Wchodzisz i wiesz

W czwartek (20 listopada) odbył się w Warszawie ogólnopolski protest przedsiębiorców i beneficjentów programu „Czyste Powietrze”. Uczestnicy wskazywali na różnice między kosztorysami a wypłatami, wielomiesięczne opóźnienia oraz brak decyzji, które pozwalałyby na odwołanie do sądów. Z danych NFOŚiGW wynika, że w programie wciąż niewypłacone pozostaje ponad 22 mld zł.

Masz ambicje, aby zostać mistrzem ortografii? Jeśli tak, to ten quiz jest idealnie dla Ciebie. Sprawdź, czy potrafisz poprawnie napisać wyrazy z jednego z ogólnopolskich dyktand. Justyna Topolska

Masz ambicje, aby zostać mistrzem ortografii? Jeśli tak, to ten quiz jest idealnie dla Ciebie. Sprawdź, czy potrafisz poprawnie napisać wyrazy z jednego z ogólnopolskich dyktand. Justyna Topolska

Hymon Fotowoltaika, spółka specjalizująca się w montażu instalacji fotowoltaicznych i pomp ciepła, zgłosiła do Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) w Tarnowie zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych. To jedna z bardziej znanych spółek z branży w Polsce. W przeszłości zainwestował w nią Robert Lewandowski.

Dwie osoby poszkodowane.

W wypadku brały udział dwa tramwaje linii 15 jadące z naprzeciwka. O szczegółach wypadku w rozmowie z TVP.Info poinformował kom. Wojciech Jabłoński, oficer prasowy Komendy Miejskiej Policji we Wrocławiu.

– Jest to bardzo rzadki przypadek. Mieliśmy do czynienia z nieprawidłowo działającą zwrotnicą. Poszkodowane zostały dwie osoby, ale nic poważnego się im nie stało. Udzielono im pomocy na miejscu. Sprawdziliśmy także trzeźwość obu motorniczych, wszystko było w porządku – podkreślił kom. Jabłoński.

Informacje o wypadku i niedziałającej zwrotnicy potwierdził Daniel Misiek, rzecznik prasowy MPK we Wrocławiu.

– Jeszcze nie wiemy z jakich dokładnie przyczyn tramwaj wjechał na zwrotnicę kierującą ją w tę stronę. Tym zajmie się nasza wewnętrzna komisja wypadkowa – zapowiedział rzecznik MPK we Wrocławiu.

Zobacz także: Tragiczne wypadki na autostradach A2 i A4

Zorganizowano objazdy

Tramwaje linii 3, 10 jadą w obu kierunkach objazdem z ul. Lotniczej przez ul. Milenijną, ul. Popowicką, ul. Długą, ul. Dubois, Mosty Pomorskie, Nowy Świat, ul. Kazimierza Wielkiego.

Tramwaje linii 12, 13, 21, 76 jadą w obu kierunkach objazdem przez TAT i ul. Teatralną; tramwaje linii 14 w obu kierunkach jadą objazdem przez ul. Sądową, Kazimierza Wielkiego i ul. Nowy Świat; tramwaje linii 15 w obu kierunkach jadą objazdem od skrzyżowania przy Arkadach przez ul. Świdnicką, Podwale, ul. Krupniczą, ul. Kazimierza Wielkiego i Most Pomorskie.

Objazdy autobusów linii 132 i 144 przez most Sikorskiego, Kępę Mieszczańska i ul. Dubois; linii 122 i 127 przez most Sikorskiego, Kępę Mieszczańską i ul. Dmowskiego i ul. Długą.

Biuro Prasowe Urzędu Miejskiego Wrocławia opublikowało zdjęcia z wypadku.

Zobacz też: Zderzenie tramwajów i autobusu w Warszawie. Wielu poszkodowanych

To efekt umowy, która została zawarta przez Częstochowę w marcu 2025. Dostawa będzie jednym z większych, jednorazowych zakupów dla taboru autobusowego MPK w ostatnich latach i największym od lat jeśli chodzi o nowe fabrycznie autobusy przegubowe.

Będą to też pierwsze w naszym mieście zeroemisyjne autobusy 18-metrowe.

Aktualnie w taborze częstochowskiego MPK pracuje 19 „krótkich” autobusów elektrycznych. Całość kontraktu opiewa na ponad 44 mln zł. Zakup jest możliwy dzięki środkom unijnym w wysokości 35 mln zł pozyskanym przez miasto na inwestycje w bezemisyjny transport publiczny z Krajowego Planu Odbudowy.

