Wchodzisz i wiesz

Sejm uchwalił zmiany dotyczące składki zdrowotnej, a ustawa została przekazana do Senatu. Nadal jednak głównym problemem pozostaje niewystarczający poziom wpływów do NFZ, co zmusza państwo do sięgania po środki z budżetu, by pokryć niedobory.

19 kwietnia przypada 82. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej. Najbardziej rozpoznawalnym symbolem powstania są żółte żonkile.

Władze USA są gotowe uznać kontrolę Rosji nad nielegalnie anektowanym przez nią ukraińskim Krymem w ramach porozumienia pokojowego pomiędzy Moskwą a Kijowem – podała agencja Bloomberg, powołując się na anonimowe źródła. Co więcej, wykluczone miałoby być również przyjęcie Ukrainy do NATO. Jakub Laskowski

Kleszcze roznoszą wiele groźnych chorób, przede wszystkim boreliozę i kleszczowe zapalenie opon mózgowych. Kontakt z nimi mogą mieć nie tylko leśnicy, czy amatorzy wyjazdów za miasto, ale także spacerowicze czy osoby biegające w miejskich parkach. Najwięcej kleszczy jest w ściółce leśnej i na obszarach porośniętych trawą. Pajęczaki przynoszą też ze sobą ze spacerów psy.

Kleszcze mają niewielkie rozmiary, zwykle ok. 1,5 milimetra długości, więc trzeba dokładnie obejrzeć całe ciało, aby ich nie przeoczyć. Wgryzają się w skórę potencjalnego żywiciela najczęściej w tych miejscach, gdzie jest ona najbardziej delikatna – na głowie, za uszami, na karku, ramionach, pod pachami, w okolicy genitaliów czy pod kolanami.

Jak chronić się przed kleszczami?

Aby nie zachorować, najlepiej unikać kontaktu z nimi. Wybierając się do lasu warto założyć odzież z długimi rękawami i nogawkami oraz kryte obuwie. Najlepiej, aby ubrania były w jasnym kolorze, bo dzięki temu lepiej będą widoczne kleszcze wędrujące po nich. Po powrocie z miejsca, gdzie mogą występować kleszcze należy dokładnie obejrzeć ubranie i usunąć z niego kleszcze.

Przede wszystkim jednak obejrzeć skórę, a jeżeli znajdziemy na niej kleszcza, również jak najszybciej się go pozbyć. Od razu warto zapisać datę, kiedy zauważyliśmy pajęczaka na naszym ciele, bo jest bardzo ważna informacja dla lekarza.

– Jestem zwolenniczką tego, aby próbować usuwać kleszcze samemu, bo w ten sposób zyskujemy na czasie. Jak najszybsze usunięcie skraca czas przekazywania do naszego organizmu odchodów, a wraz z nimi materiału zakaźnego. W aptekach są specjalne kleszczołapki i mając na uwadze tegoroczny wysyp pajęczaków warto takie urządzenie mieć w domu. Jeżeli posługujemy się nimi dokładnie z instrukcją, to usunięcie kleszcza nie jest trudne – powiedziała Bożena Janicka, lekarz rodzinny i prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.

Aby zrobić to skutecznie, należy uchwycić kleszcza jak najbliżej skóry, a następnie lekko podważyć i pewnym ruchem pociągnąć ku górze.

Trzeba się postarać wyciągnąć go w całości. Miejsce po kleszczu należy zdezynfekować.

Nie wolno kleszcza wykręcać palcami ani zgniatać, a także smarować, bo w ten sposób możemy doprowadzić do wstrzyknięcia do ciała człowieka większej ilości materiału zakaźnego. Jeżeli nie mamy pewności, że sami usuniemy kleszcza lub podczas podjętej próby głowa pajęczaka pozostała w skórze, powinniśmy udać się do lekarza rodzinnego.

Czytaj też: Przełom w walce z kleszczami. Szczepionka na boreliozę

Jeżeli ze spaceru w lesie lub parku przynieśliśmy na ciele kleszcza, to po jego usunięciu należy obserwować miejsce rany po pajęczaku.

