Wchodzisz i wiesz

Autobus przewożący 34 osoby z niewyjaśnionych przyczyn uderzył w betonową barierę, a następnie przewrócił się na bok, powiedział Budiono, szef agencji poszukiwawczo-ratowniczej.

Nocna tragedia na Jawie

Pojazd jechał ze stolicy Dżakarty do starożytnego królewskiego miasta Yogyakarta, dodał.

Czytaj też: Pokłócił się z byłą partnerką i zabrał jej syna. Wielogodzinne negocjacje

Instytut Studiów nad Wojną (ISW) w raporcie z ubiegłego tygodnia poinformował, że naruszenie granicy z Estonią przez rosyjskich strażników granicznych to pierwszy przypadek, w którym ISW zaobserwował umundurowany personel rosyjski przekraczający terytorium NATO od początku działań Rosji w ramach tzw. fazy zero we wrześniu 2025 r.

Rosyjscy funkcjonariusze w Estonii

Z relacji estońskich służb granicznych wynika, że w ubiegłą środę rosyjscy funkcjonariusze przypłynęli poduszkowcem, a następnie spacerowali po kamiennym nasypie na rzece. Po krótkim czasie wrócili na stronę rosyjską. Incydent miał miejsce u ujścia rzeki Narwy, w pobliżu Jeziora Pejpus (Czudzkiego), położonego na granicy Estonii i Rosji. – Motywy ich działania pozostają niejasne – skomentował estoński minister spraw wewnętrznych Igor Taro.

Piotr Szymański, ekspert ds. bezpieczeństwa w regionie nordycko-bałtyckim Ośrodka Studiów Wschodnich, zdefiniował to zdarzenie jako element długofalowej polityki „nękania i niepokojenia” Estonii. Jak zaznaczył, katalog tych incydentów jest bardzo szeroki: od usunięcia boi nawigacyjnych na Narwie w maju 2024 r., przez opublikowanie przez rosyjski MON i szybkie wycofywanie dokumentów sugerujących jednostronną zmianę przebiegu linii wyznaczających wody terytorialne i wyłączną strefę ekonomiczną na Morzu Bałtyckim, po naruszenia przestrzeni powietrznej.

Ekspert przypomniał też o porwaniu przez FSB we wrześniu 2014 r. estońskiego oficera Estona Kohvera, którego rok później wymieniono na Alekseia Dressena – funkcjonariusza estońskiego kontrwywiadu skazanego za zdradę stanu. W ocenie Szymańskiego takie działania Rosji mają charakter strategiczny i odwetowy.

– Państwa bałtyckie, nordyckie oraz Polska są najbardziej aktywnymi zwolennikami wspierania Ukrainy, co przejawia się, chociażby w estońskim postulacie przeznaczania 0,25 proc. PKB na pomoc wojskową czy zwalczanie rosyjskiej floty cieni na Bałtyku – wskazał rozmówca i wyjaśnił, że w ten sposób Rosja stara się budować wizerunek krajów bałtyckich jako „miękkiego podbrzusza” NATO, zarazem testując jedność i determinację Sojuszu.

Rosyjskie prowokacje wymierzone w Estonię

Jak podkreślił analityk, przeprowadzanie prowokacji ułatwia Moskwie fakt, że Rosja i Estonia wciąż nie ratyfikowały umowy granicznej, a linia demarkacyjna nie doczekała się niezbędnych korekt technicznych. – Przez to na mapie jest kilka wrażliwych punktów, które Rosjanie cynicznie wykorzystują do wywierania nieustannej presji – przekonywał ekspert OSW.

Czytaj także: Inwazja NATO na Rosję? Szef rosyjskiego MON podał datę

Granica na rzece Narwie w rejonie miast Narwa (Estonia) i Iwanogród (Rosja) przebiega wzdłuż głównego nurtu i opiera się na tymczasowej linii kontrolnej. Ruch statków jest tam ściśle monitorowany, a jednostki obu państw muszą trzymać się swojej strony rzeki, przy czym każda próba zbliżenia się do nurtu bez uprzedniego uzyskania zgody grozi incydentem dyplomatycznym.

Jedyne drogowe połączenie obu miast stanowi most „Przyjaźni”. W lutym 2024 r. strona rosyjska, pod pretekstem koniecznej modernizacji, zamknęła go dla pojazdów. Od tamtej pory służy wyłącznie do ruchu pieszego, i to tylko w dzień.

Jeszcze bardziej kuriozalna sytuacja, o której przypomniał Piotr Szymański, to tzw. worek Saatse, czyli niewiele ponad 100-hektarowy skrawek Rosji, który wdziera się w głąb Estonii w taki sposób, że przecina jedyną drogę łączącą estońską miejscowość Saatse z resztą kraju. Rosja, jak do tej pory, co prawda nie zezwala jej mieszkańcom na przejazd bez wizy, jednak jest to możliwe wyłącznie samochodem lub na rowerze, ze stałą prędkością i bez zatrzymywania.

