Wchodzisz i wiesz

W Polsce zbudują kolejną tamę. Budowa zbiornika na rzece Ścinawa Niemodlińska wymaga jednak zalania kilku domów. Cała lokalna społeczność czeka na tę inwestycję. Samorządy przekonują, że zbiornik jest konieczny z wielu powodów.

Nasz nowy quiz ortograficzny dotyczy pisowni "rz" i "ż". Banalne? Tylko w teorii. Tym razem przyjdzie Ci się bowiem zmierzyć z wyrazami sprawiającymi większości Polaków sporo problemów. Podejmiesz wyzwanie? Powodzenia! Piotr Kozłowski

Prawie 350 zł dodatku pielęgnacyjnego, 313 zł ryczałtu energetycznego i 52 zł dodatku kompensacyjnego, a dodatkowych świadczeń w KRUS w 2025 roku jest znacznie więcej. Sprawdź, które z nich Ci przysługują. Dominika Górtowska

Nowa reklama oferty Plush (Polkomtel) nawiązuje do słynnego spotu Plusa z udziałem grupy Mumio opowiadającego o „kopytku”.

Raport „Diagnoza Przemocy wobec Dzieci” przygotowany przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę już w 2023 roku pokazywał alarmujące dane. 66 proc. nastolatków (od 11. do 17. roku życia) deklarowało, że doświadczyło przynajmniej jednej z pięciu form przemocy rówieśniczej – przemoc fizyczna, przemoc psychiczna, znęcanie się, napaść zbiorowa ze strony rówieśników i przemoc podczas randki. Dwie pierwsze były najpowszechniejsze.  

O przemocy rówieśniczej trzeba mówić głośno 

„Safe Mink” to projekt społeczny, przygotowany w ramach inicjatywy „Zwolnieni z Teorii”. Jego głównym celem jest przeciwdziałanie wszelkim formom agresji, nadużyć w szkole i oferowanie wsparcia ofiarom. Pomysłodawcami jest dwójka licealistów – Maja i Ivo.

Twórcom zależy na zwiększeniu świadomości społecznej, dotyczącej przemocy rówieśniczej, zarówno fizycznej, jak i psychicznej.

– W ramach „Safe Mink” staramy się poruszać kwestie, które bezpośrednio dotyczą naszych rówieśników. Większość tematów, o których mówimy, wynika z naszego doświadczenia oraz bliskich nam osób – wyjaśnia twórczyni projektu w rozmowie z portalem TVP.Info.  

Projekt angażuje się w działania edukacyjne, przygotowanie kampanii społecznych oraz współpracę z organizacjami, które również wspierają osoby dotknięte przemocą. 

Twórcy „Safe Mink” mówią nam, że w szkole nie mieli lekcji poświęconych podstawowym zagadnieniom na temat zdrowia psychicznego, przestrzegania granic osobistych i przemocy rówieśniczej. 

– Szczerze mówiąc, to nie miałem zajęć poświęconych temu problemowi. Odkąd poszedłem do szkoły, czyli 10 lat temu, nigdy nie miałem żadnej lekcji o przemocy i jej skutkach – wyjaśnia jeden z autorów projektu. 

Wszystkie twarze przemocy rówieśniczej 

Zdaniem ekspertów, najbardziej oczywistą formą przemocy jest agresja fizyczna: popychanie, szturchanie, kopanie, szczypanie, przewracanie. Jednak według danych Instytutu Badań Edukacyjnych najbardziej dotkliwa i problematyczna dla dzieci i młodzieży jest przemoc relacyjna, czyli to, co powszechnie nazywamy przemocą psychiczną. 

„To wszelkiego rodzaju zachowania powodujące, że ofiara jest samotna, wykluczona, ignorowana. Dotyczy to również wszelkiego rodzaju plotek, niszczenia reputacji, opowiadania nieprawdziwych lub bardzo osobistych historii o ofierze i jej rodzinie” – wyjaśnia psycholożka dr Małgorzata Wójcik w publikacji Uniwersytetu SWPS w Katowicach. 

Cyberprzemoc jest tym samym. „Jeśli przemoc jest osadzona w jakiejś konkretnej ustrukturyzowanej grupie rówieśniczej, to cyberprzemoc jest jej kontynuacją – to, co dzieje się w klasie, ma swój ciąg dalszy po opuszczeniu murów szkoły” – podsumowała ekspertka. 

 

Czytaj również: Ruszyła akcja „Biała wstążka”. Ma zapobiegać przemocy domowej

Skąd biorą się szkolni oprawcy? 

