Wchodzisz i wiesz

„W uznaniu wybitnej twórczości Marka Grechuty oraz jego trwałego wpływu na polską kulturę Sejm wyraża wdzięczność oraz oddaje hołd artyście” – zapisano w dokumencie.

Za uchwałą zagłosowało 429 posłów. Nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Zamość – początek drogi artysty

W uchwale przypomniano, że Marek Grechuta urodził się 10 grudnia 1945 roku w Zamościu. Tam zdał maturę, a w 1963 roku rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Jego muzyczny debiut miał miejsce w 1967 roku podczas Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie, gdzie wykonał utwór „Tango Anawa”.

Poezja, muzyka i „Kraina Łagodności”

Grechuta szybko stał się jednym z najważniejszych twórców polskiej poezji śpiewanej. W świat muzyki wniósł unikalne połączenie słowa i melodii, które – jak podkreślono – zdefiniowało nurt zwany Krainą Łagodności. W latach 70. nagrał wybitne albumy, między innymi „Korowód”, „Drogę za widnokres” czy „Magię obłoków”.

Czytaj także: Nowy film Mattela. Scenarzystą jest gwiazda „Szybkich i wściekłych”

Piwnica pod Baranami i inspiracje malarstwem

Od 1976 roku współpracował z Piwnicą pod Baranami. Na płycie „Śpiewające obrazy” stworzył muzyczne interpretacje dzieł największych malarzy, między innymi Van Gogha, Picassa czy Moneta. Jego utwór „Hop – szklankę piwa”, do tekstu Stanisława Ignacego Witkiewicza, zdobył Grand Prix Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1977 roku.

„Dziesięć ważnych słów” i przesłanie wartości

W 1994 roku wydał album „Dziesięć ważnych słów” – muzyczną refleksję nad uniwersalnymi wartościami, które sam określał mianem „dziesięciu przykazań człowieka współczesnego”.

„Wolność” – manifest ducha

Szczególne miejsce w twórczości Grechuty zajmuje utwór „Wolność”, będący – jak napisano – artystycznym manifestem o źródłach prawdziwej wolności: w człowieku, jego myślach i postawach, , a nie w zewnętrznych deklaracjach. Piosenka stała się symbolem duchowego wymiaru wolności w Polsce końca XX wieku.

Legenda, która wciąż inspiruje

Marek Grechuta zmarł 9 października 2006 roku w Krakowie. Spoczywa w Alei Zasłużonych na cmentarzu Rakowickim.

W uchwale podkreślono, że „pamięć o nim najlepiej opisują słowa jego własnych piosenek". „Któż nie pamięta, że »ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy, ważnych jest kilka tych chwil, tych na które czekamy…«" – wskazano. Przypomniano też utwory „Będziesz moją panią”, „Ocalić od zapomnienia” czy „Pani mi mówi: niemożliwe”.

Sejm zaznaczył, że muzyka i poezja Grechuty ukształtowały wrażliwość kilku pokoleń Polaków. Jego twórczość – jak stwierdzono – „wzbogaciła nasze postrzeganie świata, rozszerzyła przestrzeń duchową i ukształtowała gust muzyczny wielu z nas”.

Uchwałę kończą słowa artysty: „Mądrych ludzi trzeba słuchać i jak skarb ich chronić”.

Czytaj także: Spotify Wrapped 2025. Oto najpopularniejsi wykonawcy w Polsce i na świecie

Za uchwałą głosowało 410 posłów, 17 było przeciw, a 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Zamach w atmosferze politycznej nienawiści

W uchwale przypomniano, że pierwszy prezydent II RP, Gabriel Narutowicz, został zamordowany 16 grudnia 1922 roku w warszawskiej Zachęcie przez nacjonalistycznego fanatyka. Doszło do tego w czasie ostrego konfliktu politycznego, kiedy przeciwnicy wyboru Narutowicza – głównie środowiska narodowe – wyrażali swój sprzeciw w sposób znacznie wykraczający poza normy demokratycznej debaty.

