Wchodzisz i wiesz

Wizyty w stolicy Tatr podczas zawodów Pucharu Świata w skokach narciarskich to już właściwie pozycja obowiązkowa w kalendarzu Andrzeja Dudy. Prezydent wiele razy wspominał, że lubi Zakopane zimą i w czasie swojej kadencji chętnie odwiedzał to miejsce.

Co prawda polityka zabrakło w Zakopanem pod koniec stycznia 2024 r., co natychmiast wywołało komentarze, że Duda chce uniknąć spotkania z nowym rządem, jednak w tym roku prezydent wrócił na stok. I to w podwójnej roli.

Przyjemne z pożytecznym

Andrzej Duda bierze bowiem udział w XI edycji charytatywnych zawodów w narciarstwie alpejskim „12H Slalom Maraton Zakopane 2025”. Przez 12 godzin zawodnicy starają się jak najwięcej razy pokonać slalom. Każdy przejechany kilometr oznacza bowiem dodatkowe pieniądze na promowanie sportu i pomoc osobom z niepełnosprawnościami.

CZYTAJ TEŻ: Polski skoczek nie chce kończyć kariery. Przyświeca mu jeden cel

– Bardzo się cieszę, że mogę dopełnić w tym ostatnim roku mojej prezydenckiej służby także tego, co kiedyś przyjąłem jako oczywiście wielką przyjemność, ale także w jakimś sensie swój obowiązek. Żeby zawsze bywać z wami i tę moją wielką pasję, jaką jest narciarstwo alpejskie, akcentować również przez obecność tutaj, poprzez wsparcie, poprzez prezydencki patronat nad tym dziełem – powiedział Duda.

„10 lat to bardzo długo, kochani”

Po południu prezydent będzie natomiast kibicował uczestnikom Pucharu Świata w skokach narciarskich. Polityk zapowiedział jednak, że liczy na kontynuowanie swojej zakopiańskiej tradycji również po zakończeniu obecnej kadencji i pokusił się o małe podsumowanie.

– 10 lat to bardzo długo, kochani. My wszyscy tutaj na szczęście wyglądamy tak samo, ale po młodzieży widać, że to bardzo długo – żartował prezydent. 

CZYTAJ TEŻ: Kara dla rosyjskiego tenisisty. Rozgoryczony rozwalił kamerę przy siatce

Choć Częstochowa od czasów II wojny światowej przeszła olbrzymie przeobrażenie, to - według potocznych opinii - najmniej zmieniła się jego część wokół klasztoru jasnogórskiego. Co nie znaczy, że nie zmieniła w ogóle.

W sieci pojawił się oficjalny zwiastun filmu "Skrzyżowanie" Dominiki Montean-Pańków z udziałem ikony polskiego kina – Jana Englerta, dla którego to pierwsza główna rola od 20 lat. Produkcja Studia Munka SFP zachwyciła widzów podczas 40. Warszawskiego Festiwalu Filmowego. Kiedy trafi na wielkie ekrany w całej Polsce? Piotr Kozłowski

Rzecznik izraelskiej armii Daniel Hagari poinformował w niedzielę rano, że Hamas nie wypełnia swoich zobowiązań dotyczących przekazania Izraelowi nazwisk trzech izraelskich zakładniczek, które miały zostać uwolnione jako pierwsze w ramach rozejmu między Izraelem a Hamasem. To oznacza, że umowa nie weszła jeszcze w życie. Aneta Malinowska

Drugą prezydenturę Donalda Trumpa rozpocznie długa seria ceremonii, występów, parad i balów, jednak pierwotne plany uległy zmianie z powodu prognozowanej pogody. Aneta Malinowska

W sobotnim losowaniu Lotto ponownie żaden z graczy nie trafił szóstki. Oznacza to, że w najbliższym losowaniu można będzie wygrać 16 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 18 stycznia 2025 roku.

TikTok w Stanach Zjednoczonych przestał działać. Wcześniej kierownictwo firmy podało, że jeśli administracja prezydenta USA Joe Bidena nie wyda natychmiast zapewnienia, że nie będzie egzekwowała prawa dotyczącego TikToka, aplikacja zostanie wyłączona w USA 19 stycznia. Z kolei Donald Trump zapowiedział, że gdy obejmie urząd prezydenta, "najpewniej" zawiesi zakaz na 90-dni.

