Wchodzisz i wiesz

W tym roku czekają nas zmiany w organizacji ferii zimowych. Uczniowie w całym kraju będą wypoczywać w trzech terminach zamiast -jak poprzednio - w czterech. Rodzice boją się jednak, że zmiany spowodują wzrost kosztów wypoczynku. W tej sprawie wypowiedziała się rzeczniczka MEN. Agnieszka Maj

„Nasze relacje są bliższe niż kiedykolwiek” – dodała szwedzka minister. Sikorski poinformował, że na przyszły rok planowana jest wizyta króla Szwecji w Polsce.

Wicepremier Sikorski po spotkaniu z minister Malmer Stenergard

Minister Radosław Sikorski po spotkaniu z Malmer Stenergard, podkreślił, że obecnie, po dołączeniu Szwecji do NATO, Polska i Szwecja stały się sojusznikami strategicznymi, a także coraz ważniejszymi partnerami gospodarczymi. Jak zauważył, polsko-szwedzkie obroty handlowe osiągnęły poziom 14,5 mld euro, a w ostatnim czasie w Polsce zainwestowało ok. 700 szwedzkich firm, szczególnie z branży obronnej.

Wicepremier wskazał, że rozmowy ze szwedzką minister dotyczyły przede wszystkim sytuacji na Morzu Bałtyckim, zabezpieczania morskiej i podmorskiej infrastruktury krytycznej obu państw oraz zwalczania rosyjskiej floty cieni, stwarzającej zagrożenie dla bezpieczeństwa i środowiska naturalnego Bałtyku. Jak mówił, potrzebne są m.in. nowe rozwiązania na rzecz ochrony podmorskich rurociągów.

Jak dodał, do intensywnych działań w tej sprawie Polska chce wykorzystać swoją prezydencję w Radzie Państw Morza Bałtyckiego, która rozpoczęła się w lipcu tego roku i potrwa do lipca przyszłego roku.

Czytaj także: Szef NATO wyśmiał flotę Putina. „Polowanie na mechanika”

Malmer Stenergard zgodziła się, że Polska i Szwecja są obecnie bliżej niż kiedykolwiek. W tym kontekście zwróciła przede wszystkim uwagę na współpracę w dziedzinie obronności, w tym złożoną przez Szwecję ofertę w programie Orka, przewidującego zakup dla polskiej Marynarki Wojennej nowych okrętów podwodnych.

Podkreśliła, że szwedzka oferta cieszy się wsparciem rządu Wielkiej Brytanii i premiera Keira Starmera. – Polska i Szwecja razem, przy wsparciu Zjednoczonego Królestwa, to rozstrzygająca siła na Morzu Bałtyckim – powiedziała.

– Myślę, że byłoby to game-changerem dla bezpieczeństwa na Morzu Bałtyckim, co leży w naszym wspólnym interesie. Uważam też, że ta oferta uczyniłaby Polskę ważną potęgą w tej części Europy – mówiła.

Pytany o tę kwestię Sikorski zwrócił uwagę, że decyzja o wyborze partnera do pozyskania okrętów podwodnych, jako decyzja o charakterze strategicznym, zostanie podjęta na poziomie rządowym, a nie – jak to bywa zazwyczaj przy zakupach sprzętu wojskowego – przez MON. Zapewnił, że wszyscy partnerzy, którzy złożyli ofertę (obecnie to producenci z 7 państw), mogą liczyć na równe i uczciwe traktowanie. Zwrócił uwagę, że także polski przemysł obronny posiada konkurencyjne oferty dla szwedzkiego wojska.

Proces rozszerzenia Unii Europejskiej

Ministrowie przekazali też, że rozmowy dotyczyły m.in. dalszego procesu rozszerzenie UE i potrzeby odblokowania negocjacji z Ukrainą i Mołdawią. – Podzielamy zdanie, że trzeba stale zwiększać wsparcie Ukrainy w jej obronie przed Rosją – mówił Sikorski. Jak wskazał, rozmowy dotyczyły też tematów obecnie ważnych na agendzie unijnej – w tym paktu migracyjnego i systemu ETS2.

