Wchodzisz i wiesz

Prezes tureckiej federacji Ibrahim Haciosmanoglu poinformował, że otrzymał od państwowych instytucji informację, że 371 z 571 arbitrów posiadało konta w firmach oferujących zakłady bukmacherskie. 

Z tej grupy 152 aktywnie obstawiało wyniki meczów. Rekordzista zawarł aż 18 227 zakładów, a kolejnych 42 sędziów zagrało przynajmniej sto razy.  

Turcja: Większość sędziów zamieszana w aferę hazardową

Prezes zapowiedział radykalne kroki. Dokładnie sprawdzona ma być aktywność wszystkich sędziów do pięciu lat wstecz. Na początek nieuczciwym arbitrom grozi zawieszenie. 

Nie zostało ujawnione, w jaki sposób sędziowie brali udział w obstawianiu meczów

Tureckie prawo jest pod tym względem bardzo restrykcyjne. Zakłady sportowe można zawrzeć tylko za pośrednictwem państwowej firmy i tylko stacjonarnie. Obstawianie online u nielicencjonowanego bukmachera już jest przestępstwem. 

Zobacz także: Afera hazardowa w NBA. Do gry weszła mafia

Porozumienie z 2000 r. (PMDA), które strony ratyfikowały w 2011 r., dotyczyło plutonu zgłoszonego przez każdą ze stron jako taki, który nie jest już potrzebny do celów obronnych. Niższa izba rosyjskiego parlamentu, Duma Państwowa, przyjęła dokument 8 października, a w ubiegłą środę zrobiła to Rada Federacji.

„USA podjęły szereg nowych działań antyrosyjskich, które zasadniczo zmieniają równowagę strategiczną panującą w momencie podpisania porozumienia i stwarzają dodatkowe zagrożenia dla stabilności strategicznej” – stwierdzono w rosyjskiej nocie dotyczącej ustawy o wycofaniu się kraju z porozumienia.

Zobacz również: Nuklearna pomoc od Rosji. Szokujące ustalenia wywiadu

Co zakładała PMDA?

Umowa regulowała przede wszystkim zasady utylizacji 34 ton plutonu obronnego pozostałego po redukcji arsenałów jądrowych. W 2016 r. z powodu nałożenia przez USA sankcji na Rosję Putin zawiesił obowiązywanie umowy, a także towarzyszących jej protokołów. Moskwa uzasadniała tę decyzję również m.in. przyjęciem przez USA ustawy o wsparciu Ukrainy, rozszerzeniem NATO na wschód czy zwiększeniem amerykańskiej obecności wojskowej w krajach Europy Wschodniej.

Rosja uzależniła wówczas wznowienie obowiązywania porozumienia m.in. od ograniczenia amerykańskiej infrastruktury wojskowej w krajach NATO, które przystąpiły do Sojuszu po 1 września 2000 r. (Litwa, Łotwa, Estonia, Słowacja, Chorwacja, Rumunia i Bułgaria), cofnięcia ustawy o wsparciu wolności Ukrainy z 2014 r., a także zniesienia sankcji wobec Rosji i rekompensaty za wynikające z nich szkody.

Zobacz także: Rosja umieści broń jądrową w kosmosie? Szef NATO: Bardzo niepokojące

Dlaczego umowę wypowiedziano?

W uzasadnieniu poniedziałkowej decyzji Putina podkreślono, że żaden z warunków nie został spełniony. W dokumencie napisano też, że Stany Zjednoczone „podjęły szereg nowych, antyrosyjskich działań, które radykalnie zmieniają równowagę strategiczną panującą w chwili zawarcia umowy i stwarzają dodatkowe zagrożenia dla stabilności strategicznej”.

Rosja i USA są zdecydowanie największymi mocarstwami nuklearnymi na świecie i według Federacji Amerykańskich Naukowców (FAS) łącznie mają około 8000 głowic nuklearnych, choć jest to znacznie mniej niż w szczytowym 1986 roku, gdy liczbę głowic szacowano na 73 tys.

