Wchodzisz i wiesz

Sprawdź się w quizie z przysłowiami w języku polskim. Łączy je to, że wszystkie dotyczą życia. Podajemy początek, a Twoim zadaniem będzie je dokończyć. Powodzenia! Agnieszka Maj

Sprawdź horoskop dzienny dla wszystkich znaków zodiaku na sobotę 1 listopada 2025 r. Nasz horoskop podpowie, jak dziś najlepiej rozdzielić energię między odpoczynek, relacje i obowiązki - są tu praktyczne wskazówki, które możesz wprowadzić od razu. Przeczytaj uważnie opis swojego znaku i zastosuj moje sugestie zawarte w sekcjach Miłość, Zdrowie, Praca i Rada - działaj świadomie już dziś! Helena Tarotis

Samolot, który przyleciał z Orlando, podczas manewru kołowania do bramki uderzył w ogon innej maszyny United Airlines, przygotowującej się do lotu do Houston. Drugi samolot w momencie kolizji stał bez ruchu.

– Wszyscy poczuliśmy chwilę szarpnięcia podczas kołowania i dopiero kapitan poinformował, że zderzyliśmy się z drugim samolotem – relacjonował pasażer.

Kolizja dwóch maszyn United Airlines

Na pokładach obu maszyn było łącznie 328 pasażerów i 15 członków załogi. Na szczęście nikt nie został ranny. Oba samoloty wróciły do bramek, pasażerowie opuścili pokład. Właściwe służby przeprowadzają obecnie inspekcję uszkodzonych płatowców.

W chwili zdarzenia na lotnisku panował silny wiatr – prędkość w porywach sięgała 45 mph (ok. 72 km/h). Z uwagi na warunki meteorologiczne władze lotniska wcześniej wstrzymały część operacji lotniczych, co pogłębiło przeciążenie ruchu. Średnie opóźnienie na LaGuardia wynosiło ponad dwie godziny, niektóre loty były opóźnione nawet pięć godzin.

Dodatkowo, sytuację komplikuje trwający w USA kryzys związany z zawieszeniem działalności części agend rządowych – m.in. w służbach kontroli ruchu lotniczego. Zdaniem ministra transportu Sean Duffy może to prowadzić do poważnych zakłóceń w sezonie świątecznym.

Czytaj też: Drony nad lotniskiem w Berlinie. „Stoi za tym Rosja”

Joanna Kołaczkowska odeszła 17 lipca tego roku. Informacja o jej śmierci była ciosem nie tylko dla jej bliskich, ale także znajomych i fanów. W programie "Halo tu Polsat" koledzy artystki, którzy występowali razem z nią w kabarecie Hrabi wspominali zmarłą koleżankę. "Nie potrafimy wciąż mówić o niej bez suchości w gardle" - wyznali. Marta Kawczyńska

W ostatnim roku pożegnaliśmy wiele wyjątkowych i zasłużonych osób związanych z Częstochową. Przypominamy niektóre z nich

Już dziś, w sobotę, 1 listopada, na antenie jednej z polskiej telewizji odbędzie się wyjątkowa premiera. Chodzi o animowaną adaptację noblowskiej powieści Władysława Reymonta "Chłopi", zrealizowaną w unikalnej technice malowanych obrazów. Nowa wersja podbiła serca kinomanów. Gdzie i o której godzinie będą mogli ją obejrzeć telewidzowie? Piotr Kozłowski

Koszty budowy domu na koniec 2025 – stabilizacja czy początek kolejnej fali wzrostów? Koszty budowy domów ustabilizowały się, ale tylko pozornie. Najnowsze dane z III kwartału pokazują, że choć tempo wzrostów wyhamowało, to presja kosztowa nie zniknęła, drożeją działki, robocizna i materiały. Zbigniew Biskupski

W 2025 roku w Wielkim Szlemie najwięcej do wygrania było w US Open, gdzie za zwycięstwo otrzymywało się pięć milionów dolarów. W Arabii Saudyjskiej można przebić tę kwotę, ale warunkiem jest wygranie także wszystkich spotkań w fazie grupowej.

W niej zawodniczki walczą systemem „każda z każdą” w dwóch grupach. Do półfinałów awansują po dwie najlepsze z obu i wówczas stoczą pojedynki o udział w zaplanowanym na 8 listopada finale.

WTA Finals: Świątek zaczyna walkę o prestiż i wielkie pieniądze     

Rozstawiona z numerem drugim Świątek trafiła do „Grupy Sereny Williams”. Oprócz Keys (7.) jej rywalkami będą inna Amerykanka Amanda Anisimova (4.) i reprezentująca Kazachstan Jelena Rybakina (6.).

W niedzielę zmagania zacznie „Grupa Stefanie Graf”. Tego dnia liderka rankingu Białorusinka Aryna Sabalenka zagra z mającą polskie korzenie Włoszką Jasmine Paolini (8.), a w drugim meczu zmierzą się dwie Amerykanki – broniąca tytułu Coco Gauff (3.) i Jessica Pegula (5.).

Turniej WTA Finals, znany wcześniej pod nazwą WTA Championships, rozgrywany jest od 1972 roku. Występuje w nim osiem najlepszych zawodniczek sezonu. Ostatnią, która obroniła tytuł, była Amerykanka Serena Williams; najlepsza w latach 2012-2014. Najwięcej razy – osiem – w imprezie zwyciężyła reprezentująca USA Martina Navratilova.

Dziesięć ostatnich edycji wygrało dziesięć różnych zawodniczek. W 2015 roku triumfowała Agnieszka Radwańska, natomiast w 2023 – Świątek.

Tegoroczna rywalizacja nie będzie miała większego znaczenia rankingowego. Na pewno rok na pierwszym miejscu zakończy Sabalenka, a druga będzie Świątek.

Czytaj też: Zimowe igrzyska jednak z Rosjanami? Trybunał uchylił furtkę

Mijają lata, a serial "Ranczo" cieszy się niesłabnącym powodzeniem. Przybywa nowych wielbicieli serialowej rzeczywistości. Nadal zaskakująco aktualne i nieodparcie zabawne są wątki wójta, proboszcza oraz bywalców ławeczki przed gminnym sklepem. Pamiętacie kultowe teksty z serialu? Nie będzie łatwo, bo było ich wiele. Rozwiążcie nasz QUIZ. Beata Zatońska

„Kontrole przestrzegania zakazu będą prowadzić policja i straż miejska. Naruszenie przepisów może skutkować cofnięciem zezwolenia na sprzedaż alkoholu, a próby obejścia prawa traktowane będą jako poważne naruszenie” – przekazał stołeczny ratusz.

