Wchodzisz i wiesz

Myślisz, że dobrze znasz historię Polski? Czas przyjrzeć się mało znanym, a zarazem fascynującym faktom, które mogą Cię zaskoczyć! Ten quiz sprawdzi, ile naprawdę wiesz o niezwykłych wydarzeniach, postaciach i fenomenach związanych z naszym krajem. Marta Pawłowska

Czy wiesz kto przyłączył Miśnię do Polski? Kiedy istniało Wielkie Księstwo Poznańskie? Sprawdź się w hipertrudnym quizie historycznym. 7 pkt to naprawdę świetny wynik! Marta Pawłowska

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa prowadzi rozmowy z Intelem w sprawie potencjalnego objęcia przez rząd udziałów w borykającym się z trudnościami producencie chipów - poinformował Reuters, powołując się na doniesienia Bloomberga.

W miejscowości Borówiec pod Poznaniem doszło do tragicznego zderzenia samochodu z pociągiem na niestrzeżonym przejeździe kolejowym. Autem podróżowały cztery osoby, nikt z nich nie przeżył – potwierdziła na antenie TVP Info bryg. Lucyna Rudzińska z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu.

Zgłoszenie o wypadku wpłynęło do służb chwilę przed godz. 14 w piątek. Na miejsce skierowano kilka zastępów straży pożarnej.  

Cztery osoby, które jechały samochodem, nie przeżyły wypadku – przekazała bryg. Lucyna Rudzińska, oficer prasowa Komendy Wojewódzkiej PSP w Poznaniu. 

W zderzeniu brał udział pociąg POLREGIO relacji Łódź Kaliska – Poznań, którym podróżowało około 180 pasażerów.

– Był to pojazd kolejowy niestrzeżony, w lesie, na drodze gruntowej – powiedział w rozmowie z TVP Info mł. insp. Andrzej Borowiak, rzecznik prasowy Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu. Dodał, że nikt z pasażerów pociągu nie ucierpiał.

Ruch pociągów został wstrzymany.

Twoje Info: Śmiertelny wypadek na S17 w kierunku Lublina

– Każdego roku 15 sierpnia w nas, we współczesnym narodzie polskim, rodzi się duch zwycięzców, duch narodu dumnego, gotowego do walki o najważniejsze dla nas wartości, niezależnie od szans na zwycięstwo – mówił Nawrocki.

W trakcie swojego przemówienia prezydent ocenił, że zwycięstwo Polski w Bitwie Warszawskiej w 1920 roku zostawiło Polakom „piękną, ważną lekcję, świadectwo i głębokie dziedzictwo, które musimy czytać”.

Zobacz także: Pokaz siły polskiego lotnictwa nad Warszawą. Pracował też Bayraktar

– 15 sierpnia budzi w nas regularnie, co roku, wielkiego ducha wolności i zwycięstwa, a sam sierpień jest miesiącem bardzo szczególnym w naszej narodowej pamięci, bo w roku 1920 wygraliśmy z sowiecką, bolszewicką antycywilizacją. Dla Polski, dla Europy, dla świata było to zwycięstwo – dodał.

„Najsilniejsza armia NATO w Europie”

Prezydent podkreślił, że niepodległość jest dobrem cennym, ale też bardzo kosztownym.

 

– Dbanie o niepodległość jest dziś naszym najważniejszym zadaniem. Musimy dokładać wszelkich sił i środków, aby Polska była bezpieczna, a Wojsko Polskie i polskie siły zbrojne mogły się rozwijać i modernizować, i żebyśmy mogli mieć coraz więcej żołnierzy – oświadczył.

 

– Powinniśmy być w krótkim czasie nie trzecią, a pierwszą najsilniejszą armią Sojuszu Północnoatlantyckiego w Europie. Do tego będę dążył jako prezydent Polski przez najbliższe lata – zadeklarował.

