Wchodzisz i wiesz

Niższe emerytury od kwietnia 2025. Od 1 kwietnia 2025 roku osoby planujące przejście na emeryturę muszą przygotować się na mniej korzystne warunki finansowe. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskazują na wydłużenie średniego dalszego trwania życia, co bezpośrednio wpływa na wysokość nowo przyznawanych emerytur. Oto szczegóły. Anna Kot

– Na świecie żyje około 280 tysięcy bocianich par, co oznacza, że polska populacja stanowi jedną szóstą światowej – przekazał dr Marcin Tobółka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, koordynator krajowy międzynarodowego liczenia bocianów białych.

Międzynarodowe liczenia bocianów odbywają się co 10 lat. Pozwalają zgromadzić informacje potrzebne do planowania ochrony bociana, a także innych rzadkich i zagrożonych gatunków oraz siedlisk. Spis na terenie Polski przeprowadzili naukowcy i ornitolodzy z Grupy Badawczej Bociana Białego przy wsparciu armii wolontariuszy, którzy w czerwcu i lipcu 2024 roku odwiedzali gniazda w gminach i notowali efekty lęgów.

Równolegle, w oparciu o inną metodykę, odbywało się oszacowanie koordynowane przez naukowców z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. – Ostatecznie wyniki uzyskane dwiema metodami zostaną porównane, aby jeszcze dokładniej poznać wielkość krajowej populacji – wyjaśnia dr Tobółka.

Jak powiedział, większość województw przekazała już szczegółowe dane i oszacowania. Wzrosty odnotowano na przykład w województwie lubuskim (o 30 proc. więcej, niż wykazał spis przeprowadzony 10 lat temu), wielkopolskim (o 20 proc.), łódzkim (o 12 proc.), świętokrzyskim (wzrost o 13 proc.), małopolskim (wzrost o 14 proc.) czy lubelskim (wzrost o 8 proc.). W części województw, na przykład opolskim czy dolnośląskim, bocianów było natomiast mniej niż 10 lat temu.

Sporo nowych gniazd

Marcin Tobółka zwrócił uwagę, że rok 2024, w którym odbyło się liczenie, był dla bocianów w całej Polsce wyjątkowo dobry. – Wzrost zaczął się zresztą już w 2023, kiedy powstało sporo nowych gniazd. Ale 2024 to był prawdziwy bociani boom w niektórych okolicach – przypomniał.

– Obecności bocianów sprzyjają tereny o dużym stopniu naturalności, na przykład doliny dużych i średnich rzek. W Wielkopolsce jest to dolina Noteci czy Warty, w województwie dolnośląskim i wielkopolskim – dolina Baryczy. Właśnie w takich miejscach ptaków przybyło najwięcej. Mamy też wiele doniesień z całego kraju, że większe zagęszczenia bocianów powstawały lokalnie w pobliżu składowisk odpadów. Było tak na przykład lubuskim koło Gorzowa, czy w województwie śląskim i wielkopolskim – opowiada zoolog.

– To oznacza, że bocian „poszedł” w dwie różne ścieżki ekologiczne. Jedna trzyma się krajobrazu tradycyjnego, rolniczego, z dużym udziałem środowisk naturalnych, na przykład łąk czy pastwisk. Ale mamy też regiony objęte zjawiskiem intensyfikacji rolnictwa i część bocianiej populacji, która odpowiedziała na to, zaczynając korzystać z bardzo antropogenicznego pokarmu: organicznych resztek na składowiskach odpadów. Ten wzorzec powtarza się w całym kraju. W wielu miejscach, gdzie są otwarte składowiska śmieci, bocianów przybywa; potworzyły się tam ich zbiorowiska czy nawet kolonie – komentuje Tobółka.

Czytaj więcej: Wiosna na horyzoncie? Pierwsze bociany w drodze do Polski

Koordynator ogólnopolskiej akcji 2024 pozytywnie ocenił przebieg liczenia i frekwencję. – Odzew ludzi przeszedł moje oczekiwania. W ponad połowie województw zadeklarowano ich zbadanie w stu procentach. Niektóre województwa zostały zbadane co do gminy – podsumował.