Władze dzielnic sąsiadujących ze Śródmieściem i Pragą-Północ, gdzie od 1 listopada zacznie obowiązywać zakaz sprzedaży alkoholu nocą, nie boją się tzw. turystyki alkoholowej. Zapowiadają, że będą monitorować sytuację i ją analizować. Są też w stałym kontakcie ze służbami, które zapowiedziały ściślejsze kontrole w okolicach sklepów sprzedających alkohol.

Nocna prohibicja w Warszawie od 1 listopada 2025. To nie koniec ograniczeń

Wprowadzanie nocnej prohibicji w Warszawie przeszło długą drogę. Prezydent miasta Rafał Trzaskowski początkowo był przeciwny zakazowi, jednak zmienił zdanie i zaproponował wprowadzenie go na terenie całego miasta, a następnie wycofał się z tego pomysłu i zaproponował wprowadzenie pilotażowo nocnej prohibicji na terenie dwóch dzielnic: Śródmieścia i Pragi-Północ. Zakaz obowiązywać będzie od godziny 22:00 do 6:00 rano. Prezydent Warszawy poinformował też, że wiosną złoży projekt wprowadzenia nocnej prohibicji w całym mieście. Miałaby ona obowiązywać od 1 czerwca.

W latach 2018-2024 nocną prohibicję wprowadziło ok. 180 gmin w Polsce. Na początku sierpnia na takie rozwiązanie zdecydował się Szczecin, od początku września nocna prohibicja zaczęła obowiązywać w Gdańsku. Natomiast od października zakaz sprzedaży alkoholu w godzinach 22:00-6:00 obowiązuje we Wrocławiu i w Łodzi.

Setki gmin w Polsce z zakazem sprzedaży alkoholu nocą

Na Mazowszu od początku tego roku nocna prohibicja zaczęła obowiązywać na terenie gminy Sobienie-Jeziory (w godz. 22:00-5:00). Od 1 czerwca w godzinach nocnych nie kupią w sklepie alkoholu mieszkańcy Sulejówka, a od 1 lipca Łomianek. Obie gminy wprowadziły zakaz w godzinach 23:00-6:00. Od 21 lipca nocna prohibicja obowiązuje też na terenie gminy Nieporęt, a dziesięć dni później zaczęła obowiązywać w Legionowie. W obu gminach w godzinach 24:00-6:00. Od 6 sierpnia zakaz nocnej sprzedaży alkoholu jest w Wieliszewie (w godz. 24:00-6:00) i Jabłonnie (w godz. 23:00-6:00).

Z kolei od 24 października zakaz zaczął obowiązywać (w godzinach 23:00-6:00) na terenie Grójca. Natomiast radni Ciechanowa przegłosowali uchwałę wprowadzającą nocną prohibicję w godz. 22:00-6:00. Przepis wejdzie w życie 2 styczna 2026 roku.

CZYTAJ TEŻ: Kompletnie pijana na nocnym dyżurze. Lekarka wydmuchała 3,5 promila

Sklepy sieci Żabka to w dzień Wszystkich Świętych, czyli 1 listopada są tymi, w których w ten wolny dzień, będzie można zrobić zakupy. Osoby, które będą potrzebowały kupić coś nagle albo zapomniały czegoś przed spotkaniami w gronie rodziny, czy znajomych, właśnie w Żabce to dokupią. Do której godziny będzie można zrobić zakupy w sklepach tej sieci? Do której będą otwarte? Marta Kawczyńska

W Warszawie rozpoczęła się już 51. edycja kwesty na Starych Powązkach – jednej z najstarszych i najbardziej znanych akcji tego typu w kraju. Około 350 wolontariuszy, w tym znani aktorzy, dziennikarze i społecznicy, kwestuje przy bramach nekropolii. Zebrane środki zostaną przeznaczone na ratowanie zabytkowych grobowców i pomników. Tradycyjna zbiórka prowadzona przez społeczny komitet została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Pierwszą kwestę na rzecz Starych Powązek zainicjował Jerzy Waldorff – dziennikarz, krytyk muzyczny i działacz społeczny.

Kwestowanie na polskich cmentarzach

W Kaliszu odbywa się w tym roku jubileuszowa, 25. kwesta na rzecz ratowania zabytkowych nekropolii. Zbiórka prowadzona jest na Cmentarzu Miejskim i Komunalnym, a uzyskane datki pozwolą m.in. odnowić grób Rocha Biernackiego (1834–1922) oraz jego żony. Dzięki poprzednim edycjom udało się już przywrócić dawny blask wielu pomnikom i kaplicom grobowym.

Z kolei w Zgierzu wolontariusze Towarzystwa Przyjaciół Zgierza, wspierani przez młodzież szkolną, prowadzą kwestę przy cmentarzach przy ul. ks. Skargi i ul. Spacerowej. Zbiórka odbywa się w dniach 1–2 listopada w godzinach 9:00–17:00, a celem jest renowacja nagrobków osób zasłużonych dla miasta.

Podobne akcje trwają także w innych miastach – m.in. w Krakowie, Łodzi, Lublinie, Olsztynie czy Poznaniu. W wielu miejscach część zebranych środków przeznaczana jest również na pomoc dla hospicjów, domów opieki oraz bezdomnych.

Kwesty prowadzone 1 listopada to nie tylko sposób na ratowanie zabytków, ale również wyraz pamięci i wspólnoty. W dniu, gdy Polacy tłumnie odwiedzają groby swoich bliskich, wolontariusze przypominają, że troska o przeszłość i pomoc potrzebującym to wartości, które łączą kolejne pokolenia.

Czytaj też: „Cmentarny” przysmak Warszawy i okolic. Historia pańskiej skórki

Na sobotni obiad proponujemy kruche zrazy w sosie pieczarkowym. Zrobimy je z mięsa z piersi indyka, będą więc szybko gotowe. Jest wiele sposobów na podanie tych pysznych zrazów - świetnie smakują z kaszą, z ziemniakami lub z kluskami kładzionymi. Beata Zatońska

Przed zbliżającą się uroczystością Wszystkich Świętych na stronie TVP.Info opublikowaliśmy również listę znanych Polaków reprezentujących pozasportowe profesje, którzy odeszli w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Sportowcy, którzy zmarli w ostatnim roku

LISTOPAD 2024

4.11. W wieku 71 lat zmarł były trener siatkówki Zbigniew Krzyżanowski. Kadrę seniorek prowadził w latach 1999-2003, a juniorek w latach 2007-10. Jako trener klubowy obejmował drużyny młodzieżowe, a potem seniorskie wszystkich klas rozgrywkowych, w tym Nike Węgrów i BKS Stal Bielsko-Biała, z którą zdobył mistrzostwo Polski w latach 2003-04 oraz Puchar Polski w 2004.