Patriota, naukowiec, człowiek o europejskim doświadczeniu

Sejm zwrócił uwagę, że Narutowicz był „wielkim patriotą i wybitnym przedstawicielem polskiej inteligencji, wywodzącym się z rodziny o szlacheckich i powstańczych tradycjach”.

Studiował i rozwijał karierę w Szwajcarii – był inżynierem, profesorem Uniwersytetu w Zurychu oraz autorem licznych projektów przemysłowych realizowanych we Francji i Szwajcarii. Wspierał Polaków na emigracji i angażował się w działalność organizacji walczących o odzyskanie przez Polskę niepodległości.

W 1919 roku zrezygnował ze stabilnej i dostatniej zagranicznej kariery, by wrócić do kraju i zaangażować się w odbudowę państwa. Pełnił funkcje ministra robót publicznych, a następnie ministra spraw zagranicznych.

Czytaj także: Lider powiększa przewagę w sondażu. PiS ma problem

Wybór na prezydenta i fala agresji

W grudniu 1922 roku Narutowicz został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta. Jego wybór wywołał gwałtowny sprzeciw znacznej części sceny politycznej, prowadząc do nagonki na legalnie wybraną głowę państwa. Organizowane demonstracje przeradzały się w zamieszki, a prasa pełna była artykułów szkalujących prezydenta.

W uchwale zaznaczono, że śmierć Narutowicza była „efektem toczącego się wówczas sporu politycznego”, w którym merytoryczną debatę zastąpiły negatywne emocje i nienawiść.

Dzień pamięci ku przestrodze

Zgodnie z uchwałą, Sejm ustanowił 16 grudnia Dniem Pamięci Prezydenta Gabriela Narutowicza, by oddać hołd jego postaci oraz przypominać, że język pogardy oraz uporczywe eskalowanie nienawiści i przemocy w debacie publicznej prowadzą do tragedii.

Czytaj także: Ziobro nie pojawił się w siedzibie PiS. Oświadczenie w formie zdalnej

Były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro może zostać tymczasowo aresztowany przed Świętami. – To nie jest tak, że sąd patrzy na wizerunek i czy ludzie będą go chwalili. To nie pan (minister Waldemar) Żurek wyznaczył termin 22 grudnia, tylko sąd rejonowy w Warszawie, który kierował się własnymi terminami. Sądy nie mogą się oglądać na to, czy decyzja będzie popularna wśród opinii publicznej – komentowała adw. Sylwia Gregorczyk-Abram z Inicjatywy Wolne Sądy w „Pytaniu dnia”.

Nowe wyróżnienie FIFA zapowiedział już jakiś czas temu prezydent Gianni Infantino. „FIFA Peace Prize będzie przyznawana w uznaniu wyjątkowych działań na rzecz pokoju. W coraz bardziej niespokojnym i podzielonym świecie kluczowe jest docenianie wkładu tych osób, które ciężko pracują nad zakończeniem konfliktów i zjednoczeniem ludzi” – mówił szef FIFA.

Ujawniono, że pierwszego laureata poznamy podczas ceremonii losowania grup piłkarskich mistrzostw świata. Tak też się stało. 

Trump laureatem pokojowej nagrody FIFA

Od dawna spekulowano, że wyróżnienie trafi do prezydenta USA Donalda Trumpa. W piątek to się potwierdziło. W laudacji na cześć amerykańskiego przywódcy wspomniano jego działania na rzecz pokoju na całym świecie w tym pomiędzy Ukrainą i Rosją. 

– To nagroda przyznawana w imieniu miliardów kibiców na całym świecie osobie, która wpływa na pokój na świecie przez swoje światłe przywództwo – powiedział Infantino.

Uśmiechnięty od ucha do ucha Trump zawiesił sobie na szyi okazały medal i powiedział: „To dla mnie wielki zaszczyt. Razem uratowaliśmy miliony ludzkich istnień”. 

