Wchodzisz i wiesz

Do wypadku doszło po godz. 6 rano na drodze wojewódzkiej nr 980 w kierunku miejscowości Rożnowice. W autokarze była młodzież w wieku 13-17 lat, troje dorosłych i kierowca. Łącznie podróżowały nim 24 osoby.

„Kierujący busem z niewyjaśnionych przyczyn zjechał z pasa ruchu do pobliskiego rowu, co doprowadziło do wywrócenia pojazdu na bok. Z naszych ustaleń wynika że w pojeździe podróżowało łącznie 24 osoby, z których 6 wymagało pomocy medycznej” – poinformował Tarnowski Portal Ratowniczy w mediach społecznościowych. 

Młodszy kapitan Hubert Ciepły z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie przekazał, że wszyscy wydostali się z pojazdu o własnych siłach.

W miejscu wypadku występują utrudnienia. Droga wojewódzka numer 980 jest całkowicie zablokowana.

Czytaj też: Pożar autokaru w Wielkopolsce. Pasażerowie w porę opuścili pojazd

Produkcja węgla w Chinach w okresie styczeń-marzec 2025 roku wyniosła 1,2 mld ton, co oznacza wzrost o 8,1 proc. w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego.

„NYT” dotarł do wewnętrznego dokumentu FSB, który określa priorytety w zakresie odpierania chińskiego szpiegostwa. Redakcja udostępniła raport sześciu zachodnim agencjom wywiadowczym, które uznały go za autentyczny. 

Xi Jinping może zachwiać pozycją Władimira Putina

Rosyjski wywiad twierdzi, że Chińczycy szpiegują działania wojsk rosyjskich na Ukrainie. Wyrażają także obawy o to, że chińscy naukowcy przygotowują grunt pod roszczenia terytorialne wobec Federacji Rosyjskiej. 

FSB przestrzega także przed chińskimi agentami wywiadu, którzy mają prowadzić działalność w Arktyce pod przykrywką firm górniczych lub ośrodków badawczych.

W oficjalnej narracji Chiny i Rosja pozostają silnymi partnerami. Dzięki wsparciu Pekinu Rosja uporała się z zachodnimi sankcjami po agresji na Ukrainę. Jednak według FSB Chiny nasiliły wysiłki, by zwerbować rosyjskich urzędników, ekspertów, dziennikarzy i biznesmenów.

CZYTAJ TAKŻE: Nie ma co liczyć na Chiny. Nie zmuszą Rosji do pokoju

Chiny zainteresowane rosyjskim terytorium

„Rosja od dawna obawiała się wtargnięcia Chin na ich wspólną granicę o długości 2615 mil (blisko 4,2 tys. kilometrów – red.). A chińscy nacjonaliści od lat kwestionują traktaty z XIX wieku, na mocy których Rosja anektowała duże obszary ziemi, w tym współczesny Władywostok” – czytamy na stronie „NYT”.

Jak wskazano, Chiny poszukują śladów „starożytnych ludów chińskich” na rosyjskim Dalekim Wschodzie, prawdopodobnie po to, aby wpłynąć na lokalną opinię, która jest przychylna chińskim roszczeniom. W 2023 r. Chiny opublikowały oficjalną mapę, która zawierała historyczne chińskie nazwy miast i obszarów w Rosji.

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował prawidłowo sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie i we wtorkowym losowaniu do wygrania będą 4 miliony złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 7 czerwca 2025 roku.

To quiz dla prawdziwych muzycznych koneserów. Warto spróbować swoich sił i odgadnąć, kto śpiewał dany przebój. Nie będzie zbyt łatwo. To co? Zaczynamy? Marta Kawczyńska

Jeśli jesteś miłośnikiem krzyżówek a w dodatku tych, które dotyczą geografii, to ta jest właśnie dla ciebie. Pytamy w niej o miejsca dosyć znane, ale obiecujemy, że nie będzie aż tak łatwo. Podejmiesz się wyzwania? Marta Kawczyńska

Zbigniew Wodecki słynął z wielu przebojów, ale szczególnie jeden mocno zapisał się w pamięci jego fanów. Nie chodzi o piosenkę do popularnej dobranocki czyli "Pszczółka Maja", ale inny letni hit. Wodecki nie cierpiał tej piosenki, ale dała mu przetrwać finansowo ciężkie czasy PRL-u. Marta Kawczyńska