Spisy bocianów – jaki cel?

Po co prowadzone są takie spisy? Dr Tobółka przypomniał, że liczebność populacji ptaków na danym terenie można ocenić, badając losowo wybrane „kwadraty” (czyli wycinki terenu), a ich wyniki ekstrapolowane są na cały obszar. To znacznie mniej angażująca metoda i obecnie bardzo efektywna. Jednak zaangażowanie większej liczby ludzi do fizycznego policzenia gniazd w terenie pozwala potwierdzić „naukowo” zebrane dane.

– Poznajemy też dokładne rozmieszczenie gniazd na ogromnym obszarze, mapujemy je. Możemy też ocenić, jak zmienia się ekologia gatunku. Widać na przykład, że obecnie większość gniazd zlokalizowana jest na słupach energetycznych, a jeszcze 40 lat temu to była rzadkość – większość znajdowała się na dachach krytych słomą czy na drzewach – powiedział.

Dr Tobółka podkreślił, że udział w takich akcjach uwrażliwia ludzi na przyrodę i budzi w nich postawy proochronne. – Wiele osób lepiej poznało lokalną przyrodę, architekturę, ludzi. Uczestnicy podkreślają, że odkryli różne miejsca w swojej najbliższej okolicy, w gminie, gdzie inaczej raczej by nie dotarli – podkreślił.

Tylko w największym z polskich województw, mazowieckim, w liczeniu bocianów (których jest 7650 par, o 7 proc. więcej, niż przy poprzednim leczeniu) wzięło udział około 300 osób – dodał koordynator spisu w tym województwie, dr Ireneusz Kaługa z siedleckiej Grupy Ekologicznej. – Organizacja bocianiego spisu na tak dużym obszarze wymagała wielkiego zaangażowania osobowego. Dzięki zaangażowaniu wolontariuszy udało się przeprowadzić kontrole bezpośrednie wszystkich mazowieckich gmin, których jest 314 – zauważył.

Premier Węgier Viktor Orban i premier Izraela Benjamin Netanjahu rozmawiali w czwartek telefonicznie z prezydentem USA Donaldem Trumpem. Rozmowa dotyczyła ogłoszonego w czwartek wystąpienia Węgier z Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK). Orban zaprosił premiera Izraela w geście sprzeciwu wobec decyzji Trybunału i zagwarantował mu nietykalność. Agnieszka Maj

„Mówiłem to wiele razy i mogę to powiedzieć jeszcze raz. Oni mogą zostać ponownie przyjęci dopiero wtedy, jak wojna się zakończy" – podkreślił słoweński działacz.

Podobne zdanie wyraził obecny na kongresie w Belgradzie szef Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA) Gianni Infantino.

Nadzieja na... przywrócenie Rosji

„Ponieważ trwają rozmowy na temat pokoju na Ukrainie, mam nadzieję, że wkrótce będziemy mogli przejść do następnego kroku i przywrócić Rosję do świata piłki, ponieważ oznaczałoby to, że wszystko jest rozwiązane” – podkreślił.

Rosja została wykluczona z międzynarodowych rozgrywek po agresji na Ukrainę w 2022 roku. Ostatnio pojawiają się informacje o zakulisowych staraniach Moskwy o zniesienie zawieszenia. Wypowiedzi szefów piłki na kongresie w Belgradzie wydają się rozwiewać te nadzieje.

Czytaj również: Rosja chce zagrać na mundialu. „Byłoby to uczciwe”

W 3994 odcinku "Na Wspólnej" Łucja (Magdalena Kaczmarek) po kolejnej kłótni ze swoją apodyktyczną matką (Małgorzata Knothe) pójdzie na terapię. Gdy wróci Kamil (Kazimierz Mazur) zobaczy, jak bardzo jest rozbita. Postanowi wziąć sprawy w swoje ręce i postawić ultimatum matce swojej ukochanej. Co zrobi? Jak Ager zareaguje na jego słowa? Marta Kawczyńska

Spółki notowane na Wall Street straciły w ciągu jednego dnia ponad trzy biliony dolarów wartości rynkowej, zamykając najgorszy dzień na giełdzie od czasu pandemii COVID-19 w 2020 roku. To głównie efekt ogłoszonych w środę ceł na towary z całego świata.