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega, że w niedzielę w dziesięciu województwach może wystąpić gęsta mgła, ograniczająca widoczność nawet do 100 metrów. Aneta Malinowska

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega, że w niedzielę w dziesięciu województwach może wystąpić gęsta mgła, ograniczająca widoczność nawet do 100 metrów. Aneta Malinowska

Wśród kontrowersyjnych dań znalazł się staromodny specjał, wciąż dość popularny w północnych zakątkach Finlandii i Szwecji. Blodpalt, czyli kluski z krwią, to danie na bazie mąki jęczmiennej lub żytniej, czasem startych surowych ziemniaków i krwi. Kluski podaje się z pieczoną wieprzowiną lub smażonym boczkiem, albo serwuje się je jako dodatek do zup. Blodpalt wywodzi się z czasów, gdy w domach wykorzystywano wszystkie części zwierząt, żeby nic się nie zmarnowało. Dodatek krwi sprawiał, że potrawa była bardziej pożywna.

W zestawieniu znalazło się także popularne hiszpańskie danie – bocadillo de sardinas, czyli kanapka z marynowanymi sardynkami. Przekąska ta jest zazwyczaj robiona z hiszpańskiej bagietki, chociaż można użyć również innych rodzajów pieczywa, takich jak ciabatta lub chleb pełnoziarnisty.

Danie dla imprezowiczów

Calskrove to propozycja, która również nie wzbudziła zachwytów smakoszy, chociaż powinna ucieszyć fanów fast foodów. Okazały posiłek to pomysł restauracji Tre Kronor ze szwedzkiego miasta Skelleftea. Danie składa się z drożdżowego ciasta na pizzę wypełnionego hamburgerem i frytkami. Powstało z myślą o tych, którzy po całonocnej imprezie nie mogli zdecydować się, co zjeść w trakcie powrotu do domu.

CZYTAJ TEŻ: Słonie za samoloty. Niecodzienna transakcja z udziałem Rosjan

Angulas a la cazuela to jeszcze jeden hiszpański specjał, który, mimo popularności iberyjskiej kuchni na świecie, budzi mieszane uczucia. To tradycyjne danie przygotowuje się z usmażonych młodych węgorzy, czosnku, płatków ostrej papryki, oliwy z oliwek i soli.

Islandzka „deska obrzydliwości”

Entuzjazmu na talerzu nie wywołują także węgorze w galarecie; ramen burger – wynalazek, w którym bułkę zastępuje smażony makaron instant; chapalele, czyli chilijskie pierożki przygotowywane z gotowanych ziemniaków i mąki pszennej. Na liście znalazło się ponadto katalońskie danie faves a la catalana, zrobione z fasoli fava, gotowanej w bulionie z odrobiną kaszanki, boczku, cebuli, czosnku, pomidorów i białego wina.

Dziewiątą lokatę zajmuje thorramatur, czyli deska tradycyjnych islandzkich wyrobów: fermentowanego mięsa rekina, wędzonej jagnięciny, gotowanej głowy owcy i kaszanki. „Najgorszą” dziesiątkę zamyka danie kuchni tajskiej – kaeng tai pla, czyli aromatyczne curry rybne, którego podstawę stanowią sfermentowane wnętrzności ryb.

CZYTAJ TEŻ: Nigdzie nie zjesz tak dobrze jak tu. Włoskie miasto na szczycie rankingu

Na jednej z popularnych platform streamingowych można już oglądać głośną koprodukcję kanadyjsko-polską "Przysięga Ireny" opowiadającą prawdziwą historię 19-letniej Ireny Gut, która w czasie drugiej wojny światowej ratowała przed straceniem polskich Żydów. Gdzie można obejrzeć ceniony dramat historyczny? Piotr Kozłowski

Emerytury są regularnie podwyższane, by dorównać inflacji. Nawet osoby z najniższymi emeryturami odczuwają te podwyżki. Jednak wysokość Twojej emerytury zależy głównie od tego, jak długo pracowałeś. Chcesz sprawdzić, ile dostaniesz po 30 latach pracy z najniższą krajową? Oto szczegóły. Anna Kot

Od 1 stycznia do ZUS wpłynęło już ponad 155 tysięcy wniosków o rentę wdowią, z czego większość – ponad 115 tysięcy – została złożona w tradycyjnej, papierowej formie. W tym czasie placówki Zakładu odwiedziło ponad 154 tysiące osób, a infolinia ZUS odebrała 11 tysięcy połączeń. Aneta Malinowska

Według informacji ISW, rosyjskie działania mają na celu zintensyfikowanie działań ofensywnych na południe i południowy zachód od miasta. 