 

Wskazał też, że zwycięska Bitwa Warszawska sprzed 105 lat mówi, że Polska wygrała dzięki jedności i wspólnocie, nie tylko partii politycznych, ale wspólnocie grup społecznych, w tym chłopów, studentów, żołnierzy i ochotników.

 

Dodał, że bezpieczeństwo nie może być przedmiotem sporu politycznego, na co – jak zapewnił – nigdy jako prezydent nie pozwoli.

„Rosja grzęźnie po swoim ataku na Ukrainę”

 

W swoim przemówieniu prezydent podkreślił, że Rosja nie jest niezwyciężona. Przypomniał, że na początku XX w. pokonana została przez Japonię, a w 1920 r. rozbita przez Polaków.

 

– A dziś, od ponad trzech lat, grzęźnie po swoim ataku na Ukrainę. Grzęźnie dzięki wsparciu sojuszniczemu i solidarności narodów wolności – mówił prezydent. – W tym także, a w niektórych momentach przede wszystkim Polski – dodał.

 

Zwrócił się m.in. do premiera Donalda Tuska, że będzie domagał się „skończenia rozmów, a podjęcia decyzji o przeznaczeniu 5 proc. polskiego PKB na obronność”.

 

Jak powiedział Nawrocki, będzie konsekwentnie powtarzał, że historia i narodowa pamięć, a także nasze wysiłki modernizacyjne muszą pozwolić nam myśleć, że jesteśmy gotowi do budowania naszego potencjału i możemy czuć się bezpiecznie.

„Jesteście bohaterami współczesności”

 

Prezydent stwierdził, że Polska powinna móc produkować milion pocisków artyleryjskich kalibru 155 mm i pół miliona sztuk amunicji czołgowej rocznie. – Musimy mieć własną polską amunicję – przekonywał.

 

Jak dodał, wszystkie wysiłki związane z rozbudową sił zbrojnych i przemysłu zbrojeniowego są po to, „żeby wojny nie było”, i że należy myśleć „o pokoju i rozwoju”.

 

Prezydent dodał, że uroczysta defilada w Warszawie to symbol, że wszystkie rodzaje sił zbrojnych są gotowe służyć obywatelom. Podziękował też każdemu polskiemu żołnierzowi. – Samo przystąpienie do Wojska Polskiego jest wyrazem bohaterstwa. Jesteście bohaterami współczesności – podkreślił.

 

– Cześć i chwała bohaterom z 1920 r.! Cześć i chwała bohaterom współczesności, żołnierzom Wojska Polskiego! – mówił prezydent.

Zobacz także: Największa defilada wojskowa w historii. Poważne utrudnienia w stolicy

Obejrzyj relację w materiale wideo (na górze artykułu).

Defilada ruszyła po pokazie desantu wojskowych spadochroniarzy – którzy podczas opadania na spadochronach rozwinęli wielką flagę państwową – salucie armatnim oraz wystąpieniu prezydenta Karola Nawrockiego i wicepremiera, szefa MON Władysława Kosiniaka-Kamysza.

Defilada wojskowa na ulicach Warszawy

Na czele defilady maszerowała kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego w mundurach Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej, a za nią reprezentanci poszczególnych rodzajów sił zbrojnych – poza Wojskami Lądowymi, Siłami Powietrznymi i Marynarką Wojenną, to m.in. Wojska Specjalne – konkretnie jednostka AGAT, której żołnierze występują z zasłoniętymi twarzami i w bojowym rynsztunku.

Za specjalsami zobaczyć można było reprezentantów Wojsk Obrony Terytorialnej w charakterystycznych oliwkowych beretach, żołnierzy Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni w ciemnoniebieskich oraz Żandarmerii Wojskowej w czerwonych.

Dalej pokazały się poszczególne jednostki wojskowe w Polsce, poczty sztandarowe, a także żołnierze państw sojuszniczych stacjonujących w Polsce. Za częścią pieszą defilady zobaczyć można było szwadron kawalerii, a dalej – przejazd wojskowych pojazdów, który rozpoczęły w tym roku pojazdy należące do Marynarki Wojennej, w tym należące do Morskiej Jednostki Rakietowej.