Przebieg zakażenia

Początkowo zakażenie przebiega bezobjawowo. Pierwsze objawy mogą pojawić się w ciągu 1-6 tygodni od usunięcia kleszcza.

Najczęstszym wczesnym objawem zakażenia jest pojawienie się na ciele rumienia, niebolesnego, okrągłego lub owalnego zaczerwienia, które może się przemieszczać, a także zanikać.

– Jeżeli najpierw był kleszcz, a po jakimś czasie pojawiło się też zaczerwienie, natychmiast zgłaszamy się do lekarza rodzinnego. Nie jest raczej możliwe, żeby rumień pojawił się bez kleszcza, ponieważ on sam od naszego ciała nie odpadnie – powiedziała Bożena Janicka.

Niepokoić powinny także inne grypopochodne objawy, takie jak senność czy zaburzenia równowagi, które mogą sygnalizować boreliozę. Choroba jest bardzo groźna, choć zdiagnozowana w początkowym stadium jest całkowicie wyleczalna, jednak wykryta w późnej fazie powoduje poważne powikłania neurologiczne i kardiologiczne.

W przypadku zaś zapalenia opon mózgowych po 1-3 tygodniach od ugryzienia także mogą wystąpić objawy przypominające grypę (gorączka, bóle mięśni), ale z czasem dołączą do nich poważne objawy neurologiczne, łącznie z zapaleniem rdzenia mózgu. Ciężki przebieg tej choroby może prowadzić do kalectwa lub nawet śmierci.

Prace nad szczepionką na boreliozę są zaawansowane

Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu są w Polsce znacznie rzadsze (200-300 przypadków rocznie) niż na boreliozę (kilkanaście tysięcy zachorowań rocznie). Jednak na boreliozę nie ma jeszcze szczepionki dostępnej na rynku, choć prace nad nią są już bardzo zaawansowane. Istnieje natomiast szczepionka chroniąca przed zachorowaniem na kleszczowe zapalenie opon mózgowych.

– Na zakażenie szczególnie są narażone osoby, które mieszkają lub przebywają (np. biegają) w okolicach lasów i parków oraz innych miejsc, gdzie mamy wysyp kleszczy i im zwłaszcza zalecamy to szczepienie. Leśnicy mają je obowiązkowe z litery prawa. Małe dzieci można szczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu od 2 roku życia. Warto pomyśleć o zaszczepieniu maluchów zwłaszcza jeśli często bawią się na trawniku – powiedziała Bożena Janicka.

Zaszczepienie zimą lub wczesną wiosną zapewnia ochronę już od początku aktywności kleszczy (od kwietnia do października). Aby skutecznie ochronić się przed zakażeniem konieczne jest przyjęcie 3 dawek szczepienia pierwotnego (druga dawka po 1 do 3 miesiącach od pierwszej, a trzecia po 9–12 miesiącach od drugiej).

Odporność po szczepionce utrzymuje się przez co najmniej 3 lata, a następnie zalecane są dawki przypominające.

Czytaj też: Plaga kleszczy w Polsce. Zakażenie już w pierwszych minutach po ukąszeniu

Sobota 19 kwietnia w Kościele Katolickim to Wielka Sobota. Wierni trwają przy Grobie Pańskim, rozważając mękę i śmierć Chrystusa oraz jego zstąpienie do otchłani - oczekując na zmartwychwstanie.

Życzenia wielkanocne Donalda Tuska

Z tej okazji w sobotę rano premier Donald Tusk udostępnił na platformie X film, w którym złożył życzenia z okazji świąt wielkanocnych i zaapelował, by w czasie świąt nie rozmawiać o polityce. – Drodzy moi, święta wielkanocne, czas nadziei, czas dobroci, czas miłości i wiary, więc spróbujmy w te dni nie rozmawiać o polityce – powiedział premier.