Jak zauważyła kolejna rozmówczyni, dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Katedry Systemów Politycznych i Komunikowania Międzynarodowego KUL oraz zespołu bałtyckiego Instytutu Europy Środkowej, szczególna podatność regionu Narwy na rosyjskie operacje wynika z uwarunkowań demograficznych. – Nawet 90 proc. tamtejszych mieszkańców na co dzień posługuje się językiem rosyjskim. Jednak stopień integracji tych osób ze społeczeństwem estońskim jest zróżnicowany, co sprawia, że nie wszyscy są w równym stopniu podatni na kognitywne działania Kremla – zastrzegła ekspertka.

Działania propagandowe Kremla

Kuczyńska-Zonik dodała, że istotnym elementem ułatwiającym Rosji prowadzenie działań propagandowych są silne więzi transgraniczne. Mieszkańcy regionu posiadają po rosyjskiej stronie rodziny oraz kontakty biznesowe, przez co dotkliwie odczuwają wszelkie ograniczenia sankcyjne, utrudnienia w handlu czy zamykanie przejść granicznych. Ta realna uciążliwość codziennego życia staje się paliwem dla rosyjskiej narracji, kierowanej precyzyjnie do społeczności zamieszkującej ten peryferyjny, z perspektywy Tallinna, region.

Niektóre działania propagandowe Rosji przyjmują tam kuriozalną formę. Na przykład od 2023 r. w Iwanogrodzie, na promenadzie nad Narwą, co roku jest budowana scena z olbrzymim telebimem zwróconym w stronę znajdującej się na drugim brzegu Narwy. Na ekranie wyświetla się defiladę na Placu Czerwonym oraz przemówienia polityków z okazji Dnia Zwycięstwa. W odpowiedzi na te działania, w tym roku na murach pełniącego funkcję muzeum zamku w Narwie zawisł wielki baner przedstawiający zmontowane połówki twarzy Hitlera i Putina z podpisem „Putler – zbrodniarz wojenny”.

Analizując te incydenty, rozmówczyni podkreśliła, że – jak w przypadku innych obszarów przygranicznych sąsiadujących z agresorem – bliskość Rosji sprawia, że prowokacje i naruszenia granic są technicznie tanie, łatwe do przeprowadzenia, a zarazem bardzo efektywne. – Skutecznie przyciągają uwagę opinii publicznej w Estonii, Polsce i całej Europie, odwracając ją od kwestii kluczowych, takich jak wojna na Ukrainie czy wewnętrzne problemy państw zachodnich – uczuliła ekspertka.

W kwestii strategii odpowiedzi na te zagrożenia ekspertka zaleciła zachowanie powściągliwości. Jej zdaniem nadmierna reakcja, polegająca na natychmiastowym stawianiu wszystkich służb w stan pełnej gotowości może być realizacją oczekiwań Moskwy.

– Państwa bałtyckie dysponują ograniczonymi zasobami. Przesunięcie sił w jeden rejon granicy to osłabienie innych odcinków. A właśnie na tym może zależeć Rosji – przestrzegła Aleksandra Kuczyńska-Zonik. 

Czytaj także: Ustalenia wywiadu. USA. Cele wojny Putina pozostają niezmienne

Budowanie konkurencyjności i potencjału polskiej gospodarki poprzez zwiększenie znaczenia polskich firm w zamówieniach publicznych i stawianie na wzmocnienie odporności państwa – to zakłada projekt Polityki zakupowej państwa na kolejne cztery lata. Zapisy te, wdrożone w praktyce, miałyby realną szansę na budowanie cyfrowej suwerenności.

Sprawdź horoskop dzienny dla wszystkich znaków zodiaku na poniedziałek 22 grudnia 2025 r. - ten horoskop podsunie Ci świeże, praktyczne wskazówki na start tygodnia w sferze miłości, zdrowia i pracy. Sprawdź co Cię czeka przed świętami. Helena Tarotis

Choć nie uda się przed świętami, to otwarcie połączenia ronda Mickiewicza z ul. Krakowską i al. Wojska Polskiego w Częstochowie zbliża się milowymi krokami.