"Myślę, że rekonstrukcja rządu odbędzie się w ostatnim tygodniu lipca lub pierwszym sierpnia" - powiedział wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Podkreślił, że ten krok wymaga odpowiedniego przygotowania, a nagła wymian kadr w resortach skończyłaby się tymczasowym paraliżem. Weronika Papiernik

Awaryjne zamknięcie estakady w Chorzowie wykorzystano w Częstochowie do pochwalenia się, że "właśnie dlatego remontowaliśmy gierkówkę, by uniknąć takiej sytuacji". Pomijany jest wspólny dla obu miast aspekt: i jednej i drugiej estakady w ogóle nie powinno być.

Dawid Podsiadło i Kaśka Sochacka to dwójka najchętniej słuchanych artystów w Polsce. Połączyli siły i nagrali mini album "tylko haj.", który właśnie miał swoją premierę. Producentem płyty jest Tobias Kuhn. Marta Kawczyńska

Według kolumbijskiej gazety „El Tiempo” zamachowiec strzelił senatorowi w plecy z broni palnej. Polityk w ciężkim stanie został odwieziony do szpitala.

Zamach na kandydata w wyborach prezydenckich

Kandydujący w wyborach prezydenckich zaplanowanych na maj przyszłego roku 39-letni senator jest członkiem opozycyjnej konserwatywnej partii Centrum Demokratyczne.

Według oświadczenia partii, potępiającego zamach, senator został zaatakowany podczas imprezy przedwyborczej w parku miejskim w dzielnicy Fontibon w Bogocie. Ochroniarze Uribe odpowiedzieli ogniem. Jak poinformowała burmistrz Bogoty Carlos Galán na platformie społecznościowej X, zamachowiec został schwytany.

Lokalne władze potwierdziły, że sprawcą ataku był 15-latek. Z relacji świadków wynika, że nastolatek przyjechał na miejsce zdarzenia motocyklem, a następnie oddał kilka strzałów.

Matka Uribe zamordowana przez kartel Escobara

W wydanym oświadczeniu rząd kolumbijski „kategorycznie i stanowczo” potępił zamach i zaapelował o przeprowadzenie szczegółowego śledztwa. Rząd wyznaczył też nagrodę pieniężną za przekazanie informacji o organizatorach zamachu.

Agencje przypominają, że matka Uribe, dziennikarka Diana Turbay, została zamordowana w 1991 po tym, jak została porwana przez bojówkarzy należących do kartelu narkotykowego z Medellin Pabla Escobara. 

Czytaj także: Polak obmyślał zamach na Zełenskiego. Chciał też dołączyć do specgrupy GRU

Przygotowana została zmiana przepisów dotyczących linii lotniczych. Ich celem jest zapewnienie większych praw pasażerom. Ministrowie transportu krajów członkowskich UE uzgodnili wspólne stanowisko w tej sprawie - ogłosił prowadzący to posiedzenie szef resortu infrastruktury Dariusz Klimczak. Agnieszka Maj

Przygotowana została zmiana przepisów dotyczących linii lotniczych. Ich celem jest zapewnienie większych praw pasażerom. Ministrowie transportu krajów członkowskich UE uzgodnili wspólne stanowisko w tej sprawie - ogłosił prowadzący to posiedzenie szef resortu infrastruktury Dariusz Klimczak. Agnieszka Maj

Przez ostatnie pół roku nastroje w państwie Putina radykalnie się zmieniły. Polska wciąż znajduje się w gronie najbardziej znienawidzonych przez Rosjan państw. Poprawia się natomiast stosunek do Stanów Zjednoczonych.

Po ogromnym sukcesie serialu "Burza" ("La Tempestad") na platformie TVP VOD pojawiła się kolejna meksykańska perełka. W połowie maja swoją premierę miała telenowela "Prawdziwe uczucie" ("Amores Verdaderos"). Latynoski serial liczący 183 odcinki został udostępniony widzom zupełnie bezpłatnie w modelu AVOD. I okazał się strzałem w dziesiątkę. Piotr Kozłowski

30-letnia kobieta w sobotę wieczorem zaatakowała nożem przechodniów w centrum Monachium, raniąc dwie osoby. Jak poinformowała agencja dpa, atak miał miejsce w dzielnicy Theresienwies, gdzie co roku odbywa się słynny festiwal piwny "Oktoberfest". Weronika Papiernik

Wśród najmłodszych dorosłych, czyli osób w wieku 18-25 lat, jedynie mniej niż co piąty wcale nie pije alkoholu. Zdaniem branży to efekt głównie sięgania po piwo.

