Wchodzisz i wiesz

Wskazany przez obecne Kolegium IPN, Karol Polejowski nie miał szans, aby uzyskać poparcie sejmowej większości.

W okresie pierwszych dziesięciu miesięcy 2025 r. dostawy skroplonego gazu do Japonii wyniosły 53,77 mln ton, z czego 4,82 mln ton stanowił rosyjski LNG. Pochodzi on głównie ze spółki Sakhalin Energy, której udziałowcami są: Gazprom, Mitsui i Mitsubishi.

Na czołowej platformie opłacanej abonamentem można już oglądać dziewiątą odsłonę kultowego cyklu grozy "Obecność", który jak dotąd zarobił ponad 2,5 miliarda dolarów. Sama "Obecność 4: Ostatnie namaszczenie", która ma być, zgodnie z tytułem, pożegnaniem z lubianymi bohaterami, dołożyła do tego pół miliarda. Po podbiciu kin film robi furorę na rynku VOD. Gdzie można go obejrzeć? Piotr Kozłowski

Prezydent USA Donald Trump wraz z urzędnikami administracji na początku bieżącego roku zapowiadali drastyczne cięcia wydatków rządowych oraz redukcje wielkości Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej. Jednocześnie departament pod nadzorem podsekretarza Roberta F.Kennedy'ego Jr., podjął decyzje o zakończeniu finansowania grantowego wartego miliony dolarów. 

Kennedy tnie fundusze?

17 listopada na uniwersytecie George'a Washingtona, Kennedy podczas publicznego wystąpienia zbagatelizował cięcia budżetowe.

– Nie tniemy nauki. Niektóre badania zostały wstrzymane, ponieważ agencja zmniejszyła zatrudnienia na początku roku, ale badania zostały wznowione, więc błędem byłoby twierdzenie, że zostały przerwane – stwierdził Kennedy. 

Z kolei komunikaty United States Department of Health and Human Services (HHS), doniesienia prasowe oraz jego wcześniejsze wypowiedzi nie stwierdzają prawdziwości wypowiedzianych słów podczas listopadowego przemówienia.

Anulowane dotacje

W 2025 roku agencja Kennedy'ego anulowała setki dotacji badawczych Narodowych Instytutów Zdrowia. Z kolei w kwietniu rzeczniczka HHS Emily Hilliard w wywiadzie dla KFF Health News odniosła się do ograniczenia finansowania badań przez agencję. 

– NIH podejmuje działania mające na celu wstrzymanie finansowania badań, które nie są zgodne z priorytetami NIH i HHS – stwierdziła. 

Ponad 70 naukowców poinformowało amerykańskie serwisy, że z powodu anulowania grantów musieli całkowicie przerwać swoje projekty, a co najmniej 30 badaczy informowało, że decyzje te wymusiły nagłe zakończenie badań klinicznych, pozostawiając pacjentów bez dalszej opieki i jasności co do dalszego leczenia. Według The New York Times, cięcia oznaczały rezygnację z badań o wartości ponad 800 milionów dolarów, dotyczących nowotworów i wirusów, co znacząco zahamowało postępy w walce z chorobami. 

Administracja Trumpa również znacząco ograniczyła finansowanie badań nad technologiami mRNA. W sierpniu Kennedy zapowiedział, że Urząd ds. Zaawansowanych Badań i Rozwoju Biomedycznego (BMR) wycofa inwestycje warte prawie 500 mln dolarów, co wstrzyma 22 projekty. Departament Zdrowia (HHS) przedstawiał te działania jako etapowe wygaszanie rozwoju szczepionek mRNA, choć w praktyce uderzyły one również w badania niezwiązane ze szczepionkami. Przykładem jest granat o wartości ok. 750 tys. dolarów dla Uniwersytetu Emory'ego na opracowanie wziewnej terapii antywirusowej mRNA przeciw grypie i COVID-19, który również anulowano.

CZYTAJ TAKŻE: Kongres za ujawnieniem akt sprawy Epsteina. Czy Trump podpisze ustawę?

