne Chin i staranowanie chińskiej jednostki. Władze w Manili twierdziły, że chińska wersja wydarzeń nie jest prawdziwa.

W kopalni Budryk, należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW), rozpoczęto eksploatację partii „A”, której zasoby szacowane są na ponad 5,7 mln ton wysokiej jakości węgla koksowego.

Jeśli msz problem z malinami, ponieważ przestały owocować to może oznaczać ich koniec w tym miejscu, w którym aktualnie rosną. Kiedy przesadzamy maliny? Gdzie najlepiej posadzić nowe sadzonki? Felicja Mrzonka

Celem akcji była poprawa bezpieczeństwa niechronionych użytkowników dróg. – Mundurowi ujawnili w tym dniu 61 przypadków przekraczania prędkości w rejonie przejść dla pieszych, jeden kierujący z tego powodu stracił prawo jazdy – informuje podkom. Barbara Poznańska, oficer prasowy Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie. – W 1 przypadku kierujący nie udzielił pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu. Było też 12 przypadków wyprzedzania w rejonie przejść. Policjanci ukarali również 3 pieszych, którzy przechodzili przez jezdnię w miejscu zabronionym – dodaje.

Źródło: KMP Częstochowa

W tym quizie cofniemy się do XX wieku. Czy wiesz, w którym roku rozpadł się Związek Radziecki albo kiedy miało miejsce amerykańskie lądowanie na Księżycu? Jeśli tak, rozwiążesz ten quiz bez większych problemów. Sprawdź się! Weronika Papiernik

Upadek komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej na trwałe odmienił geopolityczny krajobraz i otworzył drogę do rozwoju dla państw, które dotychczas były odizolowane od reszty świata za Żelazną Kurtyną.

CZYTAJ TAKŻE: Gierkowa czesała się w Paryżu, a Gomułka rzucał w telewizor. Plotki czasów PRL

„Żyło się lepiej” 

Użytkowniczka portalu X, posługująca się nazwą „anii” zamieściła na swoim profilu grafikę, zgodnie z którą aż 47 proc. Polaków uważa, że życie w czasach komunizmu było lepsze. Podobnego zdania miałoby być 55 proc. Czechów, 66 proc. Słowaków, 92 proc. Węgrów, czy 45 proc. Rumunów. 

Weryfikacja tych informacji nie jest prosta, gdyż trudno znaleźć takowe sondaże.

Także użytkownicy portalu dodali uwagę kontekstową do tej grafiki, wskazując, że jest całkowicie przekłamana i nie potwierdzają jej żadne źródła. Faktycznie, nie można znaleźć badań, które byłyby zgodne z danymi przedstawionymi na grafice. Sondaże z Rumunii i z Polski w niektórych zakresach się jednak z nimi zbiegają. 

Jedynym badaniem, które podchodzi całościowo do omawianego problemu, jest badanie Pew Research Center z 2019 roku, które zostało przeprowadzone w 17 krajach

Badanie pokazało, że niewielu mieszkańców byłego bloku wschodniego wyraża ubolewanie z powodu fundamentalnych zmian, jakie zaszły w latach 1989–1991. Jednocześnie nie są w pełni zadowoleni ze swojej aktualnej sytuacji politycznej czy ekonomicznej. Podobnie jak mieszkańców Europy Zachodniej, obywateli Europy Środkowo-Wschodniej martwi funkcjonowanie systemów politycznych w ich krajach oraz kwestie takie jak nierówność.

„Mieszkańcy byłego bloku wschodniego na ogół uważają, że Unia Europejska przynosi korzyści państwom członkowskim. W regionie tym panuje powszechne poparcie dla wielu wartości demokratycznych. Choć większość opowiada się za demokracją, przywiązanie do niektórych zasad demokracji nie zawsze jest silne” – czytamy na stronie instytutu, który przeprowadził badanie.

ZOBACZ RÓWNIEŻ: Kaowiec i papierosy Wczasowe. Tak w PRL organizowano obywatelom wakacje

„Mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej w większości aprobują przejście do demokracji wielopartyjnej i wolnego rynku, które miało miejsce po upadku komunizmu. Przykładowo 85% Polaków popiera zarówno przejście na demokrację, jak i na kapitalizm. Jednakże poparcie nie jest jednomyślne. Ponad jedna trzecia Bułgarów i Ukraińców nie popiera zmian, podobnie jak mniej więcej połowa Rosjan” – wskazano.

Czy Polacy tęsknią za PRL? 

Ostatnie dostępne badanie, które znaleźliśmy, dotyczące w tym zakresie naszego kraju pochodzi z 2016 roku i zostało przeprowadzone przez TNS Polska. Sondaż ten nie dotyczył jednak tego, czy za komuny żyło się lepiej. Badani oceniali III RP i PRL. W badaniu 39 proc. Polaków oceniło PRL dodatnio, a 36 proc. ujemnie; o III RP pozytywnie mówiło zaś 53 proc. respondentów, a 34 proc. negatywnie.