Malmer Stenergard odniosła się również do informacji o akcie dywersji, do którego doszło w weekend na linii kolejowej łączącej Warszawę z Lublinem i dalej – z ukraińską granicą. Jak przyznała, również w Szwecji obserwowane są różnego rodzaju akty dywersji, choć nie w takim natężeniu, jak w Polsce.

– Oczywiście Szwecja jest w pełni solidarna z Polską w tej kwestii, tak samo jak w przypadku niedawnego wtargnięcia dronów w jej przestrzeń powietrzną. Jesteśmy gotowi przyczynić się w każdy możliwy sposób do naszego wspólnego bezpieczeństwa – oświadczyła.

Czytaj także: Frustracja rośnie, a drzwi do UE zamknięte. Nowy pomysł ma rozwiązać problem

Prezydent Francji Emmanuele Macron i ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski podpisali "deklarację intencji" dotyczącą zakupu ok. 100 myśliwców bojowych Rafale produkowanych przez koncern lotniczy Dassault Aviation.

Polskie przysłowia to skarbnica mądrości ludowej, która od pokoleń kształtuje nasz język i sposób myślenia. Często używamy ich na co dzień, ale czy zastanawiałeś się kiedyś nad ich głębszym, mniej oczywistym znaczeniem? Ten quiz to prawdziwy sprawdzian Twojej wiedzy! Przygotuj się na 10 podchwytliwych pytań, które rozróżnią eksperta od amatora. Weronika Papiernik

"Zabezpieczono materiał dowodowy, który pozwoli na szybką identyfikację sprawców odpalenia ładunku wybuchowego na linii kolejowej Warszawa – Lublin" – oznajmił szef MSWiA Marcin Kierwiński. Chodzi o jedną z kilku tras, którą kierowane jest wsparcie dla Ukrainy. Z kolei minister koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak zapewnił, że do wyjaśnienia sprawy zostali skierowani najlepsi funkcjonariusze i eksperci służb specjalnych. Piotr Kozłowski

W ostatni weekend Polską wstrząsnęły akty sabotażu na polskiej kolei. O rozmiarze dywersji i jej skutkach poinformował szef MSWiA Marcin Kierwiński, minister-koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak, minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek oraz minister infrastruktury Dariusz Klimczak.

Według ich informacji do sabotażu doszło dwa razy: na trasie Warszawa-Lublin w miejscowości Mika, gdzie doszło do eksplozji torów, także w innym miejscu pociąg z 475 pasażerami musiał nagle hamować z powodu uszkodzonej linii kolejowej. 

Zobacz także: Akty dywersji na kolei. Powstanie specjalny zespół śledczy

Odbędzie się specjalne posiedzenie

W związku z nasilającym się sabotażem premier Donald Tusk zapowiedział posiedzenie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Narodowego.

„Jutro rano odbędzie się nadzwyczajne posiedzenie rządowego Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Narodowego z udziałem dowódców wojskowych, szefów służb i przedstawiciela prezydenta” – zapowiedział szef rządu w mediach społecznościowych.

Zobacz też: Marywilska, system radio-stop, teraz tory. Rosyjski ślad w serii ataków i podpaleń

Przedstawicielka Greenpeace France, Pauline Boyer powiedziała agencji AFP, że jest to pierwszy eksport takiego rodzaju uranu od trzech lat. – Nie jest to nielegalne, ale jest niemoralne – powiedziała Boyer. Wezwała, by Francja wstrzymała kontrakty z rosyjskim państwowym koncernem Rosatom, który – jak przypomniała – okupuje ukraińską Zaporoską Elektrownię Atomową na południu Ukrainy.

