Wchodzisz i wiesz

Wybory w Polsce 2050 odbędą się bez Szymona Hołowni. Na dniach rozstrzygnie się też, czy obecny wicemarszałek sięgnie po stanowisko komisarza w ONZ. Szanse są coraz mniejsze.

Szef Airbusa Guillaume Faury ogłosił w środę, że akcja serwisowa samolotów rodziny A320, wymagających zmiany oprogramowania, została w pełni zakończona. Problem, który został ujawniony pod koniec listopada, dotyczył około sześciu tysięcy maszyn.

Głosowanie w Senacie i dalsza ścieżka legislacyjna

Za przyjęciem ustawy opowiedziało się 61 senatorów, przeciw był 1, natomiast 29 wstrzymało się od głosu.

W związku z takim wynikiem prac legislacyjnych dokument zostaje przekazany do podpisu prezydenta Karola Nawrockiego, co będzie ostatnim krokiem potrzebnym do wejścia przepisów w życie.

Realizacja kamienia milowego KPO

Utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności jest jednym z kluczowych kamieni milowych, które Polska musiała spełnić w ramach KPO.

Powstanie FBiO ma umożliwić modernizację i rozwój firm związanych z obronnością poprzez unowocześnienie zaplecza technologicznego, cyfryzację procesów produkcyjnych oraz rozbudowę mocy wytwórczych. Szczególny nacisk położono na wsparcie przedsiębiorstw działających poza dużymi ośrodkami miejskimi, co ma sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi małych i średnich miast.

Czytaj także: Nowa inicjatywa. Wojskowe Schengen dla szybkiego przepływu wojsk i sprzętu

Wspieranie start-upów i innowacji

Nowy fundusz będzie również narzędziem do wzmacniania rozwoju start-upów funkcjonujących w obszarach związanych z bezpieczeństwem narodowym. Dzięki temu FBiO ma stymulować innowacyjność i zwiększać konkurencyjność polskiego przemysłu obronnego zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym.

Przewidziano także możliwość przeznaczenia części środków na zadania z zakresu ochrony ludności, w tym budowę schronów i miejsc ukrycia.

Struktura funduszu i zasady działania

Zgodnie z nowymi przepisami Bank Gospodarstwa Krajowego utworzy specjalne przedsiębiorstwo (SPV), które będzie odpowiedzialne za finansowanie inwestycji związanych z bezpieczeństwem i obronnością.

Jednocześnie ponad połowa funduszu ma zostać przekazana samorządom z przeznaczeniem na budowę i modernizację schronów. W toku prac sejmowych wprowadzono poprawkę zakładającą, że członkiem zarządu SPV nie może być osoba zatrudniona w administracji rządowej.

Czytaj także: Nowy impuls dla europejskiej obronności. Rusza program EDIP

Komitet Sterujący i ustalenie priorytetów inwestycyjnych

Priorytety działań funduszu będzie wyznaczać Komitet Sterujący, do którego mają wejść m.in. minister funduszy i polityki regionalnej, minister obrony narodowej, minister spraw wewnętrznych i administracji oraz minister finansów i gospodarki.

Organ ten określi kierunki wydatkowania środków oraz zasady realizacji projektów.

Harmonogram prac i uruchomienie naborów

Strategia inwestycyjna FBiO – definiująca szczegółowe ramy działania funduszu – ma zostać zatwierdzona do końca 2025 roku. Pierwsze nabory wniosków planowane są na drugą połowę 2026 roku.

Środki będą dostępne także po tym terminie, ponieważ możliwość ich wykorzystania pozostanie otwarta również po rozliczeniu Krajowego Plan Odbudowy.

Czytaj także: UE zwiększy inwestycje w obronność? Jest stanowisko PE ws. nowego budżetu

Środki KPO skierowane do FBiO

Minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz pod koniec listopada przypomniała, że po uchwaleniu ustawy środki z KPO zostaną formalnie skierowane do Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności.

Jak podkreśliła, na cele związane z obronnością i bezpieczeństwem ma trafić około 22,5 mld zł (5,3 mld euro).

Czytaj także: „Zegar tyka”. Ile zajmie przerzut wojsk z Zachodu na wschodnią flankę?