13.11. W wieku 38 lat zmarł dwukrotny medalista igrzysk paralimpijskich w Paryżu w szermierce na wózkach Michał Dąbrowski. Od 2023 roku walczył z nowotworem. Dzień przed śmiercią został odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia sportowe, za zasługi dla rozwoju i upowszechniania sportu paralimpijskiego.

14.11. W wieku 79 lat zmarł trener Jerzy Noszczak, były selekcjoner kobiecej reprezentacji kraju. Od 1998 roku nieprzerwanie pracował w Związku Piłki Ręcznej w Polsce.

26.11. W wieku 62 lat, po długiej walce z chorobą, zmarł Jan Furtok, były piłkarz reprezentacji Polski i GKS Katowice, którego był najlepszym strzelcem w historii. W barwach katowickiej drużyny grał w latach 1979-88 oraz 1996-97. W 299 spotkaniach strzelił 122 bramki. Zdobył z nią Puchar Polski i wicemistrzostwo kraju. W reprezentacji narodowej rozegrał 36 spotkań, strzelił 10 bramek. Wystąpił m.in. w mistrzostwach świata w Meksyku (1986). Grał też w niemieckich drużynach Eintrachtu Frankfurt i HSV Hamburg.

Zobacz też: Nie dopuścili Izraela, MKOl wpadł w furię. Koniec marzeń o igrzyskach

GRUDZIEŃ 2024

1.12. W wieku 55 lat zmarła jedna z najlepszych dyskobolek w historii – Niemka Ilke Wyludda. W igrzyskach olimpijskich w Atlancie w 1996 roku zdobyła złoty medal.

2.12. W wieku 90 lat zmarł Lucjan Brychczy, były znakomity piłkarz reprezentacji Polski i Legii Warszawa. Słynny „Kici” był legendą stołecznego klubu - związany z nim od 1954 roku, czyli przez więcej niż połowę jego historii. Z Legią wywalczył cztery tytuły mistrza kraju i czterokrotnie zdobył Puchar Polski. Trzykrotnie był królem strzelców ekstraklasy. W reprezentacji Polski wystąpił 58 razy w oficjalnych meczach i strzelił 18 goli.

2.12. W wieku 65 lat zmarł bramkarz piłkarski Helmuth Duckadam, który przeszedł do historii rumuńskiego futbolu przede wszystkim z powodu znakomitej postawy w meczu finałowym Pucharu Europy Mistrzów Krajowych w 1986 roku, kiedy to w Sewilli Steaua Bukareszt zremisowała bezbramkowo z Barceloną, a w konkursie rzutów karnych obronił cztery strzały rywali. PEMK był poprzednikiem obecnej Ligi Mistrzów, a Steaua pierwszym klubem z Europy Wschodniej, który wywalczył to trofeum.

10.12. W wieku 75 lat, po długiej i ciężkiej chorobie, zmarł Wiktor Pysz, były znakomity hokeista ekstraklasy i trener reprezentacji Polski, z którą w 2001 roku wywalczył awans do mistrzostw świata Elity.

17.12. W wieku 90 lat zmarł dwukrotny mistrz świata w kolarstwie Rik Van Looy. Belg, nazywany „łowcą klasyków”, w karierze odniósł 161 zwycięstw.

26.12. W wieku 88 lat zmarł Janusz Garlicki, lekarz kadry olimpijskiej i narodowej w piłce nożnej w latach 1970-82. Biało-czerwoni w trakcie jego współpracy z reprezentacją Polski zdobyli złoty medal igrzysk olimpijskich w Monachium (1972) i dwukrotnie stanęli na trzecim stopniu podium w mistrzostwach świata – w Niemczech (1974) i w Hiszpanii (1982).

STYCZEŃ 2025

10.01. W wieku 75 lat po ciężkiej chorobie zmarł Andrzej Kraśnicki, wieloletni prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, w ostatnim czasie honorowy prezes PKOl, były prezes Związku Piłki Ręcznej w Polsce.

27.01. W wieku 78 lat zmarł Maciej Petruczenko, dziennikarz, wieloletni publicysta i honorowy redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego”, specjalizujący się głównie w lekkoatletyce.

Czytaj także: Zawał podczas wyścigu. Włoch zmarł po miesiącu w śpiączce

LUTY 2025

27.02. W wieku 88 lat zmarł rosyjski szachista Borys Spasski, którego pojedynek z Amerykaninem Bobbym Fischerem w 1972 roku przeszedł do historii królewskiej gry i został określony mianem „meczu stulecia”.

MARZEC 2025

2.03. W wieku 49 lat zmarł rosyjski trzykrotny mistrz olimpijski w zapasach w stylu wolnym Buwajsar Sajtijew. Był jednym z najbardziej utytułowanych zapaśników w stylu wolnym w historii. Złote medale zdobył w igrzyskach w Atlancie, Atenach i Pekinie. Ponadto był sześciokrotnym mistrzem świata i Europy.

9.03. W wieku 82 lat zmarł gimnastyk Akinori Nakayama, zdobywca 10 medali olimpijskich, w tym sześciu złotych. Technika kołysania się i balansowania w ćwiczeniach na kółkach, którą stosował Japończyk, została nazwana „Nakayama” i do dziś jest używana na największych zawodach.

21.03. W wieku 76 lat zmarł pięściarz George Foreman, złoty medalista olimpijski, zawodowy mistrz świata wszechwag w latach 1973-74 oraz 1994-95, a później pastor, biznesmen i społecznik.

26.03. W wieku 83 lat zmarł Antoni Trzaskowski piłkarz Legii Warszawa (1961-73), jednokrotny reprezentant Polski (1971).

KWIECIEŃ 2025

10.04. W wieku 82 lat zmarł holenderski trener piłkarski Leo Beenhakker, w latach 2006-09 selekcjoner reprezentacji Polski. Pod jego wodzą biało-czerwoni po raz pierwszy w historii awansowali do mistrzostw Europy - w 2008 roku. Był pierwszym pełnoetatowym zagranicznym szkoleniowcem polskiej drużyny narodowej. W bogatej karierze prowadził też m.in. reprezentację Holandii, Ajax Amsterdam i Real Madryt.

Zobacz też: Takie rzeczy tylko w Rosji. Studenci próbowali porwać znanego piłkarza

MAJ 2025

1.05. W wieku 76 lat zmarł najbardziej znany kibic piłkarskiej reprezentacji Hiszpanii – Manuel Caceres Artesero, popularny „Manolo”. Jeździł za kadrą narodową po całym świecie z bębnem, zyskując szacunek i uznanie w futbolowym środowisku.