„Rosyjskie dowództwo wojskowe może utracić priorytet operacji ofensywnych w kierunku miasta Kurachowe i przesunąć stamtąd siły w celu wzmocnienia kierunku Pokrowskiego teraz, gdy siły rosyjskie osiągnęły swój cel, jakim było zdobycie Kurachowe” – pisze ISW cytowane przez portal. 

ZOBACZ: Kurachowe w rękach Rosjan. Ministerstwo chwali się sukcesem

Jak wskazano „nie jest jasne, czy rosyjskie dowództwo wzmocniło (…) osłabione jednostki rosyjskie, które niedawno brały udział w walkach o zajęcie Kurachowa i jego okolic, na tyle, aby móc skutecznie działać na obecnej linii frontu w Pokrowsku”.

CZYTAJ TAKŻE: Słonie za samoloty. Niecodzienna transakcja z udziałem Rosjan

Rosyjskie straty

18 stycznia Siły Obronne Ukrainy zneutralizowały 1580 rosyjskich żołnierzy, 8 rosyjskich czołgów oraz 76 pojazdów – podała Ukrainska Pravda, powołując się na dane Sztabu Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych Ukrainy. 

ZOBACZ TAKŻE: Walki o Pokrowsk. Rosjanie są coraz bliżej

Kiedy w kampanii wyborczej Trump był pytany, czy zamierza być dyktatorem, odparł, że będzie nim tylko pierwszego dnia. I choć później tłumaczył, że to żart, wygląda na to, że drugą kadencję rozpocznie od daleko idących dekretów.

Według telewizji Fox News w pierwszym dniu prezydentury Trump zamierza zastosować metodę „szoku i trwogi” - jak nazwano strategię wojsk USA w pierwszej wojnie w Zatoce Perskiej - wydając ogromną liczbę rozporządzeń i rozkazów. Jak zapowiedział jeden z najbliższych doradców prezydenta, Stephen Miller, priorytetem będą restrykcje graniczne, a prezydent wyda ponad 100 rozporządzeń.

Pierwsze rozkazy Trumpa

„Prezydent zamierza podpisać najbardziej kompleksowy pakiet bezpieczeństwa granicznego na mocy rozporządzenia wykonawczego w historii Ameryki. Te rozporządzenia wykonawcze nie tylko całkowicie zamkną południową granicę, zatrzymają nielegalną imigrację, rozpoczną masowe deportacje nielegalnych imigrantów i przestępców w naszym kraju, ale także raz na zawsze rozpoczną proces eliminowania zagrożenia ze strony karteli przestępczych z każdego kraju, systematycznie likwidując każdy transnarodowy gang uliczny” – zapowiadał Miller w Fox News.

Według Politico większość podejmowanych w początkowym okresie decyzji przywróci politykę z jego pierwszej kadencji, w tym dodatkowe zaostrzenia w możliwości ubiegania się o azyl. Portal zaznacza jednak, że Trump nie będzie w stanie od razu przywrócić jednego z głównych elementów, tzw. Title 42, który polega na automatycznym odrzucaniu wniosków azylowych w oparciu o ogłoszony stan zagrożenia epidemiologicznego.

Zobacz też: Kryptowaluta Trumpa wystrzeliła. Kilkadziesiąt miliardów w dobę

Według „Wall Street Journal” już we wtorek zacząć mają się pierwsze naloty służb imigracyjnych na nielegalnych imigrantów, w pierwszej kolejności w Chicago. Choć celem akcji mają być imigranci, którzy popadli w kontakt z prawem, zatrzymania mają objąć też inne osoby nielegalnie przebywające w USA obecne podczas nalotów.

