Wchodzisz i wiesz

Technologia nazywana agentami AI przyspieszy automatyzację w firmach, ale nie spowoduje radykalnych zwolnień - ocenił w rozmowie z PAP ekspert ds. sztucznej inteligencji Jarosław Sokolnicki. Ekspert zaznaczył, że rozwiązanie to wciąż ma swoje ograniczenia i znajduje się na etapie testów. Aneta Malinowska

W minionym roku na policyjne skrzynki mailowe wpłynęło prawie 30,6 tysiąca zgłoszeń dotyczących agresywnych i niebezpiecznych zachowań na drogach. To więcej niż rok wcześniej, gdy policjanci odebrali ponad 29,5 tysięcy zgłoszeń - wynika z policyjnych statystyk.

Tyleż wielki, co niespodziewany hit serialowy Netflixa, "Nocny agent", powrócił z nowym sezonem. Fani wprost nie mogli się doczekać produkcji, która podbiła ich serca blisko dwa lata temu. Cierpliwość została jednak nagrodzona - drugi sezon zbiera dużo lepsze recenzje niż pierwszy i od razu został numerem 1. Piotr Kozłowski

Obchody 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz odbędą się w poniedziałek w Miejscu Pamięci Auschwitz, zarówno w Oświęcimiu, jak i Brzezince. Najważniejszymi gośćmi będzie około 50 ocalałych – byłych więźniów niemieckich obozów.

Główna ceremonia rozpocznie się o godzinie 16. w ogromnym namiocie ustawionym przed byłym obozem Auschwitz II-Birkenau w taki sposób, że większość historycznej bramy głównej znalazła się pod nim. Wydarzenie potrwa około 90 minut. Głos będzie należał do ocalałych. To oni powitają około 3 tys. uczestników uroczystości, w tym delegacje około 60 państw i organizacji międzynarodowych, wśród których będą koronowane głowy, w tym brytyjski król Karol III, oraz prezydenci i premierzy. Ocalali wygłoszą główne przemówienia. To będzie kluczowe wydarzenie uroczystości.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, by więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.

Likwidacja obozu w Auschwitz przez Niemców

Niemcy rozpoczęli przygotowania do likwidacji Auschwitz w sierpniu 1944 roku. Sukcesywnie ewakuowali więźniów w głąb Rzeszy. Do połowy stycznia 1945 roku wyekspediowali około 65 tys. osób, w tym niemal wszystkich Polaków, Rosjan i Czechów. Mimo zbliżania się oddziałów sowieckich Niemcy kontynuowali uśmiercanie Żydów. Komory gazowej po raz ostatni użyli w listopadzie 1944 roku.

Pod koniec 1944 roku Niemcy palili dokumenty i zacierali świadectwa zbrodni: zasypywali doły z ludzkimi prochami, rozebrali do fundamentów krematorium IV i przygotowali do wysadzenia pozostałe trzy. Zniszczyli je tuż przed opuszczeniem obozu.

17 stycznia 1945 roku odbył się w KL Auschwitz ostatni apel. Stanęło do niego 67 012 więźniarek i więźniów, w tym w obozie Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau – 31 894, a w podobozach – 35 118 osób.

„Marsze śmierci” i sowiecka ofensywa

Ostateczną likwidację obozu Niemcy zaczęli, gdy ruszyła ofensywa sowiecka. Rozpoczęli ewakuację więźniów "marszami śmierci". Z obozu macierzystego Auschwitz I oraz podobozów wyprowadzili 58 tys. osób. Piesze kolumny docierały głównie do Wodzisławia Śląskiego i Gliwic, skąd otwartymi wagonami transportowano więźniów do obozów w głębi Rzeszy. Podczas akcji zginęło co najmniej 9 tys. więźniów.

W Auschwitz i Birkenau zostało około 9 tys. więźniów, w tym około 500 dzieci. Esesmani uznali, że nie nadają się do pieszej ewakuacji i zamierzali ich zgładzić. Zdążyli zabić około 700 osób.