Zobacz także: Putin zrywa umowę o bezpieczeństwie jądrowym. Uznał, że nie ma już sensu

Pierwszy ładunek już na statku

Działacze Greenpeace sfilmowali w sobotę w Dunkierce załadunek kilkunastu kontenerów na pokład statku Michaił Dudin, pływającego pod banderą Panamy. Organizacja podaje, że jednostka regularnie przypływa do Dunkierki, aby rozładować wzbogacony bądź naturalny uran, załadowany w Petersburgu. Natomiast ładunek odzyskanego uranu jest pierwszym zaobserwowanym od trzech lat.

Francuski koncern EDF podpisał w 2018 roku kontrakt o wartości 600 mln euro ze spółką córką Rosatomu, firmą Tenex, na ponowne wzbogacenie zużytego uranu. Te działania nie są objęte sankcjami nałożonymi na Rosję. W marcu 2024 roku rząd Francji zapowiedział, że poważnie rozważy możliwość zbudowania w kraju obiektu, pozwalającego na konwersję i ponowne wzbogacenie uranu.

Zobacz też: Wróciło widmo Czarnobyla. Izotopy promieniotwórcze unoszą się w powietrzu

Świdośliwa to jeden z tych krzewów, który warto posadzić, gdyż ma niezwykłe wartości odżywcze i pięknie wygląda w ogrodzie. Wiosną obsypuje się białymi kwiatami, jesienią mieni się czerwienią i pomarańczem, a latem daje słodkie, ciemne owoce, które z powodzeniem mogą konkurować z borówkami. Co ważne, świdośliwa jest odporna na mrozy, mało wymagająca i nadaje się nawet dla początkujących ogrodników. Jeśli szukasz krzewu ozdobnego i długowiecznego, a do tego pełnego potasu, trudno o lepszy wybór. Marzena Sarniewicz

Na razie stoi tu wiertnia, ale jak wszystko dobrze pójdzie, za 10 lat będzie to najgłębszy czynny szyb w Europie. KGHM rozpoczął przygotowania do budowy szybu Retków.

Polska wygrała z Maltą 3:2 (1:1). Gole strzelali Robert Lewandowski (32.), Paweł Wszołek (59.) i Piotr Zieliński (85.). Polacy zakończyli rywalizację w grupie G na drugim miejscu – z 17 punktami na koncie. Stracili trzy oczka do Holendrów, nad Finami mają aż siedem punktów przewagi. 

Udział w barażach zagwarantowany mieli już po przedostatniej kolejce. Teoretycznie zachowywali szansę na pierwszą pozycję, ale do jej zajęcia potrzebowali kilkunastobramkowego zwycięstwa z Maltą i sensacyjnej porażki Holandii z Litwą. Żaden z tych warunków nie został spełniony. Holandia pokonała Litwę aż 4:0 (1:0).

Zobacz też: Przerwany mecz kadry. Narodowy zamknięty dla kibiców?

Z kim Polska zagra w barażach? Zasady

W europejskich barażach o awans na mundial udział weźmie aż 16 drużyn: 12 zespołów, które zajęły drugie miejsce w grupie, a także cztery ekipy ze ścieżki Ligi Narodów. Na mistrzostwa dostaną się cztery zespoły z tego grona. Komplet uczestników baraży poznamy po wtorkowych meczach. Wtedy dowiemy się też, do którego z czterech koszyków w losowaniu trafi Polska.

Gdyby sytuacja w żadnej z grup nie uległa już zmianie, Biało-Czerwoni trafiliby do pierwszego koszyka. Dzięki temu w półfinale zmierzyliby się z którąś reprezentacją z koszyka numer cztery, a w finale uniknęli gry z innymi drużynami z koszyka pierwszego, m.in. Włochami i Turcją.