Przemoc rówieśnicza jest najczęściej próbą wywarcia wrażenia lub uzyskania przewagi nad innymi. Oprawcy dążą do bycia w centrum zainteresowania swoich koleżanek i kolegów. Zrobią wszystko, aby ją zdobyć, nawet jeśli oznacza to znęcanie się nad osobami z klasy. 

– W podstawówce dzieci ciągle wytykały mi, że moje ubrania wyglądają, jakbym wziął je ze śmietnika. Takie zdanie usłyszałem na lekcji historii. Biurko nauczyciela było praktycznie tuż obok mojej ławki. Po zajęciach wybiegłem z sali, próbując powstrzymać łzy – mówią licealiści. 

Dr Małgorzata Wójcik zaznacza, że uczniowie odpowiedzialni za stosowanie przemocy dyskryminują osoby, które nie spełniają norm klasowych czy norm grupy młodzieżowej: „W klasie, gdzie wszyscy mają pieniądze, jest wykluczony ten, kto ich nie ma – albo na odwrót”. 

Inni uczniowie wykorzystują to wykluczenie jako usprawiedliwienie swoich przemocowych działań. Znęcanie się nad rówieśnikami staje się dla sprawców przemocy formą integracji grupy. 

– Najgorsze były lekcje wuefu, szczerze ich nienawidziłam. Grupka dzieci, która się ze mnie śmiała, obserwowała mój każdy ruch. Najbardziej ich bawiło, kiedy coś mi się nie udawało. Nigdy nie byłam osobą wysportowaną, a ze względu na wówczas niezdiagnozowane spektrum autyzmu, miałam bardzo duże problemy z równowagą, koordynacją ruchową i przetwarzaniem poleceń – wspomina nasza rozmówczyni.

Gdzie jest szkoła, gdy dochodzi do aktów przemocy? 

– Szczerze mówiąc, to mam bardzo długą historię z doświadczaniem przemocy. Jeżeli potrzebowałem w szkole pójść do psychologa, to nie mogłem liczyć na jego pomoc. Zamiast wsparcia usłyszałem, że mam wracać na lekcje – mówi Ivo. 

Twórcom „Safe Mink” bardzo zależy na stworzeniu bezpiecznej przestrzeni dla osób, które doświadczają lub doświadczyły szykanowania. Pomysłodawcy przyznają, że w szkołach brakuje edukacji i reagowania na przemocowe zachowania.

– Z mojego doświadczenia wynika, że w szkołach średnich najczęściej spotykamy się z manipulacją albo z agresją słowną, a niestety nauczyciele często nie reagują na takie sytuacje – zaznacza Maja. 

Szkoły często nie reagują na niepokojące sygnały, a uczniowie pozostają bez realnego wsparcia. Przemoc rówieśnicza nie jest jedynie chwilowym konfliktem – to problem, który może mieć długofalowe konsekwencje dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Niestety ofiary często pozostają same ze swoim cierpieniem.  

Na tle tych niepokojących danych wyróżnia się inicjatywa Safe Mink 

Projekt daje nadzieję na zmianę i pokazuje, że młodzież sama bierze sprawy w swoje ręce i chce zadbać o bezpieczeństwo rówieśników. Bagatelizowanie przemocy rówieśniczej jest przyzwoleniem na takie zachowania. 

Czytaj także: Jak uczniowie naprawiają system edukacji? Inicjatywa, która wspiera maturzystów

Quiz z Wiedzy Ogólnej. Przed Tobą 10 trudnych pytań z różnych dziedzin, na które będziesz musiał odpowiedzieć "prawda" lub "fałsz". Uda Ci się zdobyć chociaż 8/10 punktów? Przekonaj się! Łatwo na pewno nie będzie... Anna Kot

Według wpisu RSF do ataku doszło w piątek w Omdurmanie położonym nad zakolem Nilu w sąsiedztwie stolicy Sudanu, Chartumu. Samolot przygotowany do lotu stał na pasie startowym w bazie lotniczej. 

Bombowców jak na lekarstwo. Znów jeden mniej 

 

Według branżowego portalu Bulgarian Military bojówki posiadają kilka takich chińskich dronów. 

Dla sił rządowych Sudanu to poważny cios, ponieważ kraj ten dysponuje ograniczoną liczbą bombowców. Z tego powodu sudańskie siły powietrzne wykorzystują je w niekonwencjonalny sposób. We wrześniu ubiegłego roku użyły samolotu transportowego Ił-76 jako bombowca, zrzucając swobodnie spadające bomby na pozycje wroga. 

Portal defence24.pl podaje, że na początku 2025 roku liczbę sudańskich Su-24 szacowano na siedem – prawdopodobnie pochodzą z demobilu białoruskiego, czyli samolotów wycofanych w 2012 roku. 

