Wchodzisz i wiesz

Święta Bożego Narodzenia 2025 to czas, w którym szukamy słów pięknych, mądrych i wyjątkowych. Takich, które naprawdę poruszą serce. Jeśli brakuje Ci inspiracji, przygotowaliśmy zestaw krótkich, niepowtarzalnych i pełnych ciepła życzeń bożonarodzeniowych. To propozycje, które sprawdzą się w wiadomości, na kartce, pod postem lub w życzeniach składanych osobiście. Wybierz te, które najlepiej oddają Twoje emocje i podaruj komuś odrobinę świątecznego światła. Marzena Sarniewicz

Wszyscy kochamy seriale PRL. Jest tylko jedno "ale" – "Alternatywy 4" czy "Czterdziestolatka" zna każdy, tyle że w PRL-u powstało grubo ponad sto seriali. I nie wszystkie z nich wciąż przypomina telewizja. Podejmiesz wyzwanie? Na wszystkie 20 pytań odpowie mało kto. Piotr Kozłowski

W PRL lubiano się bawić. A wiadomo, jak człowiek się bawi, to chce się jeść. Pamiętacie przekąski, które królowały na stołach, w bufetach i restauracjach w czasach PRL. Ten QUIZ sprawdzi, jak dobrze. Beata Zatońska

Papież Leon XIV mianował nowym metropolitą krakowskim dotychczasowego metropolitę łódzkiego kard. Grzegorza Rysia. Zastąpi on abp. Marka Jędraszewskiego, który przeszedł na emeryturę. Kardynał Grzegorz Ryś jest z urodzenia krakowianinem. Agnieszka Maj

Start odbędzie się z bazy sił kosmicznych Vandenberg w amerykańskim stanie Kalifornii. Okno startowe potrwa 57 minut. Na orbitę mają dotrzeć urządzenia, które mogą być wykorzystane w zaawansowanych eksperymentach „dual use” – w wojskowości i przemyśle cywilnym. Będą to: satelita wyprodukowany przez polsko-fińską firmę ICEYE oraz konstelacja trzech satelitów PIAST. Na pokładzie rakiety będzie również nanosatelita wrocławskiej firmy SatRev.

Satelita ICEYE wykorzystuje technologię tak zwanej syntetycznej apertury, pozwalającą na monitorowanie powierzchni Ziemi za pomocą radarów. System pozwoli na ciągłą obserwację interesujących obszarów, na przykład infrastruktury wojskowej, transportowej czy energetycznej, Morza Bałtyckiego i granic państwa, a w wypadku wojny – na rozpoznawanie i śledzenie ruchów wojsk przeciwnika, wykrywanie ukrytego sprzętu czy ocenę zniszczeń.

Satelita jest wynikiem podpisanej w maju bieżącego roku umowy pomiędzy Ministerstwem Obrony Narodowej a konsorcjum ICEYE i Wojskowych Zakładów Łączności Nr 1. Wartość całego zamówienia wynosi około 860 mln zł brutto, przy czym zamówienie gwarantowane zakładało zakup trzech satelitów, zaś część opcjonalna kolejnych trzech.

Obserwacja Ziemi na potrzeby Sił Zbrojnych RP

W tym samym transporcie (misja Transporter-15) na orbitę okołoziemską trafi też polska konstelacja trzech małych satelitów – PIAST-S1, PIAST-S2, PIAST-M, przygotowanych między innymi przez inżynierów z Wojskowej Akademii Technicznej.

Założeniem projektu PIAST (Polish ImAging SaTellites) jest budowa konstelacji trzech nanosatelitów optoelektronicznego rozpoznania obrazowego na bazie autorskiej platformy HyperSat firmy Creotech Instruments. Ma on zagwarantować pierwsze, stworzone w Polsce instrumenty narodowego systemu satelitarnej obserwacji Ziemi na potrzeby Sił Zbrojnych RP. Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu SZAFIR zainicjowanego przez MON.