Są dwa warunki, które muszą zostać spełnione, aby Polska zachowała miejsce w koszyku numer jeden: Dania nie może przegrać na wyjeździe ze Szkocją, a Austria nie może przegrać u siebie z Bośnią i Hercegowiną. Oba te mecze odbędą się we wtorek. Jeśli Dania albo Austria polegnie, niespodziewanie spadnie na drugie miejsce w grupie i zagra w barażach. A że każda z nich jest notowana wyżej od Polski, automatycznie wskoczy do koszyka pierwszego i zepchnie naszych reprezentantów niżej.

Zagrozić mogli nam również Słowacy – sensacyjnie wyprzedzając Niemców i wysyłając ich do baraży. Tak się jednak nie stało. W poniedziałek Niemcy pokonali Słowację 6:0 (4:0) i zapewnili sobie bezpośredni awans na mundial.

Zobacz też: Rusza Puchar Świata w skokach narciarskich. Terminarz zawodów w Lillehammer

Baraże o MŚ 2026 – kiedy losowanie?

Losowanie baraży o udział w MŚ 2026 odbędzie się w piątek 20 listopada. Półfinałowe starcia zostaną rozegrane 26 marca, a te finałowe – 31 marca. Pod koniec marca odbędą się także baraże interkontynentalne. Zagra w nich sześć reprezentacji, z których dwie awansują na mundial. Pewne udziału w tych barażach są już Nowa Kaledonia, Boliwia i Demokratyczna Republika Konga.

Służby pracują w poniedziałek w pobliżu stacji kolejowej we wsi Mika w województwie mazowieckim, gdzie doszło do eksplozji ładunku wybuchowego, która zniszczyła tor kolejowy. Mieszkańcy opowiadają, że w sobotę późnym wieczorem słyszeli huk i wybuch. Podejrzewali, że to drony. Niektórzy do tej pory się obawiają – o bezpieczeństwo, ale także o kursowanie pociągów. Piotr Kozłowski

Rosyjski atak dronami z niedzieli na poniedziałek uszkodził statek zidentyfikowany jako turecki kontenerowiec ORINDA, przewożący około cztery tysiące skroplonego gazu. Atak miał miejsce w ukraińskim porcie Izmaił, które leży na granicy z Rumunią.

Według amerykańskiego wydania Newsweeka, bezpiecznie ewakuowano 16-osobową załogę statku. Jednak została zniszczona jednostka, która w wyniku ataku stanęła w płomieniach. Na nagraniu w mediach społecznościowych widać jak nad statkiem unosi się ogromny słup dymu.

Zobacz także: Rosyjski statek z bronią osiadł na mieliźnie

Ewakuacja rumuńskiej wioski

Jak donosi ukraiński portal „24tv.ua”, władze w Bukareszcie również wydały decyzję o ewakuacji. Akcja zostali objęci mieszkańcy najbliższej leżącej wioski Plauru – miejscowości dzieli rzeka – którzy mogli zostać ranni, gdyby statek z gazem wybuchł.

Według Horii Todorescu, szefa rumuńskiego okręgu, do którego należy Plauru – cytowanego przez ukraiński portal – statek przewożący cztery tysiące ton skroplonego gazu znajduje się około 500 metrów od wsi po ukraińskiej stronie granicy.

Jak zauważa Newsweek, gdyby rumuńscy cywile ucierpieli w ataku, to NATO znalazłoby się w „niewygodnej sytuacji”. Dlaczego? Ponieważ na mocy art. 5. o obronie granic, sojusz musiałoby w jakiś sposób odpowiedzieć na atak swojego członka, którym jest Rumunia.

Zobacz też: Nuklearny bombowiec USA 50 km od granicy z Rosją

Trwa budowa bazy operacyjno-serwisowej w Ustce dla potrzeb morskiej energetyki wiatrowej. Inwestor, czyli PGE Baltica, jak i generalny wykonawca - Doraco - podkreślają, że budowa opiera się na wykorzystaniu krajowych zasobów i lokalnych kompetencji. Baza będzie obsługiwać farmę Baltica 2 o mocy 1498 MW, koszt tej inwestycji sięgnie 30 mld zł.