Podobne badanie przeprowadził w 2016 roku CBOS. Według sondażu aż 53 proc. ankietowanych uważało, że „dla ludzi takich jak oni” obecna Polska jest krajem lepszym do życia niż ta sprzed 1989 r. Ponad dwie piąte Polaków (44 proc.) pozytywnie oceniało okres PRL-u; nieco więcej ankietowanych – 46 proc. miało do niego stosunek negatywny. 

Rumuni tęsknią za komuną

Badanie dające odpowiedź na pytanie znajdujące się na omawianej grafice przeprowadzono również w Rumunii w 2023 roku.

CZYTAJ TAKŻE: Najlepsza data do przecinania wstęgi. Tak w PRL świętowano 22 lipca

46 proc. Rumunów uważało, że w czasach komunizmu „żyło się lepiej”, a 48 proc. było zdania, że reżim komunistyczny był „dobry dla Rumunii” – wynikało z sondażu INSCOP.

Z kolei w badaniu z 2025 ponad 60 proc. Rumunów stwierdziło, że dyktator Nicolae Ceausescu był dobrym prezydentem, zaś 73 proc. było zdania, że za czasów dyktatora Rumunia była krajem bardziej szanowanym na arenie międzynarodowej.

Nostalgia

Zjawisko nostalgii za minionym systemem politycznym występuje w wielu państwach, które znajdowały się za Żelazną Kurtyną.

Nie musi ono oznaczać tęsknoty za represjami, czy trudami życia, ale może być wyrazem tęsknoty za utraconą młodością, umiłowaniem (o gustach się nie dyskutuje) specyficznej estetyki itd. Decydujące dla tego zjawiska są dwa czynniki: niezadowolenie z teraźniejszości i tęsknota za przeszłością.

 

Od września 2026 r., mają wejść w życie zmiany w prawie budowlanym. Nowe przepisy określające warunki techniczne dla budynków wprowadzają m.in. aktualizacje dotyczące wymogów przy budowie ogrodzeń. Zakazane będą m.in. ostro zakończone płoty.

Lista zawodów objętych kwalifikacją jest szeroka. Kolejna kwalifikacja wojskowa w Polsce rozpocznie się już 2 lutego 2026 roku. Tym razem obowiązek stawienia się nie dotyczy wyłącznie mężczyzn – wezwania trafią również do kobiet z określonymi kwalifikacjami lub kierunkami studiów. Za niestawienie się przed komisją grozi grzywna, przymusowe doprowadzenie przez policję, a nawet kara ograniczenia wolności. Paula Nowak

Poseł PiS Łukasz Mejza został zatrzymany za jazdę z prędkością 200 km/h; odmówił przyjęcia mandatu. Do Komendy Głównej Policji przekazany został właśnie wniosek o uchylenie immunitetu politykowi PiS. Beata Zatońska

Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk powiedziała, że jej zdaniem nie jest sprawiedliwe, że mężczyźni muszą pracować dłużej niż kobiety. Ujawniła, że jest możliwe zrównanie wieku emerytalnego w Polsce, ale musiały zostać spełnione określone warunki. Agnieszka Maj

Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk powiedziała, że jej zdaniem nie jest sprawiedliwe, że mężczyźni muszą pracować dłużej niż kobiety. Ujawniła, że jest możliwe zrównanie wieku emerytalnego w Polsce, ale musiały zostać spełnione określone warunki. Agnieszka Maj

Wszystko wskazuje na to, że historia Polimerów Police jako części składowej Grupy Azoty wkrótce przejdzie do historii. Tę fatalnie zaplanowaną inwestycję najpewniej przejmie Orlen. Płocka spółka nie bardzo miała wyjście, na szczęście dla niej  Polimery mogą się stać w przyszłości źródłem pokaźnych zysków.

Artykuł aktualizowany...

We wtorek poseł Prawa i Sprawiedliwości Łukasz Mejza został zatrzymany przez policję na drodze ekspresowej S3 koło Polkowic na Dolnym Śląsku za znaczne przekroczenie dozwolonej prędkości. Mejza pędził 200 km/godz., niemal dwukrotnie przekraczając dopuszczalny limit.

Rada Ministrów przyjęła program wsparcia rodzin na 2025 rok, przeznaczając 70 mln zł na dofinansowanie zatrudnienia asystentów rodziny oraz dodatki do ich wynagrodzeń.

Masz świetną pamięć, a Twoja wiedza jest rozległa? Sprawdź, jak dobrze znasz świat historii, geografii, nauki, sztuki, literatury i innych dziedzin! Ten quiz na poziomie eksperta jest wyzwaniem nawet dla tych, którzy uważają się za mistrzów wiedzy ogólnej. Czeka na Ciebie 10 pytań z różnych kategorii. Sprawdź, czy uda Ci się odpowiedzieć na wszystkie pytania poprawnie i udowodnij, że masz naprawdę szeroką wiedzę! Weronika Papiernik