Trzecim polskim akcentem będzie nanosatelita firmy SatRev – PW6U – do pozyskiwania danych, które mogą być szeroko wykorzystywane – od rolnictwa i leśnictwa po energetykę i infrastrukturę. Firma SatRev od 2016 roku rozwija technologie umożliwiające szybkie pozyskiwanie i analizę danych satelitarnych między innymi budując własne centrum kontroli misji we Wrocławiu, podsystemy satelitarne oraz stacje odbiorcze w Polsce i Omanie. W sumie firma umieściła dotąd na orbicie kilkanaście satelitów własnych i partnerskich.

Pierwotnie start misji Transporter-15 był zaplanowany na 11 listopada, później podana została data 22 listopada, a następnie 19 i 20 listopada. 

Czytaj także: PERUN poleciał w kosmos. Na pokładzie algi i larwy muszki owocowej

Temat skutecznej broni antydronowej zyskuje na popularności i nie ma co się dziwić - Rosja wybrała sobie właśnie ten rodzaj walki w wojnie konwencjonalnej z Ukrainą i hybrydowej z resztą Europy. Możliwe, że jedno z rozwiązań, które opracowali Brytyjczycy, będzie prawdziwym hitem. Nie chodzi tylko o skuteczność, ale przede wszystkim o cenę. Przemysław Paterek

Kard. Grzegorz Ryś urodził się 9 lutego 1964 r. w Krakowie. W rodzinnym mieście ukończył wyższe seminarium duchowne, a następnie studia teologiczne i historyczne na ówczesnej Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W 1988 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk kardynała Franciszka Macharskiego. Z Krakowem był związany przez pierwsze dekady swojej posługi – tu zdobywał kolejne stopnie naukowe, aż do habilitacji z historii Kościoła.

Po święceniach pracował krótko jako wikary w Kętach, a później związał się z pracą akademicką. W krakowskim seminarium pełnił funkcję prefekta, a w latach 2007-2011 był jego rektorem. Zasiadał również w Konferencji Rektorów Seminariów Duchownych.

W 2011 r. papież Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej. Jego biskupie zawołanie „Virtus in infirmitate” („Moc w słabości”) często powraca w jego kazaniach i rekolekcjach, które prowadzi w całej Polsce. Kard. Ryś jest bowiem jednym z najpopularniejszych rekolekcjonistów młodego pokolenia duchownych. Regularnie komentuje także wydarzenia religijne w mediach.

Metropolita łódzki

Przełomowym momentem była decyzja papieża Franciszka z 2017 roku. Duchowny, dotąd silnie kojarzony z Krakowem, został metropolitą łódzkim. Tam rozpoczął proces odnowy diecezji, oparty m.in. na pracy w małych wspólnotach, większym zaangażowaniu świeckich oraz otwartości duszpasterstwa. Zyskał poparcie wielu wiernych, ale też krytykę części konserwatywnego środowiska kościelnego, które zarzuca mu zbytnią „nowoczesność”. Sam Ryś odpowiada, że Kościół nie może bać się pytań ani dialogu.

W 2023 r. papież Franciszek wyniósł go do godności kardynała, powierzając mu jednocześnie kościół tytularny w Rzymie. W tym samym okresie został również administratorem apostolskim diecezji kaliskiej po dymisji bp. Edwarda Janiaka.

Jako kardynał i metropolita łódzki angażował się w liczne inicjatywy społeczne i ekumeniczne. Był współorganizatorem wydarzeń inspirowanych spotkaniami w Asyżu, podczas których przedstawiciele różnych religii modlili się o pokój. Wielokrotnie zabierał głos w sprawach dotyczących obecności Kościoła w życiu publicznym, apelując o odpowiedzialność, pokorę i transparentność w obliczu kryzysów związanych z nadużyciami.