IKR Junior to innowacyjny projekt społeczny o zasięgu ogólnopolskim, stworzony z myślą o uczniach, których rozwój jest ograniczony przez trudną sytuację finansową. Dzięki finansowaniu w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027, program zapewnia wsparcie stypendialne sięgające nawet 15 000 zł. Środki te mogą być przeznaczone na dowolnie wybrane zajęcia dodatkowe - od nauki języków i kodowania, po sport. Kto dokładnie może się ubiegać o finansowanie? Weronika Papiernik

Teatr Capitol w Warszawie zaprasza na wyjątkową noc, w której sztuka, muzyka i rozrywka spotkają się na jednej scenie! Sylwester w Capitolu to nie tylko spektakle pełne humoru i emocji, ale też eleganckie kolacje, zmysłowe show, taniec do białego rana i niepowtarzalna atmosfera w samym sercu stolicy. To idealna propozycja dla tych, którzy chcą pożegnać stary i powitać nowy rok w wyjątkowym stylu – z klasą, energią i artystycznym rozmachem.

Ma to dać rządowi więcej czasu na wdrożenie reform sądownictwa: przywrócenie niezależności KRS i uregulowanie statusu tzw. neosędziów. Zwłaszcza ta druga reforma wydaje się bez szans.

Prof. Marek Migalski, politolog i były europoseł, ma raka jelita grubego. "Walczcie o siebie, póki nie jest za późno. Walczcie dla siebie i dla Waszych bliskich. Część tych badań jest darmowa, za resztę warto zapłacić. Życie jest tego warte" - apeluje w poruszającym wpisie w mediach społecznościowych. Agnieszka Maj

Sheikh Hasina Wajed była oskarżona o wydanie rozkazu stłumienia zamieszek studenckich z lipca ubiegłego roku, w których zginęło ponad 300 osób. Była premier miała nakazać m.in. wszystkim służbom państwowym, a także działaczom jej ugrupowania – Ligi Awami podejmowanie działań prowadzących do „masowych zabójstw, ukierunkowanej przemocy wobec kobiet i dzieci, palenia ciał i odmowy leczenia rannych”.

Na karę śmierci skazano najważniejsze osoby w państwie, m.in. także byłego ministra spraw wewnętrznych Asaduzzamana Khana Kamala. Trzeci podejrzany w tej sprawie, były szef policji Chowdhury Abdullah Al-Mamun, przyznał się do winy i został świadkiem koronnym. W jego wypadku sąd złagodził wyrok i skazał go na pięć lat pozbawienia wolności.

Jak podaje agencja Reutera, była premierka uciekła w sierpniu 2024 r. do sąsiednich Indii, po wielkich protestach społecznych. Następnie wydała oświadczenie, w którym uznała sąd za „sfingowany trybunał”.

Sąd wydał wyrok śmierci

Wyroki, których ogłoszenie transmitowała na żywo miejscowa telewizja, również za pośrednictwem specjalnie rozstawionych telebimów, wydał tzw. Międzynarodowy Trybunał Karny – specjalny sąd, powołany do życia przez Sheikh Hasinę. Miejscowe media przypomniały, że w przeszłości sędziowie tego organu wydali wyrok śmierci na pięciu czołowych przywódców muzułmańskiego ruchu Jamaat-e-Islami oraz działacza Narodowej Partii Bangladeszu (BNP).

Hasinie Wajed przysługuje prawo złożenia apelacji do Sądu Najwyższego w Dhace, ale już wcześniej była premier zapowiadała, że nie skorzysta z niego, dopóki w Dhace nie zmieni się rząd. Komentując wyrok, wyraziła przekonanie, że był „stronniczy i motywowany politycznie”.