Mocarstwa zaangażowane w wojnę domową w Sudanie 

Obwieszczenie „wielkiego sukcesu” dokonanego przez RSF pokazuje nie tylko rosnące możliwości zbuntowanej milicji, ale przede wszystkim dowodzi zaangażowania mocarstw zagranicznych w wojnę domową w Sudanie. 

Krwawy konflikt między SAF a RSF 

Atak dronami był odpowiedzią RSF na odzyskanie w piątek przez sudańską armię pałacu prezydenckiego w Chartumie. Drony zniszczyły tego dnia nie tylko samolot, w mieście Al-Malha w północnym Darfurze zginęło też co najmniej 45 osób – jak poinformowali w sobotę lokalni aktywiści, cytowani przez francuską rozgłośnię RFI. 

 

Wojna między SAF, dowodzonymi przez generała Abdela Fattaha al-Burhana, a RSF, dowodzonymi przez generała Mohameda Hamdana Dagalo, wybuchła w kwietniu 2023 r. z powodu sporów dotyczących integracji RSF z armią narodową w ramach przejścia do rządów cywilnych – procesu, który został zatrzymany przez walki o władzę i przemoc. 

Czytaj więcej: Samolot wojskowy spadł na osiedle w Sudanie. Jest wiele ofiar 

ZUS będzie wypłacał co miesiąc 2610,72 zł osobom, które pobierają rentę socjalną. Na niektórych czeka wyrównanie świadczenia od początku roku. Na konto wpłynie 12 870 zł. Przelewy ruszą 5 maja.

Yisroel Liebb z New Jersey leciał z meksykańskiego Tulum do Houston w Teksasie. Taka podróż trwa nieco ponad 2 godziny. Kiedy pasażer przez ponad 20 minut nie opuszczał toalety, zaniepokojona załoga obudziła jego towarzysza. Stewardesy poprosiły Jacoba Sebbaga, żeby sprawdził, co się dzieje z jego kolegą.

Liebb wyjaśnił, że ma problemy żołądkowe i „za chwilę wyjdzie”. Kilkanaście minut później sytuacja się powtórzyła, ale tym razem interweniował już pilot. Pracownik linii lotniczej najpierw rozmawiał z towarzyszem Liebba, a potem – przez drzwi – z samym pechowym turystą. Kiedy mieszkaniec New Jersey zapewnił, że „zaraz wyjdzie”, jednak drzwi nadal się nie otwierały, pilot stracił cierpliwość. Mężczyzna wyłamał zamek, wkroczył do toalety i wywlókł z niej Liebba. Podróżny wyszedł na zewnątrz z opuszczonymi spodniami, więc nagiego zobaczyła go nie tylko obsługa, ale też część pasażerów.

Pokład opuścili w kajdankach

„Pilot wielokrotnie popychał Liebba oraz Sebbaga, który prowadził go na miejsce, grożąc im przy tym aresztowaniem i wygłaszając zjadliwe uwagi na temat tego, 'jak zachowują się Żydzi'” – cytuje pozew dziennik „The Guardian”.

Nie był to jeszcze koniec awantury, bo na podróżnych czekały w Houston służby graniczne. Mężczyźni opuścili pokład w kajdankach, a potem trafili do celi, przez co ominął ich kolejny lot, do Nowego Jorku. Co prawda firma United Airlines zarezerwowała dla turystów bilety na kolejny dzień, jednak to nie załagodziło sytuacji. Mężczyźni byli wściekli, że stracili czas i pieniądze, bo musieli wykupić dodatkowy nocleg. Podróżni skarżyli się też, że z powodu kajdanek przez kilka mieli dni „silny ból nadgarstków”.

Pozew trafił w środę do sądu w Nowym Jorku. Linie lotnicze, jak pisze dziennik, nie chciały komentować sprawy.

CZYTAJ TEŻ: Awantura o wombata. Influencerka wywołała międzynarodowy skandal

Papież Franciszek pokazał się wiernym na balkonie szpitala Gemelli. W kilku słowach przemówił do zgromadzonych wiernych. Ojciec Święty w niedzielę po ponad pięciu tygodniach pobytu w szpitalu wróci do Watykanu. W opublikowanych w południe rozważaniach na modlitwę Anioł Pański wyznał, że podczas hospitalizacji doświadczył "cierpliwości Pana Boga", którą widział także w trosce personelu medycznego. Agnieszka Maj

Blisko cztery miliony mandatów na prawe 1,3 miliarda złotych wystawili w minionym roku policjanci w Polsce - przekazał resort finansów. Komenda Główna Policji wskazała, jakie było najczęstsze wykroczenie.