Oprócz pojazdów i 10 stacjonarnych ładowarek – umowa obejmuje też dostawę urządzeń i narzędzi diagnostycznych oraz realizację niezbędnych szkoleń.

– Pracujemy nad tym by częstochowska komunikacja miejska była konkurencyjnym wyborem w codziennym podróżowaniu mieszkańców naszego miasta. Do tego potrzebne są duże inwestycje, także w dalszą modernizację taboru – podkreśla prezydent Częstochowy, Krzysztof Matyjaszczyk. – Dzięki realizowanemu zamówieniu na nasze ulice wyjadą nie tylko autobusy przyjazne środowisku, bo kolejne w pełni elektryczne, ale także bardziej pojemne, przegubowe, co zwiększy możliwości przewozowe. Tym samym pozwoli na komfortowy przejazd większej liczby pasażerów szczególnie na najmocniej obłożonych liniach.

W połowie listopada przedstawiciele Urzędu Miasta Częstochowy i częstochowskiego MPK przeprowadzili kontrolę międzyoperacyjną produkcji w siedzibie producenta Solaris Bus&Coach. Testowy autobus pomyślnie przeszedł kontrolę wraz z jazdą próbną po ulicach Bolechowa. Do końca grudnia tego roku zostanie dostarczone pierwsze 5 pojazdów, które po odbiorach pojawią się na ulicach naszego miasta.

Przy podpisywaniu umowy wykonawczej z końcem marca 2025 roku przedstawiciele producenta zwracali uwagę na wysokie parametry techniczne, które będą posiadały nowe elektryczne przeguby, co wpłynie zarówno na komfort podróżowania, jak i kulturę pracy kierowców. Waldemar Wlazło – regionalny dyrektor ds. sprzedaży Solaris Bus & Coach – zapowiadał wówczas, że nowością w zamówionych przez Częstochowę autobusach będzie zaawansowany, inteligentny system bezpieczeństwa, identyfikujący przeszkody na drodze i zatrzymujący pojazd w przypadku braku stosownej reakcji ze strony kierującego.

Zgodnie z deklaracjami prezesa zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego S.A. w Częstochowie, Mariusza Sikory nowe autobusy zastąpią najbardziej wyeksploatowane we flocie MPK Mercedesy Conecto, które służą mieszkańcom już blisko 20 lat.

Nowe autobusy będą „przegubowcami” o długości 18 metrów ze 118 miejscami dla pasażerów, w tym 41 miejsc siedzących. 12 miejsc siedzących będzie dostępnych z poziomu niskiej podłogi (a 4 z nich mają być przeznaczone dla osób o obniżonej sprawności ruchowej). Będą wyposażone w silniki o mocy 240 kW i mają możliwość odzysku energii elektrycznej podczas hamowania autobusu dla potrzeb ładowania magazynu energii oraz funkcję ograniczenia prędkości do 70 km/h.

Źródło: UM Częstochowy, fot. Solaris dla Częstochowy

– Projekt budżetu miasta Częstochowy został przygotowany w sposób, który zapewni bezpieczne finansowanie zadań własnych miasta przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości inwestycji i usług publicznych – mówił prezydent Częstochowy podczas prezentacji budżetu na czwartkowej sesji Rady Miasta. – Na ostateczny jego kształt duży wpływ miały towarzyszące temu dokumentowi uwarunkowania. Są wśród nich zarówno uwarunkowania zewnętrzne, na który mieszkańcy Częstochowy mają nieznaczny wpływ oraz uwarunkowania wewnętrzne stanowiące dla naszego budżetu bazę wyjściową obrazującą stan i możliwości finansowe naszego miasta.

Budżet Częstochowy na 2026 rok będzie drugim opartym o nowy sposób finansowania samorządów z większym udziałem w podatku PIT i CIT niż w latach poprzednich. – Reforma dochodowa nie poprawiła jednak istotnie sytuacji samorządów, szczególnie miast na prawach powiatu, które otrzymały udziały w PIT I CIT niższe niże gminy i powiaty – podkreślił prezydent Częstochowy.

Podczas omawiana projektu budżetu miasta prezydent przypomniał, że od 2020 roku, kiedy rozpoczęła się pandemia COVID-19 samorządy, w tym Częstochowa musiały przejąć część zadań państwa w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego. Z kolei od 2021 roku mierzą się one z dynamicznym wzrostem cen energii i usług, które szczególnie dotknęły instytucje miejskie, szkoły, przedszkola, szpital, transport publiczny. W tym czasie dodatkowym obciążeniem był także szybki wzrost inflacji i stóp procentowych. Do tego dochodzi dynamicznie rosnąca luka oświatowa, czyli różnica między kosztami funkcjonowania oświaty a poziomem jej finansowania środkami przeznaczonymi na ten cel z budżetu państwa.