W ciągu najbliższej dekady Indie ponad trzykrotnie zwiększą zużycie miedzi. Podstawowe znaczenie ma urbanizacja i wychodzenie z ubóstwa. Gorący klimat sprawia, że szaleje popyt na klimatyzatory. Swoje dokłada też rozwój energetyki i elektromobilności, które pompują zainteresowanie metalem.

Sejm nie odrzucił weta prezydenta Karola Nawrockiego do ustawy o kryptoaktywach. Wcześniej premier Donald Tusk na zamkniętej części obrad przedstawił informację dotyczącą spraw z zakresu bezpieczeństwa państwa.

Premier: Robią bardzo złą rzecz

Premier oświadczył w piątek w rozmowie z dziennikarzami w Sejmie, że sprawa ustawy o kryptoaktywach jest „paskudna”. Jego zdaniem nie było takiej sytuacji w Polsce od 1989 roku. – Mamy do czynienia z bardzo groźnymi zjawiskami, gdzie są rosyjskie pieniądze, gdzie jest mafia (...). Pieniądze z tych bardzo groźnych dla Polski środowisk trafiały także na promocję polityczną – mówił szef rządu.

Dodał, że ustawa, która „miała ukrócić możliwości tego działania, została zawetowana przez tych, którzy są jakoś podejrzanie blisko tych spraw”. – My i tak złożymy tę ustawę. Za chwilę. Nie mówię, że dziś, ale będziemy dalej namawiać prezydenta i PiS-owską opozycję, żeby nie robili tego, bo robią bardzo złą rzecz – dodał premier.

Zobacz również: Kryptowaluty uzależniają jak hazard. Niepokojące ustalenia naukowców

Wspólna praca z prezydentem?

Spytany, czy rząd jest gotowy do negocjacji z prezydentem Nawrockim, by przygotować wspólny projekt, odparł, że „nie ma czasu”. – My musimy mieć tę ustawę teraz, żeby zablokować złe scenariusze, żeby mieć narzędzia do kontroli tej sytuacji. Będę apelował, żeby bez zbędnej zwłoki natychmiast przyjąć po ponownym rozpatrzeniu tę ustawę – zadeklarował Tusk.

Kancelaria prezydencka uzasadniała poniedziałkowe weto Karola Nawrockiego tym, że ustawa między innymi umożliwiała rządowi wyłączenie stron internetowych firm działających na rynku kryptowalut jednym kliknięciem, a przepisy dotyczące blokowania domen były nieprzejrzyste i mogły prowadzić do nadużyć.

Zobacz także: Kryptowaluty i rosyjska dywersja. „Weto prezydenta zaskakuje”

Co zakłada ustawa o kryptoaktywach?

Celem zawetowanej ustawy – uchwalonej przez Sejm 7 listopada bieżącego roku. – była między innymi implementacja unijnych przepisów, czyli rozporządzenia MiCA (The Markets in Crypto-Assets Regulation). Zgodnie z ustawą nadzór nad rynkiem kryptoaktywów sprawowałaby Komisja Nadzoru Finansowego, wyposażona w odpowiednie narzędzia nadzorcze i kontrolne. Doprecyzowano niektóre obowiązki emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, a także dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

W przypadku naruszenia przepisów Komisja Nadzoru Finansowego mogłaby wpisywać do prowadzonego przez siebie rejestru nieuczciwe domeny internetowe służące do prowadzenia działalności w zakresie kryptoaktywów. Miałoby to chronić klientów i rynek przed takimi podmiotami. Ustawa miała wprowadzić odpowiedzialność karną za przestępstwa popełniane między innymi w związku z emisją tokenów czy świadczeniem usług w zakresie kryptoaktywów bez wcześniejszego zgłoszenia tego KNF.