Cięcia dotacji zaszkodziły badaniom

Opublikowany w listopadzie list badawczy JAMA Internal Medicine wykazał, iż 383 badania kliniczne wspierane przez Narodowy Instytut Zdrowia utraciły finansowania od 28 lutego do 15 sierpnia bieżącego roku. Jak twierdzą badacze, przerwy w finansowaniu dotknęły ok. 1 na 30 badań klinicznych. W przeważającej mierze owe badania były przeprowadzane w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych i dotyczyły głównie chorób zakaźnych, profilaktyki oraz interwencji behawioralnych. 

Warto podkreślić, że zakłócenia w finansowaniu nie zawsze oznaczały całkowite zakończenie badań, jednak naukowcy podkreślają, iż nawet tymczasowe przerwy poważnie im szkodzą. Choć sąd federalny nakazał NIH przywrócenie setek grantów, eksperci – m.in. profesor Joshua Weitz – podkreślają, iż opóźnienia i niepewność nadal utrudniają wznowienie badań, i nie naprawią szkód wyrządzonych wcześniejszymi cięciami funduszy.

Amerykańskie oszczędności wpływają na polskie organizacje

Oszczędności w amerykańskiej administracji mogą uderzyć również w polskie podmioty, ponieważ wiele fundacji, mediów i organizacji społecznych w Polsce korzystało z grantów USAID i innych programów finansowanych przez USA. Organizacje pozarządowe już teraz sygnalizują problemy finansowe po zawieszeniu amerykańskich środków, co prowadzi do redukcji personelu i ograniczenia projektów. Cięcia dotknęły również media i fundacje, w tym organizacje zajmujące się prawami człowieka czy działalnością polonijną. W efekcie polskie organizacje apelują do rządu o rekompensatę, podkreślając, iż decyzje administracji USA mają wpływ na ich działalność. 

CZYTAJ TAKŻE: Trump złożył podpis pod ujawnieniem akt Epsteina. Wykorzystał okazję do ataku



Listopadowe wystąpienie Kennedy'ego dotyczące tego, że urzędnicy administracji nie zamierzają ograniczać działań naukowych ani badawczych ma fałszywy przekaz. Wypowiedzi amerykańskich ekspertów pokazują, że wstrzymanie finansowania już zaszkodziło prowadzonym badaniom. 

Ten quiz to podróż w czasie. Sentymentalna i pełna nostalgii. Pamiętasz jak się żyło w czasach PRL a może znasz to tylko z opowieści? Zmierz się z pytaniami naszego quizu. Czy ostatnie Cię pokona? Marta Kawczyńska

Firma BAE Systems otrzymała kontrakt od duńskiego Ministerstwa Zamówień Obronnych i Logistyki (DALO) na dostawę 44 dodatkowych bojowych wozów piechoty CV90MkIIIC o wartości około 450 milionów dolarów, obejmujących części zamienne, wsparcie, logistykę i szkolenia.

– W związku z rozpoczęciem kolejnego etapu robót budowlanych na zadaniu pn. „Budowa połączenia komunikacyjnego ul. 1 Maja – Krakowska w Częstochowie”, polegających na ułożeniu warstwy ścieralnej jezdni nastąpi wyłączenie z ruchu ul. Krakowskiej na odcinku od ul. Małej do Ronda, w dniach od 28 listopada od godz. 17 do 30 listopada do godz. 17 – przekazał MZD.

30 listopada od godz. 17 mogą jeszcze wystąpić utrudnienia w ruchu związane z malowaniem oznakowania poziomego.

Źródło: MZD

Grzegorz Markowski przez lata był liderem Perfectu. Kilka lat temu postanowił zniknąć z show-biznesu. Przestał pojawiać się na imprezach branżowych i zrezygnował z koncertowania. Teraz w mediach społecznościowych pojawiło się nowe zdjęcie muzyka. Jak dziś wygląda? W jakiej jest formie? Marta Kawczyńska

Przypomnijmy – we wtorek 18 listopada na wniosek prokuratury, minister spraw zagranicznych unieważnił paszport dyplomatyczny Zbigniewa Ziobry.  

 

Wcześniej zabezpieczono majątek byłego ministra sprawiedliwości, co ma zapewnić wykonanie przyszłych orzeczeń finansowych, takich jak grzywna czy zwrot korzyści, oraz uniemożliwić ukrycie majątku. Szkoda oszacowana w śledztwie wynosi co najmniej 143 miliony złotych. 