Widowisko też w powietrzu

Nie zabrakło też śmigłowców oraz samolotów bojowych, które przeleciały nad Warszawą.

Zgromadzeni na ulicach i przed odbiornikami mogli oglądać w akcji: śmigłowce AW149, śmigłowce transportowe AW101, śmigłowce Mil-Mi 17, śmigłowce S-70i Black Hawk, śmigłowce szturmowe AH-64 Apache, samoloty M28 „Bryza”, samolot Lockheed C-130 Hercules, samoloty transportowe CASA C-295, samoloty E-7A „Awacs”, samoloty A-330 (tankowiec powietrzny), samoloty FA-50, samoloty M-346, samoloty F-16, samoloty Rafale i F-35 czy samolot Eurofighter Typhoon.

Nad stolicą pracował też bezzałogowy rozpoznawczo-bojowy dron Bayraktar TB2 oraz drony MQ-9 Reaper.

Czytaj też: Kolizja dwóch samolotów na płycie lotniska. „Cały samolot zadrżał”

Prezydent USA Donald Trump powiedział w wywiadzie dla stacji Fox News, że po pierwszym spotkaniu z Władimirem Putinem będzie wiedział, czy rosyjski przywódca chce pokoju. Trump uważa, że Putin "zawrze umowę" i jest gotowy na rozejm. Olga Papiernik

Pedro Frazão jest politykiem skrajnie prawicowej portugalskiej partii Chega, znanej ze swojej polityki antyimigracyjnej. 1 sierpnia opublikował post na portalu X, w którym stwierdził, że 85 proc. uchodźców to muzułmanie. Dodał również, że „zamiast szukać azylu” w innych krajach muzułmańskich, „wybierają oni ucieczkę na Zachód”.

Oba twierdzenia trudno poprzeć danymi, ponieważ brakuje precyzyjnych statystyk potwierdzających przynależność religijną uchodźców.

Organizacja Narodów Zjednoczonych gromadzi liczne dane z całego świata na temat uchodźców i osób przymusowo przesiedlonych. W dużej mierze opiera się jednak na danych rządowych. Tymczasem tylko niektóre kraje udostępniają informacje na temat przynależności religijnej uchodźców.

Statystyki zmieniły się po wybuchu wojny w Ukrainie

Według UNHCR globalna populacja uchodźców osiągnęła w 2024 r. prawie 42,7 mln osób, wliczając w to osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej. Ponadto 73,5 mln osób zostało przesiedlonych w obrębie swoich krajów, a 8,4 mln ubiegało się o azyl.

W zeszłym roku w Europie najwięcej uchodźców przyjęły Niemcy. Tak jest już od 2015 r. Badania przeprowadzone przez rząd niemiecki opublikowane w 2021 r. wykazały, że w latach 2013-2019 wyznawcy islamu stanowili 69,7 proc. przyjętych uchodźców.

Statystyki te pochodzą jednak sprzed inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r., kiedy miliony Ukraińców zostało zmuszonych do opuszczenia kraju.

Rzecznik ONZ powiedział dziennikarzom EuroVerify, że w 2024 r. Ukraińcy i Wenezuelczycy stanowili prawie jedną trzecią wszystkich uchodźców i innych osób potrzebujących ochrony międzynarodowej. W związku z tym jest „mało prawdopodobne”, aby 85 proc. uchodźców stanowili muzułmanie.

Z kolei najnowsze dane UNHCR pokazują, że w 2024 r. niemal siedmiu na dziesięciu uchodźców i osób potrzebujących ochrony międzynarodowej pochodziło z Syrii, Afganistanu, Sudanu Południowego, Wenezueli i Ukrainy. Główną religią w Syrii, Afganistanie i Sudanie Południowym jest islam, ale w Ukrainie i w Wenezueli dominują odłamy chrześcijaństwa.