Nadchodzi rewolucja w domowej fotowoltaice. Innowacyjny układ stworzony przez Centrum Badań i Rozwoju Technologii dla Przemysłu i start-up NGCH ma pozwolić na magazynowanie nadwyżki energii z paneli fotowoltaicznych. Oznacza to brak konieczności oddawania jej do sieci za opłatą.

W 2025 roku przejście z czasu zimowego na letni nastąpi w nocy z 29 na 30 marca, z soboty na niedzielę. O godzinie 2:00 w nocy zegary zostaną przestawione o godzinę do przodu, czyli na 3:00, co skutkuje skróceniem snu o jedną godzinę tej nocy. Oto szczegóły. Anna Kot

Papież Franciszek jeszcze w niedzielę ma opuścić szpital i wrócić do Watykanu. Wcześniej jednak pojawił się w oknie Polikliniki Gemelli i pobłogosławił wiernych.

Przedstawiciele branży budowlanej długo czekali na ożywienie w segmencie obiektów hydrotechnicznych i może się doczekają. Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej zakłada powstanie kilku suchych zbiorników retencyjnych oraz zbiornika wielofunkcyjnego, a podobne programy mają powstać dla kilku innych. Poza tym lista uszkodzonych w trakcie wrześniowej powodzi obiektów hydrotechnicznych, które wymagają pilnej odbudowy, zawiera ok. 100 zadań.

Izabella Krzan niedawno rozstała się z Kanałem Zero i dołączyła do redakcji "Dzień dobry TVN". Kilka dni temu pojawiły się plotki o tym, że poprowadzi program "Azja Express". Teraz zostały potwierdzone. Zmienia się nie tylko prowadząca, ale i kontynent, na którym będą walczyć o wygraną uczestnicy tego show. Marta Kawczyńska

Władisław Surkow, były bliski doradca Władimira Putina, zapowiedział, że Rosja "będzie rozszerzać się we wszystkich kierunkach", a tzw. rosyjski świat (russkij mir) "nie ma granic" - napisał w najnowszej analizie amerykański think tank Instytut Studiów nad Wojną (ISW). Analitycy zwracają uwagę, że w tonie podobnym do Surkowa często wypowiadają się w ostatnim czasie Władimir Putin. Agnieszka Maj

Mieszkańcy bloków mogą dostać nawet 500 zł kary za niewłaściwie trzymane kwiaty na balkonie. Podlewanie też może być karalne, podobnie jak rozpalenie grilla.

Według duńskiego dziennika „Berlingske", amerykańskiej drugiej damie towarzyszyć będzie doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Mike Waltz.

Jak podała w sobotę grenlandzka gazeta „Sermitsiaq", żona Vance'a przybędzie na wyspę w połowie przyszłego tygodnia, odwiedzi stolicę Grenlandii Nuuk oraz miasteczko Sisimiut. W tej miejscowości 29 marca Vance ma oglądać wyścig psich zaprzęgów Avannaata Qimussersua, będący ważnym wydarzeniem dla tożsamości Grenlandczyków. Gazeta twierdzi, że organizatorzy imprezy uzyskali dotację ze Stanów Zjednoczonych za pośrednictwem konsulatu USA w Nuuk.

Przed tym przedstawicielstwem dyplomatycznym odbyła się 15 marca jedna z największych manifestacji w historii wyspy przeciwko wypowiedziom amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa, który zapowiedział przejęcie Grenlandii.

Burmistrz stolicy bojkotuje wizytę

Przyjazd żony Vance'a potwierdził gazecie „Sermitsiaq" burmistrz Nuuk Malik Berthelsen. Dodał jednak, że odmówił spotkania z drugą damą z powodu trwającej kampanii przed zaplanowanymi na 1 kwietnia wyborami samorządowymi na Grenlandii.

W piątek 14 marca liderzy wszystkich pięciu partii w parlamencie Grenlandii wydali oświadczenie, w którym napisali, że nie akceptują powtarzających się wypowiedzi Trumpa o przejęciu i kontroli Grenlandii. „Uważamy takie zachowanie za niedopuszczalne wobec przyjaciół i sprzymierzeńców w sojuszu obronnym NATO" – podkreślili.

Na początku stycznia Grenlandię odwiedził syn Trumpa, biznesmen Donald Trump Jr., wywołując falę komentarzy o możliwym początku amerykańskich inwestycji na wyspie.

Czytaj też: Grenlandia przeciw Trumpowi. Takich tłumów dawno tam nie widziano