 

Dwie nieruchomości Ziobry. Były minister może wrócić, zamieszkać, a nawet... sprzedać

– W niniejszej sprawie to zabezpieczenie majątkowe nastąpiło poprzez obciążenie hipoteką przymusową nieruchomości podejrzanego Zbigniewa Z., ale także zajęcie środków na rachunkach bankowych – powiedział w piątek rzecznik Prokuratury Krajowej, prok. Przemysław Nowak. 

 

Pytany przez dziennikarzy, czy gdyby Zbigniew Ziobro nie ukrywał się na Węgrzech, a stawił się przed polskim wymiarem sprawiedliwości, to śledczy nie zdecydowaliby się na takie zabezpieczenia, prokurator odparł, że obie te kwestie nie mają związku.  

 

Nic nie stoi także na przeszkodzie, by Zbigniew Ziobro wrócił do kraju i zamieszkał w obciążonych hipoteką nieruchomościach.  

 

– My tej nieruchomości fizycznie nie zabezpieczyliśmy. Ona jest dostępna, pan Zbigniew Z. może z niej korzystać. Teoretycznie może nawet ją sprzedać. My dokonaliśmy tylko wpisu do księgi wieczystej.  Jeśli ktoś chciałby ją kupić, to nowy właściciel będzie miał tę nieruchomość obciążoną hipoteką – wyjaśnił prok. Nowak. 

 

Zajęte rachunki bankowe. Pieniędzy tam nie było

Mowa w sumie o dwóch nieruchomościach ujętych w czterech księgach wieczystych: jedna zlokalizowana jest w powiecie skierniewickim, druga w powiecie krakowskim.  

 

Rzecznik Prokuratury Krajowej dodał, że zabezpieczenie na kontach bankowych Zbigniewa Ziobry opiewa na kwotę „do 143 mln zł”. Fizycznie tych pieniędzy jednak nie zajęto, bo na rachunkach... nie było żadnych pieniędzy.  

 

– Proszę wyobrazić sobie innego podejrzanego, któremu prokurator zarzucałby 26 przestępstw, działanie w zorganizowanej grupie przestępczej, przywłaszczenie wielu milionów, które miały służyć dobru publicznemu. To absolutnie rutynowe działanie i dziwne byłoby, gdyby prokurator tego nie realizował – odpowiedział rzecznik, odnosząc się do przytoczonych zarzutów Ziobry, który oskarża śledczych o „polityczną zemstę”. 

 

Zobacz także: „Poseł na emigracji oczyszcza Polskę”. Żąda dożywocia dla 236 polityków 

23 listopada (niedziela) już po raz 35. pracownicy sektora wydobywczego z całego kraju przybędą do Częstochowy, gdzie wezmą udział w Pielgrzymce Górników na Jasną Górę. Pielgrzymka jest wyrazem wdzięczności dla Matki Bożej za całoroczną opiekę.

– Wdrażamy system Entry/Exit – powiedział Kierwiński, dodając, że jest to system w 100 procentach oparty na elektronice i biometryce. Szef MSWiA podkreślił, że to niezwykle ważne w kontekście nielegalnej migracji, wyłapywania osób, które posługują się fałszywymi dokumentami oraz osób, które określił jako niepożądane.

Polska zaczęła wdrażać ten system w październiku i Straż Graniczna od tamtego czasu odnotowała 600 tys. przekroczeń granicy przez obywateli państw trzecich. Nowy system obowiązuje już na 38 przejściach, głównie na wschodniej granicy. 

CZYTAJ TAKŻE: Reforma systemu bezpieczeństwa niezbędna? „Rozwiązania jeszcze z PRL-u”

– Od poniedziałku ten system obowiązuje na lotnisku Okęcie – przekazał Kierwiński, dodając, że będzie on wdrożony na wszystkich przejściach do 4 grudnia. 

Wskazał także, że Polska jest jednym z europejskich liderów we wprowadzaniu tych rozwiązań. – Ten system to jest realne wzmocnienie polskiego bezpieczeństwa – podkreślił. 