26 stycznia obóz opuściła większość załogi SS. Więźniowie, nie zważając na ostrzeliwujących ich ostatnich wartowników, szukali żywności i odzieży. Wielu zginęło. Umierali też z powodu zjedzenia zbyt dużych ilości żywności po długim poście. Część więźniów, głównie personel szpitali obozowych, podjęła próbę samoorganizacji życia obozowego i pomocy obłożnie chorym.

Czytaj również: Dziesiątki delegacji wezmą udział w obchodach rocznicowych w Auschwitz

Wyzwolenie więźniów obozu Auschwitz

Historyk Andrzej Strzelecki wspominał, że rozkaz zajęcia Oświęcimia otrzymała 60. Armia I Frontu Ukraińskiego, która nacierała lewym brzegiem Wisły od strony Krakowa w kierunku Górnego Śląska. Celem było częściowe okrążenie Niemców i zmuszenie do wycofania się z niezwykle ważnego regionu przemysłowego.

26 stycznia czerwonoarmiści przekroczyli Wisłę. Dzień później zwiadowcy 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty przed południem weszli do podobozu Monowitz. W południe dotarli do centrum Oświęcimia, a krótko potem skierowali się w rejon obozu macierzystego Auschwitz I i obozu Auschwitz II-Birkenau. Przy pierwszym napotkali opór wycofujących się Niemców, który przełamali. Obozy wyzwolili około godziny 15.

Zdaniem historyków Muzeum Auschwitz Armia Czerwona nie była w stanie wcześniej dotrzeć do Auschwitz, gdyż bliższe informacje o obozie otrzymała dopiero po zajęciu Krakowa 18 stycznia.

W walkach z Niemcami w rejonie Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau, podobozu Monowitz i miasta Oświęcim zginęło 231 żołnierzy Armii Czerwonej. 66 zginęło w strefie obozowej. W Auschwitz, Birkenau i Monowitz wyzwolenia doczekało w sumie około 7 tys. więźniów. Armia Czerwona wyzwoliła też pół tysiąca więźniów w podobozach w Starej Kuźni, Blachowni Śląskiej, Świętochłowicach, Wesołej, Libiążu, Jawiszowicach i Jaworznie.

Część byłych więźniów tuż po wyzwoleniu wróciła do domów. Pozostali zostali umieszczeni w szpitalach zorganizowanych w byłych już obozach przez sowieckie wojskowe służby medyczne oraz mieszkańców Oświęcimia i okolicy. Leczonych w nich było ponad 4,5 tys. byłych więźniów z ponad 20 krajów, w większości Żydów. Wśród nich było ponad 200 dzieci. Chorzy znajdowali też gościnę w prywatnych domach. Większość byłych więźniów opuściła szpitale w ciągu trzech-czterech miesięcy po wyzwoleniu.

Czytaj także: Wysoki rangą urzędnik USA na obchodach 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz

- Nie było w ogóle tematu przyjazdu Benjamina Netanjahu na uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz - powiedział Konstanty Gebert w "Poranku Radia TOK FM". Dodał, że premier Izraela od początku "nie zamierzał przyjechać ze względów praktycznych". - Bo ma na głowie wojnę i kryzys polityczny - zaznaczył.

W SKW jest dokument, który przestrzegał przed używaniem Pegasusa do działań kontrwywiadowczych z powodu ryzyka wycieku za granicę. Został zignorowany - informuje "Rzeczpospolita". Aneta Malinowska

„O godz. 3.06 w ROW Ruch Marcel w ścianie C4A pokład 505 wystąpił wstrząs o magnitudzie 3,15 stopnia. W rejonie wstrząsu przebywało 29 osób. Trwa wycofywanie załogi” – poinformowała media wczesnym rankiem rzeczniczka PGG Ewa Grudniok.

Zdarzenie miało miejsce 800 metrów pod ziemią. Trwa akcja ratownicza. Dyspozytor Wyższego Urzędu w Katowicach powiedział, że poszkodowanych może być szacunkowo 6-7 osób. Kilkanaście minut później pojawiły się znacznie bardziej optymistyczne informacje.