– Wszystko wróciło do normy, oprogramowanie zostało zmienione i samoloty zostały dostosowane (do odpowiedniej konfiguracji – red.) – powiedział Faury w radiu FranceInter. Zapewnił, że oprogramowanie zmieniono „we wszystkich samolotach, które dziś latają”.

Faury sprecyzował, że po trzech dniach modyfikacji dokonano w 4400 samolotach, a po czterech dniach – już we wszystkich. Wcześniej media informowały, że potencjalnie 6 tys. maszyn wymagać będzie takiej interwencji.

Szef Airbusa skomentował także problem z jakością metalowych paneli na kadłubie samolotów, o którym poinformowano nieco później. Podkreślił, że są to „dwa zupełnie różne problem” i problem paneli „to nie kwestia bezpieczeństwa”.

Incydent z udziałem samolotu z rodziny A320

Pod koniec listopada Airbus poinformował, że zlecił zmianę oprogramowania w ponad połowie światowej floty maszyn typu A320, czyli w około 6 tys. samolotów. Powodem był incydent z udziałem samolotu z rodziny A320, który ujawnił negatywne oddziaływanie promieniowania słonecznego na dane mające kluczowe znaczenie dla układu sterowania lotem. Źródła branżowe informowały wówczas, że polskie linie lotnicze LOT nie mają w swojej flocie tych maszyn.

Czytaj też: Airbusy A320 uziemione i do poprawki. Winne... promieniowanie słoneczne

Planowane zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy budzą kontrowersje. Eksperci obawiają się, że nowe uprawnienia inspektorów pracy mogą osłabić zaufanie przedsiębiorców do państwa - pisze Rzeczpospolita.

W miejscu stadionu Resovii powstaje w Rzeszowie jedna z najnowocześniejszych aren w Polsce. Podkarpackie Centrum Lekkoatletyczne ma kosztować blisko 200 mln zł.

Nostradamus, słynny astrolog z XVI wieku, miał rzekomo przewidzieć pandemię COVID-19 i ataki terrorystyczne z 11 września w USA. Jego kolejne proroctwa dotyczą konfliktu między Wschodem a Zachodem oraz kolejnych wojen. Co mówi jego przepowiednia na 2026 rok? Stella Astrella

Nostradamus, słynny astrolog z XVI wieku, miał rzekomo przewidzieć pandemię COVID-19 i ataki terrorystyczne z 11 września w USA. Jego kolejne proroctwa dotyczą konfliktu między Wschodem a Zachodem oraz kolejnych wojen. Co mówi jego przepowiednia na 2026 rok? Stella Astrella

Nostradamus, słynny astrolog z XVI wieku, miał rzekomo przewidzieć pandemię COVID-19 i ataki terrorystyczne z 11 września w USA. Jego kolejne proroctwa dotyczą konfliktu między Wschodem a Zachodem oraz kolejnych wojen. Co mówi jego przepowiednia na 2026 rok? Stella Astrella

Nostradamus, słynny astrolog z XVI wieku, miał rzekomo przewidzieć pandemię COVID-19 i ataki terrorystyczne z 11 września w USA. Jego kolejne proroctwa dotyczą konfliktu między Wschodem a Zachodem oraz kolejnych wojen. Co mówi jego przepowiednia na 2026 rok? Stella Astrella

Budowa mostu na Odrze w ramach drogi wojewódzkiej nr 421 to kluczowy projekt infrastrukturalny. Zaawansowanie inwestycji, która ma zakończyć się w 2027 r., przekroczyło 73 proc.

Amerykański serwis Defense One dotarł do dłuższej wersji nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA. Znajduje się w niej m.in. zapis dotyczący bezpośrednio Polski. Nasz kraj został wymieniony w grupie tych, z którymi USA powinny "współpracować bliżej w celu odciągnięcia ich od Unii Europejskiej". Agnieszka Maj

Amerykański serwis Defense One dotarł do dłuższej wersji nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA. Znajduje się w niej m.in. zapis dotyczący bezpośrednio Polski. Nasz kraj został wymieniony w grupie tych, z którymi USA powinny "współpracować bliżej w celu odciągnięcia ich od Unii Europejskiej" Agnieszka Maj

W trwającym blisko pół godziny ustnym uzasadnieniu sędzia wskazała, że sprawa należała do skomplikowanych dowodowo. Zaznaczyła, że należy przyznać rację obrońcom Marka N., którzy podnosili, że główny dowód to zeznania jednego ze świadków – kobiety, która rozpoznała N. po oczach i sylwetce.