Czym jest EES?

System wjazdu/wyjazdu (ang. Entry/Exit System (EES)) to nowy europejski system zarządzania granicami umożliwiający rejestrowanie obywateli państw spoza UE, udających się na krótki pobyt na terenie UE, za każdym razem, gdy przekraczają granice zewnętrzne 29 krajów europejskich.

Począwszy od 12 października 2025 roku, 29 krajów europejskich posługujących się EES będzie stopniowo, przez sześć miesięcy, wdrażać system na swoich granicach zewnętrznych.

W tym okresie zbieranie danych podróżnych może nie odbywać się od razu na wszystkich przejściach granicznych. Po zakończeniu stopniowego wdrażania system EES będzie działał w pełnym zakresie na wszystkich zewnętrznych przejściach granicznych.

Likwidacja CBA i ściganie Ziobry

Szef MSWiA był pytany także o to, dlaczego rząd chce zlikwidować CBA. – CBA zostało przez PiS zamienione w policję polityczną. Ta marka została zrujnowana – powiedział. 

Z kolei odpowiadając na pytanie o to, czego oczekuje od Zbigniewa Ziobry, odparł, że „niczego”. – Był chojrakiem, który odgrażał się wszystkim, a okazało się, że jest małym zwykłym pospolitym tchórzem – powiedział Kierwiński, dodając, że istnieją możliwości ściągnięcia go do Polski.

Gdyby nie budowa CPK, to warszawska spółka Polskie Porty Lotnicze kupiłaby większościowy pakiet w Katowice Airport. - To lotnisko, które ma nieograniczone możliwości - słyszymy od wiceprezesa PPL. Finalnie akcje, które należały do hutniczego koncernu, przejmie śląski samorząd i – w mniejszej części – miasto Katowice. Jak ustaliliśmy - w sumie zapłacą za nie 395,5 mln zł.

Przemysław Babiarz pożegnał ukochaną żonę. Smutna wiadomość obiegła media w środę, 19 listopada. Marzena Babiarz poważnie chorowała, a jej mąż trwał przy niej do samego końca. Z całej Polski płyną kondolencje. Głos zabrała także Anna Popek, która przez wiele lat współpracowała z dziennikarzem. Znane są już szczegóły pogrzebu Marzeny Babiarz. Beata Zatońska

Samolot rozbił się podczas ostatniego popołudniowego piątkowego pokazu Dubai Airshow. Biuro Prasowe imprezy potwierdziło śmierć pilota.

Zespoły ratunkowe i straż pożarna zareagowały natychmiast, i opanowały sytuację na miejscu, a impreza została tymczasowo wstrzymana.

Dubai Airshow to jeden z największych pokazów lotniczych na świecie. W tym roku rozpoczął się 17 listopada i planowo ma trwać do 24 listopada. W tym czasie ponad 1500 wystawców ma też zaprezentować swe produkty na targach towarzyszących imprezie.

Zobacz także: F-16 rozbił się podczas prób do AirSHOW. Pilot nie zdążył się katapultować

HAL Tejas to zwrotny jednosilnikowy samolot wielozadaniowy, zaprojektowany do misji obrony powietrznej i ataku na cele naziemne. W armii indyjskiej zastępuje samoloty MiG-21/27.

W 2024 roku w Polsce wytworzono 14,2 mln ton odpadów komunalnych, co stanowi wzrost o 5,3 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Koszt gospodarki odpadami na mieszkańca wyniósł 366 zł, przy czym największe koszty odnotowano w województwach dolnośląskim i zachodniopomorskim.