10.05. W wieku 57 lat po długoletniej walce z chorobami zmarł Jacek Gaworski, medalista paralimpijski z Rio de Janeiro w szermierce na wózkach.

CZERWIEC 2025

15.06. Alpinistka Krystyna Palmowska zginęła w wyniku upadku w słowackich Tatrach w rejonie Doliny Piarżystej pod Koprowym Szczytem. Miała 76 lat. Zdobywczyni dwóch ośmiotysięczników budowała kondycję przed planowanym wylotem do Pakistanu, by wziąć udział w rocznicowym filmie dokumentującym sukcesy polskich alpinistek w górach najwyższych.

20.06. W wieku 69 lat zmarł Mieczysław Młynarski, olimpijczyk, wieloletni reprezentant kraju, strzelec, legenda Górnika Wałbrzych, jeden z najlepszych zawodników w historii polskiej koszykówki. Do historii przeszedł 10 grudnia 1982 roku, kiedy w meczu Górnika z Pogonią Szczecin uzyskał aż 90 punktów, trafiając 35 z 48 rzutów z gry (nie było jeszcze rzutów za trzy punkty) i 20 z 22 rzutów wolnych.

23.06. W wieku 88 lat zmarł trener szermierki, mający tytuł fechmistrza Adam Medyński. W ostatnich latach był związany z klubem Szpada Wrocław, który sam założył.

LIPIEC 2025

3.07. W wieku 28 lat w wypadku samochodowym zginął Diogo Jota, piłkarz Liverpoolu i reprezentacji Portugalii.

24.07. W wieku 71 lat zmarł Hulk Hogan, najbardziej rozpoznawalny przedstawiciel wrestlingu, który uczynił z niego widowisko warte miliardy dolarów. Amerykanin próbował sił w muzyce i aktorstwie, ale nic nie dało mu takiej sławy i pieniędzy, jak walki łączące elementy sportu i wielkiego show.

Czytaj także: Dramatyczny wypadek na torze. Motocyklista walczy o życie

WRZESIEŃ 2025

14.09. W wieku 46 lat zmarł były mistrz świata w boksie Brytyjczyk Ricky Hatton. Znany przez całą karierę jako „Hitman” był jednym z najsłynniejszych brytyjskich pięściarzy – zdobył tytuły mistrza świata zarówno w kategorii półśredniej, jak i lekkopółśredniej.

26.09. W wieku 62 lat zmarła Dorota Tlałka-Mogore, narciarka alpejska, trenerka i olimpijka, jedna z najsłynniejszych postaci polskiego i francuskiego narciarstwa lat 80.

PAŹDZIERNIK 2025

14.10. W wieku 68 lat zmarł rosyjski gimnastyk Aleksander Ditiatin, który zdobył osiem medali, w tym trzy złote, podczas igrzysk olimpijskich w Moskwie w 1980 roku. Dotarł wtedy do finałów wszystkich ośmiu konkurencji i w każdej stanął na podium. Zdobył trzy złote, cztery srebrne i jeden brązowy medal. Ponieważ pierwsze olimpijskie krążki wywalczył w Montrealu w 1976 roku (dwa srebra), jego dorobek zamknął się okrągłą liczbą 10.

Dzień Wszystkich Świętych władze PRL przemianowały na Święto Zmarłych. Jeszcze wiele lat po zmianie ustroju a zresztą i dziś wielu Polaków używa tej nazwy. Jak bywało to w przypadku świąt związanych z religią katolicką, komuniści starali się zniwelować do minimum obrzędy i zwyczaje, które kojarzyły się z kościołem.

1 listopada w PRL. Czy to był dzień wolny od pracy?

Dzień radosny, bo taki jest w symbolice chrześcijańskiej, przemianowano na dzień zadumy, nostalgii i wspomnień o zmarłych. Zabieg ten udał się i został z nami na lata i znowu do dziś właśnie 1 listopada wspominamy tych, których już z nami nie ma. Jak podkreślają historycy to była dla władz PRL bardzo ważna próba rywalizacji z największym niezależnym od władzy podmiotem w kraju – Kościołem”.

Podobnie, jak dziś, tak i w czasach PRL 1 listopada był dniem wolnym od pracy. Nie mieścił się jednak w materialistycznym światopoglądzie marksistowskim, dlatego też zmieniono jego nazwę oraz charakter. Z jednej strony był to dzień wspomnień i nostalgii, z drugiej stał się kolejną znamienitą dla władz PRL okazją, by ukłonić się bratniemu narodowi i czcić pamięć o poległych radzieckich żołnierzach, ale nie zapominano również o polskich.

Święto Zmarłych w PRL. Hołd dla tych bez „zapisu”

Uroczystości, w trakcie których składane były kwiaty i zapalane znicze pod pomnikami były co chwila pokazywane przez telewizję i relacjonowane w radio. Reporterzy zazwyczaj pojawiali się na cmentarzach, na których pochowani byli polegli w czasie II wojny światowej.

Dziś w materiałach telewizyjnych 1 listopada wspominani są wszyscy, którzy odeszli w minionym roku. W czasach PRL również kultywowano ten zwyczaj, ale oddawano hołd tylko tym, na których nie było „zapisu”. Nad tym, by lista wspominanych zmarłych była zgodna z linią partyjną, czuwał rzecz jasna cenzor. Ilustracją do tych materiałów nie były krzyże ani kościoły czy też nabożeństwa odbywające się w świątyniach lub na cmentarzach. Zazwyczaj ilustrowano je płonącym zniczem lub kwiatem przewiązanym czarną wstążką.

Święto Zmarłych w PRL. Przestrogi i dodatkowe tankowanie

W materiałach emitowanych i 1 listopada – i kilka dni przed – zazwyczaj pokazywani byli żołnierze oraz harcerze, którzy porządkowali cmentarze i nagrobki. O ile takie dni jak 3 maja, 15 sierpnia, czy 11 listopada zostały z kalendarza świąt i wolnych dni całkowicie wykreślone, o tyle 1 listopada był jednym z tych dni, które to właśnie komuniści wprowadzili do nowego kalendarza dni wolnych od pracy, a co za tym idzie świątecznych.

Czytaj też: Piosenka dla pani, goździki i apele. Tak obchodzono Dzień Nauczyciela

W telewizji nie brakowało również informacji o specjalnych liniach autobusowych, ruchu drogowym, pogodzie, czy ostrzeżeń przed problemami na drogach, czy kradzieżami. Jedną z postaci, która zapisała się w pamięci widzów czasów PRL, był dyżurny milicjant ppłk Aleksander Chyl. To on zazwyczaj na szklanym ekranie prosił o ostrożność, apelował o uwagę, dbałość o dobry stan techniczny wozu, niezasłanianie widoczności oraz zwracanie szczególnej uwagi na specjalne znaki drogowe.