– Sąd pierwszej instancji zeznania te obdarzył walorem wiarygodności – wyjaśniła sędzia.

Sprawa dotycząca podwójnego zabójstwa w pubie Tartak

Dodała, że sąd odwoławczy podziela opinię, że świadek składała zeznania konsekwentnie, ale w realiach tego zabójstwa nie da się wykluczyć pomyłki, stąd nie można ich uznać za pewne, tym bardziej że w barze Tartak w momencie morderstwa panował półmrok i było duże zadymienie.

– Dowód główny został oceniony przez sąd drugiej instancji jako niewystarczający, a sytuacji nie mogą zmienić dowody pośrednie, do których sprawozdawczo odwołał się Sąd Okręgowy w Warszawie – powiedziała Zdziarska. Podkreśliła, że niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.

– Taki też wyrok został wydany. Zgromadzone w tej sprawie dowody są niewystarczające do przypisania sprawstwa oskarżonemu i nie istnieje już możliwość w przyszłości, by uzupełnić postępowanie o jakieś inne i nieznane źródła dowodowe – podsumowała uzasadnienie sędzia.

Obrońca Marka N., mec. Bartosz Lewandowski, ocenił decyzję sądu jako dobrą.

– Bardzo się cieszę z tego, że Sąd Apelacyjny zmienił orzeczenie sądu I instancji. Po 25 latach od tego zdarzenia mój klient został całkowicie oczyszczony z zarzutu podwójnego zabójstwa, również we wcześniejszych wątkach – ocenił po ogłoszeniu wyroku.

Czytaj także: Zabójstwo Mai z Mławy. Grecki Sąd Najwyższy zadecydował

Z kolei prokurator Szymon Brzozowski zaznaczył, że prokuratura rozważa, czy skieruje wniosek o uzasadnienie orzeczenia.

– Jeśli tak, to po zapoznaniu się podjęta zostanie decyzja, czy wywiedziona zostanie kasacja. Jest to już trzecia odsłona tego procesu, więc z pewnością jest dużo do przemyślenia – powiedział Brzozowski.

Marek N. został zatrzymany w związku z zabójstwem z 2000 roku

Do porachunków gangsterskich w pubie Tartak w Nowym Dworze Mazowieckim doszło w listopadzie 2000 r. Do pubu, w którym siedzieli członkowie tzw. grupy nowodworskiej Paweł G. ps. Głębik i Krzysztof B. ps. Szczur, wkroczyli dwaj zamaskowani mężczyźni i oddali do nich co najmniej 34 strzały z broni.

Mężczyźni prawdopodobnie spodziewali się ataku, bo mieli na sobie kamizelki kuloodporne, ale zginęli na miejscu od gradu wystrzelonych do nich kul. Zdaniem śledczych zabójstwa dokonali cyngle konkurencyjnej grupy przestępczej, tzw. grupy modlińskiej.

W 2001 r. w związku z zabójstwem w pubie Tartak zatrzymany został Marek N. W sumie proces w tej sprawie, uwzględniając apelację i ponowne rozpoznanie, toczył się od 2003 r.

Pierwszy wyrok zapadł w marcu 2013 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga skazał wówczas Marka N. na dożywocie. W listopadzie 2013 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił ten wyrok i sprawa ponownie trafiła na wokandę.

W maju 2019 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga uniewinnił Marka N., a w czerwcu 2020 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił wyrok uniewinniający i sprawa zaczęła się od nowa.

Ponownie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga skazał Marka N. na dożywocie w marcu 2023 r. Wówczas Marek N. zaczął się ukrywać przed organami ścigania. Został zatrzymany po kilku miesiącach, po tym, jak służby namierzyły nielegalną fabrykę papierosów. Od tego wyroku apelację złożyli obrońcy Marka N.