Jak dodał - „wiecie, przy rodzinnym stole nieważne kto ma rację, ważne są relacje”, dlatego „weźmy dzieci, weźmy wnuki, idźmy z koszykami, ze święconką do kościoła”, dlatego w tę niedzielę „usiądźmy przy stole, nie przesadźmy z jedzeniem” – dodał.

Premier przypomniał, że „święta to też biała kiełbasa, sałatka, żurek, mazurek, jajka; wiem, ale nie przesadźmy. I pomyślmy o tym, żeby na co dzień było tak samo dobrze, tak samo fajnie, jak jest przy wielkanocnym stole. Bo to naprawdę jest możliwe, będzie dobrze!”

– To co? Idziemy świętować – zakończył.

W Wielką Sobotę Kościół nie celebruje mszy św. Sprawowana jest natomiast Liturgia Godzin. Nie udziela się również ślubów ani innych sakramentów, z wyjątkiem spowiedzi i namaszczenia chorych.

Przeczytaj też: Królowa świątecznych stołów powraca. Tyle zapłacimy za wielkanocną sałatkę

W Polsce tego dnia odbywa się święcenie pokarmów na świąteczny stół. Katolicy przychodzą do świątyni z koszykami wypełnionymi jajkami, wędliną, chlebem, solą, a czasem także słodyczami. W koszykach można znaleźć również gałązki bukszpanu oraz cukrowego baranka - symbol zmartwychwstałego Jezusa.

Po zmierzchu w Kościele celebrowana jest najważniejsza liturgia w roku nazywana Wigilią Paschalną, która należy już do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Liturgia składa się z czterech części. Rozpoczyna się od poświęcenia ognia i zapalenia Paschału. W trakcie eucharystii ma miejsce poświęcenie wody chrzcielnej oraz odnowienie przyrzeczeń sakramentu chrztu św.

Jaką zupę podaje się w Wielkanoc? Żurek, czy biały barszcz? oprac. Paweł Huczko

Teresa Tuszyńska, choć nie była zawodową aktorką, uznana została za "materiał na gwiazdę". Gdy poznała Adama Pawlikowskiego najpierw on uwiódł ją a potem ona zrobiła mu na złość i wyszła za mąż za jego przyjaciela. To była tragiczna miłość. Gdy Pawlikowski się zabił, Tuszyńska wpadła w alkoholizm. Co się z nią stało? Marta Kawczyńska

Do 4666 zł brutto wzrosło minimalne wynagrodzenie za pracę. Stawka godzinowa wynosi natomiast 30,50 zł. W lipcu, odmiennie do sytuacji sprzed roku, nie przewidziano jednak kolejnej podwyżki.

Jest okazja, by nadrobić zaległości lub jeszcze raz zobaczyć filmy uhonorowane w tym roku Oscarami. Przez cztery dni Ośrodek Kultury Filmowej w Częstochowie pokaże sześć tytułów. Start w wielkanocny poniedziałek.

"Ludzie, którzy dopiero zaczynali żebrać, stali pod murem getta lub przy budynkach, na uboczu, cicho prosząc o pomoc. Z czasem coraz natarczywiej domagali się jedzenia, coraz śmielej obnosili się z wyniszczeniem własnego ciała, pokazując np. swoje przedwojenne fotografie, coraz odważniej zajmowali miejsce na chodnikach. Do najgłośniejszych żebraków należały najmłodsze dzieci, które nie zdążyły przed wojną wykształcić w sobie obrazu własnej osoby, nie odczuwały więc dysonansu między tym, kim były kiedyś, a kim stały się w getcie, czuły mniejsze skrępowanie, wołając o pomoc".

Od maja 2025 roku osoby pobierające rentę socjalną, które jednocześnie zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe od państwa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zacznie wypłacać tzw. dodatek dopełniający. Pieniądze trafią do uprawnionych wraz z majową rentą, a dodatkowo ZUS wyrówna świadczenie za poprzednie miesiące – począwszy od stycznia. Aneta Malinowska

Finałowy odcinek drugiego sezonu serialu "1923", stworzonego przez Taylora Sheridana, autora "Yellowstone", pobił rekord oglądalności. Wielki hit westernowy z Helen Mirren i Harrisonem Fordem w rolach głównych osiągnął średni wzrost oglądalności wśród amerykańskich widzów aż o 46 proc. względem pierwszego sezonu. Ale to nie wszystko. Piotr Kozłowski

Część osób zginęła, gdy wyskoczyły do wody z płonącej łodzi – podała agencja AP, powołując się na miejscowych urzędników.