Zobacz też: Atomowa karta Rosji. Kreml wycofuje się z kluczowego porozumienia z USA

Wydaje Ci się, że dobrze znasz ortografię? Ten quiz dokładnie to sprawdzi. Jest wyjątkowo trudny, dlatego nie zrażaj się porażką. Komplet punktów zdobędzie niewielu. Agnieszka Maj

Do końca roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ogłosi jeszcze 19 przetargów na inwestycje o łącznej długości blisko 250 km. W sumie, w całym roku 2025 wartość ogłaszanych przez nią postępowań przekroczy 13 mld zł. GDDKiA ujawniła też swoje plany na rok 2026. Dyrekcja chce ogłosić w nim przetargi na zadania o inwestycje łącznej długości blisko 300 km i łącznej szacowanej wartości ok. 12 mld zł.

Działania Afanasjewa mają miejsce od kwietnia 2025 roku i – jak wskazuje DFRLab „stanowią próbę nakłonienia rosyjskojęzycznej ludności Estonii do nastawienia antyrządowego przed wyborami samorządowymi 19 października”. 

Afanasjew był członkiem i działaczem Rosyjskiej Partii w Estonii (VEE), a następnie Socjaldemokratycznej Partii Estonii. 

Polityk jest administratorem dwóch grup na Facebooku powiązanych z ruchem KOOS (czyli „Razem” po estoński). KOOS to prokremlowska partia polityczna zarejestrowana w Estonii w 2023 roku.

Założyciele ugrupowania zaprzeczali masakrze w Buczy i wyrażali radykalnie prokremlowskie stanowiska. Jeden z nich – Aivo Peterson – jest obecnie zatrzymany i będzie sądzony za zdradę stanu i oskarżony o próbę utworzenia antypaństwowej zbrojnej milicji, po otrzymaniu instrukcji od osób związanych z rosyjskim wywiadem GRU. 

Satyra jako broń 

Sam Afanasjajew publikuje na wspomnianych grupach dziesiątki postów dziennie. Większość z nich to powielanie narracji z prorosyjskich kanałów na Telegramie. To treści, które omawiają wybory w Estonii, sprawy związane z NATO, wojną w Ukrainie, czy globalne sprawy polityczne. 

DFRLab przeanalizował 104 posty opublikowane na głównej grupie KOOS na Facebooku między 30 kwietnia a 27 lipca. Ponad 76 proc. z nich to adaptacje z rosyjskiego serwisu satyrycznego podobnego do „The Onion”.

Część z postów Afanasjewa była powielana w innych mediach społecznościowych, gdzie prezentowano je jako prawdziwe wiadomości, które cieszyły się dużym zainteresowaniem. 

W przypadkach, gdy historia nie dotyczyła bezpośrednio Estonii, Afanasjew lokalizował ją w kontekście estońskim, zmieniając nazwy miejsc, osoby, instytucje, skalę kraju i inne szczegóły.

„Jeden z postów sugerował, że Estonia wprowadzi bezpłatne miejsca pracy, ale oryginalny artykuł na Panorama.pub był satyrą na pomysł, że działania te zostaną podjęte w Rosji” – opisuje DFRLab. Inna historia wykreowana przez Afanasjewa dotyczyła „gospodarstwa neutralnego pod względem płci” w Estonii, które zbankrutowało z powodu „niskiej wydajności mlecznej buhajów”. 

W niektórych przypadkach Afanasjew próbował zastępować twarze postaci z satyrycznych zdjęć na twarz np. estońskiego premiera. 

„Prosta droga do powstania dezinformacji”

Jak wskazuje fact-checkingowy portal Demagog „satyra internetowa znajduje swoje miejsce również podczas kampanii wyborczych. Jak się okazuje, może zostać użyta jako skuteczne narzędzie perswazji politycznej, do budowania konkretnych narracji wokół polityków, a nawet do zrzeszania i umacniania społeczności skupiających się wokół konkretnych opcji”.