Partia Chega już wcześniej była oskarżana o islamofobię. Jej przywódca André Ventura wzywał do „drastycznego ograniczenia obecności islamistów w Unii Europejskiej”.

Czytaj też: Ponad 4 miliony obywateli Ukrainy objętych ochroną w UE

Po przemówieniach kluczowych przedstawicieli państwa przez warszawską Wisłostradę przeszła wojskowa defilada, w której uczestniczyły tysiące żołnierzy oraz setki jednostek sprzętu wojskowego. Na czele maszerowała kompania reprezentacyjna, a za nią przedstawiciele wszystkich rodzajów sił zbrojnych. Nie zabrakło też śmigłowców i samolotów bojowych.

- Przemówienie Karola Nawrockiego to ukłon w stronę PSL - oceniła w TOK FM Magdalena Rigamonti, dziennikarka Onetu. Z kolei Andrzej Rozenek z KO wytknął prezydentowi, że w swojej mowie podczas święta Wojska Polskiego zapomniał o tych, którzy zginęli na misjach wojskowych.

Obecnie linia działań wojennych rozciąga się na długość około 1100 km. Prowadzi od ujścia Dniepru do Morza Czarnego na południu kraju aż po obwód sumski na północnym wschodzie. 

  

Ukraina. Jakie ziemie kontroluje Rosja? [MAPA] 

 

Tereny zajęte przez Rosjan na południu Ukrainy to okupowany jeszcze od 2014 r. Krym i wschodnia, położona na lewym brzegu Dniepru, część obwodu chersońskiego wraz z fragmentem obwodu mikołajowskiego na Mierzei Kinburnskiej. 

  

Dalej linia frontu kieruje się na północny wschód, nadal wzdłuż Dniepru, dochodząc do obwodu zaporoskiego i Enerhodaru z Zaporoską Elektrownią Atomową, którą Rosja kontroluje od marca 2022 r. 

 

Kliknij, by powiększyć

 

  

Zobacz także: Ławrow znów zszokował. W takim stroju doleciał na Alaskę 

Kreml ostrzy zęby na trasę Pokrowsk-Kreamatorsk-Słowiańsk 

Od Enerhodaru działania wojenne toczą się na linii na południe wzdłuż rzeki Konka, prowadząc na wschód. Centralnym punktem tej linii jest Orichiw. Orientacyjnie, poniżej punktu, który znajduje się na południe od Hulajpola w obwodzie zaporoskim, front znów zaczyna wysuwać się w kierunku północno-wschodnim, dochodząc do środkowo-zachodniej części obwodu donieckiego. 

  

Jednym z głównych miejsc walk w tym rejonie jest Pokrowsk, wciąż kontrolowany przez wojska Ukrainy. Na południe, wschód i północ od Pokrowska znajdują się siły rosyjskie, które – na razie bezskutecznie – starają się otoczyć to miasto. 

  

Rosjanie próbują przełamać tam ukraińską obronę i zająć ważne szlaki logistyczne. Jest to trasa Pokrowsk-Kramatorsk-Słowiańsk. Kilka dni temu wojska Kremla wysunęły się w kierunku miasta Dobropilla, jednak Sztab Generalny w Kijowie zapewnia, że sytuacja w tych miejscach jest kontrolowana. 

  

Rosja bierze też w kleszcze miasto Konstantynówka, na które napiera z południa, wschodu i północnego wschodu. W rejonie Konstantynówki istnieją jednak naturalne przeszkody, np. zbiorniki wodne, które ograniczają ruch sił przeciwnika. 

 

Rosyjska inwazja. Te ziemie uważają za „swoje” 

 

Pod okupacją znajduje prawie cały obwód ługański, z którym od strony zachodniej graniczy obwód charkowski. Według różnych szacunków siły rosyjskie kontrolują od 2 do 4 proc. tego regionu. Okupowana jest także niewielka część obwodu sumskiego; są to rejony przy granicy z Rosją. 