Mimo tych niekorzystnych uwarunkowań, w 2026 roku w Częstochowie kontynuowane będą dotychczas realizowane programy zdrowotne z kwotą 1 mln 300 tys. zł, poprawa warunków nauki i rekreacji ruchowej w częstochowskich szkołach (termomodernizacja placówek oświatowych, przebudowę sanitariatów w obiektach oświatowych, program budowy boisk i bieżni lekkoatletycznych wraz z infrastrukturą sportową, likwidacja barier architektonicznych, budowa sal gimnastycznych), Akademicka Częstochowa (425 tys. zł), Częstochowa dla Medyków (115 tys. zł) oraz budżet obywatelski z kwotą 10 mln 408 tys. zł.

W projekcie budżetu na 2026 rok zabezpieczono 251 mln 912 tys. zł na wydatki majątkowe. Do realizacji przyjęto 71 zadań inwestycyjnych. Do najważniejszych należą: program budowy i przebudowy ulic i dróg lokalnych (41 mln 378 tys. zł), budowa połączenia ulicy 1 Maja – Krakowska (40 mln 797 tys. zł), podniesienie efektywności energetycznej budynków placówek oświatowych (21 mln 993 tys. zł), zakup autobusów elektrycznych wraz ze stacjami ładowania (21 mln 68 tys. zł), centra przesiadkowe (18 mln 34 tys. zł), budowa węzła drogowego alei Wojska Polskiego – DK1 wraz z nowym przebiegiem DK46 (16 mln 552 tys. zł), budowa budynków mieszkalnych wielorodzinnych przy ul. Krakowskiej 67 i 69 (13 mln 116 tys. zł), rewitalizacja placu Biegańskiego (12 mln 579 mln zł), poprawa jakości kształcenia w szkołach zawodowych (8 mln 638 tys. zł), przebudowa torowiska tramwajowego do Kucelina (5 mln 949 tys. zł), Słoneczna Gmina 2 – zakup i montaż magazynów energii (5 mln 281 tys. zł).

W projekcie budżetu Częstochowy na przyszły rok wydatki zostały zaplanowane w wysokości 2 mld 259 mln 647 tys. zł, a dochody na poziomie 2 mld 191 mln 92 tys. zł.

Najwyższe kwotowo wydatki bieżące przeznaczone będą na: oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą (887 mln 660 tys. zł), pomoc społeczną, rodzinę i pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej (289 mln 261 tys. zł), transport i łączność (166 mln 254 tys. zł), gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (163 mln zł 8 tys. zł), administrację publiczną (158 mln 535 tys. zł).

Źródło: własne

Amerykański dostawca usług telefonii komórkowej Verizon w ramach wdrażanego w firmie programu oszczędnościowego zwolni z pracy 13 tys. pracowników. Planuje także sprzedaż działalności, która nie jest bezpośrednio związana z głównym biznesem.

Urząd Regulacji Energetyki zatwierdził podwyżki dwóch kluczowych opłat - mocowej i kogeneracyjnej - co wpłynie na wzrost rachunków za prąd od stycznia 2026 r. W historii istnienia opłaty mocowej tak wysokiej stawki jeszcze nie było.

Z roku na rok drony stają się wręcz podstawą współczesnego pola walki. Nie powinno więc dziwić, że równolegle do rozwoju tej technologii powstają systemy, które je neutralizują. Czymś takim jest system Leonidas, który cechuje się zabójczą wręcz skutecznością. Przemysław Paterek

Sejm pracuje nad przywróceniem wypłaty za godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli, którzy nie mieli lekcji, ponieważ klasa poszła np. na wycieczkę. Samorządowcy protestują przeciwko nowelizacji Karty Nauczyciela, która to umożliwia. Ich zdaniem projekt jest oderwany od realiów, a na jego realizację nie ma pieniędzy. Agnieszka Maj

Sejm pracuje nad przywróceniem wypłaty za godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli, którzy nie mieli lekcji, ponieważ klasa poszła np. na wycieczkę. Samorządowcy protestują przeciwko nowelizacji Karty Nauczyciela, która to umożliwia. Ich zdaniem projekt jest oderwany od realiów, a na jego realizację nie ma pieniędzy. Agnieszka Maj

W dziejach Lotto zdarzały się sytuacje, które dla doświadczonych graczy brzmią jak coś trudno wyobrażalnego. Chodzi o przypadki, w których ktoś trafił wysoką wygraną, lecz nigdy nie zgłosił się po pieniądze. To nie są wyjątki. Zdarzało się, że przepadały kwoty, które mogłyby odmienić całe życie. Lena Ratajczyk