"Prezydent Trump nie tylko powstrzymał wybuch III wojny światowej, ale już osiągnął duże postępy w rozmowach na temat zakończenia wojny w Ukrainie" - stwierdził w rozmowie z Fox News wysłannik Kremla Kiriłł Dmitrijew. Zapewnił również, że Rosja nie domaga się zniesienia sankcji. Aneta Malinowska

Andrzej Grabarczyk od prawie 30 lat gra rolę Jerzego w telenoweli "Klan". Jego twarz znają niemal wszyscy Polacy. Ostatnio w serialowym życiu aktora sporo się zmieniło przez odejście z obsady Barbary Bursztynowicz. Gwiazdor serialu opowiedział teraz o swojej wnuczce, która urodziła się z zespołem Downa. Beata Zatońska

Wielkanoc podobnie jak święta Bożego Narodzenia to nie tylko czas przygotowań, ale też większych zakupów. Sieć handlowa Aldi z tej okazji postanowiła wydłużyć godziny otwarcia. W dniach 17-19 kwietnia 2025 roku klienci tej sieci będą mogli zrobić zakupy dłużej niż zwykle. W jakich godzinach sklepy Aldi będą otwarte w Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę? Marta Kawczyńska

W nowym sezonie serialu "Teściowie" widzów czeka mnóstwo emocji. Nagórscy tracą cały majątek i muszą zacząć życie od nowa, zaś Ledwoniowie wchodzą w posiadanie nieoczekiwanego spadku. W 6. odcinku serii Zenon ma coraz większe problemy. Wpada w łapy kolumbijskiej mafii i decyduje się na bardzo nierozważny krok. Kiedy emisja 6. odcinka "Teściów 3"? Beata Zatońska

Wielkanoc coraz bliżej. Koniecznie trzeba już zacząć planować świąteczne menu. Pieczone mięsa, różne sałatki, żurek, jajka. Musi też być mazurek. Przepisy siostry Anastazji od lat cieszą się zasłużonym powodzeniem. Są sprawdzone i pysze. Jednym jej z przebojów jest mazurek cygański. Podajemy przepis. Beata Zatońska

Antek Królikowski pół roku temu po raz drugi został ojcem. Razem ze swoją partnerką Izabelą doczekali się córki Jadwigi. Teraz aktor, który jakiś czas temu wycofał się z show-biznesu i przeprowadził do Wrocławia, pokazał córkę w sieci. Fani od razu dopatrzyli się podobieństwa do nieżyjącego już dziadka, czyli Pawła Królikowskiego. Marta Kawczyńska

- Deregulacja jest skomplikowaną kwestią. Nie zrobimy tego hasłami, szybkim programem. Musi to być metodyczna praca u podstaw - mówi Jakub Dzik, członek zarządu i dyrektor generalny Grupy Impel. Jego zdaniem należy ozusować wszystkie umowy dotyczące stosunku pracy, by zakończyć spory, które pochłaniają setki godzin - zarówno w firmach, jak i w urzędach kontrolujących.

- Jesteśmy zjednoczeni we wsparciu Ukrainy. Wsparciu, które jest konieczne, żeby uzyskać pokój. Ukraina tylko wtedy uzyska sprawiedliwy pokój, kiedy będzie silna. Pokój potrzebuje naszej siły - mówił minister Kosiniak-Kamysz podczas wspólnej konferencji prasowej z szefową unijnej dyplomacji Kają Kallas.

Indie przygotowują się na szczytowe zapotrzebowanie na energię. Ważną rolę mają również odegrać tamtejsze koleje, które zwiększą dostawy węgla o 7 proc. w roku fiskalnym 2025-2026.