Małgorzata Kryda: Polska wpłaciła w ubiegłym roku około 400 mln euro do budżetu ESA. Czy rzeczywiście warto inwestować w projekty kosmiczne?

Dr Andrzej Piątkowski: Zdecydowanie. Kosmos to przyszłość naszego gatunku, zarówno w kontekście eksploracji kosmosu, jak i szukania bezpiecznego domu poza naszą planetą. Jeżeli Polska nie zainwestuje w sektor kosmiczny, zostanie gospodarczo i technologicznie w tyle. Dotychczas to wojny stymulowały postęp technologiczny, obecnie tę rolę przejmuje właśnie kosmos. Co więcej, wiele technologii zrodzonych z projektów kosmicznych trafia później do codziennego użytku. Na przykład technologia słuchawek bezprzewodowych powstała dlatego, że NASA nie chciała, aby astronauci podczas misji wplątywali się w kable. Dziś ta technologia jest powszechna, młodzi ludzie korzystają z niej na co dzień. Inwestycje w branżę kosmiczną to potężny zastrzyk dla gospodarki. Jeśli nie będziemy zdolni do generowania z tej branży zysków, to wszyscy obywatele na tym stracą. Nawet jeśli nie w bliskiej perspektywie, to w kolejnych latach.

Na co przeznaczane są pieniądze wpłacane do ESA? Na misje takie jak IGNIS?

IGNIS finansowana jest w ramach umowy pomiędzy Ministerstwem Rozwoju i Technologii, ESA i Axiom Space [amerykańska firma specjalizująca się w organizacji komercyjnych lotów kosmicznych – red.]. Natomiast środki przekazywane do ESA wracają do kraju, z którego pochodzą, w postaci konkretnych projektów i zamówień i dotyczą szerokiego spektrum technologii, nie tylko w zakresie eksploracji, a też obserwacji Ziemi czy łączności satelitarnej. Dzięki temu możemy korzystać z wiedzy i doświadczenia ESA — to właśnie ta agencja wyznacza kierunek projektów europejskich i pilotuje je technicznie. Dlatego im większą składkę włożymy do ESA, tym więcej pieniędzy wpłynie do polskiego przemysłu.

To znaczy, że dostaną je polskie firmy?

Tak, jest to element tak zwanego zwrotu geograficznego. Sektor kosmiczny jest bardzo specyficzny. Projekty są długotrwałe, ryzykowne i wymagają dużych inwestycji. Dlatego znaczna część firm z tej branży w Polsce i w Europie utrzymuje się z grantów pochodzących z budżetu państwa, organizacji międzynarodowych jak ESA albo od inwestorów, przynajmniej na początkowym etapie rozwoju technologii.

I na czym takie firmy zarabiają, kiedy już dostatecznie się rozwiną?

To zależy od profilu działalności. Są obszary mocno skomercjalizowane, jak na przykład łączność satelitarna. To potężny rynek, z takiej technologii korzysta transport lotniczy, drogowy i morski. Ostatnio można na przykład zauważyć, że na większości samolotów wyrosły na grzebcie „garby” - to są właśnie moduły łączności satelitarnej. Dzięki nim można zoptymalizować trasę lotu – by była bezpieczna, dostosowana do warunków pogodowych i stosunkowo krótka, a co za tym idzie wymagająca jak najmniejszego zużycia paliwa. To przekłada się na ceny biletów i redukcję kosztów, z czego korzysta każdy pasażer.

W takim razie czy nasz rozwój w kosmosie hamuje tylko brak pieniędzy?

To raczej kwestia tego, jaki mamy poziom ambicji jako państwo. Fundusze, którymi dysponujemy, choć zawsze mogłyby być większe, są zasadniczo dostosowane do realnego potencjału naszego przemysłu – czyli do tego, ile projektów jest on w stanie realizować równocześnie. Od dużych podmiotów na rynku kosmicznym słyszę, że pieniędzy wystarczyło akurat na wykorzystanie dostępnych mocy przerobowych i niekoniecznie te firmy, w najbliższym czasie potrzebowałyby więcej. Problemem może być nierównomierny podział środków, gdyż nie wszystkie podmioty są tak samo finansowane, ale tu już dużo zależy od zdolności do aplikowania o środki i wygrywania przetargów Polski sektor kosmiczny jest znacząco rozdrobniony. Na rynku działa dużo firm, ale są to głównie małe i średnie przedsiębiorstwa. To sprawia, że wiele firm konkuruje ze sobą o ograniczone środki.