Oprócz takich „udogodnień” dla odwiedzających cmentarze i podróżujących, jak dodatkowe składy pociągów, otwarte kasy biletowe na dworcach, z okazji 1 listopada przysługiwało jedno dodatkowe tankowanie dla tych, którzy posiadali samochody. Właściciel małego fiata otrzymywał 8 litrów benzyny. Mógł ją wykupić w dniach od 20 października do 24 grudnia.

Chryzantemy i znicze domowej roboty. Czym dekorowano groby w PRL?

Groby podobnie jak dziś przystrajano głównie chryzantemami oraz zniczami. Niepisaną tradycją było również sprzątanie i ustawianie świeczek na grobach zapomnianych. Takie akcje kilka dni przed 1 listopada bardzo często organizowane były w szkołach, w ramach czynu społecznego.

Zakupy można było zrobić już kilka dni przed 1 listopada pod cmentarzami. Bywało, że w ostatniej chwili, gdy zapadał zmierzch, sprzedawcy mocno obniżali ceny kwiatów a czasem podobnie jak choinki w Wigilię, rozdawali już za darmo.

Kwiaty sprzedawane były głównie przez prywatnych handlarzy, wprost z ciężarówek i mniejszych samochodów typu Żuk. Groby, które nie były murowane, ale składały się z kopca ziemi, często ozdabiano gałęziami świerku czy kasztanami. Obrysowywano nimi grób albo układano w kształcie krzyża. Na takich ziemnych grobach zazwyczaj stawiano znicz i jedną chryzantemę.

W czasach PRL nie było plastikowych wiązanek, które dziś „królują” na cmentarzach. Czasami spotkać można było metalowe. Właściciele takich stroików kilka dni po Święcie Zmarłych zabierali je do domu, myli, malowali, jeśli była taka potrzeba i przechowywali w piwnicy, by położyć je na nagrobku w przyszłym roku.

Czytaj też: Wszystkich Świętych. Utrudnienia przy największych polskich cmentarzach

Najczęściej zapalano znicze ceramiczne. Wypełniano je woskiem, stearyną albo mieszaniną tłuszczy. Na grobach można było także spotkać świeczki woskowe, które roztapiały się na płytach nagrobnych i je brudziły.

Braki w zaopatrzeniu, tym także zniczy przed 1 listopada, sprawiały, że trzeba było kombinować. Wiele osób, w tym również handlujących kwiatami pod cmentarzami, zbierało przez cały rok wypalone glinianki, słoiki po musztardzie czy inne kolorowe, szklane naczynia i wlewali do nich wosk z roztopionych świeczek. Za knot służyła zazwyczaj stara sznurówka albo sznurek, jeśli udało się go dostać. Na końcu, który trafiał na dno znicza domowej roboty, umieszczano kapsel albo blaszkę.

Wieczorami na cmentarzu nie tylko unosiła się łuna światła z zapalonych świeczek oraz zniczy, ale także zapach stearyny a czasem usłyszeć można było dźwięk pękającego szkła.

Pańska skórka, miodek, szyszki. Cmentarne przysmaki niekoniecznie czasów PRL

1 listopada do dzień, który kojarzy się również z cmentarnymi przysmakami. Nie wszystkie pojawiły się w czasach PRL, ale właśnie z nimi są kojarzone. W Warszawie to pańska skórka, czyli twardy i klejący się do podniebienia cukierek z białka jaj, cukru oraz syropu owocowego, najczęściej z róży. Dokładny jej skład i przepis były tajemnicą sprzedających, którą z nikim nie chcieli się dzielić. W Krakowie słodkością sprzedawaną 1 listopada był miodek turecki wykonany z miodu, cukru, z dodatkiem orzechów a w Lublinie szczypka, podobnie jak pańska skórka wytwarzana z cukru, ubitych białek i barwników, w kształcie laski przypominającej szczapę drewna. Pod cmentarzami sprzedawane były także ciepłe lody, obwarzanki na sznurku czy szyszki z preparowanego ryżu, krówek i masła. Po powrocie do domu obywatele czasów PRL spotykali się podczas rodzinnych obiadów, na których królowały gorące flaki, kiełbasy czy kaszanki własnego wyrobu, jeśli ktoś miał taką możliwość i rodzinę na wsi oraz marynowane grzybki z jesiennych zbiorów.

Czytaj też: „Komuno wróć”. Polacy tęsknią za PRL? To manipulacja

Przypominamy ludzi polskiej kultury, którzy zmarli w ciągu minionego roku. Odeszli m.in. Ewa Dałkowska, Jadwiga Puzynina, Urszula Kozioł, Joanna Kołaczkowska, Adam Strzembosz, Stanisław Tym, Stanisław Sojka i Mirosław Chojecki. Beata Zatońska

Na liście nie ma znanych sportowców i osób związanych ze światem sportu zmarłych w ostatnich miesiącach – ich wymieniamy w innych artykule opublikowanym na TVP.Info. 

Kto ze znanych zmarł w ostatnim roku?

LISTOPAD 2024

2.11 – Tomasz Gruszecki, ekonomista i menedżer, profesor nauk ekonomicznych, szef Ministerstwa Przekształceń Własnościowych w rządzie Jana Olszewskiego (1991–92) – miał 78 lat.

10.11 – Wojciech Zieliński, chemik, profesor i rektor Politechniki Śląskiej (2002-08) – miał 86 lat.

17.11 – Tadeusz Jakubowicz, ocalały z Holokaustu, wieloletni przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, od 2007 r. członek zarządu Jewish Community Centre – miał 85 lat.

27.11 – Zygmunt Brachmański, artysta rzeźbiarz, autor m.in. katowickich pomników Harcerzy Września i Wojciecha Korfantego – miał 88 lat.

29.11 – Krystyna Mrugalska, działaczka społeczna i pedagog, założycielka i wieloletnia prezes Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym – miała 87 lat.

30.11 – Ryszard Poznakowski, muzyk, kompozytor, aranżer; członek zespołu Trubadurzy (1969–71 i 1973–2005) – miał 78 lat.

Zobacz też: Liczą na nasze roztargnienie. Oszuści i złodzieje grasują na cmentarzach

GRUDZIEŃ 2024

6.12 – Stanisław Tym, aktor, satyryk, reżyser, współscenarzysta filmów Stanisława Barei (m.in. „Brunet wieczorową porą”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, „Miś”) – miał 87 lat.