  

Kliknij, by powiększyć

 

Rosja wielokrotnie podkreślała swoje żądania dotyczące zakończenia wojny z Ukrainą, domagając się pełnego wycofania wojsk ukraińskich z terytoriów, które Moskwa uznaje za swoje. Są to obwody doniecki, ługański, zaporoski i chersoński. 

  

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wielokrotnie odrzucał te żądania, podkreślając, że Ukraina nie uzna rosyjskiej okupacji swoich terytoriów. Państwa zachodnie uznają granice Ukrainy z 1991 r. i także nie akceptują aneksji dokonanych przez Rosję. 

  

Zobacz także: Rosyjska delegacja leci na Alaskę. Ich samolot to słynny „kokainowy Ił-96” 

 

Według projektu DeepState, który monitoruje ruchy wojsk w trakcie wojny przeciwko Ukrainie, po 24 lutego 2022 r. Rosja zajęła ponad 11,5 proc. terytoriów ukraińskich. Do lutego 2022 r. pod kontrolą Kremla pozostawało niewiele ponad 7 proc. ukraińskich ziem. Ogółem terytorium, które dziś znajduje się pod okupacją, stanowi 18,96 proc. powierzchni Ukrainy. 

Co piąta osoba po 65 roku życia padła ofiarą kradzieży lub próby wyłudzenia danych - wynika z badania Krajowego Rejestru Długów i portalu chronPESEL.pl. Oszuści najczęściej wykorzystują telefony, fałszywe strony internetowe lub wiadomości e-mail.

Prezydent Karol Nawrocki powiedział podczas obchodów Święta Wojska Polskiego, że polska armia powinna stać się w krótkim czasie pierwszą najsilniejszą armią NATO w Europie.

Jak przypomina Defence24, wojsko w czasie pokoju składa się z jednostek organizacyjnych, które mają określone etaty lub wykazy stanowisk dla żołnierzy. Łączna liczba tych stanowisk wyznacza stan etatowy Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, przy czym jest to informacja niejawna. Na czas wojny jednostki przechodzą na etaty wojenne, pozostają na etatach pokojowych lub ulegają rozformowaniu. Równocześnie mobilizowane są nowe jednostki, zgodnie z obowiązującym planem mobilizacyjnym. Liczba stanowisk etatowych przewidzianych na czas wojny również stanowi informację niejawną.

Liczba ewidencyjna żołnierzy w danym dniu – zarówno w czasie pokoju, jak i wojny – różni się od liczby stanowisk etatowych i zazwyczaj jest od niej niższa, ponieważ jednostki rzadko są ukompletowane w 100 procentach.

Dokładne dane dotyczące stanów ewidencyjnych w poszczególnych latach znajdują się w posiadaniu MON, jednak w różnych okresach były one prezentowane publicznie w odmienny sposób, co utrudnia ich łatwe i jednoznaczne porównanie. Portal Defence24 podjął się analizy tych informacji.

Po zawieszeniu poboru do zasadniczej służby wojskowej w 2010 r. trzon armii stanowią żołnierze zawodowi. W latach 2010-2019 ich liczba utrzymywała się w granicach 94-108 tys., z niewielką tendencją wzrostową po 2016 r. Nawet aneksja Krymu w 2014 r. nie spowodowała gwałtownego zwiększenia stanu osobowego.

Zmiana po 2020 r.

Sytuacja zmieniła się po 2020 r., kiedy na liczebność wojska wpłynęły trzy czynniki: pandemia COVID-19, kryzys migracyjny na granicy z Białorusią oraz pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. W efekcie nastąpiła rozbudowa struktur i intensyfikacja rekrutacji:

• 2020 r. – 110,1 tys. żołnierzy zawodowych,

• 2022 r. – 118,3 tys.,

• 2023 r. – 134,3 tys.,

• 2024 r. – 144,5 tys.,

• połowa 2025 r. – ok. 148,8 tys.