Czytaj też: Kiedy powinno się ubrać choinkę na święta? Istnieje kilka teorii

Brzuch menopauzalny to problem, z którym zmaga się wiele kobiet po 45. roku życia. Zmiany hormonalne, spowolniony metabolizm i stres sprawiają, że nawet szczupłe dotąd kobiety zauważają, że talia znika, a spodnie nagle stają się zbyt ciasne. Na szczęście to nie jest proces nieodwracalny. Ważne jest, by zrozumieć jego przyczyny i działać mądrze, a nie z wyrzutami sumienia. Marzena Sarniewicz

Serial komediowy "Kocham LA", którego gwiazdą i twórczynią jest Rachel Sennott, został przedłużony o drugi sezon. Aktorka znana z komedii "Na dnie" i "Shiva Baby" robi prawdziwą furorę – nic dziwnego, że serial budził ogromne zainteresowanie jeszcze przed premierą, a wielu internautów deklarowało, że chce go zobaczyć ze względu na rolę Sennott, która jak dotąd nie zawodzi. Gdzie można oglądać serial? Piotr Kozłowski

Wystarczą dwa składniki z kuchni, by pranie pachniało świeżo jak nigdy dotąd. Ten prosty trik nie tylko sprawia, że ubrania pachną pięknie po wyjęciu z pralki, ale też pomaga utrzymać bęben w idealnej czystości. Zamiast kupować drogie płyny do płukania, musisz wypróbować ten domowy patent. Marzena Sarniewicz

Choć wielu Amerykanów uważa, że tradycja ułaskawiania indyków sięga czasów prezydenta Abrahama Lincolna, historycy nie są co do tego zgodni. Owszem, jedna z anegdot mówi, że Lincoln miał oszczędzić indyka w 1863 roku na prośbę swojego syna Tada – ale nie było to jeszcze oficjalne „ułaskawienie”.

W rzeczywistości odpowiednikiem współczesnego rytuału stały się prezenty od hodowców drobiu, którzy od lat 40. XX wieku przysyłali Białemu Domowi okazałe ptaki. Dopiero prezydent John F. Kennedy w 1963 roku postanowił jednego z nich „nie zjadać”, mówiąc do reporterów słynne zdanie: „We’ll just let this one grow”, czyli: „Pozwólmy mu urosnąć”. Nie było to jednak „formalne” ułaskawienie.

Taka terminologia pojawiła się dopiero w 1989 roku, kiedy George H.W. Bush, stojąc przy głośno gdaczącym indyczym protagoniście, ogłosił: „Ten indyk dziś nie trafi na stół. Został oficjalnie ułaskawiony przez prezydenta Stanów Zjednoczonych.” Reporterzy wybuchnęli głośnym śmiechem. Od tego momentu wydarzenie weszło na stałe do kalendarza amerykańskiego życia politycznego.

Rozrywka w cieniu wielkiej polityki

Z czasem ceremonia zaczęła przypominać bardziej telewizyjny show niż prosty gest prezydenta. Indyki zyskały imiona – zwykle zabawne, często wyłonione w internetowych głosowaniach. Joe Biden ułaskawił w 2023 roku indyki o imionach Liberty i Bell. Donald Trump w latach swojej pierwszej kadencji wprowadził do ceremonii elementy autoparodii, żartując, że „ułaskawione indyki nie mogą mu potem zarzucać fałszywych ułaskawień”.

Uroczystość stała się również subtelnym narzędziem politycznym: prezydenci wykorzystują ją, by przemycić lekkie przytyki wobec opozycji, podkreślić własne poczucie humoru lub ocieplić wizerunek w roku wyborczym.

Co dzieje się z indorem po ułaskawieniu?

Wbrew pozorom ptaki nie wracają po ceremonii do „normalnego indyczego życia”. Zwykle trafiają na specjalne uniwersyteckie farmy – np. na kampus University of Minnesota czy Virginia Tech – gdzie przez pewien czas żyją jako… celebryci.