Czytaj też: Test cierpliwości polskiego astronauty. Jego lot znów przesunięty

Czyli łatwiej by było, gdyby sektor był bardziej skonsolidowany i firmy ze sobą współpracowały.

Z czasem na pewno tak się stanie, ale na razie sektor jest jeszcze młody i dość mały. Projekty są w większości we wczesnej fazie i nie wiemy, czy odniosą sukces komercyjny. Dlatego stopniowo rozwijamy kompetencje tej branży, a dopiero później nastąpi etap zarabiania na projektach i będziemy się przyglądać, jakie są dalsze potrzeby firm.

Kompetencje branży, czyli odpowiednio wykształceni ludzie?

Tak. Przychodząc do sektora kosmicznego, nie zdawałem sobie sprawy, że mamy tak świetnych inżynierów. I nie tylko ja tak uważam – zagraniczni partnerzy, w tym ESA, wielokrotnie doceniali nasze unikatowe kompetencje. Niestety brakuje nam rozwiązań systemowych, zwłaszcza w zakresie komercjalizacji rozwijanych technologii, choć i tu mamy już pewne sukcesy. Biznes w Polsce wciąż uczy się tego sektora, prowadzenia projektów, rozmów biznesowych, czy zarządzania ryzykiem, żeby jak najlepiej wykorzystać potencjał, jakim dysponujemy.

A mając taki potencjał, jesteśmy w stanie dogonić USA w jej eksploracji kosmosu?

Szczerze? Nie sądzę. Ale tylko dlatego, że europejski model zarządzania projektem jest inny niż amerykański. Mamy zdecydowanie mniejszy apetyt na ryzyko, europejskie kraje są bardziej zachowawcze. Poza tym umowy pomiędzy państwami negocjuje się bardzo długo. Natomiast w USA ścieżka negocjacyjna jest dużo szybsza, choć to dotyczy bardziej sektora prywatnego, NASA ma podobne problemy jak europejski sektor kosmiczny. Nie jesteśmy więc wcale tak daleko w tyle — jesteśmy równorzędnym partnerem do rozmów, co stawia nas w komfortowej sytuacji.

To może jakaś polska firma powtórzy kiedyś sukces Muska i jego SpaceX?

SpaceX faktycznie jest przykładem firmy, która przy pomocy relatywnie niskich funduszy zrobiła coś spektakularnego, czyli udany projekt dużej rakiety orbitalnej wielokrotnego użytku. Jednak jest to ewenement, nawet jak na skalę amerykańską. SpaceX dwa razy w swojej historii był bliski bankructwa, a o tym, że do niego nie doszło, zadecydował tak naprawdę łut szczęścia, gdyby czwarty start prototypu rakiety Falcon się nie udał (a było blisko), SpaceX mogłaby nie przetrwać.

Wróćmy do początku naszej rozmowy. Skoro kiedyś wojny napędzały postęp technologiczny, to czy wojna w Ukrainie przyspieszyła rozwój kosmosu?

W zeszłym roku byłem w Ukrainie i mogłem zaobserwować, że obecnie nie ma tam właściwie czegoś takiego jak „cywilny kosmos”. Wszystko, co Ukraina posiada i wysyła w przestrzeń kosmiczną, jest wykorzystywane na potrzeby obronności. Już w 2022 roku, wraz z wybuchem wojny, mogliśmy zobaczyć, jak ogromne znaczenie mają dziś technologie kosmiczne dla działań militarnych.

Czytaj też: Chiny o krok od rakiety przyszłości. Udany start Yuanxingzhe-1

Może Pan podać jakieś przykłady?

Jest ich mnóstwo. Systemy satelitarne są dziś kluczowe dla rozpoznania i śledzenia ruchów wojsk oraz oceny skutków rażenia. Dzięki nim można wskazywać cele ataku, takie jak wyrzutnie rakiet czy magazyny, a także oceniać efekty uderzeń – czy założony cel został faktycznie zniszczony. Równie istotna jest łączność satelitarna. Nowoczesne systemy uzbrojenia to już nie tylko czołgi czy samoloty, ale złożone systemy wymieniające dane w czasie rzeczywistym, głównie przy pomocy łączności satelitarnej.