Dane pokazują jednak dużą rotację kadr: w latach 2021-2024 z wojska odeszło ponad 33,6 tys. żołnierzy, a przyjęto prawie 68 tys. nowych – zarówno absolwentów uczelni wojskowych, jak i szeregowych zawodowych. Pod koniec 2024 r. w poszczególnych korpusach służyło:

• 146 generałów,

• ok. 23,8 tys. oficerów,

• ok. 55,8 tys. podoficerów,

• ok. 64,6 tys. szeregowych zawodowych.

Wojska Obrony Terytorialnej, powołane w 2017 r., systematycznie zwiększały liczebność – z 4,2 tys. w 2017 r. do niemal 37 tys. w połowie 2025 r.

Ustawa o obronie Ojczyzny wprowadziła dobrowolną zasadniczą służbę wojskową (DZSW) trwającą 12 miesięcy. W połowie 2025 r. pełniło ją ponad 16,6 tys. osób, a ok. 3 tys. było w trakcie szkolenia.

Zobacz także: Modernizacja polskich F-16. Rząd podpisał umowę z USA

W Święto Wojska Polskiego na stołecznej Wisłostradzie rozpoczęła się wojskowa defilada. Bierze w niej udział tysiące żołnierzy i setki pojazdów wojskowych. Defilada jest głównym punktem centralnych obchodów Święta Wojska Polskiego. Olga Papiernik

- Bardzo się cieszę, że mój postulat, co najmniej 300 tys. polskiej armii nie spotkał się z negacją, a spotkał się z licytacją. Jestem oczywiście gotowy do tego, żeby zaangażować się do naszego kierunku pół milionowej armii, jeżeli będziemy do tego gotowi. Tak, musimy mieć coraz więcej polskich żołnierzy - stwierdził prezydent Karol Nawrocki w trakcie obchodów 15 sierpnia.

- Jednoznacznie, szanowny panie premierze, drodzy państwo, będę domagał się skończenia rozmów, a podjęcia decyzji o przeznaczeniu 5% polskiego PKB na obronność. To się musi stać i to się musi stać jak najszybciej. Polskie bezpieczeństwo tego dzisiaj wymaga - stwierdził prezydent Karol Nawrocki w trakcie obchodów 15 sierpnia.

– Rosja nie jest niepokonywalna i o tym powiedzieli bohaterowie roku 1920 i to chcę, żeby słyszeli dzisiaj nasi oficerowie i żołnierze. Tak, Rosja nie jest niepokonywalna. Przegrała na początku XX wieku z Japonią. Rozbita została przez Polaków w roku 1920, a dziś, od ponad 3 lat, grzęźnie po swoim […]

- Będę z konsekwencją budował także wokół Konstytucji bezpieczeństwa RP. Tak, zrealizuję swój plan, dążyć będę do tego i już dzisiaj zachęcam do tego pana premiera, abyśmy podpisali ponadpolityczne zobowiązanie prezydenta i premiera. Mam wielką nadzieję, że każdego kolejnego prezydenta i każdego kolejnego premiera, Konstytucja bezpieczeństwa RP da na lata, a może na dekady poczucie tego, że budowa naszego systemu obronności idzie w jednym kierunku mimo procesów militarnych na całym świecie, w zakresie zadań sojuszniczych, twardego punktu rozbudowy naszych Sił Zbrojnych, modernizacji Wojska Polskiego, musimy być wszyscy razem, nie tylko na lata, ale na dekady. Wojsko Polskie nie może funkcjonować w sprintach wyborów parlamentarnych, a nawet prezydenckich. To musi być fundament rozwoju naszej RP - stwierdził prezydent Karol Nawrocki w trakcie obchodów 15 sierpnia.