„Nie boję się stawić przed moimi oskarżycielami przed właściwym sądem, gdzie można rozpatrzyć i sprawiedliwie zweryfikować zarzuty” – napisała w oświadczeniu.

Zobacz także: Wielki pożar lotniska w Bangladeszu. Do akcji weszło wojsko

Rząd apeluje o spokój

Tymczasowy rząd Bangladeszu, kierowany przez laureata Pokojowej Nagrody Nobla Muhammada Yunusa, nazwał ogłoszony w poniedziałek wyrok „historycznym”. Władze w Dhace zaapelowały do społeczeństwa o zachowanie spokoju i „odpowiedzialność”. Przyznano zarazem, że skazanie na śmierć byłej premier „może wywołać emocje” – i oceniono, że ich przyczyną jest „spełnienie długoterminowych oczekiwań”. Ostrzeżono też, że „wszelkie próby zakłócania porządku publicznego lub wywołania chaosu (...) będą surowo karane”.

Wcześniej gabinet Yunusa bezskutecznie wnioskował do Indii o ekstradycję byłej premier, która sprawowała urząd przez 15 lat. W styczniu 2024 r. jej ugrupowanie wygrało wybory, zbojkotowane przez opozycję, co latem 2024 r. doprowadziło do wybuchu niepokojów społecznych.

Zobacz też: Kara śmierci za zabójstwo imigranta. Interweniował gubernator Republikanów

17 listopada – dokładnie w 20. rocznicę śmierci Marka Perepeczki – w miejscu jego spoczynku na cmentarzu św. Rocha pojawiła się miejska delegacja. Zastępca prezydenta Częstochowy Ryszard Stefaniak złożył na grobie wieniec i zapalił znicze wraz z towarzyszącymi mu urzędnikami Wydziału Kultury i Sportu Urzędu Miasta. Towarzyszyła im asysta Straży Miejskiej.

Przypomnijmy, że zgodnie z wolą rodziny 25 października tego roku urna z prochami artysty została przeniesiona z warszawskich Powązek na częstochowski cmentarz św. Rocha. W ponownym akcie pochówku uczestniczyło wielu mieszkańców Częstochowy, a miejskie władze – tak jak dziś, w rocznicę śmierci aktora – reprezentował zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak.

Marek Perepeczko urodził się 3 kwietnia 1942 w Warszawie. Jego ojciec uczestniczył w powstaniu warszawskim. Choć najpierw chciał zostać architektem, ostatecznie postawił na aktorstwo – Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie ukończył w 1965 roku. Grał na deskach scen stołecznych – Teatru Klasycznego i Teatru Komedia. W Telewizji Polskiej pojawił się już na początku lat 60. – w Studiu Poetyckim Andrzeja Konica. Na kinowym ekranie wystąpił m.in. w ,,Popiołach” Andrzeja Wajdy i „Panu Wołodyjowskim” Jerzego Hoffmana. Wielką sympatię zdobył w latach 70. dzięki roli tytułowego Janosika w serialu Jerzego Passendorfera. W latach 80. wyjechał do Australii, gdzie prowadził kluby literacko-teatralne. Do Polski wrócił po zmianach ustrojowych z 1989 roku. Aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie był w latach 1997–2003. Wrócił też do serialu – grał w sitcomie ,,13 posterunek” Macieja Ślesickiego. Zmarł nagle w nocy z 16 na 17 listopada 2005 roku w swoim mieszkaniu w Częstochowie. Dziś w naszym mieście jest jego mural, ulica jego imienia oraz ławka z pomnikiem.

Źródło: UM Częstochowy, fot. Łukasz Kolewiński/UM

W niedzielę na trasie kolejowej Warszawa – Lublin (wieś Mika) doszło do sabotażu, co potwierdził w poniedziałek rano premier Donald Tusk. "To pierwszy przypadek sabotażu na polskiej kolei od 1938 roku" – powiedział PAP Paweł Makowiec z CyberDefence24. Piotr Kozłowski