Czy w kosmosie takie systemy są niedostępne dla wroga? Nie można chyba zestrzelić satelity.

Kosmos działa trochę inaczej niż Ziemia – to nie jest tak, że musimy uderzyć rakietą, chociaż takie zdolności też istnieją, żeby zniszczyć systemy orbitalne przeciwnika. Do tego służy szereg innych środków – można zagłuszyć sygnał, uszkodzić sensor, czy odciąć panel słoneczny. Fizyczne zniszczenie czegoś na orbicie jest problematyczne, gdyż generuje chmurę szczątków, które mogą uszkodzić nasze własne satelity. Przestrzeń kosmiczna przestała być przestrzenią niekontestowaną, czyli taką, w której nikt nie próbował atakować czyjejś infrastruktury, ani rywalizować militarnie. To się powoli zmienia, a wojna w kosmosie jest prawdopodobnie niezbyt odległa.

Nie brzmi to zbyt optymistycznie. W takim razie – dla równowagi – jaka technologia zapowiada się w najbliższej przyszłości obiecująco?

Przyszłościowym kierunkiem rozwoju są technologie związane z manewrowaniem satelitami i obsługiwaniem ich na orbicie – tak zwane operacje na orbicie. Życia satelitów zwykle nie skraca usterka techniczna. Problemem jest to, że ich orbita z czasem się obniża, na przykład przez opór atmosfery, i wtedy taki satelita spala się w atmosferze lub nie może realizować swoich zadań. Nazywamy to degradacją orbity. Dziś pracuje się nad rozwiązaniami, które pozwolą satelitom samodzielnie „przeskakiwać” na właściwą orbitę i działać dłużej. Powstają też technologie umożliwiające tankowanie satelitów i ich naprawę bezpośrednio w kosmosie, bez potrzeby kosztownego wystrzeliwania nowych z Ziemi. Technologie te, jak wcześniej wspomniałem, mają też zastosowanie obronne. Jeżeli możemy „podlecieć” do innego satelity, to możemy go naprawić, ale też zepsuć.

Czytaj też: Kosmiczne odkrycie. Ukryta za Neptunem, podobna do Plutona

A co z kolonizacją Marsa?

Stała baza na Księżycu już jest w planach, ale kolonizacja Marsa to nadal wielki znak zapytania. Teoretycznie możemy to już zrobić, ale nie mamy jeszcze technologii pozwalających zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa astronautów w trakcie podróży i pobytu na miejscu. Obecnie taka misja byłaby ogromnym ryzykiem, więc należy się spodziewać, że jeszcze trochę poczekamy na pierwszego człowieka na Marsie.

No właśnie, to chyba największe wyzwanie związane z eksploracją kosmosu – ryzyko dla zdrowia i życia człowieka, prawda?

Zdecydowanie. Do momentu rozpoczęcia przygotowywań do lotu Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego nasze zainteresowanie medycyną kosmiczną było niewielkie. Przy misjach załogowych zagrożeniem dla załogi są nie tylko awarie statku kosmicznego, ale też promieniowanie kosmiczne, którego 90% generuje Słońce. Problemem jest również brak grawitacji, który ma negatywny wpływ na zdrowie astronautów, sprawność ciała, gęstość kości. Jak to powiedziała Peggy Whitson, która spędziła w kosmosie 665 dni i która będzie dowodziła misją Sławosza: „Gravity sucks”, czyli „Grawitacja potrafi dać w kość”.

"W związku z protestami przeciwko działaniom służb migracyjnych do hrabstwa Los Angeles na zachodzie USA skierowanych będzie 2 tys. żołnierzy Gwardii Narodowej" - ogłosiła w sobotę rzeczniczka Białego Domu Karoline Leavitt. Weronika Papiernik

- Ludzie mają w sobie gen podróżnika - mówił w "Poranku Radia TOK FM Weekend" Rafał Kosik pisarz science fiction. Dlatego według niego chcemy latać w kosmos. Podkreślił, że "stacja kosmiczna jest takim przedsionkiem podróży kosmicznej". - To, że musimy dalej polecieć, jest pewne, chociażby po to, żeby w dłuższej perspektywie przetrwać - zaznaczył.