Wchodzisz i wiesz

Inwestycję realizowała firma PORR od 25 lipca 2023 r., a jej wartość wyniosła blisko 106 mln zł. – W ramach zadania przebudowano całą konstrukcję jezdni, wykonano kanalizację deszczową, przepusty, ekrany akustyczne, oświetlenie drogowe, sygnalizację świetlną na skrzyżowaniach oraz kanał technologiczny. Przebudowano sieci teletechniczne, wodociągowe i gazowe – wylicza Marek Prusak z GDDKiA w Katowicach. – Dzięki tym działaniom poprawi się bezpieczeństwo i komfort podróży na tej trasie.

Łącznie w województwie śląskim zmodernizowanych zostanie ponad 40 km dawnej gierkówki pomiędzy Częstochową a węzłem Podwarpie na S1. Wkrótce znikną utrudnienia na kolejnym odcinku, od Częstochowy do Nowej Wsi.

Po zakończeniu wszystkich etapów modernizacji DK91 kierowcy skorzystają z nowoczesnej, bezpiecznej i dostosowanej do nośności 11,5 t/oś trasy.

Na finiszu jest obecnie przebudowa odcinka Częstochowa – Nowa Wieś o długości 4,6 km. Od 17 listopada ruch odbywa się dwoma jezdniami z ograniczeniami. Na jezdni lewej w stronę Częstochowy kierowcy mają do dyspozycji dwa pasy, a na jezdni w kierunku Katowic tylko prawy pas. – Na lewym pasie usuwane jest tymczasowe oznakowanie poziome i wykonywane jest to docelowe. Likwidowane są tymczasowe przewiązki i trwają prace wykończeniowe w pasie rozdziału związane z montażem barier ochronnych – informuje Marek Prusak.

Zakończenie tych prac i udostępnienie do ruchu obu pasów jezdni prawej planowane jest na piątek, 28 listopada. Wszystko jednak zależy od warunków atmosferycznych.

W trakcie realizacji jest odcinek Zawada – Siedlec Duży o długości 5,5 km. Obecnie ruch odbywa się dwukierunkowo po jezdni prawej (w kierunku Katowic) po warstwie wiążącej. – Trwają prace związane z przebudową kolizyjnych gazociągów średnioprężnych, które determinują układ ruchowy na DK91 – mówi Marek Prusak. – Zgodnie z bieżącymi założeniami, jeśli nie wystąpią nieprzewidziane czynniki atmosferyczne, od 1 grudnia br. ruch zostanie przełożony na jezdnię w kierunku Częstochowy, co umożliwi kontynuację robót na sąsiedniej jezdni.

Źródło: GDDKiA Katowice

"To dobra wiadomość dla Krakowa, bo na model komunikacji z księżmi narzekano tam od dawna, także wśród duchownych bliskich abp. Markowi Jędraszewskiemu" – powiedział PAP publicysta Tomasz Terlikowski, komentując wybór kard. Grzegorza Rysia na urząd metropolity krakowskiego. Terlikowski z przymrużeniem oka zacytował też hymn paschalny. Piotr Kozłowski

Rząd w Budapeszcie nie potwierdził jeszcze oficjalnie informacji. Centrum Informacyjne Rządu odpowiedziało Telexowi, że „poinformuje opinię publiczną o zagranicznych podróżach premiera w standardowy sposób”. Panyi, który powołał się na źródło znające szczegóły podróży, napisał na platformie X, że biuro prasowe rządu zapewniło go, iż skomentuje doniesienia „w odpowiednim czasie”.

Media: Orban w piątek odwiedzi Putina

Premier Victor Orban po raz ostatni spotkał się osobiście z Putinem w lipcu 2024 roku, również w Moskwie. Rząd potwierdził wówczas podróż dopiero po wylądowaniu premiera w Rosji – przypomniał Telex.