Sprawcom najpoważniejszych naruszeń groziłaby między innymi grzywna w wysokości do 10 mln zł. Zawetowane przepisy zakładały też regulację kwestii internetowych kantorów walutowych – one też miały być objęte nadzorem KNF. Zgodnie z ustawą miałyby one prowadzić dla swoich klientów indywidualne rachunki płatnicze, co między innymi chroniłoby pieniądze klientów, a także pozwoliło im dysponować nimi w dowolnym momencie.

Zobacz też: Sejm nie odrzucił prezydenckiego weta. Koniec ustawy o kryptoaktywach

ICEYE pozyskało od europejskich inwestorów 150 mln euro nowego kapitału oraz 50 mln euro środków w ramach sprzedaży pakietu akcji. Pieniądze posłużą  na rozbudowę systemów satelitarnych SAR oraz na poprawę usług opartych na analizie danych.

Sąd Okręgowy w Legnicy skazał dwóch 21-letnich mężczyzn, którzy 29 lipca napadli na Banglijczyka, prowadzącego lokal z kebabem w centrum Głogowa. Jakub K., oskarżony o „atak z użyciem maczety i zamiar spowodowania u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, groźby oraz zniszczenie mienia”, został skazany na 3 lata więzienia. Ma też zapłacić nawiązki na rzecz pokrzywdzonego w łącznej wysokości 10 tys. zł.

Wobec Oliwiera Ch., odpowiadającego za zniszczenie mienia, orzeczono karę 5 miesięcy pozbawienia wolności.

 

Młodzi mężczyźni mają także zapłacić Banglijczykowi 12 tys. zł za zniszczone szyby w lokalu. Wyrok jest nieprawomocny, ale jest niemal pewne, że będzie apelacja ze strony prokuratury.

 

„Prokurator uznał wyrok za niesłuszny w zakresie wymiaru kary orzeczonej wobec Jakuba K. Prokurator uważa, że sąd nie mógł zastosować wobec K. nadzwyczajnego złagodzenia kary z uwagi na zarzut działania z pobudek chuligańskich. Minimalny wymiar kary łącznej w takim przypadku to 4 lata i 7 miesięcy pozbawienia wolności. Zwrócono się o uzasadnienie wyroku” – poinformowała prok. Liliana Łukasiewicz, rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Legnicy.

 

Czytaj także: Napadli z maczetą na Banglijczyka. Sąd zdecydował 

Z maczetą na Jahida

 

Anwar Jahid, obywatel Bangladeszu, od prawie dziewięciu lat mieszka w Polsce. Osiedlił się w Głogowie, gdzie żyje z żoną i dziećmi oraz prowadzi lokal gastronomiczny z kebabem.

 

W nocy z 28 na 29 lipca usłyszał podejrzane odgłosy dochodzące z tyłu jego lokalu przy Alei Wolności. Brzmiały one, jakby ktoś próbował sforsować drzwi. Kiedy wyszedł sprawdzić, co się dzieje, zauważył dwóch młodych mężczyzn, wyglądających na około 20-25 lat. Jeden z nich trzymał długi nóż, który – jak relacjonował Anwar – budził grozę swoim rozmiarem.

 

– To była masakra. Było dwóch mężczyzn, ale jeden agresywny. Pokazywał na mnie i powiedział, że mnie zabije. Nigdy nic mu nie zrobiłem. Nic nie zamawiał. Nie spałem całą noc. Bardzo się boję. Mam żonę i dziecko – mówił właściciel lokalu.

 

Przebieg zdarzenia został uchwycony przez kamery monitoringu. Na nagraniu widać, jak właściciel lokalu ucieka na ulicę, ścigany przez jednego z napastników. Chwilę później dołącza drugi, uzbrojony w maczetę. Sprawcy zostali zatrzymani przez policję kilkanaście godziny po zdarzeniu. Przyznali się, ale twierdzili, że nic nie pamiętają.