Prawda jest jednak mniej idylliczna. Indyki hodowane na Święto Dziękczynienia są genetycznie wyspecjalizowane pod kątem szybkiego przyrostu masy i często nie dożywają długiej starości. Nie są stworzone do życia w naturalnych warunkach – co sprawia, że ich spokojna emerytura trwa zwykle od kilku miesięcy do dwóch lat.

Fenomen kulturowy

„Ułaskawianie indyka” dawno już przekroczyło granice politycznej tradycji. Zwyczaj przeniknął do filmów, seriali i internetowych memów. Stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli amerykańskiego humoru politycznego. Rytuałem na styku żartu, tradycji i autopromocji. Trudno tu wypaść źle.

Trudno też znaleźć inną sytuację, w której prezydent największego mocarstwa świata musi całkiem serio ogłosić, że daruje życie ptakowi. W tym właśnie tkwi urok tej ceremonii: w absurdzie, który raz do roku łagodzi napięcia polityczne i przypomina, że nawet najpoważniejsze instytucje pozwalają sobie na odrobinę groteski.

Każdy prezydent – niezależnie od tego, czy kraj jest pogrążony w sporach, recesji czy konfliktach międzynarodowych – musi stanąć przed kamerami, opowiedzieć kilka żartów i ułaskawić indyka. Na tę odrobinę „normalności” Amerykanie, jakkolwiek to niepoważne, bardzo czekają. Zarówno Demokraci, jak i Republikanie.

Amerykańskie Święto Dziękczynienia już w czwartek. W piątek, tradycyjnie, słynne Black Friday – tradycja zakupowa, która zdążyła dostać się zresztą m.in. do Polski.

Nasz patent na kurz, smugi, tłuste ślady na ekranie telewizora jest niezawodny. Sprawdź, jak bezpiecznie czyścić telewizor, aby usunąć smugi i uniknąć zarysowań domowym sposobem. To ważne, ponieważ jeśli użyjesz niewłaściwych środków do czyszczenia ekranu możesz łatwo uszkodzić jego delikatną powłokę. Dowiedz się też, czy można używać płynu do szyb do mycia ekranu telewizora. Marzena Sarniewicz

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej obowiązuje już od blisko roku, ale kluczowych przepisów wykonawczych wciąż nie ma. Brak rozporządzenia regulującego zasady nadawania przydziałów mobilizacyjnych powoduje, że wojewodowie nie mogą skutecznie tworzyć kadr obrony cywilnej.

Nie żyje 34-letni mężczyzna, ofiara porwania, do którego doszło w nocy z wtorku na środę na ulicy Wrocławia. W trakcie policyjnej obławy auto prowadzone przez porywaczy uderzyło w tramwaj na zbiegu al. Hallera i Grabiszyńskiej. Trzech mężczyzn trafiło do szpitala. Jeden z nich zmarł. Piotr Kozłowski

Przeciwdziałanie patologiom rynku pracy, walka z wyzyskiem i realne zabezpieczenie praw cudzoziemców to główne cele nowych przepisów, które już obowiązują. Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna otrzymały szersze uprawnienia kontrolne, w tym możliwość nakładania kar, mandatów i kierowania wniosków o ukaranie do sądu. W ograniczaniu nielegalnego zatrudnienia mają pomóc również nowe zasady dla agencji pracy m.in. 2-letni okres karencji dotyczący świadczenia usług na rzecz zatrudniania cudzoziemców. O czym jeszcze muszą wiedzieć pracodawcy, którzy w szczególnie gorącym okresie przedświątecznym szukają rąk do pracy "na już”? Weronika Papiernik

To kolejna atrakcyjna okazja dla miłośników kawy. Ten produkt można kupić w niższej, bardzo atrakcyjnej cenie. Jedna z sieci dużych sklepów kolejny raz przygotowała ciekawą ofertę dla swoich klientów. Tym razem za kawę zapłacimy mniej niż połowę ceny. Do kiedy obowiązuje promocja? Jak duże limity obowiązują? Ile zapłacimy za kawę w ramach tej oferty i jaki produkt został nią objęty? Marta Kawczyńska

Co najmniej cztery osoby zginęły w pożarze wieżowca w Hongkongu. Wśród rannych jest też strażak. W budynku nadal są uwięzieniu ludzie.