Wcześniej informowano o co najmniej 50 ofiarach śmiertelnych.

Pożar łodzi na rzece Kongo

Senator Jean-Paul Boketsu Bofili z Prowincji Równikowej poinformował w piątek, że na pokładzie było 500 osób. – Gdy teraz rozmawiamy, ponad 150 ocalałych z poparzeniami trzeciego stopnia nie otrzymuje pomocy humanitarnej – powiedział.

Drewniana łódź płynęła z portu Matankumu do terytorium Bolomba w Prowincji Równikowej. Według źródeł agencji AP jednostka zapaliła się w pobliżu stolicy prowincji, miasta Mbandaka, gdy jedna z pasażerek przygotowywała posiłek na ogniu.

Rzeki są jednymi z najważniejszych dróg transportu w zamieszkanej przez ponad 100 mln ludzi Demokratycznej Republice Konga, zwłaszcza na odległych obszarach, gdzie infrastruktura jest słabo rozwinięta. Stosunkowo często dochodzi do tragicznych wypadków, w których w ostatnich latach zginęły setki osób.

– Nasza wspaniała rzeka Kongo i jeziora, w które obfituje nasz kraj, stały się wielkimi cmentarzami dla Kongijczyków – powiedział Bofili.

Czytaj też: Statek stanął w ogniu. Co najmniej 50 ofiar tragedii w Kongu

Zarabiają na tym pieniądze, ale nie wszyscy chcą się dzielić zyskiem z fiskusem. Skarbówka lustruje właścicieli lokali i mieszkań oferowanych na popularnych portalach, takich jak Booking.com oraz Airbnb. Kto daniny nie zapłacił, poniesie przykre tego konsekwencje. Wlepiane przez urząd kary sięgają nawet 20-30 tysięcy złotych. Zaległości w podatkach prześwietlane są nawet pięć lat wstecz. Jagienka Michalik

„Financial Times”, powołując się na wysokiego rangą urzędnika Departamentu Stanu USA, poinformował, że informacje o potencjalnych celach dostarczała jemeńskim rebeliantom firma Chang Guang Satellite Technology, prawdopodobnie będąca własnością lub powiązana z chińską Armią Ludowo-Wyzwoleńczej.

Huti wspierani przez chińskie satelity

Firma zarządza siecią komercyjnych satelitów Jilin-1, przeznaczonych do obserwacji Ziemi w wysokiej rozdzielczości. Satelity te są w stanie rejestrować obrazy o rozdzielczości do pół metra, co pozwala na szczegółowy monitoring obiektów na lądzie i morzu. Krążą one na wysokościach od 500 do 650 kilometrów, co umożliwia obserwację wybranych miejsc i obiektów nawet co kilka godzin. Zaopatrzone w kamery satelity te są w stanie rejestrować również poruszające się obiekty, jak właśnie statki i okręty.

Z doniesień „Financial Times” nie wynika wprost, czy Huti otrzymywali surowe zdjęcia, czy też przetworzone informacje udostępniano im jako gotowe dane wywiadowcze, pozwalające bezbłędnie namierzyć cele.

Przeczytaj też: Wysoki rangą dowódca Huti zginął w nalocie USA

Rzeczniczka Departamentu Stanu Tammy Bruce potwierdziła te doniesienia i określiła działania chińskiej firmy jako niedopuszczalne, zauważając, że Stany Zjednoczone wielokrotnie wyrażały prywatnymi kanałami swoje obawy w Pekinie, ale bezskutecznie.