Portal podkreśla, że satyra „niesie za sobą również wiele zagrożeń. W niektórych przypadkach odbiorcy satyrycznych treści nie rozpoznają, że zostały one stworzone w celach humorystycznych. W dzisiejszych czasach staje się to coraz trudniejsze – głównie ze względu na popularyzację narzędzi dających możliwość przerabiania zdjęć i filmów przy pomocy sztucznej inteligencji (AI). Niezrozumienie żartu otwiera więc prostą drogę do powstania dezinformacji”.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych prześle seniorom w listopadzie specjalny dodatek do emerytury w ramach rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, potocznie zwanego "Mama 4 plus". Świadczenie wynosi średnio 1017 zł, a maksymalny wymiar wsparcia sięga 1878,91 zł. ZUS wypłaca pieniądze osobom, które poświęciły się wychowaniu co najmniej czwórki dzieci i w związku z tym nie były w stanie wypracować minimalnej emerytury. Wypłaty realizuje ZUS wraz z zasadniczym świadczeniem w siedmiu terminach w listopadzie. Olga Papiernik

W elektrociepłowni w Świdniku 27 października 2025 r. został zainaugurowany projekt Koral. Zakłada on budowę dwóch jednostek biomasowych opartych o kotły o łącznej mocy 8 MWt opalane zrębką drzewną oraz dwóch gazowych silników kogeneracyjnych o łącznej mocy 2,4 MWe i 2,5 MWt.

Na miejscu z ogniem walczy 20 zastępów straży pożarnej. Jak przekazały służby, sytuacja nie jest jeszcze opanowana. Na tę chwilę nie ma informacji o osobach poszkodowanych.

Wciąż trwają działania gaśnicze. Przyczyny pożaru będą ustalane po zakończeniu akcji ratowniczej.

Czytaj również: Auto zjechało z drogi i uderzyło w drzewo. Dwoje nastolatków nie żyje

Czarny Dunajec, malownicza gmina u stóp Tatr, rozpoczyna ambitną transformację, która ma jej zapewnić status uzdrowiska. Pierwszym krokiem jest budowa Parku Zdrojowego. Wykorzystując swoje naturalne zasoby - torfy, borowiny i leczniczy klimat - gmina chce dołączyć do grona ponad 40 kurortów, które od lat wspierają rekonwalescencję Polaków. Weronika Papiernik

Ceny gazu na europejski rynku spadły w poniedziałek o trzy procent. Surowiec na giełdzie TTF jest obecnie o prawie 10 euro za jedną MWh tańszy niż pod koniec października poprzedniego roku. Unijny rynek bez surowca z Rosji na razie kwitnie. Moskwa wieszczy nam jednak kataklizm.

Kilka dni temu policjanci ze Strzelec Opolskich otrzymali zgłoszenie od funkcjonariuszy zakładu karnego w tym samym mieście o podejrzeniu, że osoba, która przyszła na widzenie, może posiadać przy sobie środki odurzające. Na miejsce natychmiast skierowano policjantów.

Narkotyki w książce o zdrowym żywieniu. Matka chciała dać prezent synowi siedzącemu w więzieniu

Kobieta miała zaplanowane widzenie ze swoim synem. Na pytanie policjantów 50-latka zaprzeczyła jakoby miała posiadać przy sobie substancje, bądź inne przedmioty, których przekazanie osadzonemu jest surowo zabronione. Policjanci nie dali wiary jej zapewnieniom – kobieta została poddana kontroli. W jej rzeczach osobistych mundurowi znaleźli książkę zatytułowaną „Zdrowie zaczyna się na talerzu”. Po otwarciu lektury, uwagę funkcjonariuszy zwróciły strony, które były nasączane jakąś substancją.

Kryminalni wykonali badanie przy użyciu testera narkotykowego, który wykazał obecność substancji psychoaktywnych, takich jak dopalacze oraz THC. Podczas przeszukania śledczy przy matce osadzonego znaleźli dwa telefony komórkowe wraz z ładowarkami.