Węgierska prasa zwróciła uwagę na to, że wizyta odbyłaby się w momencie, gdy światowi liderzy zintensyfikowali rozmowy w sprawie osiągnięcia pokoju na Ukrainie. Węgierski rząd poparł w ubiegłym tygodniu 28-punktowy plan pokojowy USA, wzywając do jego akceptacji Unię Europejską i europejskich przywódców. Premier Orban napisał w tej sprawie list do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, wzywając UE do bezwarunkowego poparcia planu Donalda Trumpa.

Amerykański plan pokojowy został skrytykowany przez Ukrainę i jej europejskich sojuszników, którzy uznali, że zawiera zbyt wiele ustępstw na rzecz Rosji. W efekcie prowadzonych od weekendu negocjacji usunięto z niego dziewięć punktów, choć kilka kwestii, a zwłaszcza ewentualne ustępstwa terytorialne, wymaga jeszcze uzgodnienia.

Poprzedni raport zatytułowany „Perspektywy światowej urbanizacji” został opracowany w 2018 roku. Liderem było wówczas Tokio, zaś Dżakarta zajmowała dopiero 33. pozycję. Analitycy wskazali, że w ciągu ostatniego ćwierćwiecza populacja stolicy Japonii rosła wolniej niż miało to miejsce w Dżakarcie i Dhace.

W ocenie ONZ obecny trend będzie się utrzymywał w kolejnych dekadach. Dżakarta pozostanie najludniejszym miastem świata, zdaniem ekspertów około roku 2050 wyprzedzi ją Dhaka.

Megamiasta w natarciu

Analitycy zwrócili uwagę na gwałtownie postępującą urbanizację i rosnącą liczbę megamiast, czyli miast liczących ponad 10 milionów mieszkańców. W 1975 roku było ich zaledwie 8, zaś obecnie jest ich 33, z czego 19 w Azji. Do 2025 roku do tego grona dołączą między innymi Addis Abeba (Etiopia), Dar-es-Salaam (Tanzania) i Kuala Lumpur (Malezja). W 2030 roku do pierwszej dziesiątki wskoczy stolica Pakistanu Karaczi, zaś w 2050 może stać się piątym najludniejszym krajem świata.

Skutkiem procesu urbanizacji jest spadek populacji na obszarach wiejskich, co może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego.

Z danych wynika, że już 45 procent z 8,2 miliarda mieszkańców Ziemi żyje w miastach. To znaczący wzrost w porównaniu z 1950 rokiem – wówczas jedynie 20 procent, spośród 2,5 miliarda żyjących, mieszkało w obszarach metropolitalnych. Obecnie tylko w 26 krajach ponad połowa ludności wciąż zamieszkuje obszary wiejskie, wśród nich są Bhutan, Eswatini, Laos czy Zimbabwe.

Czytaj także: Łódź straciła 30 tys. mieszkańców, Szczecin 13 tys. Alarm dla polskich miast

Galareta, znana również jako zimne nóżki, to danie, które było stałym punktem każdej polskiej imprezy w czasach PRL-u. Gościła na weselach i imieninach w latach 70. i 80. Dziś, choć popularność zyskały hummus czy guacamole, galareta wciąż ma swój urok. Jest prosta, autentyczna i dostarcza naturalnego kolagenu. Zrób ją na Andrzejki, a z pewnością zniknie ze stołu! Weronika Papiernik

Aktorka Ewa Gawryluk gościła w talk-show Kuby Wojewódzkiego. Padł temat jej domniemanego pokrewieństwa ze znaną dziennikarką Polsatu, Dorotą Gawryluk. "Często odbierałam telefony. (...) Do mnie, jako do Doroty" - powiedziała. Zdradziła też, czy naprawdę łączą je więzy krwi. Beata Zatońska

"Zakończenie wojny w Ukrainie do końca 2025 roku jest możliwe, choć rozmowy delegacji USA i Ukrainy w Genewie muszą być kontynuowane" – ocenił sekretarz generalny NATO Mark Rutte. Szef Sojuszu dodał, że Rosja będzie stanowić długoterminowe zagrożenie dla Europy nawet po zawarciu porozumienia pokojowego. Piotr Kozłowski