Gwara wiejska to skarb, pełna humoru, ostrych ripost i słów, których dziś nikt już prawie nie używa. Jeśli wiesz, co znaczy "spęczył się”, potrafisz rozpoznać "cięgi" i nie "rympasz się jak mucha w smole" - masz szansę. Reszta? Lepiej trzymaj się krzesła, bo przy tym quizie można pęknąć ze śmiechu. Sprawdź, ile naprawdę wiesz o wiejskich powiedzonkach, których używały nasze babcie i dziadkowie. Marzena Sarniewicz

Jednym z podejrzanych o dokonanie aktu dywersji na linii kolejowej w Polsce jest Ukrainiec Jewhenij Iwanow, zwerbowany w 2024 r. przez rosyjski wywiad wojskowy (GRU), a następnie zaocznie skazany przez sąd we Lwowie za przygotowanie zamachu w fabryce produkującej drony – przekazał portal Zaxid.net.

Jeden ze sprawców aktów dywersji związany z rosyjskim wywiadem

„W toku kilkudziesięciogodzinnego śledztwa uzyskaliśmy materiał dowodowy, który wskazuje na bardzo duże prawdopodobieństwo, że bezpośrednimi sprawcami tych aktów dywersji o charakterze terrorystycznym byli dwaj obywatele Ukrainy: Ołeksandr K. (39 lat) oraz Jewhenij I. (41 lat)” – powiedział prok. Nowak.

Według lwowskiego portalu Zaxid.net Jewhenij Iwanow urodził się w Estonii i jest obywatelem Ukrainy. W ostatnich latach mieszkał jednak w Rosji. Na początku 2024 r. pracownik Głównego Zarządu Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Rosji Jurij Sizow miał zwerbować Iwanowa do przeprowadzenia aktu dywersji na terenie ukraińskiego przedsiębiorstwa produkcji dronów.

Iwanow z kolei zwerbował swojego dawnego znajomego, mieszkającego we Lwowie Jewhena Borysenkę. Mężczyzna pracował w przedsiębiorstwie naukowo-produkcyjnym Atlon Avia, które produkuje bezzałogowe statki powietrzne dla Sił Zbrojnych Ukrainy – powiadomił Zaxid.net.

Równocześnie, w maju 2024 roku, po ucieczce do Rosji, Iwanow zdalnie nadzorował akcje sabotażowe w trzech centrach handlowych. Jednak ukraińscy funkcjonariusze organów ścigania udaremnili ten akt sabotażu. Próbował również umieścić ładunki wybuchowe w pudełkach po herbacie, aby wykorzystać je do działań sabotażowych na Ukrainie.

Czytaj także: Gen. Kukuła: Adwersarz rozpoczął przygotowania do wojny

Rosyjscy agenci mają bogatą kartotekę

22 lipca 2024 r. Biuro Prokuratora Generalnego opublikowało na swojej stronie internetowej powiadomienie o zarzutach wobec Iwanowa oraz wezwanie do stawienia się przed sądem. Zaxid.net napisał, że w maju br. Iwanow został zaocznie skazany na 15 lat więzienia.

Według lwowskiego portalu Lviv.media 15 maja br. Sąd Rejonowy we Lwowie skazał także zaocznie funkcjonariusza GRU Jurija Sizowa, który zdalnie zorganizował sabotaż w lwowskim przedsiębiorstwie produkującym drony, na 15 lat pozbawienia wolności oraz konfiskatę majątku. Jak wynika z akt sprawy sądowej, Sizow również zaplanował i kierował przygotowaniami do zamachów terrorystycznych w Kijowie, wymierzonych w centra handlowe i kawiarnie.

W środę polska prokuratura przekazała, że obaj podejrzani o dokonanie aktu dywersji na linii kolejowej, Jewhenij I. i Ołeksandr K., wyjechali na Białoruś tuż po przeprowadzeniu działań dywersyjnych w Polsce.

Na trasie Warszawa-Dorohusk doszło w ostatni weekend do aktów dywersji. W miejscowości Mika (woj. mazowieckie, pow. garwoliński) eksplozja ładunku wybuchowego zniszczyła tor kolejowy. Dzień później w innym miejscu, niedaleko stacji kolejowej Gołąb (pow. puławski, woj. lubelskie), pociąg z 475 pasażerami musiał nagle hamować z powodu uszkodzonej sieci trakcyjnej.