Zobacz także: Zmarli kolejni górnicy ranni po zapłonie metanu

– Nie ma ofiar śmiertelnych. Wszyscy górnicy zostali wyprowadzeni z zagrożonego rejonu. Teraz zostaną poddani badaniom medycznym i będzie można po tym ocenić ich kondycję fizyczną – powiedział w TVP Info Aleksander Chowaniec z Wyższego Urzędu Górniczego

Tomasz Jakubiak w wieczór 33. finału WOŚP zabrał głos w sieci. Szef kuchni wspomniał o tym, jak ważna jest rola fundacji i zaapelował o dalsze jej wspieranie. Przy okazji opowiedział, jak się czuje. "Nie spodziewałem się, że to nastąpi" -powiedział na nagraniu. Beata Zatońska

Tomasz Jakubiak w wieczór 33. finału WOŚP zabrał głos w sieci. Szef kuchni wspomniał o tym, jak ważna jest rola fundacji i zaapelował o dalsze jej wspieranie. Przy okazji opowiedział, jak się czuje. "Nie spodziewałem się, że to nastąpi" -powiedział na nagraniu. Beata Zatońska

Historia Krzysztofa Krawczyka juniora, syna legendarnego już piosenkarza, naznaczona jest dramatami. Okazuje się teraz, że syn wykonawcy hitu "Parostatek" nie może legalnie używać swojego imienia i nazwiska w kontekście artystycznym. Zadecydował o tym sąd. Beata Zatońska

O najważniejszych projektach zbrojeniowych PGZ zrealizowanych w 2024 r., kondycji finansowej spółek Grupy, współpracy w unijnych programach i zamierzeniach na 2025 rok WNP.PL rozmawia z Krzysztofem Trofiniakiem, prezesem Polskiej Grupy Zbrojeniowej.

O najważniejszych projektach zbrojeniowych PGZ zrealizowanych w 2024 r., kondycji finansowej spółek Grupy, współpracy w unijnych programach i zamierzeniach na 2025 rok WNP.PL rozmawia z Krzysztofem Trofiniakiem, prezesem Polskiej Grupy Zbrojeniowej.

Ten quiz sprawdza tzw. wiedzę ogólną. Tym razem pytamy o Polskę. Powodzenia! Aneta Malinowska

CPN, PZPR, OPZZ czy PRL? Wiesz, co oznaczały te skróty? W tym quizie sprawdzisz, czy potrafisz je poprawnie rozszyfrować. Powodzenia! Michał Ignasiewicz

Nasz nowy quiz ortograficzny jest naprawdę niesamowicie trudny. Zawiera wyłącznie takie słowa i zwroty, z którymi Polacy mają spore problemy. Ale może akurat Ty masz zasady pisowni w małym palcu? Podejmij wyzwanie i powodzenia! Piotr Kozłowski

Joanna Górska, prezenterka "Pytania na śniadanie", w nowym wywiadzie opowiedziała, że w przeszłości trafiła do sekty. Udało jej się jednak stamtąd wyrwać. Beata Zatońska

Co się stanie z lotniskami w Modlinie i Radomiu po uruchomieniu CPK? Według najnowszych danych Międzynarodowe Stowarzyszenie Przewoźników Lotniczych (IATA) to w Radomiu nie czeka nic dobrego. Modlin, po rozbudowie, ma dynamicznie urosnąć, a potem - na 20 lat - zatrzymać się praktycznie w miejscu.

Karol Nawrocki kręci i zaprzecza dokumentom w sprawie apartamentu w Muzeum II Wojny Światowej, który zajmował za darmo przez ponad 200 dni, choć mieszka w pobliżu. A my sprawdzamy nowe wątki ujawnionej przez "Wyborczą " afery.

Zakończył się przetarg na dostawę do Częstochowy 10 autobusów elektrycznych wraz ze stacjami ładowania. Najniższe oferty przyszły od tureckiego producenta i polskiego przedstawiciela chińskiej firmy, ale ostatecznie nie były nawet brane pod uwagę przy ocenie.

Zatrzymany dowód rejestracyjny, mandat 3000 zł i przymusowe badanie techniczne – to możliwy finał spotkania z policją. Powód? Problem stanowią nielegalne w Polsce zamienniki żarówek wykonane w technologii LED. Kłopotów narobią także przyciemnione reflektory... Tomasz Sewastianowicz