Czytaj również: Brutalne zabójstwo na Mazowszu. Nie żyje 46-letnia kobieta

Czy znasz etymologię "alfa i omega" lub "syzyfowej pracy"? Jeśli myślisz, że polska frazeologia nie ma przed Tobą tajemnic, ten quiz jest dla Ciebie! Przygotuj się na wyzwanie, które sprawdzi Twoją wiedzę i intuicję językową. Tylko prawdziwi eksperci zdobędą komplet punktów! Weronika Papiernik

Za przyjęciem ustawy głosowało 90 senatorów, 1 był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Teraz dokument trafi do podpisu prezydenta.

Cele i zakres nowelizacji

Nowe przepisy przewidują szereg wsparcia dla pracowników górnictwa, w tym:

• urlopy górnicze i urlopy dla części innych pracowników, z 80 proc. wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku świadczenia pracy,

• jednorazowe odprawy w wysokości 170 tys. zł netto, zwolnione z podatku.

Ustawa nie ogranicza się wyłącznie do pracowników zakładów górniczych. Rozszerza osłony również na pracowników administracji oraz na osoby pracujące w wyspecjalizowanych zakładach spółek górniczych, np. remontowych czy inwestycyjnych.

Czytaj także: Barbórka 2025 na ponuro. Polskie górnictwo jest w krytycznej sytuacji

Wejście w życie i znaczenie daty 1 stycznia 2026 roku

Nowelizacja wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku. Termin ten jest kluczowy z kilku powodów:

• od tej daty planowana jest likwidacja kopalni Bobrek spółki Węglokoks Kraj,

• Polska Grupa Górnicza planuje połączenie ruchów Bielszowice i Halemba kopalni Ruda.

Zgodnie z nowymi przepisami spółki górnicze będą mogły samodzielnie podejmować decyzje o likwidacji kopalń, co znacząco ułatwi proces restrukturyzacji sektora.

Czytaj także: Wstrząs w kopalni. Mieszkańcy poczuli drgania, górnicy ewakuowani

 

Beneficjenci nowych przepisów

Nowelizacja obejmuje odprawami i urlopami nie tylko pracowników największych spółek górniczych, takich jak Polska Grupa Górnicza, Południowy Koncern Węglowy i Węglokoks Kraj, ale także Jastrzębską Spółkę Węglową, a w przyszłości także Bogdankę.

Dzięki rozszerzeniu zakresu przepisów, wsparcie będą mogli otrzymać nie tylko górnicy, ale również pracownicy administracyjni i osoby zatrudnione w wyspecjalizowanych zakładach spółek.

Czytaj także: Wstrząs w katowickiej kopalni. Są poszkodowani górnicy

Koszty i szacunki dotyczące likwidacji kopalń

W Ocenie Skutków Regulacji ustawy oszacowano, że koszt likwidacji kopalń węgla kamiennego w ciągu najbliższych 10 lat wyniesie 11,275 mld zł.

W prognozach uwzględniono m.in.:

• spośród 44 tys. pracowników PGG, PKW i Węglokoksu Kraj, z urlopu górniczego skorzysta 3,5 tys. osób, a z urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla – 240 osób,

• w JSW z urlopu górniczego skorzysta 3 tys. osób, a z urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla – 103 osoby, przy zatrudnieniu ponad 32 tys. osób na koniec 2024 roku.

Czytaj także: Złe wieści dla górników. Losy kopalni Bobrek-Piekary przesądzone

W woj. pomorskim i zachodniopomorskim postępuje budowa drogi ekspresowej S6. Dwa odcinki będą miały nawierzchnię betonową, która według ekspertów powinna wytrzymać dużo dłużej niż tradycyjna asfaltowa. Ale budowa w tej technologii wymaga wyjątkowego zaangażowania.

Stosowane przez europejski przemysł nawozowy technologie są nowoczesne, a emisje towarzyszące produkcji niskie. Jednak nowe unijne plany mogą branży szkodzić.

Stosowane przez europejski przemysł nawozowy technologie są nowoczesne, a emisje towarzyszące produkcji niskie. Jednak nowe unijne plany mogą branży szkodzić.