– Inwestycje w gospodarkę odpadową, możliwość lepszej selekcji, zagospodarowania, odzysku i recyklingu odpadów to nie tylko kwestia standardów ekologicznych, ale także ochrony przed znacznym wzrostem kosztów całego systemu dla miasta, z więc także jego mieszkanek i mieszkańców – komentuje prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk. – Nowy Punkt Selektywnego Zbierania, który ma powstać w przemysłowej strefie miasta, ułatwi mieszkańcom prawidłową segregację oraz pozwoli zwiększyć poziomy odzysku. Inwestycja w Sobuczynie poprawi efektywność instalacji zagospodarowania odpadów ważnej dla całego częstochowskiego subregionu.

Realizatorem obu projektów będzie miejska spółka Częstochowskie Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o.

Projekt „Kompleksowa modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów Częstochowskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o. w Sobuczynie” będzie dofinansowany z programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego).

Szacowana wysokość kosztów kwalifikowanych w tym projekcie to blisko 47,7 mln zł, a wartość dofinansowania ma wynieść ok. 28,8 mln zł. Przewidywany koszt całej inwestycji – wraz z kosztami nie kwalifikującymi się do dofinansowania – to 59,5 mln zł brutto.

Projekt ma charakter strategiczny – zakłada kompleksową modernizację Zakładu Zagospodarowania Odpadów Częstochowskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp z o.o. w Sobuczynie poprzez wykonanie niezbędnych prac budowlanych oraz dostaw sprzętu i urządzeń w ramach następujących zadań:

• modernizacja kompostowni – hermetyzacja procesu dla odpadów zielonych i kuchennych, w tym: przebudowa istniejących napowietrzanych szarż kompostowych zabudowanych w hali w zamknięte bioreaktory wraz z modernizacją systemów napowietrzających;
• modernizacja sprzętowa placu kompostowego dla odpadów zielonych;
• modernizacja stacji remontowo-budowlanej z dostawą urządzeń;
• modernizacja sprzętu i infrastruktury instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBP):
• dostawa sprzętu i urządzeń dla stacji dużych gabarytów (DG);
• montaż wagi najazdowej oraz instalacji fotowoltaicznej (off-grid) wraz z systemem magazynowania energii elektrycznej (w ramach infrastruktury towarzyszącej).

W zakresie projektu zaplanowano także kampanię, której przedmiotem będą działania informacyjno–edukacyjne dotyczące m.in. sposobów i zasad segregacji odpadów. Ma to zwiększyć świadomość w zakresie ekologii i zrównoważonej konsumpcji.

Projekt w sposób kompleksowy modernizuje i scala funkcjonującą infrastrukturę zagospodarowania odpadów w Sobuczynie, w tym w zakresie ciągów i procesów technologicznych, wzmocnienia elementów kluczowych (instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, kompostowni, stacji odpadów remontowo-budowlanych oraz dużych gabarytów), a nowa infrastruktura towarzysząca zwiększy funkcjonalność i niezawodność systemu gospodarki odpadami. Inwestycja jest ściśle zintegrowana z całościowym układem gospodarki odpadami w regionie.

Przypomnijmy, że obecny Zakład Zagospodarowania Odpadów CzPK powstał w 2009 r. kosztem 23,7 mln zł, dzięki dofinansowaniu unijnemu ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Zrealizowano wówczas sortownię odpadów komunalnych, kompostownię, stacje rozbiórki odpadów wielkogabarytowych i rozdrabniania gruzu budowlanego oraz miejski punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych.

W 2014 r., m.in. dzięki środkom europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko możliwa była rozbudowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów. Dzięki projektowi wartości ok. 53,8 mln zł, na który pozyskano dofinansowanie w wysokości 17,8 mln zł, powstał nowy zamknięty zakład kompostowy (z technologią kompostowania tlenowego w bioreaktorach żelbetowych), poddano rekultywacji kwaterę składową nr 1 o powierzchni 16,8 ha oraz zrealizowano I etap budowy kwatery składowej nr 2 o powierzchni użytkowej 2,6 ha.