Policjanci zatrzymali kobietę i doprowadzili ją do jednostki policji. Jeśli badania laboratoryjne potwierdzą obecność narkotyków, 50-latce może grozić odpowiedzialność karna, w tym kara pozbawienia wolności do 3 lat.

Przeczytaj także: Zniszczyli jej życie jednym drinkiem. „Przez 11 dni byłam w śpiączce”

36 480 zł tys. zł miesięcznie, z możliwością podniesienia do 48 tys. zł w uzasadnionych przypadkach - tyle miałoby wynosić maksymalne wynagrodzenie miesięczne lekarzy. Jak ustalił Rynek Zdrowia, resort zaproponował górną granicę wynagrodzeń dla medyków zatrudnionych na kontraktach. Decyzja jeszcze nie zapadła, to wstęp do rozmowy.

Czy róże przycina się jesienią, czy wiosną? Jak prawidłowo ciąć te najpiękniejsze rośliny kwitnące w ogrodach? Warto znać najważniejsze zasady, cieszyć się silnymi i zdrowymi krzaczkami w kolejnym sezonie. Felicja Mrzonka

Odwrót Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w 1812 r. zapisał się jako początek końca jego panowania. Z około pół miliona żołnierzy, którzy wyruszyli na wschód, życie straciło blisko 300 tysięcy. Nowe badania, oparte na analizie DNA pobranego z zębów 13 żołnierzy pochowanych w masowym grobie w Wilnie, dostarczają naukowcom nowego spojrzenia na skalę tragedii.

Dur rzekomy i gorączka nawrotowa

Zespół badaczy z Instytutu Pasteura w Paryżu odkrył bakterie wywołujące dur rzekomy (paratyfus) oraz gorączkę nawrotową przenoszoną przez wszy. Oba patogeny nie były wcześniej dokumentowane w kontekście kampanii napoleońskiej.

– Choć od lat podkreśla się rolę zimna, głodu i tyfusu, nasze wyniki pokazują, że także dur rzekomy i gorączka nawrotowa mogły przyczynić się do śmierci i osłabienia żołnierzy – powiedział dr Nicolás Rascovan, biolog molekularny z Instytutu Pasteura i autor badań opublikowanych w czasopiśmie Current Biology.

Dur rzekomy rozprzestrzenia się przez skażoną żywność i wodę, powodując gorączkę, bóle głowy i brzucha oraz osłabienie. Gorączka nawrotowa, przenoszona przez wszy, objawia się cyklicznymi epizodami wysokiej gorączki i bólu mięśni.

Tysiące pochowanych w Wilnie

Masowy grób odkryty w 2001 r. w Wilnie zawiera szczątki około 2–3 tysięcy żołnierzy. Według badaczy wielu z nich zmarło z wycieńczenia, głodu i chorób podczas dramatycznego odwrotu z Rosji. Z trzynastu przebadanych szczątków cztery wykazały obecność bakterii paratyfusu, a dwa – bakterii gorączki nawrotowej. Objawy chorób odpowiadają opisom historycznym z tamtego okresu.

Nowe światło na tragedię 1812 roku

Wcześniejsze badania z 2006 r. potwierdziły obecność patogenów tyfusu i tzw. „gorączki okopowej”. Najnowsze odkrycie dodaje do tej listy kolejne choroby, co pokazuje, że żołnierze Napoleona cierpieli nie z powodu jednej epidemii, lecz wielu współistniejących zakażeń.

– DNA pozwala nam dziś nazwać infekcje, których dawniej nie dało się rozpoznać. Współwystępowanie różnych patogenów pokazuje, jak dramatyczne były warunki sanitarne w tamtym czasie – wyjaśnił Rascovan.

Badacz zapowiedział, że kolejne prace obejmujące większą liczbę próbek mogą jeszcze dokładniej odtworzyć „krajobraz chorób” roku 1812 i pomóc zrozumieć skalę medycznych problemów, które pogrążyły armię Napoleona.