 

Czytaj także: Atak na tle rasowym w Głogowie. Groził maczetą w lokalu z kebabem

Zdarzenie miało miejsce pod koniec października. Samolot pasażerski lecący z Cancun w Meksyku do New Jersey w USA nagle gwałtownie stracił wysokość. Piloci awaryjnie lądowali na lotnisku na Florydzie. Rannych zostało 15 osób, które po lądowaniu zostały zabrane do szpitala.

Po tygodniach analiz eksperci są pewni, że incydent wywołał wybuch supernowej. Maszyna została uderzona strumieniem wysokoenergetycznych cząstek. Clive Dyer, ekspert ds. pogody kosmicznej i promieniowania z Uniwersytetu Surrey w Wielkiej Brytanii w rozmowie z portalem branżowym Space.com wyjaśnił, że „promienie kosmiczne mogą oddziaływać na nowoczesną mikroelektronikę i zmieniać stan obwodu”.

– Mogą one zafałszować informacje i spowodować nieprawidłowe działanie urządzeń. Mogą również powodować awarie sprzętu, gdy indukują prąd w urządzeniu elektronicznym i powodują jego spalenie – tłumaczył Dyer.

Zobacz także: Incydent podczas lotu Zełenskiego. „Doszło do ataku hybrydowego”

Na czym polega zjawisko supernowej?

Supernowa to spektakularny koniec życia masywnej gwiazdy, jej inny rodzaj to wybuch zachodzący w specyficznym układzie dwóch gwiazd. W obu przypadkach mamy do czynienia z nagłym, znacznym pojaśnieniem obserwowanego obiektu.

Astronomowie obserwowali już wiele supernowych, ale jeszcze nie wszystko wiedzą o mechanizmach ich wybuchu. Szczególnie trudno jest zebrać dokładne dane z samego początku przebiegu zjawiska.

Zobacz też: Dramat w samolocie pasażerskim. Pożar Airbusa A320

Ten film do dziś jest uznawany za jedną z bardziej kultowych produkcji czasów PRL. Często powtarzany jest w telewizji. Pamiętacie szczegóły tej produkcji? Jeśli tak to nasz quiz o "Znachorze" będzie dla Was bardzo łatwy. Marta Kawczyńska

W tym quizie pytamy o znane polskie seriale. Zadanie polega na tym, by po trzech postaciach, odgadnąć tytuł serialu. To nie będzie zbyt trudne zadanie, jeśli oglądałeś i dobrze znasz te produkcje. Marta Kawczyńska

Przed tygodniem do sklepu jubilerskiego Partridge Jewellers w centrum Auckland w Nowej Zelandii wezwano policję. Tuż po tym, jak personel zgłosił, że znajdujący się w środku mężczyzna miał podnieść wisiorek i go połknąć.

Policja przekazała, że wisiorek „opuścił przewód pokarmowy podejrzanego w sposób naturalny, bez interwencji medycznej”. 

Funkcjonariusze udostępnili fotografię, na której widać dłoń w rękawiczce, trzymającą odzyskany wisiorek, a także długi, złoty łańcuszek z nienaruszoną metką z ceną – 33 tysiące dolarów nowozelandzkich (około 19 tys. dolarów amerykańskich). 

Przeczytaj także: James Bond będzie kobietą? Legenda kina zabrała głos

32-latek został aresztowany. 29 listopada postawiono mu zarzut kradzieży.

Jaką biżuterię połknął mężczyzna?

Strona internetowa sklepu informuje, że jajko – jedno z zaledwie 50 wyprodukowanych egzemplarzy – jest wykonane ze złota, pomalowane zieloną emalią i wysadzane 183 diamentami i dwoma szafirami. Wisiorek ma 8,4 centymetra (3,3 cala) wysokości i jest osadzony na stojaku.