Produkcja miedzi płatnej w grupie KGHM w październiku 2025 r. wyniosła 60,7 tys. ton i była na poziomie niewiele niższym od osiągniętego w październiku 2024 r. W okresie pierwszych dziesięciu miesięcy roku wyniosła 587,1 tys. ton, co oznacza spadek rdr.

Rosja otrzymała najnowszą wersję amerykańskiego planu pokojowego dla Ukrainy i wymaga on "poważnej analizy" – oświadczył w środę Jurij Uszakow, doradca rosyjskiego przywódcy Władimira Putina ds. polityki zagranicznej. Odniósł się także do kontrowersji wokół ujawnienia jego rozmowy ze Steve'em Witkoffem. Piotr Kozłowski

Według gazety, Luwr zlecił w 2018 roku audyt bezpieczeństwa ekspertom z francuskiego domu jubilerskiego Van Cleef & Arpels. Ich raport zawiera dwustronicowy opis włamania do Galerii Apolla – zgodny z rzeczywistym przebiegiem wydarzeń z 19 października.

W dokumencie jest mowa o możliwym użyciu podnośnika od strony ulicy, aby dostać się na taras galerii i wejść do środka przez okno – określone jako „jeden z najbardziej wrażliwych punktów placówki”. Zwrócono też uwagę na brak kamer w tej części Luwru.

Raport zignorowany przez władze Luwru

Raport został jednak zignorowany. Muzeum tłumaczy, że zmiany w kierownictwie sprawiły, iż nowa dyrekcja zapoznała się z nim dopiero po włamaniu.

Raport obciąża Luwr” – komentuje „Le Monde”. „To nowy trop dla śledczych dotyczący potencjalnych zleceniodawców, którzy mogli wykorzystać wyciek dokumentu” – ocenia.

19 listopada władze placówki zapowiedziały zainstalowanie do końca przyszłego roku stu kamer zewnętrznych. Na terenie Luwru ma też działać mobilny posterunek policji; pojawi się w muzeum już podczas bożonarodzeniowej przerwy świątecznej.

Luwr: skradziono klejnoty warte fortunę

Rabunku w Galerii Apollina dokonała 19 października czteroosobowa grupa. Dwóch mężczyzn włamało się do Luwru, wchodząc przez okno balkonowe przy użyciu podnośnika. W środku zniszczyli witryny i zrabowali klejnoty koronne warte niemal 90 milionów euro. W tym czasie dwaj inni sprawcy pozostawali na zewnątrz, by przygotować ucieczkę.

Na liście skradzionych skarbów są tiara, naszyjnik i kolczyki z zestawu biżuterii z szafirami królowej Marii Amelii i królowej Hortensji, szmaragdowa biżuteria z zestawu cesarzowej Marii Ludwiki, żony Napoleona Bonapartego, broszka i tiara cesarzowej Eugenii oraz zawierająca 94 diamenty broszka z połowy XIX wieku, znana jako broszka relikwiarzowa. Złodzieje zgubili jeden z łupów – koronę cesarzowej Eugenii, żony Napoleona III. Luwr nabył ją w 2008 roku za 6,72 mln euro.

Śledczy nadal szukają zrabowanych klejnotów, a także próbują zidentyfikować ewentualnych zleceniodawców tej zuchwałej kradzieży. Cztery osoby usłyszały zarzuty, za które grozi do 15 lat. We wtorek zatrzymano cztery kolejne.

Czytaj także: Napad na Luwr po polsku. Pijani okradli ruiny i zaatakowali strażnika