Drugim projektem jest „Budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych nr 2 w Gminie Miasto Częstochowa”. Ta inwestycja ma zostać dofinansowana w wysokości 1,7 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). Wartość kosztów kwalifikowanych to 2 mln, a przewidywana wartość całego projektu to ok. 7,2 mln zł.

Projekt zakłada budowę Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych nr 2 w Częstochowie wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i wyposażeniem oraz prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dotyczących gospodarki odpadami i funkcjonowania planowanego PSZOK.

Nowy PSZOK nr 2 ma poprawić efektywność i stanowić uzupełnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w mieście (obecny stacjonarny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych dla mieszkańców Częstochowy funkcjonuje na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie). Nowy PSZOK będzie łatwiej dostępny dla mieszkanek i mieszkańców Częstochowy – zwłaszcza wschodniej części miasta.

Nowy PSZOK będzie wyposażony m.in. w kontenery do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych oraz magazyn na zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny z pojemnikami przeznaczonymi na odpady niebezpieczne. Przy najazdowej wadze samochodowej ma działać punkt informacyjny oraz punkt wymiany książek. PSZOK zostanie oznakowany tablicami dostosowanymi także dla osób z niepełnosprawnościami. Teren PSZOK zostanie zagospodarowany.

Planowana budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w Częstochowie wpisuje się m.in. w założenia Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”, która kładzie nacisk na poprawę warunków życia mieszkańców regionu poprzez działania proekologiczne i zrównoważony rozwój. Utworzenie nowoczesnego PSZOK przyczyni się do efektywniejszego zarządzania odpadami, co jest zgodne z celami strategicznymi zarówno samorządu województwa, jak i miasta dotyczącymi ochrony środowiska i promowania gospodarki o obiegu zamkniętym.

Źródło: UM Częstochowy

Oto Twój super-trudny test z 11-pytaniami z wiedzy ogólnej! Poziom trudności został podniesiony, by sprostać oczekiwaniom "tytanów intelektu". Weronika Papiernik

Przesuwa się w czasie termin kupna udziałów w spółce BPT Steel przez grupę Bowim, działającej na rynku dystrybucji wyrobów stalowych. Podpisano właśnie aneks przedłużający termin zawarcia umowy przyrzeczonej do 31 marca 2026 r.

Ostatnio głośno było o synu Kamili Baar i Wojciecha Błacha, który zagrał w filmie "Ministranci". Okazuje się, że nie tylko Bruno idzie śladami swoich rodziców. Podobnie jest w przypadku Nataniela Pągowskiego. Tak jak jego znana mama i ojczym postanowił związać swoją przyszłość z aktorstwem. Marta Kawczyńska

"W środę finalizowana jest kwestia zakupu trzech nowoczesnych okrętów podwodnych" – przekazał premier Donald Tusk przed na wstępie posiedzenia rządu. "Kontrakt ma obejmować inwestycje w polski przemysł stoczniowy, a także m.in. możliwość szybkiego rozpoczęcia szkoleń marynarzy" – podkreślił szef rządu. Piotr Kozłowski

W środę, 26 listopada, warszawskie indeksy rosną już trzeci dzień z rzędu. Wzrosty może nie są przesadnie okazałe, ale widać wyraźnie, że giełdowi gracze nieśmiało rozgrywają potencjalne zakończenie konfliktu na Ukrainie. Czy słusznie?

Do 3 grudnia 2025 r. został przedłużony termin składania ofert w przetargu PGE na zaprojektowanie i budowę, w formule pod klucz, szczytowej elektrowni gazowej o mocy ok. 600 MW w Gryfinie.