17.12 – Janusz Gazda, dziennikarz, krytyk filmowy, szef redakcji filmów fabularnych TVP (1973-79), kierownik literacki Zespołu Filmowego „Rondo” (1983-86), redaktor naczelny „Kwartalnika Filmowego” (1992-97), redaktor odpowiedzialny za filmy fabularne w TVP 1 (1994-2001) – miał 90 lat.

18.12 – Stanisław Cieślak, artysta muzyk, puzonista, pianista jazzowy – miał 81 lat.

22.12 – Jan Wojciech Krzyszczak, aktor teatralny i filmowy, założyciel i dyrektor Teatru Kameralnego w Lublinie – miał 82 lata.

23.12 – Wacław Gluth-Nowowiejski, dziennikarz, varsavianista, powstaniec, ostatni robinson warszawski, więzień UB (1948-53) – miał 98 lat.

31.12 – Piotr Pytlakowski, dziennikarz tygodnika „Polityka” (1997–2024), scenarzysta filmowy – miał 73 lata.

STYCZEŃ 2025

2.01 – Karol Krasnodębski, inżynier, działacz opozycji w PRL, więzień polityczny, poseł na Sejm X kadencji – miał 85 lat.

5.01 – Urszula Trawińska-Moroz, śpiewaczka operowa (sopran koloraturowy), reżyser – miała 87 lat.

6.01 – Krzysztof Sońta, nauczyciel, działacz samorządowy i polityk, poseł na Sejm VI i VII kadencji – miał 56 lat.

10.01 – Longin Pastusiak, historyk, politolog, amerykanista, poseł na Sejm I, II i III kadencji, wiceprzewodniczący SLD, marszałek Senatu V kadencji – miał 89 lat.

11.01 – Barbara Rylska, aktorka teatralna i filmowa, piosenkarka – miała 88 lat.

13.01 – Alicja Bobrowska, aktorka, spikerka telewizyjna, malarka, Miss Polonia 1957 – miała 89 lat.

13.01 – Stanisław Brudny, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy – miał 94 lata.

14.01 – Marianna Krasnodębska, żołnierz Armii Krajowej, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata – miała 101 lat.

17.01 – prof. Janusz Krzysztof Kozłowski, archeolog, prehistoryk, były dyrektor Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek PAU – miał 88 lat.

17.01 – prof. Barbara Szacka, socjolog, zajmowała się problematyką pamięci zbiorowej, biologicznych podstaw życia społecznego i socjologią ogólną – miała 95 lat.

21.01 – Stanisław Ciok, fotograf prasowy, fotoreporter m.in. „itd”, „Rzeczpospolitej” i „Polityki” – miał 68 lat.

29.01 – ks. Zbigniew Sobolewski, sekretarz generalny Caritas Polska (2005-12), dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes” przy Komisji Episkopatu Polski ds. Misji – miał 62 lata.

31.01 – Danuta Baszkowska, nauczycielka, założycielka i wieloletnia prezes ekumenicznego Stowarzyszenia Pokoju i Pojednania „Effatha” – miała 84 lata.

Czytaj także: Wszystkich Świętych wypada w sobotę. To stwarza szansę na 4-dniowy weekend

LUTY 2025

1.02 – Wojciech Trzciński, muzyk, kompozytor muzyki rozrywkowej, filmowej i teatralnej, dyrygent, producent muzyczny, założyciel warszawskiej „Fabryki Trzciny” (2003-16) – miał 75 lat.

3.02 – prof. Marian Marek Drozdowski, historyk, biografista, varsavianista – miał 93 lata.

4.02 – Emma Popik, pisarka, autorka fantastyki naukowej oraz baśni dla dzieci – miała 78 lat.

5.02 – Mieczysław Buczkowski, lekarz internista, uczestnik Powstania Warszawskiego – miał 101 lat.

8.02 – prof. Jadwiga Puzynina, językoznawczyni, badaczka literatury, nauczyciel akademicki – miała 97 lat.

10.02 – prof. Wojciech Dziembowski, astrofizyk, twórca polskiej szkoły asterosejsmologii – miał 85 lat.

15.02 – prof. Włodzimierz Kiernożycki, inżynier, wykładowca akademicki, współtwórca Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego – miał 73 lata.

16.02 – Andrzej Potocki, polityk, poseł na Sejm I kadencji, wiceprzewodniczący Europejskiej Partii Demokratycznej (2012–23) – miał 60 lat.

17.02 – prof. Krystyna Daszkiewicz, prawniczka, zajmująca się m.in. problematyką odpowiedzialności za niemieckie zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie ustrojów totalitarnych, a także sprawą uprowadzenia i zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki – miała 100 lat.

18.02 – Andrzej Strupczewski, ekspert ds. bezpieczeństwa jądrowego Komisji Europejskiej i Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, wiceprezes Stowarzyszenia Ekologów na rzecz Energii Nuklearnej SEREN, rzecznik ds. energetyki jądrowej NCBJ w Świerku - miał 88 lat.

19.02 – prof. Jan Krysiński, naukowiec specjalizujący się w mechanice płynów i badaniach maszyn przepływowych, rektor Politechniki Łódzkiej (1990–96 i 2002–08) – miał 89 lat.

24.02 – Zdzisław Tranda, biskup Kościoła Ewangelicko-Reformowanego (1978-2002) – miał 100 lat.

25.02 – ks. bp Kazimierz Romaniuk, pierwszy ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej (1992-2004), autor pierwszego od 400 lat przekładu Biblii z języków oryginalnych na język polski dokonanego przez jednego tłumacza – miał 97 lat.

25.02 – Janusz Roszkowski, dziennikarz, prezes PAP (1971-86), działacz PZPR, ambasador w Danii (1989–91) – miał 96 lat.

27.02 – prof. Stanisław Gebhardt, polityk, działacz społeczny, ekonomista; żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, przewodniczący Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego (2020-24), Kawaler Orderu Orła Białego – miał 96 lat.

MARZEC 2025

3.03 – Zbigniew Eysmont, polityk, artysta, plastyk, minister-członek Rady Ministrów (1992-93), poseł na Sejm I i III kadencji – miał 75 lat.

6.03 – Krzysztof Kononowicz, działacz polityczny i samorządowy, aktywista lokalny i wideobloger – miał 62 lata.

10.03 – Krystyna Grochowska, wokalistka, członkini zespołu Alibabki – miała 82 lata.

11.03 – Witold Tomczak, lekarz, poseł na Sejm III i IV kadencji, europoseł (2004–09) – miał 67 lat.

12.03 – Jolanta Popiołek, pedagog, senator V kadencji z ramienia SLD – miała 77 lat.