Według portalu Maritime-executive Huti dostają też podobne informacje wywiadowcze o celach w Izraelu i na Morzu Czerwonym od Rosji i Iranu. Pośrednikiem w ich przekazywaniu są funkcjonariusze irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (RGC) stacjonujący w Jemenie.

Artykuł, którego tytuł brzmiał "Nieudane próby »cudu« w Kanie w sklepie monopolowym" został opublikowany w "Expressie Wieczornym" z 1968 roku. Jego niechlubną bohaterką była obrotna sprzedawczyni, która w osobliwy sposób spłacała swoje długi. Marta Kawczyńska

Władze USA są gotowe uznać kontrolę Rosji nad nielegalnie anektowanym przez nią ukraińskim Krymem w ramach szerszego porozumienia pokojowego pomiędzy Moskwą a Kijowem – podała w piątek agencja Bloomberg, powołując się na anonimowe źródła.

Rozmówcy podkreślili, że ostateczna decyzja w tej sprawie jeszcze nie zapadła. Biały Dom i Departament Stanu nie odpowiedziały na prośbę o komentarz.

Dodatkowe ustępstwa USA

Bloomberg ocenia możliwość takiego ustępstwa jako najnowszy sygnał, że administracji prezydenta USA Donalda Trumpa zależy na osiągnięciu zawieszenia broni w czasie, gdy sekretarz stanu Marco Rubio zasugerował, że Waszyngton może zrezygnować z prób doprowadzenia do pokoju, jeśli w negocjacjach nie nastąpią szybkie postępy.

Wchodzący w skład Ukrainy Półwysep Krymski został siłą zajęty przez Rosję w 2014 roku, a następnie formalnie zaanektowany w wyniku referendum, ocenianego przez Kijów i Zachód za nielegalne. Społeczność międzynarodowa nie uznała półwyspu za część Rosji, by nie legitymizować nielegalnej aneksji.

Uznanie Krymu za rosyjski niesie ze sobą ryzyko osłabienia znaczenia międzynarodowych umów, które zabraniają siłowego zajmowania terytoriów – podkreślił Bloomberg. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wielokrotnie powtarzał, że nie zamierza oddać Krymu Moskwie.

Przeczytaj też: Kolejna wymiana ciał. Jedyne pole współpracy Ukrainy z Rosją

Taka decyzja byłaby natomiast korzystna dla prezydenta Rosji Władimira Putina, który od lat zabiega o międzynarodowe uznanie dla rosyjskiej kontroli nad Krymem. Jak dotąd Putin nie zgadzał się na propozycję Trumpa dotyczącą szerokiej umowy pokojowej.

W czwartek w Paryżu delegacja USA przedstawiła sojusznikom propozycję dotyczącą zakończenia wojny na Ukrainie. Bloomberg podał w piątek, powołując się na anonimowe źródła, że amerykański plan opiera się na zamrożeniu wojny i złagodzeniu sankcji przeciwko Rosji, jeśli rozejm okazałby się trwały. Wykluczone miałoby być również przyjęcie Ukrainy do NATO.

Sklepy sieci Żabka mogą być w Wielką Sobotę ostatnim miejscem, w którym zakupy zrobią zapominalscy albo ci, którzy w ostatniej chwili o sprawunkach na święta w ogóle pomyśleli. Do której godziny będzie można w nich zrobić zakupy? Do której będą otwarte? Marta Kawczyńska

– Nie mamy informacji o osobach rannych. Strażacy odnotowali blisko 700 interwencji - 400 w województwie lubelskim i prawie 300 na Podkarpaciu – przekazał na antenie TVP Info st. bryg. Karol Kierzkowski, rzecznik prasowy komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej.

Wielka Sobota do trzeci dzień Triduum Paschalnego. To dzień spoczynku Jezusa w grobie oraz adoracji Najświętszego Sakramentu. W Wielką Sobotę święci się pokarmy, a więc idzie ze święconką do kościoła, ale wierni modlą się również przy Grobie Pańskim. Oto kilka przykładów modlitw, którymi można się modlić w Wielką Sobotę. Marta Kawczyńska