Mimo to kierujący akcją deportacyjną „car od spraw granicy” Tom Homan miał w prywatnych rozmowach z kongresmenami studzić oczekiwania co do skali tej operacji, zapowiadanej przez Trumpa jako „największa akcja deportacyjna w historii Ameryki”. Wskazał przy tym m.in. na ograniczenia logistyczne i pojemność ośrodków zatrzymań.

Kontrowersyjne zmiany

Wśród najbardziej kontrowersyjnych działań zapowiadanych przez Trumpa i jego ludzi jest zerwanie z prawem ziemi (ius soli), tj. zasadą nabywania obywatelstwa wraz z urodzeniem się na terytorium USA. Demokraci uważają, że zmiana byłaby niekonstytucyjna, bo mówi o niej 14. poprawka do konstytucji. Według Politico Trump rozważa odebranie tego prawa dzieciom nielegalnych imigrantów oraz obcokrajowców przebywających w USA przez krótki czas.

Innym priorytetem Trumpa ma być zniesienie regulacji dotyczących wydobycia ropy naftowej na ziemiach należących do władz federalnych. W tym kontekście spodziewane jest również ponowne wyjście USA z paryskiego porozumienia klimatycznego.

Zobacz też: Unia nie da się rozstawiać po kątach. Odpowiada na groźby Trumpa

Wśród zapowiadanych przez nowego prezydenta działań pierwszego dnia miało być również nałożenie nowych ceł, choć szczegóły wciąż nie są znane. Trump groził nałożeniem ceł w wysokości 25 proc. na towary z Meksyku i Kanady oraz 10 proc. na towary z Chin - trzech zdecydowanie największych partnerów handlowych USA - jeśli nie ukrócą przemytu narkotyków i nielegalnej migracji. Rządy krajów sąsiadujących z USA zapowiedziały działania w tym zakresie, lecz nie jest jasne, czy wystarczy to do uniknięcia ceł. Niezależnie od tego Trump zamierza też radykalnie ograniczyć programy pomocy zagranicznej.

Według zapowiedzi Millera wśród pierwszych stu działań Trumpa będą rozporządzenia dotyczące pracy federalnej biurokracji, w tym zakończenia możliwości pracy zdalnej przez urzędników. Nie jest jasne, czy Trump zamierza zgodnie z obietnicą wydać rozporządzenie wprowadzające kategorię pracowników federalnych znanych jako „Schedule F”, która ma umożliwić zwolnienie do 50 tys. urzędników aparatu państwowego. Celem miałoby być zastąpienie tych urzędników ludźmi związanymi z prezydentem.

Hamas przekazał w komunikacie, że opóźnienie w przekazaniu listy nazwisk jest spowodowane „względami technicznymi”. Palestyński ruch potwierdził jednak gotowość do realizacji swoich zobowiązań i wdrożenia umowy.

W sobotę Benjamin Netanjahu informował, że jego rząd wciąż nie otrzymał nazwisk trzech zakładniczek, które jako pierwsze mają zostać uwolnione przez Hamas w niedzielę. Przekazanie listy z 24-godzinnym wyprzedzeniem było jednym z warunków wejścia w życie porozumienia o zawieszeniu broni między Izraelem a Hamasem. Na razie Siły Obronne Izraela dostały instrukcje, żeby wstrzymać wycofywanie się ze Strefy Gazy, dopóki ruch nie wywiąże się ze swoich zobowiązań. Tamtejsze wojsko podaje, że wciąż przeprowadza ataki.

Na uwolnienie liczy niemal 2 tys. osób

Publiczna stacja Kan podała, że przedstawiciele Hamasu powinni przekazać nazwiska przetrzymywanych władzom Kataru, które były jednym z negocjatorów podczas rozmów pokojowych. Następnie informacja ma trafić do szefa Mosadu Dawida Barnei, a ten przekaże wiadomość rodzinom zakładniczek.

W ramach zatwierdzonego w sobotę rano porozumienia, w pierwszych 42 dniach rozejmu Izrael ma wypuścić na wolność 1904 palestyńskich więźniów i zatrzymanych, w zamian Hamas ma uwolnić 33 izraelskich zakładników przetrzymywanych w Strefie Gazy.