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin. Adam Kuchta

Czy da się tworzyć elektronikę bez toksycznych chemikaliów, skomplikowanej aparatury i drogich procesów produkcyjnych? Naukowcy z Linköping University i Lund University pokazali, że tak. W najnowszych badaniach udowodnili, że światło widzialne wystarczy, by wytwarzać elektrody z przewodzących tworzyw sztucznych – bezpiecznie, precyzyjnie i na niemal dowolnej powierzchni. Patryk Rozmus

Wszyscy uwielbiamy polskie seriale. Te kultowe z PRL-u i lat 90., jak i te nowsze. Jednak nie zawsze potrafimy dopasować każdą postać do danego serialu. Jak jest w Twoim przypadku? Sprawdź się w nowym quizie! Piotr Kozłowski

Wbrew temu co podawała większość mediów, zaległe wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nauczycieli nie będzie wypłacane do czerwca. Okazuje się, że termin na wyrównanie jest znacznie krótszy. Nauczyciele nie będą więc musieli czekać do połowy roku, aby dostać pieniądze za wrzesień. Agnieszka Maj

- Kiedy dziś minister finansów szuka dodatkowych środków, a minister zdrowia jest zmuszona ograniczać różne programy, my wskazujemy obszary, w których można skorzystać z dostępnych funduszy. Przecież od lat jesteśmy dla strony publicznej dzieckiem, które nie wymaga uwagi, w pełni samodzielnym. Znacząca część przychodów, w postaci opłaty koncesyjnej i via podatki trafia do Skarbu Państwa - mówi Andrzej Kaczmarek, prezes spółki Stalexport Autostrada Małopolska, dodając: ważne projekty muszą powstać szybko, nie za kilkanaście lat. Walorem zaangażowania podmiotu prywatnego jest m.in. przyspieszenie tempa prac.

"Kiedy zaczęłam pracę na stanowisku kanclerza, usłyszałam od jednego ze starszych profesorów, że przyszłam tu na służbę. Zapytałam, czy muszę kupić fartuszek" - mówi Monika Kallista, pierwsza kobieta - kanclerz Polskiej Akademii Nauk.

Od dekad elektrochemia opierała się na jednym, pozornie niepodważalnym założeniu: gdy ciecz zamarza lub krystalizuje, ruch jonów gwałtownie spowalnia. To właśnie dlatego wiele nowoczesnych technologii – od baterii po czujniki – wciąż bazuje na ciekłych elektrolitach, mimo ich wad. Teraz naukowcy pokazali, że wcale nie musi tak być. Patryk Rozmus

Kompot z suszonych owoców to jeden z najbardziej charakterystycznych napojów wigilijnych, od lat obecny na polskich stołach. Choć ma wielu zwolenników, dla niektórych – zwłaszcza najmłodszych – bywa zbyt cierpki lub gorzkawy. Jak przygotować kompot z suszu, aby był przyjemnie słodki i smakował całej rodzinie? Dominika Górtowska

Do początku stycznia pozostało już niewiele czasu, a najnowsze prognozy długoterminowe sugerują wyraźną zmianę pogody. Modele sezonowe coraz częściej wskazują na trwałe ochłodzenie, częsty mróz oraz rosnącą szansę na śnieg. Wszystko wskazuje na to, że styczeń to będzie w 2026 roku najchłodniejszy miesiąc zimy, dużo chłodniejszy niż w ostatnich latach. Marzena Sarniewicz

Od 1 stycznia 2026 wchodzi w życie jedna z największych zmian dla seniorów od lat. Osoby, które ukończyły 75. rok życia, mogą zyskać realne wsparcie finansowe sięgające nawet ponad 2000 zł miesięcznie. To rozwiązanie, które ma realnie odciążyć domowe budżety i zapewnić pomoc tam, gdzie jest najbardziej potrzebna. Marzena Sarniewicz

Z obecnych prognoz wynika, że święta będą mroźne i słoneczne - poinformowała synoptyk Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Ewa Łapińska. Dodała, że w wigilijną noc słabych opadów śniegu można spodziewać się na południowych krańcach naszego kraju. Agnieszka Maj

Z obecnych prognoz wynika, że święta będą mroźne i słoneczne - poinformowała synoptyk Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Ewa Łapińska. Dodała, że w wigilijną noc słabych opadów śniegu można spodziewać się na południowych krańcach naszego kraju. Agnieszka Maj

Pogoda na dzisiaj, czyli na poniedziałek 22.12. Początek tygodnia nie będzie nas rozpieszczał. Dzień zapowiada się ponuro. Weronika Papiernik

Odcinkowy pomiar prędkości jest bardziej efektywny niż fotoradar, dlatego nowe OPP wyrastają ostatnio jak grzyby po deszczu. Najdłuższy odcinkowy pomiar prędkości w Polsce za chwilę dołączy do sieci CANARD. Żółte kamery już pojawiły się nad autostradą A4. Gdzie uważać? Tomasz Sewastianowicz

Nowa Dacia Spring to najtańszy model rumuńskiej marki. Samochód dostał zupełnie nowy układ napędowy z mocniejszymi silnikami, dlatego jest szybszy, bardziej oszczędny i przyjazny w codziennym użytkowaniu. Na co mogą liczyć kierowcy? Ceny deklasują konkurencję z Chin. Tomasz Sewastianowicz