Czytaj także: Premier ujawnia: Było dwóch odpowiedzialnych za akty dywersji

Dassault Systèmes połączyło siły z 11 przedsiębiorstwami z Europy, aby stworzyć European Sovereign Tech Industry Alliance (ESTIA) – nowy sojusz mający na celu promowanie suwerennej cyfrowej przyszłości w Europie - poinformowała spółka w komunikacie.

Europoseł Grzegorz Braun oraz posłowie Konfederacji Korony Polskiej – Włodzimierz Skalik, Roman Fritz oraz Sławomir Zawiślak w czwartek wystosowali list do ministra spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergieja Ławrowa, wyrażając protest przeciwko usunięciu płaskorzeźby Orderu Virtuti Militari i Krzyża Kampanii Wrześniowej z Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

List do Ławrowa

W ocenie autorów działanie to godzi w pamięć polskich żołnierzy oraz podważa podstawy wzajemnego poszanowania między narodami. Posłowie apelują o zatrzymanie spirali napięć i utrzymanie cywilizacyjnego standardu w traktowaniu miejsc pamięci.

„Dojście do końca drabiny eskalacyjnej we wzajemnych relacjach byłoby tragicznym absurdem. Konfederacja Korony Polskiej konsekwentnie opowiada się za deeskalacją i normalizacją w stosunkach polsko-rosyjskich i nadal uważamy, że jeszcze jest to możliwe. Problemów, które wymagają rozwiązania we wzajemnych relacjach, widzimy ogrom, ale nie znajdą one pozytywnego rozwiązania na ścieżce innej niż pokojowa” – napisali politycy w liście.

Nakaz demontażu płaskorzeźb z Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu wydała prokuratura obwodu smoleńskiego. Działania rosyjskich władz potępiły m.in. polski rząd, Instytut Pamięci Narodowej, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i Federacja Rodzin Katyńskich.

Zobacz również: Polskie symbole usunięte z cmentarza w Katyniu. „Niezgodne z zasadami”

Apel „Braunistów” do Sikorskiego

W oddzielnym liście politycy Konfederacji Korony Polskiej zwrócili się także do wicepremiera, szefa MSZ Radosława Sikorskiego, krytykując jego środową decyzję o zamknięciu ostatniego rosyjskiego konsulatu w Polsce.

„Dlatego wzywamy Pana, żeby porzucił Pan doraźne impulsy retorsji, ale kierował się długofalową polską racją stanu, rozumianą jako przetrwanie i rozwój polskiego narodu, co w najbliższym czasie oznacza przede wszystkim utrzymanie pokoju, zamiast generowania coraz ostrzejszych aktów wzajemnej wrogości wobec Rosji” – czytamy w liście.

Rosyjski konsulat w Gdańsku zostanie zamknięty, a jego pracownicy muszą znaleźć się poza granicami Polski do północy 23 grudnia.

Szef MSZ Radosław Sikorski podjął decyzję o wycofaniu zgody na funkcjonowanie ostatniego w naszym kraju rosyjskiego konsulatu w Gdańsku po tym, jak na trasie Warszawa – Dorohusk doszło 15-17 listopada do dwóch aktów dywersji. Prokuratura stawia w tej sprawie zarzuty dwóm obywatelom Ukrainy: Ołeksandrowi K. (39 lat) oraz Jewhenijowi I. (41 lat). Dotyczą one dokonania aktów dywersji o charakterze terrorystycznym na rzecz wywiadu Federacji Rosyjskiej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz także: Grzegorz Braun domaga się ochrony. Napisał w tej sprawie do ministra

Prorosyjska narracja partii Brauna

Konfederacja Korony Polskiej to ugrupowanie liczące trzech posłów, zrzeszonych w kole poselskim. Partia jest znana z antyunijnych wystąpień, jednocześnie wielokrotnie apelowała o poprawę w relacjach polsko-rosyjskich.

7 listopada Grzegorz Braun, wraz z posłami KKP, na konferencji w Warszawie, namawiali do wyjścia Polski z Unii Europejskiej, stojąc na tle transparentu z hasłem „PolEXIT. Nie dla eurokołchozu”. Europoseł podkreślał, że UE to projekt „wrogi wobec narodu polskiego”.

– Pozostając w eurokołchozie, przegrywamy Polskę, cywilizację łacińską, wolność, godność, zdrowie, życie, majętność naszą i naszych dzieci – podkreślał Braun.

Zobacz też: Braun znów bez immunitetu. To nie koniec jego kłopotów

Ile pamiętasz z ortografii ze szkoły podstawowej? Czy stosujesz nadal te zasady? Czy piszesz poprawnie? Sprawdź się w quizie ortograficznym dla szkoły podstawowej. Katarzyna Kania