Przeciwko zaakceptowaniu rozejmu opowiedziała się już skrajnie prawicowa partia Żydowska Siła. Jak poinformował serwis Times of Israel, ugrupowanie ogłosiło, że w ramach protestu opuści koalicję rządzącą.

CZYTAJ TEŻ: Atak nożownika w Tel Awiwie. Świadek zabił terrorystę

Aplikacja TikTok poinformowała w niedzielę rano, że przestała działać w Stanach Zjednoczonych. Wcześniej kierownictwo firmy podało, że jeśli administracja prezydenta USA Joe Bidena nie wyda natychmiast zapewnienia, że nie będzie egzekwowała prawa dot. TikToka, aplikacja zostanie wyłączona w USA 19 stycznia. Aneta Malinowska

„Prawo zakazujące działalności TikToka weszło w życie w Stanach Zjednoczonych. Co oznacza, że nie możecie na razie używać TikToka” – przekazano w wiadomości, która widnieje na ekranie użytkowników w USA, chcących skorzystać z aplikacji.

USA: TikTok przestał działać

W dalszej części komunikatu firma napisała, że „mamy szczęście, że prezydent Trump przekazał, iż będzie pracował nad rozwiązaniem, które umożliwi przywrócenie działalności TikToka”. Firma odwołuje się do zapewnień prezydenta elekta USA Donalda Trumpa, który oświadczył wcześniej, że jest przeciw temu prawu i „uratuje aplikację”.

Jednocześnie podczas pierwszej kadencji (2017-2021) Trump sam próbował zmusić chińskiego właściciela aplikacji, ByteDance, do sprzedaży TikToka na mocy rozporządzenia. Sąd Najwyższy USA odrzucił w piątek skargę TikToka przeciwko ustawie przegłosowanej przez Kongres w kwietniu ub. r. Prawo zakazuje dystrybucji i aktualizacji aplikacji na amerykańskim rynku, o ile TikTok pozostanie kontrolowany przez chiński podmiot, firmę ByteDance. Miało ono wejść w życie w niedzielę.

Aplikacja wyłączona 19 stycznia

Zarazem, tuż po wydaniu decyzji, Biały Dom oświadczył, że nie będzie egzekwować prawa w ostatnim dniu kadencji obecnej administracji prezydenta Joego Bidena i pozostawia tę sprawę w gestii Donalda Trumpa. W wywiadzie dla CNN bezpośrednio po ogłoszeniu werdyktu sądu Trump nie określił, co zamierza zrobić. Przyznał, że to on będzie musiał podjąć decyzję w sprawie przyszłości aplikacji, a także, że rozmawiał w piątek na ten temat z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem.

ByteDance konsekwentnie zapowiadał, że nie sprzeda platformy i dementował doniesienia, jakoby Chińczycy rozważali sprzedaż jej Elonowi Muskowi, który ma silne związki biznesowe w ChRL. Wcześniej chęć nabycia aplikacji zgłaszali inni biznesmeni powiązani z otoczeniem Trumpa, w tym były szef resortu finansów Steve Mnuchin.

W kwietniu, w ramach szerszego pakietu pomocy dla Ukrainy, Tajwanu i Izraela, Kongres uchwalił ustawę zmuszającą TikToka do pozbycia się chińskiej kontroli. Poparła ją wówczas zdecydowana większość kongresmenów z obu partii. Amerykańskie służby, w tym FBI od dawna ostrzegały o potencjalnych zagrożeniach związanych z chińską platformą, w tym o możliwości używania jej przez Pekin do inwigilacji, czy szantażu Amerykanów, a także do dezinformacji, czy wpływania na debatę publiczną.

Krytycy wskazywali na bliskie związki chińskiego biznesu z komunistycznymi władzami oraz przepisy, które na firmy w ChRL nakładają obowiązek współpracy z chińskimi służbami.

Czytaj też: Nie wszyscy czekają na Trumpa. Wielki protest w Waszyngtonie

Premier Izraela Benjamin Netanjahu oświadczył w niedzielę rano, że rozejm z Hamasem, który miał wejść w życie o godzinie 8:30 czasu lokalnego (7:30 czasu polskiego), nie zostanie wdrożony dopóki Hamas nie dostarczy nazwisk pierwszych zakładników, którzy mieli zostać wkrótce uwolnieni. Aneta Malinowska