15.03 – Barbara Skrzypek, współpracowniczka prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, członkini zarządów spółki „Srebrna” i Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego – miała 66 lat.

22.03 – prof. Łukasz Turski, fizyk, popularyzator nauki, publicysta, związany z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN i Centrum Nauki Kopernik – miał 82 lata.

24.03 – Bożena Wahl, malarka, działaczka społeczna – miała 92 lata.

25.03 – Danuta Ćirlić-Straszyńska, dziennikarka, tłumaczka literatury serbskiej, chorwackiej i bośniackiej – miała 94 lata.

25.03 – Jadwiga Gawrych, muzyk, perkusistka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata – miała 93 lata.

Zobacz też: Miliarder i współwłaściciel firmy Adamed nie żyje

KWIECIEŃ 2025

5.04 – prof. Karol Karski, teolog ewangelicki, działacz ekumeniczny, prorektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie – miał 84 lata.

12.04 – Anna Mieszczanek, dziennikarka, publicystka, animatorka społeczna, reporterka, autorka książek (m.in. „Dzień bez Teleranka” i „Przedwojenni. Zawsze był jakiś dwór”) – miała 70 lat.

12.04 – ks. prof. Jan Andrzej Kłoczowski, dominikanin, filozof, duszpasterz Studenckiego Komitetu Solidarności, członek Prezydium Komitetu Nauk Filozoficznych PAN – miał 87 lat.

14.04 – ks. Piotr Turzyński, biskup pomocniczy diecezji radomskiej i delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej – miał 60 lat.

20.04 – Irena Senderska-Rzońca, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata – miała 94 lata.

23.04 – Leszek Kopeć, producent filmowy, dyr. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Gdyńskiej Szkoły Filmowej i prezes Pomorskiej Fundacji Filmowej w Gdyni – miał 73 lata.

28.04 – Jan Wołosz, bibliotekarz, redaktor, wicedyrektor Biblioteki Narodowej (1991-98), przewodniczący Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (2001–05) – miał 88 lat.

MAJ 2025

10.05 – prof. Janusz Witkowski, ekonomista, nauczyciel akademicki, specjalista z zakresu demografii i polityki społecznej, wiceprezes (1996–2011) i prezes (2011-16) Głównego Urzędu Statystycznego – miał 79 lat.

13.05 – Janusz Jagucki, biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego (2001-10) – miał 78 lat.

14.05 – Aleksander Łodzia-Kobyliński, pieśniarz, gitarzysta, kompozytor, bard krakowskiego Półwsia Zwierzynieckiego, autor muzyki do hymnu KS Cracovia – miał 89 lat.

16.05 – Jadwiga Rappé, śpiewaczka, solistka, pedagog – miała 73 lata.

18.05 – Bogusław Nizieński, prawnik, żołnierz AK i Narodowej Organizacji Wojskowej, opozycjonista w PRL, sędzia Sądu Najwyższego (1990-98), pierwszy Rzecznik Interesu Publicznego (1999-2004), Kawaler Orderu Orła Białego – miał 97 lat.

21.05 – prof. Włodzimierz Pawluczuk, antropolog, badacz kultury ludowej, religioznawca, nauczyciel akademicki, publicysta, pisarz – miał 90 lat.

29.05 – Alicja Schnepf, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata – miała 94 lata.

Zobacz też: Śmiertelne potrącenie w drodze na trening. Sprawcą bramkarz Interu Mediolan

CZERWIEC 2025

3.06 – Ryszard Wójcik, dziennikarz, reportażysta, reżyser filmów dokumentalnych – miał 90 lat.

6.06 – Marcin Ziębiński, reżyser filmowy i telewizyjny (m. in. „Kiedy rozum śpi”, „Dublerzy”, „Bank nie z tej ziemi”), scenarzysta, aktor – miał 57 lat.

7.06 – Edward Szymański, poseł na Sejm PRL (1976-89) z ramienia PZPR, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1996-2005) – miał 88 lat.

8.06 – Ewa Dałkowska, aktorka teatralna, radiowa i filmowa – miała 78 lat.

13.06 – Piotr Nowina-Konopka, ekonomista, nauczyciel akademicki, rzecznik prasowy Lecha Wałęsy (1982-89), minister stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1989-90), poseł na Sejm I, II i III kadencji, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej (2013–16) – miał 76 lat.

21.06 – Danuta Kobylińska-Walas, pierwsza Polka z uprawnieniami kapitana Żeglugi Wielkiej – miała 95 lat.

21.06 – Jarosław Klejnocki, pisarz, poeta, eseista, krytyk literacki, nauczyciel akademicki, dyr. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie (2010–24) – miał 61 lat.

LIPIEC 2025

6.07 – prof. Jan Górecki, ekonomista, członek PAN, rektor SGGW (1990-96), ambasador RP w Danii (1997-2001) – miał 90 lat.

8.07 – ks. Władysław Bobowski, biskup pomocniczy senior diecezji tarnowskiej – miał 93 lata

11.07 – Jolanta Darczewska, politolog, tłumaczka, znawczyni problematyki bezpieczeństwa obszaru posowieckiego, dyr. Ośrodka Studiów Wschodnich w Warszawie (2007–11) – miała 75 lat.

12.07 – Janusz Wiśniewski, reżyser teatralny, scenograf, autor plakatów, dyr. Teatru Nowego w Poznaniu (2003–11) – miał 76 lat.

13.07 – prof. Edmund Przegaliński, neuropsychofarmakolog, członek PAN i PAU, dyr. Instytutu Farmakologii PAN (1993–2007) – miał 87 lat.

14.07 – Tadeusz Rolke, artysta fotografik, prekursor polskiej fotografii reportażowej – miał 96 lat.

15.07 – prof. Wojciech Kurpik, konserwator dzieł sztuki, rektor ASP w Warszawie (1996–99) – miał 94 lata.

16.07 – Leon Kłonica, inżynier, minister rolnictwa (1977–81), poseł na Sejm PRL VII kadencji, członek PZPR – miał 95 lat.

17.07 – Joanna Kołaczkowska, aktorka kabaretowa i teatralna, autorka tekstów, prezenterka radiowa – miała 59 lat.

18.07 – Michał Bałasz, architekt, autor projektów świątyń katolickich i prawosławnych na Podlasiu – miał 102 lata.

19.07 – Ryszard Olesiński, muzyk, gitarzysta, kompozytor, członek grupy Maanam – miał 71 lat.

20.07 – Urszula Kozioł, poetka, pisarka, felietonistka, autorka dramatów – miała 94 lata.

21.07 – Waldemar Skrzypczak, żołnierz, generał broni Sił Zbrojnych RP, dowódca Wojsk Lądowych (2006-09) – miał 69 lat.