W Polsce w wielu miastach można korzystać z elektrycznych hulajnóg. W innych krajach Europy coś zaczyna się zmieniać. Florencja likwiduje usługi wynajmu elektrycznych hulajnóg od 1 kwietnia 2026 r. Decyzja ta wynika z trudnych do egzekwowania nowych przepisów oraz niewłaściwego korzystania z hulajnóg. Od stycznia nie będzie też wypożyczanych hulajnóg elektrycznych w Pradze.

Fani uniwersum "Gry o tron" mogą odetchnąć z ulgą. Czwarty sezon serialu "Ród Smoka" został oficjalnie potwierdzony. Nastąpiło to jeszcze przed premierą trzeciego sezonu, który będzie można oglądać w lato 2026 roku na platformie HBO Max oraz w telewizji HBO. A na kiedy planowana jest premiera sezonu czwartego? Piotr Kozłowski

W odpowiedzi na reportaż Michała Fui "Ksiądz rektor i pani Emilia" w TVN, w którym opisano okoliczności, w jakich rektor UKSW miał zostać właścicielem mieszkania starszej kobiety, ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski zapowiedział podjęcie kroków prawnych. Oświadczył, że podane informacje są nieprawdziwe. W związku z reportażem wyjaśnień od ks. Czekalskiego zażądali jego przełożeni. Agnieszka Maj

W porządku obrad rządu znajdą się dwie spraw, które dotyczą wielkich przedsięwzięć dotyczących naszego bezpieczeństwa – powiedział przed posiedzeniem rządu premier Donald Tusk.

W ubiegłym roku największa gospodarka Europy wpłaciła do wspólnego budżetu Unii Europejskiej o 13,1 mld euro więcej, niż z niego otrzymała – wynika z analizy Instytutu Niemieckiej Gospodarki (IW) w Kolonii.

Serwis Deutsche Welle przyznał, że słaba koniunktura w Niemczech daje jednak o sobie znać. W 2022 roku wpłaty netto wynosiły jeszcze 19,7 mld euro, zaś w 2023 roku 17,4 miliarda euro. Obecna wartość odpowiada mniej więcej średniej z lat przed brexitem (2014-2020), kiedy także Wielka Brytania nadal wpłacała do wspólnego budżetu.

Netto każdy obywatel Niemiec wpłacił w ubiegłym roku około 157 euro do budżetu UE – to również oznacza pierwsze miejsce, przed Irlandią (130 euro). Na drugim miejscu największych płatników netto UE znajduje się Francja, która w ubiegłym roku odprowadziła o 4,8 mld euro więcej, niż otrzymała. Trzecie miejsce zajmują Włochy z wkładem netto w wysokości 1,6 mld euro.

Grecja wyprzedziła Polskę

Największym beneficjentem netto jest natomiast Grecja (3,5 mld euro), przed Polską (2,9 mld euro) i Rumunią (2,7 mld euro). Jeszcze w 2023 roku Polska była tu zdecydowanym liderem z kwotą 8,1 mld euro.

„Budżet UE jest odzwierciedleniem układu sił gospodarczych w Europie” – wskazała ekspertka IW, Samina Sultan. Kraje o wysokim wzroście, takie jak Polska, otrzymują ostatnio mniej wsparcia. „Niemcy i Francja borykają się obecnie z problemami. Ich kryzys gospodarczy widać także w malejących wpłatach do budżetu UE” – tłumaczyła.

Z powodu utrzymującego się niskiego – w porównaniu z innymi krajami UE – wzrostu gospodarczego wkład Niemiec prawdopodobnie będzie nadal spadał – prognozuje IW.

Do 2020 roku Komisja Europejska sama publikowała statystyki dotyczące płatników i beneficjentów netto, ale obecnie z powodów politycznych z tego zrezygnowała. „Choć efektów integracji europejskiej nie można sprowadzać wyłącznie do pozycji netto państw członkowskich, ich obliczanie jest z punktu widzenia przejrzystości nadal istotne” – podkreśla koloński Instytut.

Czytaj także: Von der Leyen ostrzega. Europa nie może sobie pozwolić na opóźnienia