„Jajko otwiera się, ukazując ośmiornicę z 18-karatowego żółtego złota, ukrytą w środku, ozdobioną białymi diamentowymi przyssawkami i czarnymi diamentowymi oczami. Ośmiornica stanowi hołd dla tytułowej antagonistki, będącej główną bohaterką filmu 'Ośmiorniczka'” – wskazano w opisie bibelotu. 

Przeczytaj także: Nowy film o Bondzie ma już scenarzystę. To twórca „Peaky Blinders”

- Nie dostałam odprawy ani uposażenia. TK nie ma żadnych pieniędzy - twierdzi Krystyna Pawłowicz, która po sześciu latach zasiadania w Trybunale Konstytucyjnym została przeniesiona w stan spoczynku.

"Jedna z bohaterek miała psa, który nie lubił być głaskany, nie przytulał się do nikogo. Tego dnia, kiedy ona była już w trakcie podjęcia próby samobójczej, zagrodził jej drogę. Łasił się, przytulał, wskakiwał na kolana" - opowiada w tym odcinku Kawki z...Halszka Witkowska, suicydolog, konsultantka kryzysowa, która wraz z Moniką Tadrą napisała książkę "Przywróceni do życia". Czy zwykła rozmowa, jakiś jeden gest może pomóc w kryzysie samobójczym? Marta Kawczyńska

Koalicja Obywatelska utrzymuje wyraźne prowadzenie w najnowszym sondażu CBOS, osiągając 30,3 proc. poparcia. Prawo i Sprawiedliwość traci dystans z wynikiem 20,7 proc. Na podium umacnia się Konfederacja Wolność i Niepodległość (12,5 proc.). Lewica wraca nad próg wyborczy (5,2 proc.). Aż 77 proc. Polaków deklaruje chęć wzięcia udziału w wyborach. Olga Skórko

Spotkanie w niemieckim Goerlitz przedstawicieli tego miasta, polskiego Zgorzelca oraz spółek SEC Zgorzelec i Stadtwerke Görlitz AG, zaowocowało podpisaniem listu intencyjnego w sprawie stworzenia pierwszego w Europie Środkowej transgranicznego systemu ciepłowniczego opartego w pełni na OZE.

Nie pomogły apele środowiska, tysiące podpisów pod listem do najważniejszych osób w państwie i wystąpienia naukowców w Sejmie. Więcej środków na badania podstawowe w 2026 r. nie będzie.

Tagawa zmarł w Santa Barbara z powodu powikłań po udarze. Odszedł w otoczeniu kochającej rodziny – przekazała w czwartek Margie Weiner, menedżerka aktora.

 

Cary-Hiroyuki Tagawa urodził się 27 września 1950 roku w Tokio, jako syn znanej japońskiej aktorki teatralnej i amerykańskiego żołnierza. Wychowywał się głównie na południu Stanów Zjednoczonych. Jak podała agencja Associated Press, Tagawa opracował własny system walki nazwany Ninjah Sportz.

 

Kierowca, dostawca pizzy, fotoreporter

Karierę aktorską rozpoczął mając 36 lat. Wcześniej był kierowcą limuzyny, kierowcą ciężarówki, dostawcą pizzy czy fotoreporterem. W 1987 roku wystąpił w nagrodzonym Oscarem filmie Bernardo Bertolucciego „Ostatni cesarz”. Zagrał też w takich uznanych filmach jak „Pearl Harbor”, „Planeta małp” czy „Licencja na zabijanie”.

 

Najbardziej znany był z gry w filmach akcji. Wystąpił w kultowym obrazie „Mortal Kombat”, „Ostatnim samuraju”, „Tekkenie” czy serialu „Człowiek z Wysokiego Zamku”.

 

Czytaj także: Nowy film Mattela. Scenarzystą jest gwiazda „Szybkich i wściekłych” 

Zbigniew Ziobro, choć zapowiadał oświadczenie w siedzibie PiS przy Nowogrodzkiej, ostatecznie przekazał je w formie zdalnej.

Szef rządu o dalszych krokach.