Czytaj też: Telefony komórkowe a zdrowie. Fakty zamiast mitów

"Królowa polskiego kryminału" wydaje nową serię powieści. Ukazały się do tej pory dwie książki, w których główną rolę gra sierżant Lena Silewicz. Wkrótce ukaże się część trzecia. To "Żniwiarz cieni". Beata Zatońska

Podpisano umowę na budowę „pod klucz” instalacji termicznego przekształcania odpadów (ITPO) w Opolu. Wartość inwestycji to 184 mln zł brutto. Instalacja może przekształcić ok. 20 tys. ton odpadów rocznie.

Sprawa kupna działki położonej w pobliżu budowanego Centralnego Portu Komunikacyjnego, przez spółkę Dawtona od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa została zgłoszona do prokuratury, która bada sprawę - poinformował w poniedziałek wiceminister infrastruktury Maciej Lasek. W związku z aferą Jarosław Kaczyński zawiesił dwóch posłów PiS. Agnieszka Maj

Ile trzeba będzie zapłacić za benzynę 95, olej napędowy oraz gaz LPG tuż przed 1 listopada i obchodami Wszystkich Świętych? Światowa polityka uderzy polskich kierowców po kieszeni i przyniesie podwyżki cen paliw na stacjach. Tomasz Sewastianowicz

Biya uzyskał 53,66 proc. głosów, podczas gdy jego kontrkandydat Issa Tchiroma Bakary zdobył 35,19 proc. Polityk pierwszy raz objął stanowisko prezydenta w 1982 roku i od tego czasu sprawuje nieprzerwane rządy. Kadencja prezydencka w Kamerunie trwa aż siedem lat, więc jeśli politykowi dopisze zdrowie, to urząd zda w okolicy stu lat.

Z drugiej strony jest też duża szansa, jeśli nie opuszczą go siły, że pokusi się on o start w następnych wyborach. Taką możliwość ma od 2008 roku, gdy kameruński parlament zniósł ograniczenia w liczbie kadencji prezydenckich.

Protesty opozycji

Opozycja kwestionuje zdolności urzędującego prezydenta do sprawowania funkcji ze względu na zaawansowany wiek. Biya rzadko pojawia się publicznie. W ostatnim czasie często przebywał w Europie, gdzie korzystał z opieki medycznej.

Jak podaje agencja Reutera, w ciągu ostatniego tygodnia opozycja wielokrotnie ścierała się z siłami bezpieczeństwa. Po ogłoszeniu wyników główny kontrkandydat Tchiroma napisał na Facebooku, że dwie osoby zginęły przed jego domem, gdzie niezidentyfikowani sprawcy zaczęli strzelać w kierunku cywilów.

Zobacz także: Krwawy atak dżihadystów. „Dziesiątki bojowników na motocyklach”

Cisza po wyborach

Wynik ten zwiększył prawdopodobieństwo kolejnych starć między zwolennikami opozycji a siłami bezpieczeństwa Jednak, co ciekawe prezydent nie skomentował jeszcze oficjalnie wyników wyborów.

– Pierwszą rzeczą, która mnie uderzyła po ogłoszeniu wyników, była cisza, cisza jak na cmentarzu. Czy to nie paradoks, że ludzie wygrywają wybory i nie świętują tego? Cisza mówi wszystko. Kameruńczycy podjęli decyzję, ale ci, którzy podejmują decyzje, postanowili inaczej – oceniła jedna z mieszkanek Kamerunu w rozmowie z BBC.

Zobacz też: Afrykańscy rolnicy mieli w Rosji produkować szampon. Trafili na front

Dziś wszczęte zostało śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy KOWR w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – powiedział w rozmowie z TVP Info rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie Piotr Antoni Skiba. Jak dodał, chodzi o „wyrażenie zgody niezgodnie z przepisami ustawy o CPK oraz zarządzaniu mieniem państwowym”.