- Jesteśmy zjednoczeni we wsparciu Ukrainy. Wsparciu, które jest konieczne, żeby uzyskać pokój. Ukraina tylko wtedy uzyska sprawiedliwy pokój, kiedy będzie silna. Pokój potrzebuje naszej siły - mówił minister Kosiniak-Kamysz podczas wspólnej konferencji prasowej z szefową unijnej dyplomacji Kają Kallas.

Kryminalni z Częstochowy zatrzymali 33-letnią kobietę i jej 35-letniego kompana, którzy metodą "na lekarza" oszukali 75-letnią częstochowiankę. Oboje, w czwartek 3 kwietnia, zostali tymczasowo aresztowani.

Nowa Skoda Elroq RS to największa gwiazda na urodzinowej imprezie czeskiej marki. Ten 4,5-metrowy SUV wszystko robi robi lepiej i szybciej od "zwykłej" wersji. Szybciej przyspiesza, lepiej skręca i ostrzej hamuje. Wnętrze jest przestronne i oferuje bagażnik o 90 litrów większy niż VW Golf. To jednocześnie najbardziej przystępny cenowo model w swojej klasie. Efekt? Tomasz Sewastianowicz

XPeng to najszybciej rozwijająca sia firma motoryzacyjna i high-tech. W Polsce właśnie rusza z biznesem i oferuje swoje samochody w cenach, do jakich nie są w stanie zejść europejskie koncerny. Do wyboru są dwa SUV-y - G6 i G9 - oraz sedan P7. Gdzie można kupić te auta? Jaka jest gwarancja? Na co mogą liczyć kierowcy? Z pytaniami zmierzył się Witold Wcisło, dyrektor zarządzający Inchcape Polska. Tomasz Sewastianowicz

Ośmioro sędziów Trybunału Konstytucyjnego jednomyślnie opowiedziało się za podtrzymaniem wniosku o impeachment Juna i odsunięciem go z urzędu.

Prezydent Jun nie sprawuje funkcji prezydenta od 14 grudnia, kiedy to południowokoreański parlament opowiedział się za jego odsunięciem, zarzucając mu naruszenie konstytucji i prawa. Pełniący obowiązki sędziego głównego TK Mun Hjung Be powiedział w uzasadnieniu, że Jun "naruszył podstawowe zasady demokratycznego państwa".

Trybunał Konstytucyjny zatwierdził odsunięcie prezydenta

– Nie możemy zaakceptować argumentu oskarżonego, że stan wojenny był jedynie ostrzeżeniem, ponieważ nie poprzestał na ogłoszeniu stanu wojennego i zmobilizował wojsko i policję" do zatrzymania prominentnych polityków i sędziów – dodał Mun.

Sam Jun nie był obecny na sali rozpraw podczas ogłaszania decyzji. Taką decyzję podjęli prawnicy polityka z obawy o jego bezpieczeństwo.

W centrum Seulu, gównie w okolicach gmachu TK, zgromadziły się tysiące zwolenników i przeciwników polityka. Gmach trybunału został szczelnie otoczony przez ok. 7 tys. policjantów – podała agencja Yonahp. Tego dnia na ulicach Seulu porządku strzeże ponad 14 tys. funkcjonariuszy.

Do piątku szef państwa był „zawieszony w obowiązkach”. Po wydaniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który miał 180 dni, by zbadać, czy były wystarczające podstawy prawne do wszczęcia procedury impeachmentu, stał się drugim demokratycznie wybranym prezydentem w Korei Płd. usuniętym z urzędu.

Osobno Jun usłyszał zarzuty kierowania zamachem stanu. Polityk został zatrzymany 15 stycznia w związku z prowadzonym dochodzeniem, stając się pierwszym prezydentem w historii Korei Płd., który został aresztowany podczas sprawowania urzędu, po czym zwolniony 8 marca. Proces karny w tej sprawie przed sądem w Seulu rozpocznie się 14 kwietnia. W myśl konstytucji immunitet prezydenta Korei Płd. nie chroni go przed zarzutami o zdradę i zamach stanu. Grozi za nie maksymalna kara dożywocia lub śmierci, chociaż w Korei Płd. nie wykonano egzekucji od 1997 r.