27.07 – Jerzy Sztwiertnia, reżyser i scenarzysta filmowy – miał 78 lat.

30.07 – prof. Jerzy Makarczyk, prawnik, wiceminister spraw zagranicznych (1989–92), pierwszy polski sędzia w Europejskim Trybunale Praw Człowieka (1992–2002) i Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej (2004–09) – miał 87 lat.

31.07 – Halina Jędrzejewska, lekarka, działaczka kombatancka, łączniczka AK, sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, prezes Związku Powstańców Warszawskich – miała 98 lat.

Czytaj także: Dramat na Lubelszczyźnie. 17-latek nie żyje, 13-letni brat zatrzymany

SIERPIEŃ 2025

3.08 – Jadwiga Morawiecka – chemik, działaczka opozycyjna w PRL, żona Kornela i matka Mateusza Morawieckich – miała 95 lat.

11.08 – Jerzy Dziewulski, milicjant i policjant, antyterrorysta, poseł na Sejm RP z ramienia Polskiej Partii Przyjaciół Piwa (1991) i SLD (1993-2005) – miał 91 lat.

12.08 – prof. Andrzej Werner, krytyk literacki i filmowy, historyk literatury, współpracownik drugiego obiegu wydawniczego w PRL, pracownik Instytutu Badań Literackich PAN – miał 84 lata.

13.08 – Jacek Śliwczyński, muzyk, basista, członek zespołów T. Love (1983-89) i Sztywny Pal Azji (2008-11), fotograf – miał 59 lat.

13.08 – ks. Marian Błażej Kruszyłowicz, franciszkanin, biskup pomocniczy archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej (1990-2013) – miał 89 lat.

20.08 – Marcel Łoziński, reżyser filmów dokumentalnych (m.in. „Jak żyć”, „Próba mikrofonu”, „89 mm od Europy”) – miał 85 lat

20.08 – ks. Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce (1989-2010), arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (2010-14) – miał 86 lat.

21.08 – Stanisław Sojka, wokalista jazzowy i popowy, pianista, gitarzysta, skrzypek, kompozytor, aranżer – miał 66 lat.

28.08 – ks. Jan Szkodoń, biskup pomocniczy senior archidiecezji krakowskiej – miał 78 lat.

28.08 – płk Maciej Krakowian, pilot wojskowy, lider zespołu akrobatycznego F16 Tiger Demo Team; szef sekcji szkolenia lotniczego Grupy Działań Lotniczych w 31. Bazie Lotnictwa Taktycznego; zginął podczas lotu treningowego do pokazów lotniczych Air Show Radom 2025 – miał 35 lat.

WRZESIEŃ 2025

5.09 – Katarzyna Stoparczyk, dziennikarka radiowa i telewizyjna – miała 55 lat.

14.09 – ks. Antoni Pacyfik Dydycz, biskup senior diecezji drohiczyńskiej – miał 87 lat.

17.09 – Stanisław Szostak, żołnierz AK na Wileńszczyźnie, aresztowany przez NKWD – po ucieczce „żołnierz wyklęty”, więzień stalinowski – miał 100 lat.

22.09 – ks. Stanisław Kardasz, duchowny rzymskokatolicki, opozycjonista w PRL, ratownik GOPR, himalaista (uczestnik wypraw wysokogórskich m.in. na Noszak, Mt. Everest, podczas których odprawiał msze św. na wysokości 7 tys. m) – miał 88 lat.

24.09 – Lesław Ciesiółka, dziennikarz, redaktor, wykładowca UAM w Poznaniu – miał 70 lat.

30.09 – Rajmund Jarosz, aktor Starego Teatru w Krakowie (1969-2008), współzałożyciel Piwnicy pod Baranami, występował w spektaklach Tadeusza Kantora – miał 90 lat.

Zobacz też: Kierowca pod wpływem narkotyków spowodował śmiertelny wypadek

PAŹDZIERNIK 2025

3.10 – Teresa Kramarska, piosenkarka, aktorka teatralna i telewizyjna, artystka kabaretowa, parodystka, współautorka „Wesołych Wykładów o Piosence Polskiej” dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku – miała 83 lata.

10.10 – Mirosław Chojecki, chemik, opozycjonista w PRL (członek Komitetu Obrony Robotników, współtwórca niezależnego ruchu wydawniczego w PRL, współorganizator Niezależnej Oficyny Wydawniczej), producent filmowy, Kawaler Orderu Orła Białego – miał 76 lat.

10.10 – prof. Adam Strzembosz, prawnik, sędzia, nauczyciel akademicki wiceminister sprawiedliwości (1989-90), pierwszy prezes Sądu Najwyższego (1990-98), przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa (1994-98) – miał 95 lat.

11.10 – Katarzyna Zachwatowicz-Jasieńska, śpiewaczka (mezzosopran), nauczycielka – miała 93 lata.

17.10 – Andrzej Mrożewski, aktor teatralny i filmowy, dyrektor Teatru Satyry „Maszkaron” w Krakowie (1990-94) – miał 85 lat.

19.10 – Andrzej Paweł Kołakowski, pieśniarz, poeta, publicysta, nauczyciel akademicki, działacz opozycyjny w PRL – miał 61 lat.

21.10 – dr hab. Zbigniew Pilarczyk, historyk wojskowości, profesor UAM – miał 75 lat.

21.10 – Stanisław Esden-Tempski, poeta, prozaik, publicysta – miał 73 lata.

24.10 – Maciej Karpiński, prozaik, dramaturg, scenarzysta filmowy, krytyk literacki i teatralny, pedagog – miał 74 lata.

Wojciech Mann w jednym z ostatnich wywiadów mówił o śmierci, co zaniepokoiło mocno jego fanów. Dziennikarz zapewnia jednak, że nie poddaje się negatywnym myślom. Teraz 77-latek wspomniał z kolei o spisywaniu testamentu. Zdradził, co sądzi na ten temat. Beata Zatońska

Nowy miesiąc, nowy quiz ortograficzny. Pytania o różnym stopniu trudności, jednak komplet 30 punktów zdobędą nieliczni. Dobrej zabawy! Piotr Kozłowski

Początek listopada to w Polsce czas zadumy i pamięci o zmarłych. Uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada) oraz Dzień Zaduszny (2 listopada) tradycyjnie wiążą się z wizytami na cmentarzach i refleksją. Dla wielu Polaków te dni stanowią także wyzwanie logistyczne, zwłaszcza w kontekście planowania zakupów. Rok 2025 przynosi w tym zakresie podwójne utrudnienie – zakaz handlu będzie obowiązywał przez cały weekend 1-2 listopada. Anna Kot