Naczelny dowódca szwedzkich sił zbrojnych gen. Michael Claesson ostrzegł w wywiadzie dla portalu Politico przed próbą przetestowania w najbliższym czasie przez Rosję art. 5 NATO, dotyczącego wsparcia zaatakowanego państwa przez pozostałych sojuszników. - Jestem przekonany, że Rosjanie są gotowi, by w każdej chwili przetestować art. 5. NATO w krajach bałtyckich lub w innej części Europy – powiedział Claesson. Agnieszka Maj

Naczelny dowódca szwedzkich sił zbrojnych gen. Michael Claesson ostrzegł w wywiadzie dla portalu Politico przed próbą przetestowania w najbliższym czasie przez Rosję art. 5 NATO, dotyczącego wsparcia zaatakowanego państwa przez pozostałych sojuszników. - Jestem przekonany, że Rosjanie są gotowi, by w każdej chwili przetestować art. 5. NATO w krajach bałtyckich lub w innej części Europy – powiedział Claesson. Agnieszka Maj

„Null” to powieść osadzona w trudnej codzienności żołnierzy broniących Ukrainy przez rosyjską inwazją, z czekaniem, strachem, dronami, ale także wzajemną życzliwością. Bohaterzy, w tym główny „Koń”, występują w niej pod żołnierskimi pseudonimami. W ukraińskiej terminologii frontowej „null” to określenie pierwszej linii frontu najbardziej wysuniętej pozycji, miejsca, gdzie kontakt z wrogiem jest bezpośredni.

Opisując wyróżnioną książkę, „Der Spiegel” nazywa ją „powieścią wojenną” o mężczyznach, którzy „w przemokłych okopach bronią Europy”. A „jeśli przeżyją, przez resztę życia będą musieli robić wszystko, by utrzymać swoje poszarpane ciała i poranione dusze”.

„Null” Twardocha na podium prestiżowego rankingu

„Twardoch napisał, w tradycji Ernesta Hemingwaya i jego „Komu bije dzwon”, prawdopodobnie tę jedną powieść o rosyjskiej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie. Tę jedną, która objaśnia wojnę i która pozostanie, nawet jeśli wojna kiedyś się skończy” – pisze „Der Spiegel”.

„Tak jak Hemingway nie brał udziału w hiszpańskiej wojnie domowej, tak i Twardoch nie był na froncie jako żołnierz. Ale jako ochotnik, 45-latek z Pilchowic na Śląsku, przewoził broń i pomoc humanitarną do Donbasu, ryzykując życie, gdy ukrywał się w okopach razem z ukraińskimi żołnierzami” – czytamy dalej w tygodniku.

„Der Spiegel” zauważa, że Twardoch „wybrał powieść zamiast reportażu, bo właśnie w tej formie mógł opowiedzieć o swoich bohaterach z większą psychologiczną przenikliwością”.

W ocenie tygodnika każdy, kto przeczytał „Nulla”, „nie wyjdzie z tego jako ta sama osoba”. „W pewnym miejscu Szczepan Twardoch pisze, że rany nie chcą się goić – one tylko wysychają” – odnotowuje.

Tygodnik „Spiegel” w tym roku po raz pierwszy zdecydował się na wyróżnienie najlepszych książek wydanych na rynku niemieckim. Na listę w październiku trafiło 20 wyróżnionych pozycji wydanych w 2025 roku. Finałowa dwójka została ogłoszona w czwartek. Pierwszą Nagrodę uzyskała Amerykanka Rachel Kuschner za „Creation Lake”.

W Polsce powieść „Null” ukazała się w lutym, nakładem wydawnictwa Marginesy. Najnowsza książka autora z Górnego Śląska prócz tego wydana została w Niemczech oraz na Słowacji. Wkrótce ukażą się jej przekłady na język japoński, hiszpański, włoski, białoruski oraz ukraiński. Za sprzedaż praw w Niemczech odpowiada wydawca Rowohlt, a przekładu „Nulla” na niemiecki dokonał Olaf Kuehl.

Czytaj też: Radio Wolna Europa znika z Węgier. Redakcja żegna odbiorców

Katowice i województwo śląskie kupiły akcje Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego od państwowego Węglokoksu. Będą zmiany we władzach GTL.

Europa i Ukraina nie mogą całkowicie odrzucić planu pokojowego prezydenta USA Donalda Trumpa. Tak sytuację oceniają eksperci z brytyjskiej stacji Sky News. Nie oznacza to jednak, że nie zrobią w tej kwestii nic. Zdaniem obserwatorów obie siły będą grać na czas w nadziei, że zdołają przekonać go, by wywarł presję na Władimira Putina w sprawie zakończenia wojny, zamiast zmuszać Ukrainę do kapitulacji. Przemysław Paterek